|
|||
2. ҚОНДЫРҒЫ СИПАТТАМАСЫБелгісіз конденсатордың сыйымдылығ ын анық тау ү шін конденсатордағ ы кернеуді U жә не зарядты q білу қ ажет. Конденсаторды зарядтау кезіндегі кернеуді вольтметрмен V1 ө лшеуге болады. Осы қ ондырғ ыда конденсатор зарядын q анық тау «ток интеграторының » кө мегімен жү зеге асырылады. Ол ү шін конденсатор белгілі бір кернеуге дейін U зарядталады, содан соң «ток интеграторы» арқ ылы разрядталады. Конденсатордың разрядталуы кезінде «ток интеграторының » V2 вольтметрінің кө рсеткіші ол арқ ылы ө тетін зарядқ а q пропорционал, яғ ни: q=kUинт, ( 8 ) мұ ндағ ы Uинт – «ток интеграторы» вольтметрінің кө рсеткіші, k – интегратор тұ рақ тысы. Интегратор тұ рақ тысын k анық тау ү шін сыйымдылығ ы белгілі конденсаторды CЭ тізбекке қ осамыз. Конденсатор астарларының арасындағ ы ә ртү рлі кернеулер U кезіндегі бірнеше тә жірибелерді жү ргізе отырып, q = СЭU формуласын пайдаланып зарядтың мә нін анық таймыз, ә рі қ арай интегратор тұ рақ тысының k орташа мә нін келесі формула арқ ылы табамыз: k = CЭU/ Uинт. ( 9 ) Содан кейін тізбекке сыйымдылығ ы белгісіз конденсаторды қ осамыз жә не тә жірибені қ айталаймыз. Интегратор тұ рақ тысын біле отырып, конденсатор сыйымдылығ ын анық таймыз: Cx = qx/Ux= kUинт/Ux. ( 10 ) Конденсатор сыйымдылығ ын анық тау ү шін ЭиМ-М-Л2 моноблогы жә не «Ток интеграторы» миниблогы, кілт, сыйымдылығ ы белгілі конденсатор (0, 1мкФ и 1мкФ), сыйымдылығ ы белгісіз конденсатор (Сх1 и Сх2) қ олданылады. Зертханалық қ ондырғ ының сыртқ ы кө рінісі 1 суретте ұ сынылғ ан.
Сурет 1. Зертханалық қ ондырғ ы.
Моноблок қ ұ рамында мыналар бар: – 0-ден + 15 В-қ а дейінгі диапазондағ ы реттелетін тұ рақ тандырылғ ан тұ рақ ты кернеу кө зі – Интеграторды қ уаттау ү шін қ ажет +15В жә не -15В тұ рақ ты кернеу кө зі – Беткі қ абатта ө лшеулер жү ргізу сұ лбасының суреті кө рсетілген. Ө лшеулер жү ргізудің электр сұ лбасы 2 суретте ұ сынылғ ан.
Сурет 2. Ө лшеудің электр сұ лбасы: 1 – реттелетін тұ рақ ты ток кө зі; 2 – қ осқ ыш; 3 – «Кілт» мини блогы; 4 – зерттелетін конденсатор; 5 – демпфирлеуші кілт; 6 - ток интеграторы; 7 – «Ток интеграторы» мини блогы; 8 (V2), 9 (V1)– мультиметрлер.
|
|||
|