4-параграф. Жеке құрам үшін ерекше қауіпті жағдайда өрт сөндіру

197. Кү шті ә сер ететін улы заттар (бұ дан ә рі - КӘ УЗ) бар ө рттерді сө ндіру кезінде:

объектінің ә кімшілігімен жә не тиісті қ ызметпен бірге объектідегі химиялық жағ дайды бағ алау, КӘ УЗ-дің атын, мө лшерін, залалдану ошағ ының шекарасын, таралу жолдарын (бұ лттың биіктігін, енін), атмосферағ а таралу мө лшерін анық тау, жеке қ ұ рамның залалданғ ан учаскеде қ анша уақ ыт болуғ а болатынын жә не ө рт сө ндіргіш заттарды таң дау;

ө рттің кө лемі мен жұ мыс істейтін бө лімшелердің санына қ арамастан ө ртте жедел штаб қ ұ ру, жағ дайды жедел айқ ындау жә не ө рт сө ндіру мә селелері бойынша кең ес алу ү шін оның қ ұ рамына объектінің бас мамандарын, химиктерін енгізу;

алғ ашқ ы медициналық кө мек пунктін ұ йымдастыру;

улы газдардың таралу аймағ ын тоқ тату, керекті мө лшерде су шашатын ө рт оқ пандарын пайдалану;

ө рт сө ндіру автомобильдерін орналастырғ анда оларды залалданғ ан аймақ қ а тү сірмеу;

залалданғ ан аймақ тағ ы ө ртті сө ндіруге жеке қ ұ рамның аз санын қ атыстырып, оларды жеке қ орғ ану қ ұ ралдарымен қ амтамасыз ету;

судың белгіленген жерге ағ уын ұ йымдастыру жә не адамдар мен малдардың уланғ ан сумен улануының алдын алуғ а байланысты шаралар қ абылдау;

залалдану қ аупі бар орындардан адамдарды эвакуациялау, қ ажет болғ анда, полиция қ ызметкерлерін тартып, жақ ын орналасқ ан тұ рғ ын ү йлерден, елді мекендерден тұ рғ ындарды эвакуациялауды жү ргізу қ ажет.

КӘ УЗ лақ тырындысын (тө гіндісін) шектеу жә не тоқ тату, химиялық зақ ымданудың алдын алу, топырақ пен су кө здерінің зақ ымдануын болдырмау бойынша шаралар:

КӘ УЗ лақ тырындысын шектеу жә не тоқ тата тұ ру қ ұ быр ө ткізгіштердегі крандар мен ысырмаларды жабу, магистралдардағ ы, сыйымдылық тардағ ы ойық тарды бандаждардың, қ амытардың, ысырмалардың кө мегімен бекіту, сұ йық тық ты авариялық сыйымдылық тан қ осалқ ы сыйымдылық қ а ауыстырып қ ұ ю арқ ылы жү зеге асырылады. Бұ л жұ мыстар тасымалдау кезінде авариялық жабдық қ а немесе КӘ УЗ бар жабдық тарғ а қ ызмет кө рсететін ө неркә сіп мамандарының басшылығ ымен жә не олардың тікелей қ атысуымен жү зеге асырылады;

булану ауданын азайту мақ сатында белгілі бір орыннан ағ ындыны шектеу тө гілген заттың орнын қ азып, оның жолына кедергі келтірумен, КӘ УЗ табиғ и терең дікке (шұ ң қ ырлар, орлар, кюветтер) жинаумен, арнайы қ ақ пандарды (шұ ң қ ырлар, қ азбалар) жабдық таумен жү зеге асырылады.

булану жылдамдығ ын тө мендету жә не оның таралуын шектеу ү шін мынадай тә сілдер қ олданылады:

су бү ркемесінің кө мегімен КӘ УЗ бу-газ қ оспасын оқ шаулау (сің іру);

сұ йық КӘ УЗ шашыраң қ ы адсорбцион материалдарының (топырақ, қ ұ м, керамзит) қ абатымен сің іру;

сұ йық КӘ УЗ сумен немесе бейтарап заттардың ерітіндісімен оқ шаулау;

химиялық белсенді реагенттердің ерітінділерімен газсыздандыру (бейтараптау).

бу-газ қ оспасының таралуын шектеу мақ сатында оны оқ шаулау (сің іру) КӘ УЗ қ озғ алыс бағ ында ұ сақ дисперсиялық су бү ркеу арқ ылы жү ргізілуі мү мкін. КӘ УЗ бейтараптандыру ү шін суғ а бейтараптаушы заттар қ осылуы мү мкін.

Ұ сақ дисперсиялық су бү ркемелері кемінде 0, 8 МПа су ағ ысының қ ысымын қ амтамасыз ететін ө рт сө ндіру мотопомпаларының кө мегімен жү зеге асыралады. Қ ысым тө мен болғ ан жағ дайда КӘ УЗ бу-газ фазасын сің іре (байланыстыра) алатын су тамшысының қ ажетті дисперсіне жетпейді.

КӘ УЗ сұ йық фазасын шашыраң қ ы адсорбентердің қ абатымен сің іру материалды тікелей сұ йық тық қ а себумен (қ аусырумен) жү зеге асыруы мү мкін. Бұ л ретте адсорбент қ абаты кемінде 10-15 см болуы керек. Ластанғ ан шашыраң қ ы материал мен топырақ тың ү стің гі қ абаты (КӘ УЗ сору терең дігінде) қ ажет болғ ан жағ дайда кейін газсыздандыру (бейтараптау) орнына шығ ару ү шін арнайы сыйымдылық тарғ а жиналады.

КӘ УЗ сұ йық фазасын кө бікпен оқ шаулау олардың булануын азайту мақ сатында жү зеге асырылады. Сонымен қ атар, кө бікке газсыздандыру (бейтараптау) қ оспалары (авариялық карточкаларда реттеледі) қ осылуы мү мкін. Бұ лар реакцияғ а тү скенде уытты емес немесе аз ұ шатын заттар тү зеді. Олардың сұ йық КӘ УЗ кө бігі мен қ абаттарын алу ү шін кө бік генераторлары қ олданылады. Улы затарды бұ лай оқ шаулау тә сілі ө те тиімді жә не ү лкен аудандарда техникалық қ ұ ралдар саны жеткілікті болғ анда қ олданылуы мү мкін.

Жинақ ы ағ ыс концентратты қ ышқ ылдарды, тотық тырғ ыштар мен сумен ә сер ететін ө зге де заттарды бейтараптандыру ү шін пайдаланылады.

Ө рттен кейiн, залалдану аймағ ында жұ мыс iстеген жеке қ ұ рамды санитарлық тазартудан, медициналық куә ландырудан ө ткiзудi, жауынгерлiк киiмдерге, ө рт сө ндіру автомобильдерін жә не Ө ТЖ-а дегазация жү ргiзудi ұ йымдастыру қ ажет.

198. РЗ бар объектiлердегi ө ртті сө ндiру кезiнде:

объектінің жә не дозиметриялық бақ ылау қ ызметiнiң мамандарын жедел штабтың қ ұ рамына енгiзу;

радиация тү рiн жә не дең гейiн, қ ауiптi аймақ шекарасын жә не ә ртү рлi учаскеде жеке қ ұ рамның жұ мыс iстеу уақ ытын белгiлеу;

ө рттi сө ндiру ү шiн объект ә кiмшiлiгiнiң жазбаша рұ қ сатын алғ аннан кейiн ғ ана кiрiсу, оның ішінде жұ мыс уақ ытынан тыс уақ ытта да;

объект ә кiмшiлiгiнiң келiсiмiмен ө рт сө ндiру қ ұ ралдарын таң дау;

келе жатқ ан бө лімшені қ ауіпсіз кіреберіс жолдары туралы ақ паратпен жә не пайдаланатын ө рт сө ндіру қ ұ ралдарымен қ амтамасыз ету;

қ ажет болғ ан жағ дайда жеке қ ұ рамды арнайы медициналық дә рі-дә рмектермен қ амтамасыз ету;

объект ә кiмшiлiгi арқ ылы жеке қ ұ рамғ а санитарлық тазалау мен медициналық кө мектi, дозиметриялық бақ ылау, дезактивация бекетiн ұ йымдастыру;

иондалғ ан сә уле шығ аратын РЗ мен кө здерi бар ашық технологиялық қ ондырғ ыларды жел жақ бетiнен сө ндiрудi қ амтамасыз ету;

радиоактивтi аэрозольдар жә не аэрогелдердің таралу аймағ ын сейiлту ү шiн шашыранды су ағ ындарын пайдалану;

ә кiмшiлiктiң келiсiмi бойынша желдеткiш жү йелерiн жә не басқ а қ ұ ралдарды iске қ осу;

ең аз жеке қ ұ рам санын қ ажет ететін жұ мыстарды орындау, оларды ТОЖҚ Қ, қ орғ ану киім-кешегімен, жеке жә не топтық дозиметриялық бақ ылау қ ұ ралдарымен қ амтамасыз ету;

қ орғ аныс киiмдерiмен, жеке жә не топтық дозиметриялық бақ ылау қ ұ ралдарымен, бет жабқ ыштары бар ажыратушы газқ ағ арлармен қ амтамасыз етiп, жұ мысты жеке қ ұ рамның ең аз санымен атқ ару;

5 рұ қ сат етілген шекті дозадан жоғ ары аймақ та бiр еселік сә уле алғ ан жеке қ ұ рамды радиоактивтi қ ауiптi аймақ тан шығ ару жә не тез арада медициналық тексеруден ө ткiзуге жiберу;

радиоактивтi залалдану аймағ ынан тысқ ары жерде жеке жә не топтық дозиметриялық бақ ылау жабдық тарымен қ орғ аныш киiмдерi бар кү штер мен қ ұ ралдардың қ орын, ГТҚ Қ буындарын қ ұ ру;

радиоактивтiк залалдану аймағ ына кiреберiсте орта немесе кiшi басшы қ ұ рамындағ ы тұ лғ а басқ аратын қ ауiпті аймақ қ а қ ауіпсіздік бекетiн қ ою;

ө рттен кейiн қ ауiптi аймақ та жұ мыс iстеген жеке қ ұ рамды санитарлық тазартудан ө ткiзу жә не дозиметриялық бақ ылау ұ йымдастыру;

ТОЖҚ Қ, жауынгерлік киiмдердi, аяқ киiмдердi, Ө ТЖ жә не ө рт сө ндіру автомобильдерін дезактивизациядан жә не дозиметриялық бақ ылаудан ө ткiзу қ ажет.

199. ЖЗ бар объектілердегі ө ртті сө ндіру кезінде:

қ ауiптi аймақ тың орны мен кө лемiн, қ ауiптi факторларын анық тау, ЖЗ-ң саны мен орнын, сондай-ақ оларды кө шiрудiң тә сiлдерiн, технологиялық жабдық тардың жә не ө рт сө ндiру қ ондырғ ыларының жағ дайын анық тау, бұ зылмағ ан ө рт сө ндiру қ ондырғ ыларын қ олдану;

қ ауiптi аймақ та жұ мыс iстейтiндердi дереу қ ұ лақ тандыру ү шiн бiрың ғ ай қ ауiп сигналын белгiлеу;

ЖЗ-ның шоғ ырланғ ан ағ ын тербеуiнiң ә серiне сезiмдiлiк дә режесiн ескере отырып, кө п мө лшердегі су шығ ысымен ө рт оқ пандарын, лафеттi оқ пандарын қ осқ анда, қ ауiптi аймақ тың аумағ ына енгiзу қ ажет.

200. ЖЗ тыныш жануы кезiнде, сондай-ақ ерiген (пластикалық ) кү йiнде кө бiк, ұ сақ дисперсиялық жә не шашыранды су қ олдану;

жоғ ары температураның ә серiнен оларғ а қ ауiп тө нгенде, сө ндiрумен қ атар технологиялық аппараттарды салқ ындатуды жү ргiзу, жанбағ ан ЖЗ-ғ а шашыранды су беру, ал мү мкiн болғ ан жағ дайда оларды кө шiру;

ЖЗ-ды кө шiру, конструкцияларды ашу жә не бө лшектеу кезiнде механикалық ә сердiң нә тижесiнде жарылыс туғ ызбау ү шiн сақ тық жасау;

мү мкiндiгiнше қ орғ аныс ә скери техникаларын пайдаланып, жең қ ұ быр жолдарын ғ имараттар мен қ ұ рылыстардың бұ рыштарына қ арай жү ргiзу;

қ атты ЖЗ жабық аппаратта жанғ ан кезде, оларды тездетiп салқ ындату, саң ылау ашу жә не аппараттың iшiне ө рт сө ндiргiш заттар беру шараларын қ олдану;

ық тимал зақ ымдану аймағ ынан тыс жердегi су кө здерiнен кү штер мен қ ұ ралдарды ө рістетудің қ ор нұ сқ асын кө здеу;

жеке қ ұ рам мен ө рт сө ндіру автомобильдерін жарылыс толқ ынынан, конструкциялардың ұ шқ ан жарық шақ тары жә не сынық тарынан жарақ аттануынан сақ тау ү шiн бронежилеттердi, ә скери ү лгiдегi темiр касканы, ә ртү рлi қ орғ аныстарды (ү йiндiлердi, капонирлердi, тоннельдердi) пайдалану;

жаң а қ ауiптi аймақ шекарасын анық тау жә не жеке қ ұ рам мен автомобильдің осы аймақ тан тыс жерге дер кезiнде шығ ару мақ сатында ө рттегi жағ дайдың ө згеруiне бақ ылау жү ргiзу жә не барлау ұ йымдастыру, бiрiншi кезекте тө ң iректегi жарылғ ыш заттар немесе жарылғ ыш материалдардың (бұ дан ә рі – ЖМ) кө п мө лшердегi қ ойма бө лмелерi мен қ ұ рылыстарына;

жарылыс кезiнде жан-жақ қ а ұ шатын ғ имараттың жанғ ан бө лiктерi мен материалдарынан туындайтын жаң а ө рт ошақ тарын сө ндiру ү шiн сө ндiру қ ұ ралдары бар бекеттердi қ ою қ ажет.

⇐ Предыдущая 19 20 21 22 232425 26 27 28 Следующая ⇒