Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ оқу-әдістемелік кешені

Ә л-Фараби атындағ ы Қ азҰ У оқ у-ә дістемелік кешені

Бағ ыты: халық аралық қ ұ қ ық

Шифрі: 5В030200

ПӘ Н: ЗАҢ ГЕРДІҢ ЭТИКАСЫ

арналғ ан есептер

1. Этика тү сінігіне жалпы сипаттама берің із.

2. Этикалық категориялардың негізін анық тап сипаттап берің із.

3. «Мораль» тү сінігінің генезисіне сипаттама берің із.

4. Моральдің негізгі функцияларын анық тап сипаттап берің із.

5. Кә сіби этиканың негізгі тү рлеріне жалпы сипаттама берің із.

6. Заң гердің кә сіби этикасы тү сінігіне сипаттама берің із.

7. Қ ылмыстық сот ө ндірісінде ә ділеттілікті қ амтамасыз етуге сипаттама берің із.

8. Қ Р Қ ылмыстық процесстік кодексінде нақ тыланатын конституциялық қ ағ идалардың адамгершілік мағ ынасына қ ұ қ ық тық сипаттама берің із.

9. Дә лелдеуді адамгершілік аспектісімен байланыстыратын қ ағ идағ а сипаттама берің із.

10. Дә лелдемелерді еркін тү рде бағ алауды адамгершілік мағ ынасынан сипаттама берің із.

11. Тергеушінің қ ызметіндегі жалпы адамгершілік талаптарғ а сипаттама берің із.

12. Қ Р Қ ылмастық процесстік кодекске сә йкес негізгі тергеу амалдарына сипаттама берің із.

13. Сот билігіне қ ойылатын жалпы адамгершілік талаптарғ а сипаттама берің із.

14. Сот шешімінің (ү кімнің ) негізгі мазмұ ны заң немесе мораль?

15. Сот жарыс сө зіндегі адамгершілік мағ ынағ а сипаттама берің із.

16. Қ ылмыстық процессте қ орғ аушының қ атысуына қ ойылатын адамгершілік талаптарғ а сипаттама берің із.

17. Адвокаттық қ ызметтеді кә сіби этиканың рө ліне сипаттама берің із.

18. Қ ұ пиялық қ ағ идағ а сипаттама берің із.

19. Іскерлік этикет қ ағ идасының негіздеріне сипаттама берің із.

20. Қ ызметтік этикетпен қ атынасуғ а (ө тініш, бұ йрық, шаралар, ынталандыру т. б. ) сипаттама берің із.

1. Адам қ ұ қ ығ ын қ орғ ау аясындағ ы қ ұ қ ық қ орғ ау органдардағ ы қ ызметкерлерің кә сіби қ ызметінде адамгершілік-қ ұ қ ық тық талаптарын реттейтін халық аралық жә не қ азақ стандық келісімдер мен регламенттерге талдау жасаң ыз

2. Сіз лауазымды тұ лғ асыз. Сіз жақ ында банктен жарың ыздың келісімімен банктен несие аласыз. Алайда зайыбың ыз немесе жұ байыныз жұ мыстан шығ ып қ алады. Сіздің ең бек ақ ың ыз несиені тө леуге жетпейді. Сіз ө з атың ыздағ ы мү ліктің бір бө лігінен айрылып қ алатынын тү сінесіз, ө зің іздің балаларың ыздың оқ у ақ ысын тө лей аламайтының ызғ а кө зің із жетеді. Осы уақ ытта Сізге бір азамат келіп ө зіне қ атысты заң сыз шешім қ абылдауды ө тінеді, ол ү шін Сізге несиенің мө лшеріндей ақ шаны ұ сынады.

Этикалық тұ рғ ыдан Сіз қ андай шешім қ абылдайсыз?

3. Еуропа елдеріндегі полицияның этикалық кодексін қ арастыра отырып, жалпы жә не ерекше қ ырларын анық тап, Қ Р мемлекеттік қ ызметкерлердің ар-ождан Кодексімен салыстырмалы талдау жасаң ыз.

4. Нотариат палатасының, адвокаттық алқ аның жә не заң компаниясының қ ызметкерлеріне қ атысты кә сіби этика ережесінің жобасын жасаң ыз. (ө з таң дауың ыз бойынша).

5. Сіздің клиентің із ө зінің ісі бойынша нә тижесін уайымдауда, осығ ан байланысты ол сізден ө зінің ісі жө нінде оң ды шешім болатынына уә де беруді сұ рауда, осығ ан байланысты Сіздің қ ызмет кө рсету қ аражаттың мө лшерін жоғ арлатуды айтады.

Сіз қ алай жасайсыз?

6. Жағ дай негізінде шешім қ абылдаң ыз.

Заң ды тұ лғ аның ұ тымды шартқ а қ ол жеткізуі ү шін пара беру этикағ а жатады ма?

7. Жамбыл облысындағ ы Қ ордай асуымен келе жатқ ан Автобустағ ы Бостандық ауданының прокуроры жол кө лік оқ иғ асының куә сі ретінде болды. Яғ ни жү ргізуші Мыркымбаев ө зінің Камазымен қ арсы бағ ытқ а шығ ып Автобуспен соқ тығ ыс жасайды. Нә тижесінде Автобус жү ргізушісі Тыркымбаев оқ иғ а орнында қ аза болады. Сонымен қ атар, бірнеше жолаушылар ә ртү рлі дең гейдегі дене жарақ аттарын алды. Прокурор жолаушылармен бірге жү ргізуші Мыркымбаевты ұ стап оғ ан кү ш қ олданады. Оқ иғ а орнына жеткен полиция қ ызметкерлері прокурорды тоқ татуғ а ә рекеттер жасайды. Бірақ ол ө зін прокурор екенін айтып полицияның талаптарын орындамай ұ сталғ ан жү ргізушіге соқ қ ыларды ары қ арай жалғ астырады.

Аталғ ан оқ иғ ағ а адамгершілік этикалық моральдік тұ рғ ысынан бағ а берің із.

8. Тергеу бө лімінің бастығ ы Мырқ ымбаев жұ мысты жоспарлау барысында тергеушілермен ақ ылдаспағ ан. Тергеу бө лімінің жұ мысын талқ ылау барысында ө зіне қ атысты ескертулерге шыдамсыздық танытып бағ ыныштыларына дө рекі жауап қ айтарады.

Осындай басшылық тың ә дісіне этикалық тұ рғ ыдан сипаттама берің із.

9. Тергеуші таң ғ ы сағ ат 9: 00 жауап алуғ а куә ні шақ ырту қ ағ азымен шақ ырады. Куә шақ ырту қ ағ азы негізінде жұ мыстан сағ ат 11: 00 дейін жіберіледі. Тергеу бө лімінің бастығ ы сағ ат 11: 00 дейін барлық қ ызметкерлерге шұ ғ ыл жиналып жасайды. Куә абыржулы жағ дайда тергеушіге ө зінің наразылығ ын айтады. Тереуші куә нің сө зін дереу бө ліп айғ ақ тарды беруге кірісуді талап етті. Куә іс бойынша тергеушіге маң ызды айғ ақ кө рсетпеді. Осы жағ дайда тергеушінің этикалық іс ә рекеті дұ рыс па? Тергеуші ө зін қ алай ұ стану қ ажет еді?

10. Алматы қ аласының Адвокаттық кең сесіне заң и аясында кө мек алу ү шін бір іс бойынша екі азамат жү гінді. Олардың мү дделері бір біріне қ арама-қ арсылығ ы анық талды. Аталғ ан жағ дайда этика ережесі тұ рғ ысынан қ ұ қ ық тық бағ а берің із.

11. Сіз сотталушының қ орғ аушысыз. Істі сот талқ ылауына дайындау барысында Сіз сотта сотталушы кінә сін мойындау позициясы тиісті жазаның мө лшерін жең ілдететін мә н-жайларғ а ә келу ең тиімді ұ станым ретінде шешімге келесіз. Бірақ сіздің сенім білдірушің із сотта керісінше кінә сіздік позициясын ұ станады. Сіз бұ ндай позицияны ұ стану перспективасы жоқ екендігін тү сінесіз. Сіз қ алай жасайсыз?

12. Істің материалдарымен жә не қ олданыстағ ы заң дарды талдай келе, Сіз аталғ ан жағ дайда білікті емес екенің ізді анық тайсыз. (Сіздің заң и білімің із жетпейтін салдарынан тиісті кө мек кө рсете аламайсыз). Этика тұ рғ ысынан Сіздің іс-ә рекетің із?

13. Сіз енді ғ ана ә л-Фараби атындағ ы Қ азақ ұ лттық университетінің халық аралық қ ұ қ ық мамандығ ын бітірген жас заң герді жұ мысқ а қ абылдадың ыз. Бірнеше кең ес берген жас заң гердің жұ мысын клиенттер риза болып жұ мысын оң ды бағ алады. Сонымен қ атар, ол басқ а жұ мысшылармен оның ішінде қ ызмет кө рсету персоналымен менсінбей ө ткір дауыспен сө йлеседі. Сіз кү нде осығ ан қ атысты сигналды естисіз, ал бү гін ө зің іздің хатшың ыздан оның арсыздығ ы жө нінде ө тініш тү седі. Жағ дайды талдау негізінде тиісті шешім қ абылдағ ыз.

14. Алматы обылысы Қ арасау ауданында заң и кең ес беретін жалғ ыз орталық та ү ш адвокат жұ мыс жасайды, оның ішінде біреуі демалыста, ал екіншісі денсаулық жағ дайына байланысты уақ ытша жұ мыста жоқ. Сә йкесінше қ абылдауды бір ғ ана адвокат жү ргізеді. дү йсенбі кү ні қ абылдауғ а некені бұ зғ аннан кейін ортақ мү ліктерді бө лу мә селесі жө нінде бір ә йел адам келеді. Ал бейсенбі кү ні дә л сол адвокатқ а алдындағ ы қ абылдауда болғ ан ә йелдің жұ байы ортақ мү лікті бө луге қ атысты кең ес алуғ а келеді. Адвокат ө зін қ алай ұ стауы тиіс? Ол қ андай этикалық проблемамен соқ тығ ысты?

15 Сізде қ абылдауда болғ ан баланың ә жесі баланың мү десі ү шін ата-анасын ата-ана қ ұ қ ығ ынан айырып балағ а қ амқ оршы болғ ысы келетінін айтады. Сонымен қ атар, аталғ ан іс бойынша сотта оның мү делерін қ орғ ауды Сізден ө тінеді. Яғ ни сот ү ш кү ннен кейін болады. Оның сө зінен Сіз ата-ана қ ұ қ ығ ынан айыру ү шін негіз бар екендігін тү сінесіз. Алайда іс бойынша дайындалу мен сотта қ атысуғ а қ осымша біліммен тә жірибе керектігін Сіз білесіз, ең маң ыздысы сол уақ ытқ а болатын сот талқ ылауына дайындалып ү лгіре алмайсыз. Сіздің ә рекеттерің із этикалық тұ рғ ыдан қ андай болады?

16. Мекемедегі сейфтен ұ рлық жасалып, жасалғ ан қ ылмыс бойынша соттылығ ы бар азамат Мыркымбаев кү дікті ретінде танылады. Сейфтен саусақ тың іздері табылып, бірақ оны идентификациялау ү шін жарамсыз болды. Тергеуші Мыркымбаевтан жауап алу алдында кү діктіден саусақ іздерін алу ү шін эксперт-криминалистті шақ ыртады. Осыдан кейін ғ ана жауап алуғ а кіріседі. Мырқ ымбаев ө зінің жасағ ан қ ылмысын мойындады.

Тергеушіге кү дікті Мыркымбаевтың дактилоскопиясы не ү шін керек? Этикалық тұ рғ ыдан осында тактикалық ә діс қ олдану дұ рыс па?

17. Жедел іздестіру мә ліметтері бойынша, айыпталушы Федоровтың ү йінде белгілі жерде ішінде қ ұ нды заттары бар жасырын қ ойма бар екені анық талды. Тінту барысында тергеуші ахаулы жылжымалы рентген аппаратын қ олданды. Жасырын қ ойманы сонын кө мегімен анық тағ андай болды.

Тергеушінің іс-ә рекеттеріне этикалық анализ жасаң ыз. Тергеушінің іс-ә рекеттерін адамгершілік позициясынан бағ алаң ыз. Тергеуші тінту хаттамасында техикалық қ ұ рылғ ыларды қ олдану бойынша нені белгілей алады? Куә герлерге рентген аппаратының техникалық жағ дайы бойынша мә лімет береді ме?

18. Сіз тергеушісіз. Сіздің айыпталушының кінә лілігіне кү мә нің із жоқ. Алайда, бұ л іс бойынша сізде жеткілікті айғ ақ жоқ. Сіз қ осымша ақ паратты тек айыпталушы мен қ орғ аушының СИЗОдағ ы телефондағ ы ә ң гімесі арқ ылы ғ ана біле алатындығ ынызды тү сінесіз. СИЗО қ ызметкерлері сізге мұ ндай мү мкіндіктің бар екенін хабарлады. Сіз қ алай ә рекет етесіз?

19. Жағ дайды талдау негізінде шешім қ абылдап, оны тү сіндірің із.

Тергеу органының жетекшісі тергеушіге қ ылмысты саралауды ө згерту туралы жазбаша нұ сқ ау берді. Тергеуші жетекшінің процессуалдық шешімдерді қ абылдауда біліксіз екендігін айтып, нұ сқ аулық пен келіспеді

Тергеу органының жетекшісі осы жағ дайда қ алай ә рекет етуі керек. Ол қ андай этикалық проблемағ а тап болды?

20. Жағ дайды талдау негізінде шешім қ абылдап, оны тү сіндірің із

Тергеуші Мыркымбаевата азаматша Тыркымбаеваның қ ол білезігін тексеру жә не қ олында маникюрдің бар екені, оның тү сін анық тап, содан соң соскобын(қ ырнамасын) алу қ ажеттілігі туындады. Салысырмалы зерттеу мақ сатында ү лгілерді алу туралы қ аулы шығ ара отырып, Кириллов екі понятойды(бір ә йел жә не бір ер адам) шақ ырды, маман ретінде ә йел шаштаразындағ ы маникюрді кетіре алатын жә не бояй алатын қ ызметкерді шақ ырып, жоспарланғ ан ісә рекеттерді жасап, салыстырмалы зерттеу мақ сатында ү лгілерді алу туралы хаттама толтырды.

Этика тұ рғ ысынан Мыркымбаев ісә рекеттеріне бағ а берің із. Салыстрмалы зерттеу мақ сатында ү лгілерді алу кезінде қ андай этикалық ерекшеліктер сақ талмады?

21. Тергеуші қ ылмыстық іс бойынша 3 кг платинаны ғ ылыми-зерттеу институтытының зертханасынан жымқ ырылғ андығ ы бойынша ө ндірістік істі бастады. Тергеу барысында зертхана қ ызметкерлері де тергелді. Олардың қ атарында кіші ғ ылым қ ызметкері Медведев те болды. Ол жауапты, кө пшіл, сезімтал қ ызметкер болғ ан. Лаборант Чернышованы тіндігеннен кейін, Медведев тергеушіге келіп, платинаны ө зіне кө лік сатып алу ү шін ақ ша керек болғ андығ ынан ұ рлағ андығ ы туралы мойындайды. Алайда ол платинаны кімге сатқ андығ ы туралы айтудан бас тартады. Бір апта ө ткеннен кейін платина институт қ оқ ысының ішінен табылады. Бағ алы металды қ оқ ысқ а қ алғ ан қ алдық (қ оқ ыс) деп есептеп жаң а жинаушы (уборщица) Горшкова лақ тырып жібергені анық талады. Медведевтың ө зіне кінә тағ у этикет механизмі қ андай?

22. Мыркымбаевқ а пә тер тонады деп айып тағ ылғ ан. Жауап алу барысында ол ө з кінә сін толық мойындады жә не бірнеше ұ рлық жасағ аны туралы айтып берді. Олардың екеуі тергеушіге белгілі болғ ан жоқ. Бір жағ дайда, жауапкер ү йдің нө мірін есіне тү сіре алмады. Головкиннің жауабының дұ рыстығ ына тергеуші кү мә н келтірді. Осы ә рекеттері кезінде Головкин қ андай адамгершілік мотивтерге сү йенді? Мырқ ымбаевқ а қ атысты тергеуші қ андай этикалық шаралар қ олдана алады?

23. Мырқ ымбаевты айыптайтын сот отырысы барысында бітімгершілік судья Тырқ ымбай ә йелін тұ рақ ты ұ рып-соғ у жә не дене жарақ атын келтіргені ү шін айыпталушыны садист жә не қ андыкө з қ ұ быжық деп атады. Айыпталушы ө з кезегінде судьяны ұ ры жә не парақ ор деп жауап қ айтарды. Сот отырысында орын алғ ан жанжалғ а прокурор кірісті (сот отырысының қ атысушысы ретінде), жә не тараптарды қ ылмыстық сот ө ндірісінің адамгершілік негіздегін сақ тауғ а шақ ырды.

Сот отырысы қ атысушыларының іс-ә рекеттерін адамгершілік тұ рғ ысынан бағ алаң ыз. Ү кімге шағ ым келтіру жағ дайында бітімгершілік судья мен сотталушығ а қ андай салдар тууы мү мкін?

24. Сіз аса ауыр қ ылмыс жасағ аны ү ші айыпталушы, сотталушының қ орғ аушысысыз. Біріні инстанциядағ ы сот сіздің қ орғ ауың ыздағ ы тұ лғ аны кінә лі деп тауып, ү кім шығ арды. Ү кімді зерттей отырып, Сіз ауырлататын мә н-жайларды екі рет есепке алып, бірқ атар жең ілдететін мә н-жайларды есепке алмағ анын анық тадың ыз.

Сіз ү кімге кассациялық тә ртіпте шағ ым келтіру керек екендігін тү сінесіз, бірақ клиент сіздің қ ызметің ізге ақ ы тө леу алмайды. Сіз қ алай ә рекет етесіз?

25. Сіз азаматтық процессте талапкердің мү ддесін қ орғ айсыз. Сот мә жілісіне келіп, сіз қ арсы жақ тың мү ддесін сіздің заң факультетінде бірге оқ ығ ан жақ сы танысың ыз қ орғ айтынын кө ріп тұ рсыз. Ә рі қ арай іс бойынша жұ мыс жасайсыз ба? Танысың ыз істе ө кіл емес жауапкер ретінде болса, сіздің кө зқ арасың ыз ө згере ме?

26. Сенімгер сізді оның ісі бойынша белгілі бір жағ даймен ә рекет жасауың ызды сұ рауда. Сіз қ ұ қ ық тұ рғ ысынан бұ ндай ә рекет пен клиенттің позициясын ұ стану мү мкін емес деп санайсыз, алайда бұ л жайында клиентің ізге айтып тү сіндіре алмайсыз. Сіздің ә рекеттерің із?

27. Сіз ү ш сотталушының біреуін қ орғ айтын адвокатсыз. Іс бойынша жұ мыс істей отырып, Сіздің клиентің ізді толық ақ тау ү шін екі сотталушыны толық кү нә лау керектігін тү сінесіз. Қ алай ә рекет жасайсыз?

28. Сіз сө мкедегі ә миянды ұ рлағ ан сотталушыны қ орғ аушысыз. Іс бойынша жұ мыс бойынша Сідің қ орғ алушың ыз осы қ ылмысты жасағ аны ү шін кінә лі екенін тү сіндің із. (ол бір кездесуде сізге ашық бұ л жө нінде айтты). Алайда Сіз тергеу кезінде іс бойынша кө п қ ұ қ ық бұ зушылық тарды байқ адың ыз. Сіз осы қ ұ қ ық бұ зушылық тардың негізінде сотта бұ л істі жең уге сенімдісіз бе?

Егер Сіздің қ орғ алушың ыз адам ө лтіру бойынша қ ылмыстар қ атары бойынша кінә ланып жатса, Сіздің шешімің із қ андай болады?

29. Сіз сотталушының қ орғ аушысы ретінде оның қ ылмыстық ісін зерттеу барысында сотталушының қ ылмысты жасауғ а мү лдем қ атысы жоқ екенін білесіз. Алайда клиент Сізге сотта ө зінің кінә сін толық мойындайтынын хабарлайды, себебі сол қ ылмысты жасағ ан бір адамдар сұ рағ ан. Оның сізге айтқ ан сө зі: «менің отырғ аным дұ рыс, егер бостандық та жү рсем қ алғ андарын ұ стап отырғ ызып тастайды. Сол кезде менің жағ дайым тым ауыр болады». Бірақ сотталушының кінә сіз емес деп сотта дә лелдеуге мү мкіндік бар екеніне Сіздің кө зің із жетіп тұ р.

Сот талқ ылау барысында Сіз қ андай позицияны ұ станасыз?

30. Сіз адвокатсыз. Сіздің клиентің із гараждан автобө лшектерді ұ рлау бойынша айыпталуда. Алдын-ала тергеу барысында тергеу органдары ұ рланғ ан бө лшектер табылмағ ан. Клиентпен бір кездесуде Сізге клиентің із ұ ралнғ ан бө лшектердің жатқ ан орнын айтып, Сізден ө зінің ә йеліне бө лшектерді қ айта жасырып қ оюды ө тінді.

Сіз қ алай жасайсыз?

31. Сіздің кең сең ізге ауызша қ абылдауғ а қ атты жө телмен клиент келіп, мү гедектік бойынша топты қ алай алуғ а болады, себебі оғ ан комиссияның қ ортындысы бойынша жабық туберкулез нысанын қ ойғ ан, бірақ оның тү сінігі бойынша ашық нысандағ ы ауру орны бар.

Сіздің ә рекетің із.

32. Сіздің кең сең ізге ауызша қ абылдауғ а ә йел келіп, ортақ балағ а қ атысты ө зінің жұ байын ата-ана қ ұ қ ығ ынан айыруды қ алап сұ райды, сө йлесу барысында Сіз істің барлық жағ дайларын анық тайсыз. Алайда Сіз клиенттің қ алауын яғ ни жұ байын ата-ана қ ұ қ ығ ынан негізсіз айыру жә не баланың заң ды мү дделері мен қ ұ қ ық тарын бұ затынын тү сінесіз. Сонымен қ атар, бұ л мә селе бойынша Сіз адвокат ретінде мынадай қ ортындығ а келесіз, егер баланың заң ды мү дделеріне қ айшы келетін ескере отырып, жұ байына сот процесінде тиісті тү рде заң кө мегін қ олданбаса, одна ол ата-ана қ ұ қ ығ ынан айрылады.

Сіздің ә рекетің із.

33. Сіздің кең сең ізге ерлі-зайыпты Мыркымбаевтар келіп, некені бұ зу жә не ортақ мү лікті бө лу туралы іс бойынша сотта олардың мү дделерін қ орғ ау ү шін Сізден тиісті заң кө мегін кө рсетуді сұ райды.

Этика тұ рғ ысынан Сіз қ алай жасайсыз?

34. Зайыбы екінші инстанциядағ а сотта оның заң ды мү делерін қ орғ ау ү шін Сізге жү гінді. Алайда Сіз осы іс бойынша бірінші инстанцияда жұ байының заң ды мү дделерін ө кіл ретінде қ орғ ауды жү зеге асырғ ансыз.

Этика тұ рғ ысынан Сіз қ алай жасайсыз?

35. Сіз ірі сауда ұ йымында заң гер ретінде жұ мыс жасайсыз. Қ азіргі уақ ытта ұ йымды салық қ ызметі тексеру жү ргізуде. Сіздің бастығ ың ыз ұ йымдағ ы салық қ а қ атысты бұ зушылық тарды біле отырып, ө зінің кабинетіне Сізді шақ ырып, тексеріс жү ргізіп жатырғ ан инспекторғ а «кейбір мә селелерге кө зін жұ ғ аны» ү шін Сізге конвертпен ақ ша береді. Егер бас тартқ ан жағ дайда Сізді жұ мыстан шығ арумен қ орқ ытады.

Этика тұ рғ ысынан Сіз қ алай жасайсыз?

36. Сіз адвокатсыз. Бір қ атар ауыр қ ылмысты жасады деген айыптауды мойындамағ ан ө зің іздің қ орғ ауындағ ы адам Сізбен кездесу барысында бү кіл жасағ ан қ ылмысын толығ ымен мойындап, оғ ан шын жү ректен ө кініп барлығ ын айтып береді. Алайда ол Сізден қ орғ ауды ары қ арай жалғ астыруды ө тінді.

Бұ л адамды ары қ арай қ орғ ауды жалғ астырасыз ба? Егер ия десең із онда Сіз сотта оның кінә сіз екендігін ұ станасыз ба?

37. Сіз адвокатсыз. Қ азіргі кезде Сіз бернеше істі жү ргізудесіз жә не қ осымша тағ ы бір іс алуғ а мү мкіндігің із бар. Телефон бойынша хатшың ыз Сізге клиентпен кең седе кездесу болатынын хабарлап жә не істің қ иын емесін жә не ол ү шін жақ сы гонорар тө леуге дайындығ ын айтады. Кең седе кездесу уақ ытын кү тіп отырғ анда Сіздің қ абылдау уақ ытына сә йкес қ олданыстағ ы заң ның шикілік нә тижесінде бір топ азаматтардың Конституциялық қ ұ қ ық тары мен бостандық тары бұ зылғ анына ә кеп соқ тыратын мә селемен кемпір келеді. Бұ л мә селені шешу қ ажеттігін Сіз тү сінесіз, бірақ ә йел толық кө лемде Сіздің қ ызметің ізге тө лей аламайды. Жә не Сіз кү тіп отырғ ан клиентпен берілетін гонорардың кө лемімен салыстырғ анда бұ л бірнеше есе тө мен болуы ә дбен мү мкін.

Сіз қ андай істі аласыз?

38. Жұ мыс барысында клиент, яғ ни қ ылмыстық іс бойынша айыпталушы Сізден бө тен ешкімге ашпағ ан ө зінің ө мірі жайлы толық айтып береді. Нақ тырақ айтқ анда қ ылмысты жасау барысында ө зінің кө ң ілдесімен болғ ан, яғ ни кө ң ілдесі алибидің дә лелдеу фактісін растайтын адам ретінде бола алады. Сіз бұ л ақ паратты сотта қ олдансаң ыз ө зің іздің қ орғ ауың ыздағ ы адамның кінә сіздігін дә лелдей аласыз. Алайда айыпталушы сотта кө ң ілдесін куә ретінде жауапқ а тартуғ а қ арсы, себебі бұ л ақ парат оның отбасынан айрылғ ысы келмейді.

Сіз этикалық тұ рғ ыдан не істейсіз?

39. Коммерциялық компанияда заң гердің кө мекшісі ретінде жұ мыс жасайсыз. Сізге қ ызметкер бір кішігірім мә селені шешу ү шін кө мекке жү гінеді. Ол ө зінің ә ріптесінің қ атысты теріс қ ылық тың куә сі болғ анын Сізге айтады, мә селен, компанияның меншігіндегі заттарды: кө шіру ү шін бума қ ағ аздарды, қ апталғ ан таза дисктерді жә не скочтерді алып кеткен.

Аталғ ан жағ дайда бойынша этикалық тұ рғ ыдан Сіз не істейсіз?

40. Сіз шаруашылық даудағ ы компанияның мү десін қ орғ айтын ө кілсіз. Сіздің хатшың ыз Сізге аталғ ан даудағ ы қ арсы жақ тың ө кілі заң гер Мырқ ымбаевтың факспен жіберілген хатын береді. Негізі қ ателікпен, алаң даушылық пен Сіздің кең седегі факс номеріне жіберілген. Бұ л хатта ө зінің клиентінің мекен-жайына жіберген қ арсы жақ тағ ы заң гер Мырқ ымбаев қ аралып жатқ ан іс бойынша ө зінің егжей-тегжей тү сініктерін, толық стратегиясын, жеке жоспарын баяндайды.

Этикалық тұ рғ ыдан Сіз осы жағ дайда қ андай ә рекет жасайсыз?

Халық аралық қ ұ қ ық кафедрасының

ағ а оқ ытушысы Б. Амандосұ лы