|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9. ФРЕНЕЛЬ АУМАҒЫН ЗЕРТТЕУГЕ АРНАЛҒАН ҚҰРЫЛҒЫ / АУМАҚТЫҚ ПЛАСТИНКАСтр 1 из 3Следующая ⇒ 9. ФРЕНЕЛЬ АУМАҒ ЫН ЗЕРТТЕУГЕ АРНАЛҒ АН Қ Ұ РЫЛҒ Ы / АУМАҚ ТЫҚ ПЛАСТИНКА 9. 1. Жұ мыстың мақ саты Паралель сә улелермен жарық тандырылғ ан аумақ тық пластинканың фокустық қ ашық тық тарын анық тау 9. 2. Қ ысқ аша теориялық кіріспе Френель бойынша нү ктелік кө збен қ оздыратын жарық толқ ыны толқ ындық беттің элементтерімен сә улеленетін когерентті екінші ретті толқ ындардың суперпозиция нә тижесі ретінде қ арастырыла алады. Толқ ындық беттің зоналарғ а бө лінуі екі кө ршілес зоналардан шығ атын толқ ындардың оптикалық жү ріс айырмасы Р бақ ылау нү ктесінде тең болатын жә не бұ л толқ ындар Р нү ктесіне кері фазалармен келеді де, жартылай бір-бірін сө ндіреді. Бірін бірі ауыстыратын жарық жә не қ ара концентрлік сақ иналардан тұ ратын, Френель зоналардың орналасу принципі бойынша қ ұ рылғ ан аумақ тық пластинканы қ олдану толқ ындық беттің бө лінуін эксперименталды дә лелдейді. Жарық жә не қ ара зоналардың саны 2 к болса, онда амплитуда нү ктесінде тең: (9. 1) Сол уақ ытта P нү ктесінде амплитуда аумақ тық пластинкасыз тең (бірінші зонаның жартысының салымы). Сондық тан аумақ тық пластинканы қ олдану Р нү ктесіндегі жарық интенсивтілігін коэффициентімен кө бейтуге мү мкіндік береді. Бұ л аумақ тық пластинканы жинағ ыш линза ретінде қ олдануғ а болатынын кө рсетеді. 9. 1-суретте аумақ тық пластинканың бірінші сақ иналарының жазық толқ ынмен жарық тандыруы кө рсетілген. Р нү ктесі жә не аумақ тық пластинканың ортасымен қ ашық тығ ы болсын, онда Р нү ктесі ү шін радиустар ү шін келесі тең деу орындалады : , мұ нда (9. 2) Сонымен, аумақ тық пластинканың радиустары жә не фокустық қ ашық тық ү шін: (9. 3)
9. 1-сурет. Жазық толқ ынмен қ абатшаның бірінші зоналарын жарық тандыруы
Егер Р бақ ылау нү ктесін ОР бағ ытымен аумақ тық пластинкағ а қ арай жылжытсақ, онда жарық жә не қ араң ғ ы бейнелерді кө руге болады, бұ л аумақ тық пластинка бірнеше фокустары бар екенін кө рсетеді. (9. 4) Эксперимент ү шін қ олданылатын аумақ тық пластинкада 20 аумақ бар, бірінші ортасындағ ы қ араң ғ ы шең бердің радиусы . Сонымен келесі шең берлердің радиустары: (9. 5) Кестеде эспериментте шық қ ан жә не λ =632, 8нм ү шін (9. 3), (9. 4) жә не (9. 5) формулармен есептелген орта шамалар келтірілген. 9. 2-суреттеm фокус ретіне кері шаманың функциясы ретіндегі қ ашық тық тар келтірілген.
9. 1-кесте.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|