1.8.2. Темір жол тасымалдау бөлімшесі жұмысының техникалық мөлшерлері

1. 8. 2. Темір жол тасымалдау бө лімшесі жұ мысының техникалық мө лшерлері

Темір жол (айдың 22 жұ лдызына дейін) ашық жоспарлардың жә не «Ұ К “Қ ТЖ” АҚ арнайы нұ сқ аларының негізінде жалпы барлық вагондар жә не жылжымалы қ ұ рамның тү рлері бойынша жолдар ү шін жү к тиеу жоспарын қ ұ рады.

Жоспарланатын айда жү ктің тү рлері бойынша орташа тә уліктік тиеу:

, ваг (1. 8. 1)

мұ ндағ ы ∑ р - берілген жү ктің бір айда тасымалданатын кө лемі, т;

р_Т – вагонның жү к тиелуінің техникалық мө лшері, т/ваг;

Т – қ арастырылатын уақ ыт аралығ ы, 30 тә улік.

Темір жол ө зінің тиеу жоспарын жолдық есептеу орталығ ынан (ЖЕО) айдың 24 жұ лдызына дейін, Басты есептеу орталығ ынан (БЕО) ә р жылжымалы қ ұ рам тү рі бойынша жә не жалпы барлық жолдар ү шінкелтірілгенжоспарды – «шахматканы» ө ң деу ү шін хабарлайды (кесте 1. 8. 1)

1. 8. 1-кесте. Тасымалдаудың келтірілген жоспары

Жолдан	Жолғ а			Барлығ ы
Жолдан	А	Б	В	Барлығ ы
А
Б
В

Бұ л «шахматка» ә р жолғ а техникалық мө лшерлерді қ ұ растыру ү шін негіз болып табылады (айдың 28 жұ лдызына қ арсы). «Шахматканың » негізінде жолдардың тү йіспе бекеттері бойынша вагон ағ ындарының корреспонденциясы қ ұ растырылады.

Тасымалдау департаментінде, жолдың бө лімшелері мен телімдерінде жұ мысты белгілеу ү шін ә р станцияның жү к тиеу жоспары жә не тиелген вагондарды қ абылдау мө лшерлерінің негізінде, жол ішіндегі тиелген вагон ағ ындарының ведомості қ ұ растырылады (жол ішіндегі “шахматка”).

1. 8. 2 кестеде жол ү шін тиелген вагон ағ ындардың кө лденең кестесі (сызбасы 1. 8. 1-суретте келтірілген) кө рсетілген.

Бө л. II

А Бө л. I Бө л. III В

1. 8. 1-сурет. Жол сызбасы

1. 8. 2-кесте. Тиелген вагон ағ ындарының кө лденең кестесі

-ғ а -дан	Бө лімшелер			Жалпы	Кө рші жолдар			Жалпы	Барлығ ы
-ғ а -дан	I	II	III	Жалпы	А	Б	В	Жалпы	Барлығ ы
I	Жергілікті қ атынас				Ә кету				Жолдың тиеуі å
II
III
Жалпы				å				å
А	Ә келу				Транзит				Тиелген вагондарды қ абылдау å
Б
В
Жалпы				å				å
Барлығ ы	Жолдың тү сіруі å				Тиелген вагондарды тапсыру å				Жұ мыс

1. 8. 2 кестеден тиелген вагон ағ ындары - қ атынас тү рлері бойынша жергілікті қ атынас, ә кету, ә келу, транзит болып жіктелетіндігі кө рініп тұ р. (сурет 1. 8. 2).

жол

Бө л. I Бө л. II Бө л. III

ә келу

жергілікті

қ атынас

ә кету

транзит

1. 8. 2-сурет. Тиелген вагон ағ ындарының жіктелу сызбасы

Ә келу – басқ а жолдардан қ абылданғ ан жә не берілген жолда тү сірілетін вагондар.

Ә кету – берілген жолда басқ а жолдар ү шін тиелетін вагондар.

Жергілікті қ атынас – жолда ө зінің тасымалдау бө лімшелері ү шін тиелетін вагондар.

Транзит – басқ а жолдардан қ абылданатын жә не жү к операциялары орындалмай басқ а жолдарғ а тапсырылатын вагондар.

1. 8. 2 кестеден вагон ағ ындары бойынша сандық кө рсеткіштер вагон ағ ындарының сә йкес ү йлесімі ретінде анық талатыны кө рініп тұ р:

· тиеу - ә кету мен жергілікті қ атынастың қ осындысынан тұ рады:

U_тиеу=U_{ә кету}+U_{ж. қ.}, ваг;

· тү сіру - ә келу мен жергілікті қ атынастың қ осындысынан тұ рады:

U_{тү с}=U_{ә келу}+U_{ж. қ.}, ваг;

· тиелген вагондарды қ абылдау - транзит пен ә келудің қ осындысынан тұ рады:

U_{қ аб}^тиел=U_тр+U_{ә келу}, ваг;

· тиелген вагондарды тапсыру - транзит пен ә кетудің қ осындысынан тұ рады:

U_тап^тиел=U_тр+U_{ә кету}, ваг;

Жол жұ мысы қ атынас тү рлері (транзит, ә келу, ә кету жә не жергілікті қ атынас) бойынша вагон ағ ындарының қ осындысынан тұ рады:

U=U_тр+U_{ә келу}+ U_{ә кету}+U_{ж. қ.}, ваг.

Тиеу жоспары, станцияның ашық тиеу жоспарының негізінде, Ұ лттық Компания «Қ азақ стан темір жолы» АҚ жә не жолдың тиеу бойынша қ осымша тапсырмаларының (маусымдық жү ктерді ә кету, ү кіметтің арнайы тапсырмалары т. с. с. ) негізінде белгіленеді:

U_тиеу^жос=U_тиеу+U_тиеу^{қ ос}, ваг

Жалпы тиеуден басқ а жү к жә не вагон тү рлері бойынша тиеу анық талады.

Вагондарды тү сіру мө лшерлері:

- басқ а жолдардан тиелген вагондардың тү сірілуге келуінен (ә келу) U_{ә келу};

- жолдың жергілікті қ атынасында тиеуінен U_{ж. қ..};

- жолдағ ы ә р бө лімше ү шін жергілікті жү ктің артығ ынан (немесе жеткіліксіздігінен) DU_{тү с}қ ұ ралады:

DU_{тү с}= , ваг

мұ ндағ ы п_нақ, п_жос – нақ ты жолда бар жә не жоспарлы тиелген вагондардың саны;

Т_жою– тү сірілетін вагондардың артығ ын (жеткіліксіздігін) жою аралығ ы, Т_жою=30 тә у.

Сонымен тү сіру мө лшері:

U_{тү с}^{мө л}=U_{ә келу}+U_{ж. қ.}±DU_{тү с}, ваг (1. 8. 2)

Тиелген вагондарды беру жоспары жол ішіндегі “шахматканың ” негізінде қ ұ растырылады. Бұ л кезде екі тә сіл қ олданылуы мү мкін:

1. Графикалық – тиелген вагон ағ ындарын беру шамасы тиелген вагон ағ ындарының диаграммасы немесе графикалық сызбасы бойынша анық талады. Диаграмма (немесе сызба) жол ішіндегі вагон ағ ындарының “шахматкасы” бойынша қ ұ растырылады;

2. «Эталондардың » - арнайы есеп кестелерінің кө мегімен. Ә рбір тү йіспе бекеті ү шін екі эталон жасалады: жұ п жә не тақ бағ ыты ү шін. Эталондар толтырылмағ ан «шахматка» тү рінде болады, мұ нда осы тү йіспе бекеті арқ ылы берілетін вагон ағ ындарының бағ ыттарына сә йкес келетін торлар ойылғ ан. “Эталонды” “шахматканың ” ү стіне қ ойғ анда ойылғ ан торлар бойынша вагон ағ ындарын беру ө лшемдері есептеледі. Егер берілген бекет бойынша ағ ын толығ ымен ө тпейтін болса, онда эталонда тор жартылай (ү шбұ рышты) кесіледі, ал қ алғ ан жартысында осы бекет арқ ылы беруді есептегенде, ағ ынның ескерілуге тиісті пайызы кө рсетіледі

Тасымалдау жоспарының негізінде анық талғ ан реттеу тапсырмасы бос вагондарды басқ а жолдарғ а беру мө лшерін белгілейді. Реттеу тапсырмасы жылжымалы қ ұ рам тү рі бойынша, бірін-бірі алмастыруын ескере отырып белгіленеді.

Реттеу тапсырмасы келесі сұ рақ тарды шешуді қ арастырады:

- тасымалдау жоспарын бір ай кө лемінде, сондай-ақ алдағ ы аралық та орындау ү шін вагондар паркын қ ажетті тарату;

- темір жолдың пайдаланым жұ мысында пайда болатын қ иындық тарды шешу жә не қ алыпты жұ мысты қ амтамасыз ету мақ сатында – вагондар паркының артығ ын қ ысқ арту;

- маусымдық жү ктерді тасымалдау ү шін белгілі аймақ тарда бос вагондардың қ орын қ ұ ру.

Реттеу тапсырмасының кө лемі қ осымша реттеу тапсырмасын ескере отырып, тиеу мен тү сіру арасындағ ы реттеу айырмасы бойынша анық талады:

±U_р= (U_тиеу –U_{тү с}) ±DU_р, ваг

мұ ндағ ы ±DU_р – бос вагондарды қ абылдау (тапсыру) бойынша қ осымша реттеу тапсырмасы («+» вагондарды резервке қ ою, тиеуді арттыру; «-» бос вагондардың артығ ын жою, бос вагондарды резервтен алу).

Жалпы реттеу айырмасын анық тағ аннан кейін, оларды жылжымалы қ ұ рам тү рі бойынша жалпы жол жә не ә рбір тасымалдау бө лімшесі ү шін есептейді.

Бос вагондарды бағ ыттау схемасы қ ұ рғ ақ жү ктер мен цистерналар ү шін бө лек қ ұ растырылады.

Бос вагондарды бағ ыттау схемасына қ ойылатын негізгі талаптар:

· бос вагондар жү к тү сіру станциясынан тиеу станциясына дейін неғ ұ рлым қ ысқ а жолдармен жету;

· бірін-бірі алмастыра алатын жылжымалы қ ұ рам бір-біріне қ арама-қ арсы бағ ытта жү рмеу керек;

· бірін-бірі алмастыра алатын жылжымалы қ ұ рамның бос жү рісі минималды болу керек.

Тиелген жә не бос вагондарды беру мө лшерлері анық талғ аннан кейін ә р тү йіспе бекеті бойынша жалпы қ абылдау жә не жалпы тапсыру ө лшемдері бекітіледі:

U_{қ аб}^жал=U_{қ аб}^тиел+U_{қ аб}^бос, ваг

U_тап^жал=U_тап^тиел+U_тап^бос, ваг

Тасымалдау бө лімшелерінің тү йіспе бекеттері бойынша пойыздарды беру ө лшемдері осы бекеттер бойынша тиелген жә не бос вагондарды беру мө лшерлерінің жә не тиелген жә не бос пойыздардың қ ұ рамындағ ы вагондардың орташа саны бойынша анық талады:

, пойыздар

мұ ндағ ы U_тап^тиел, U_тап^бос, U_{қ аб}^тиел, U_{қ аб}^бос – сә йкесінше тиелген жә не бос вагондардың қ абылданғ ан жә не тапсырылғ ан ө лшемдері;

т_тиел, т_бос – тиелген жә не бос пойыздардың қ ұ рамындағ ы вагондар саны.

Темір жолдың қ ұ рылымдық бө лімінің жұ мысын тиелген вагондарда орындалғ ан тасымалдардың санымен сипаттауғ а болады. Темір жол желісінде барлық тасымалдар (шетелге жө нелтілген жә не шетелден келген вагондар саналмайды) тиеуден (бастапқ ы операция) тү сіруге (соң ғ ы операция) дейін орындалады. Сондық тан жалпы жолдар желісі ү шін жұ мысты тиелген вагондардың (бастапқ ы операция) санымен белгілеу қ абылданғ ан. Осы шама тү сірілген вагондардың (соң ғ ы операция) санымен де анық талады, яғ ни жолдар желісі ү шін жұ мыс:

U=U_тиеу=U_{тү с}, ваг

Жол (тасымалдау бө лімшесі) ү шін бастапқ ы операциялар болып тек тиеу ғ ана емес, сондай-ақ берілген қ ұ рылымдық бө лімге тиелген вагондарды қ абылдау да табылады, соң ғ ы операциялар болып, тек тү сіру ғ ана емес, сондай-ақ тиелген вагондарды тапсыру да табылады. Сондық тан жол (тасымалдау бө лімшесінің ) жұ мысын тиелген вагондар жә не тиелген кү йде қ абылданғ ан вагондар санымен (бастапқ ы операциялар бойынша) анық тау қ абылданғ ан. Бұ л тү сірілген жә не тиелген кү йде тапсырылғ ан вагондар санына (соң ғ ы операциялар) сә йкес келеді. Сонымен, жол (тасымалдау бө лімшесі) ү шін жұ мыс:

U=U_тиеу +U_{қ аб}^тиел=U_{тү с} +U_тап^тиел, ваг

Жұ мыс бойынша вагондар паркы анық талады:

п=U´ Q, ваг (1. 8. 3)

мұ ндағ ы Q – вагон айналымы, тә у.

Техникалық мө лшерлеу жү йесінде жол жә не тасымалдау бө лімшелерінің жұ мысы вагондардың жұ мыс паркының барлық категориялары ү шін анық талады, мұ нда есептеудің ың ғ айлылығ ы ү шін тасымалдау ү рдісінің бастапқ ы немесе соң ғ ы операциялары қ олданылады. Сондай-ақ бос вагондар паркы да “жұ мыс” атқ арады деп шартты тү рде қ абылданады да, тиелген вагондардың жұ мысы секілді есептеледі.

Тиелген вагондардың вагон километрлері жалпы å пS_тиел жә не қ атынас тү рлері: жергілікті å пS_{ж. қ.}, ә келу å пS_{ә келу}, ә кету å пS_{ә кету} жә не транзит å пS_трбойынша есептеледі. Мұ нда транзит жә не ә кету ә р шығ у бекеті бойынша, ал ә келу жә не жергілікті қ атынас бө лімшелер жә не бағ ыттар бойынша жіктеледі.

Транзитті ағ ындардың жү рген жолының қ ашық тығ ы вагондарды қ абылдау жә не тапсыру бекеттерінің арасындағ ы қ ашық тық бойынша қ абылданады.

Ә кету жә не жергілікті қ атынаста жү ретін вагондардың жү рген жолының қ ашық тығ ы, станциялық тасымалдау жоспары бойынша, жү к тиеу станциясынан жү к тү сіру станциясына немесе шығ у бекетіне дейінгі қ ашық тық арқ ылы анық талады.

Ә келінетін вагондардың жү рген жолының қ ашық тығ ы кө рші жолдан қ абылдау бекетінен бастап, бө лімшеге кіру бекетіне дейінгі дә л қ ашық тық бойынша, ал бө лімше ішіндегі жү рген жолы бө лімшеге кіру бекетінен бастап, бө лімшедегі шартты жү к тү сіру орталығ ына дейінгі жуық қ ашық тық бойынша анық талады.

Шартты тү сіру орталығ ы ретінде:

· бө лімше ішінде жү к тү сіру біркелкі таратылғ ан кезде, географиялық орталық қ абылданады;

· жү к жұ мысы бір ауданның бірнеше бекеттерінде шоғ ырланса, жү кті жаппай тү сіру ауданы қ абылданады;

· жү к жұ мысы бө лімшенің бірқ атар станциялары бойынша таратылса, орта шамаменқ абылданады.

Жү к вагондарын уақ ыт бойынша қ олданудың кешенді кө рсеткіші болып вагон айналымы табылады.

Вагонның айналым уақ ытын есептеу ү шін ә детте ү ш мү шелі формула қ олданылады. Жалпы жұ мыс паркы ү шін бұ л формула келесі тү рде сипатталады:

, тә у (1. 8. 4)

мұ ндағ ы l_тиел – вагонның тиелген кү йдегі рейсі, км;

α – бос жү ріс коэффициенті;

V_тел – телімдік жылдамдық, км/сағ;

L_тех– вагон ө рісі, км;

t_тех – вагонның техникалық станцияда орташа аялдауы, сағ;

k_{ж. ж.}– вагондардың жалпы жұ мыс паркы ү шін жергілікті жұ мыс коэффициенті;

t_{жү к} – вагонның бір жү к операциясында орташа аялдауы, сағ.

Вагон айналымы формуласының бірінші элементі вагон ө зінің айналым уақ ытының қ ай бө лігін жолғ а жұ мсайтынын, яғ ни жү рісте жә не аралық станцияларда тоқ тауын кө рсетеді. Екінші элементі вагонның айналым уақ ыты ішінде техникалық станцияларда аялдауын кө рсетеді. Мұ нда шамасы вагонның айналым уақ ыты ішінде ө ткен техникалық станциялардың орташа санын кө рсетеді. Ү шінші элементі вагонның айналым уақ ыты ішінде тиеу жә не тү сіру станцияларында аялдау уақ ытын сипаттайды.

Жұ мыс паркының категориялары бойынша вагонның айналым уақ ытын есептеу 1. 8. 3 кестеде кө рсетілген формулалар бойынша жү ргізіледі

1. 8. 3-кесте. Парк категориялары бойынша вагон айналымының есепті формулалары

Парк категориялары	Формулалар
1. Вагондардың жалпы жұ мыс паркы, соның ішінде: а) тиелген вагондар паркы б) бос вагондар паркы	, тә у , тә у , тә у
2. Жергілікті жү к тиелген вагондардың жалпы паркы, соның ішінде: а) бө лімшенің ө зінде тү сірілетін б) кө рші бө лімшелерге берілетін	, тә у , тә у , тә у
3. Транзитті жү к тиелген вагондардың жалпы паркы, соның ішінде: а) А шығ у бекеті арқ ылы б) Б шығ у бекеті арқ ылы	, тә у , тә у , тә у

Жалпы жұ мыс паркының вагондарын қ олдануды терең талдау ү шін вагон айналымының бес мү шелі формуласы қ олданылады:

, тә у

мұ ндағ ы V_т – техникалық жылдамдық, км/сағ;

β – жылдамдық коэффициенті;

L_{ө ң д}, L_тр – сә йкесінше ө ң делетін жә не ө ң делмейтін транзитті вагондардың вагон ө рісі, км;

t _ө_{ң д}, t_тр – сә йкесінше ө ң делетін жә не ө ң делмейтін транзитті вагонның орташа аялдауы, сағ.

Вагон айналымының бес мү шелі формуласының бірінші элементі вагонның жү рісте болу уақ ытын, екінші элементі аралық станцияларда болу уақ ытын, ү шінші элементі вагондарды ө ң дейтін техникалық станцияларда болу уақ ытын, тө ртінші элементі транзитті вагондарды ө ң дейтін техникалық станцияларда болу уақ ытын, бесінші элементі тиеу-тү сіру станцияларында болу уақ ытын білдіреді.

Вагонның орташа тә уліктік жү рген жолы вагонның тә улікте жү ріп ө ткен қ ашық тығ ын кө рсетеді. Оны келесі формулалар бойынша анық тауғ а болады:

, км/тә у (1. 8. 5)

, км/тә у (1. 8. 6)

мұ ндағ ы l – вагонның толық рейсі, км;

Q – вагон айналымы, тә у;

∑ nS – вагондардың жалпы жү рген жолы, вагон-км;

п – вагондардың жұ мыс паркы, вагон-тә у.

Орташа тә уліктік жү рген жолды жұ мыс паркының категориялары бойынша есептегенде, жү ріп ө ткен жолдың, парктың, рейстің жә не айналымның сә йкес шамаларын қ олдану керек.

⇐ Предыдущая 123 4 5 Следующая ⇒