30-бап. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) әкiмдіктер. Құрылуы және құрамы

30-бап. Аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кiмдіктер. Қ ұ рылуы жә не қ ұ рамы

1. Аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кiмдік Қ азақ стан Республикасы атқ арушы органдарының бiртұ тас жү йесiне кiредi, атқ арушы билiктің жалпымемлекеттiк саясатын тиістi аумақ ты дамыту мү дделерімен жә не қ ажеттілігімен ү йлестіре жү ргізуді қ амтамасыз етеді.

2. Аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кімдікті ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) ә кімi басқ арады.

3. Ә кім аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кімдікті аудан (облыстық маң ызы бар қ ала) ә кімiнің орынбасарларынан, ә кім аппаратының басшысынан, тиісті атқ арушы органдардың бірінші басшыларынан қ ұ рады.

4. Аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кімдіктің отырыстарын ә зірлеу мен ө ткізу, сондай-ақ олардың шешім қ абылдау тә ртібі ә кімдіктің регламентінде белгіленеді. Ү лгі регламентті Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі бекітеді.

5. Ә кімдіктің дербес қ ұ рамы аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) мә слихат сессиясының шешімімен келісіледі.

6. Аудан ә кімдігінің жұ мысына орталық мемлекеттік органдардың аумақ тық бө лімшелерінің басшылары кең есші дауыс қ ұ қ ығ ымен қ атыса алады.

7. Аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кімдік - алқ алы орган, ол заң ды тұ лғ а болып табылмайды.

Ескерту. 30-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ Р 2006. 01. 10 N 116 (2006 жылғ ы 1 қ аң тардан бастап қ олданысқ а енгiзiледi) Заң ымен.

31-бап. Аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кімдіктің қ ұ зыреті

1. Аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кімдік Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес:

1) алынып тасталды - Қ Р 2008. 12. 04 N 97-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз) Заң ымен;

1-1) аудан (облыстық маң ызы бар қ ала) бюджетінің атқ арылуын қ амтамасыз етеді;

1-2) аудан (облыстық маң ызы бар қ ала) бюджетiнiң атқ арылуы туралы жылдық есептi тиiстi мә слихатқ а жә не облыстың тексеру комиссиясына табыс етедi;

1-3) ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) тиiстi қ аржы жылына арналғ ан бюджетi туралы аудан (облыстық маң ызы бар қ ала) мә слихатының шешiмiн iске асыру туралы қ аулы қ абылдайды;

1-4) алып тасталды - Қ Р 02. 07. 2014 № 225-V (01. 01. 2015 бастап қ олданысқ а енгізіледі);

1-5) алынып тасталды - Қ Р 2008. 12. 04 N 97-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз) Заң ымен;

1-6) ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) бюджеттік комиссиясын қ ұ рады, ол туралы ережені бекітеді жә не оның қ ұ рамын айқ ындайды.

Жеке кә сіпкерлік субъектілерінің мү дделерін қ озғ айтын мә селелер қ аралғ ан жағ дайда, бюджеттік комиссиялардың жұ мысына Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық кә сіпкерлер палатасының ө кілдері тартылады;

1-7) Қ азақ стан Республикасының бюджет заң намасында кө зделген жағ дайларда ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) тиiстi қ аржы жылының бiрiншi тоқ санына арналғ ан облыстық қ аржы жоспарын бекiтедi;

1-8) ауданды (облыстық маң ызы бар қ аланы) дамыту бағ дарламасын ә зірлейді жә не мә слихаттың бекiтуiне ұ сынады, оның орындалуын қ амтамасыз етедi;

1-9) энергия ү немдеу жә не энергия тиімділігін арттыру саласындағ ы іс-шараларды тиісті ауданның, облыстық маң ызы қ аланың даму бағ дарламасына енгізуді қ амтамасыз етеді, сондай-ақ энергия ү немдеу жә не энергия тиімділігін арттыру саласында ақ параттық қ ызметті жү зеге асырады;

1-10) энергия ү немдеу жә не энергия тиімділігін арттыру саласында мемлекеттік саясатты жү ргізуді қ амтамасыз етеді;

2) заң актілеріне сә йкес аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) коммуналдық меншікті басқ арады, оны қ орғ ау жө ніндегі шараларды жү зеге асырады;

РҚ АО-ның ескертпесі!
2-1) тармақ шаның осы редакциясы Қ Р 11. 07. 2017 № 90-VI Заң ына сә йкес (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақ шасынан қ араң ыз) халық саны екі мың адамнан кө п аудандық маң ызы бар қ алалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер ү шін – 01. 01. 2018 бастап қ олданысқ а енгізілді (халық саны екі мың адам жә не одан аз аудандық маң ызы бар қ алалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер ү шін 01. 01. 2020 дейін Қ Р 23. 01. 2001 " Қ азақ стан Республикасындағ ы жергiлiктi мемлекеттiк басқ ару жә не ө зiн-ө зi басқ ару туралы" Заң ының 11. 07. 2017 датадағ ы архивтік нұ сқ асын қ араң ыз).

2-1) аудандық маң ызы бар қ аланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық мү лкінің қ ұ рамына берілетін аудандық (облыстық маң ызы бар қ ала) коммуналдық меншіктің тізбесін айқ ындайды;

2-2) Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен азаматтық хал актілерін тіркеуді жү зеге асырады жә не тіркеу туралы мә ліметтерді Жеке тұ лғ алар туралы мемлекеттік дерекқ орғ а енгізеді;

3) азаматтар мен ұ йымдардың Қ азақ стан Республикасы Конституциясының, заң дарының, Қ азақ стан Республикасының Президенті мен Ү кімет актілерінің, орталық жә не жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік қ ұ қ ық тық актілерінің нормаларын орындауына жә рдемдеседі;

4) ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) аумағ ында кә сiпкерлiк қ ызмет пен инвестициялық ахуалды дамыту ү шiн жағ дай жасайды;

4-1) кө рмелік-жә рмең келік қ ызметті ұ йымдастыруды жү зеге асырады;

4-2) стационарлық емес сауда объектілерін орналастыру орындарын бекітеді;

5) аграрлық сектордың ұ тымды жә не тиiмдi жұ мыс iстеуiн қ амтамасыз етедi;

6) осы ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) аумағ ындағ ы кенттер мен ауылдар қ ұ рылысын салудың бас жоспарларын ә зірлейді жә не оларды аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) мә слихаттың бекітуіне ұ сынады, аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) коммуналдық меншік объектілері мен ә леуметтік-мә дени мақ саттағ ы объектілер салу, реконструкциялау жә не жө ндеу бойынша тапсырысшы болады, кентішілік (қ алаішілік) жә не ауданішілік коммуналдық желілер мен қ ұ рылыстарды салуғ а рұ қ сат береді;

7) ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) су қ ұ бырларын, тазарту қ ұ рылыстарын, жылу мен электр желiлерiн жә не басқ а да кө лiктiк жә не инженерлiк инфрақ ұ рылымдар объектiлерiнiң қ ұ рылысын салуды жә не пайдалануды ұ йымдастырады;

8) ә скери тiркелу мен ә скери қ ызметке шақ ыру жө нiндегi, сондай-ақ азаматтық қ орғ аныс мә селелерi жө нiндегi iс-шаралардың ұ йымдастырылуын қ амтамасыз етедi;

9) Қ азақ стан Республикасының кө лік саласындағ ы заң намасына сә йкес жолаушылар тасымалын ұ йымдастырады;

10) Қ азақ стан Республикасының жер заң намасына сә йкес жер қ атынастарын реттеуді жү зеге асырады;

11) аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) маң ызы бар жолдарды салуды, пайдалануды жә не кү тiп ұ стауды ұ йымдастырады;

12) коммуналдық тұ рғ ын ү й қ орының тұ рғ ын ү йін салуын жә не оны бө луін ұ йымдастырады;

12-1) коммуналдық тұ рғ ын ү й қ орының сақ талуын ұ йымдастырады;

12-2) тұ рғ ын ү й қ орына тү гендеу жү ргізеді;

12-3) мемлекет қ ажеттіліктері ү шін жер учаскелерін алып қ оюды, оның ішінде сатып алу арқ ылы алып қ оюды жү зеге асырады;

12-4) республиканың сейсмикалық қ ауіпті аймақ тарында орналасқ ан тұ рғ ын ү й-жайлардың сейсмикалық беріктігін орнық тыруғ а бағ ытталғ ан іс-шараларды ө ткізеді;

12-5) авариялық ү й-жайларды бұ зуды ұ йымдастырады;

12-6) алып тасталды - Қ Р 2011. 07. 22 N 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен;

12-7) Қ азақ стан Республикасының заң актілеріне сә йкес азаматтардың жекелеген санаттарын тұ рғ ын ү ймен қ амтамасыз етеді;

12-8) Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде кө зделген шарттармен жә не Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі айқ ындайтын тә ртіппен тұ рғ ын ү йлерді коммуналдық тұ рғ ын ү й қ орынан азаматтардың меншігіне беруді жү зеге асырады;

13) алып тасталды - Қ Р 03. 07. 2013 № 124-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі);

14) халық ты ә леуметтiк қ орғ ау, ана мен баланы қ орғ ау мә селелерiн шешедi, халық тың ә леуметтiк жағ ынан дә рменсiз топтарына атаулы кө мек кө рсетедi, оларғ а қ айырымдылық кө мек кө рсетудi ү йлестiредi жә не ауылдық денсаулық сақ тау ұ йымдарын кадрлармен қ амтамасыз етуге жә рдемдеседi;

14-1) Қ азақ стан Республикасының Қ ылмыстық -атқ ару кодексіне сә йкес қ ылмыстық -атқ ару саласындағ ы қ ызметті ұ йымдастыруды жә не жү зеге асыруды қ амтамасыз етеді;

14-2) алып тасталды - Қ Р 03. 07. 2013 № 124-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі);

14-3) Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес қ ылмыстық -атқ ару жү йесінің мекемелерінен босатылғ ан, сондай-ақ пробация қ ызметінің есебінде тұ рғ ан адамдарғ а ә леуметтік жә не ө зге де кө мек кө рсету саласындағ ы ө зге де ө кілеттіктерді орындайды;

15) аудан (облыстық маң ызы бар қ ала) аумағ ындағ ы экологиялық, тарихи, мә дени немесе ғ ылыми қ ұ ндылығ ы бар табиғ ат объектiлерiн жә не ө зге де объектiлердi табиғ аттың, тарих пен мә дениеттiң қ орғ алатын ескерткiштерi деп жариялау туралы ұ сыныс енгiзедi;

16) қ оғ амдық орындарды абаттандыру жә не сыртқ ы безендiру мә селелерiн шешедi;

17) Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес жеке кә сіпкерлік субъектілерінің мү дделерін қ озғ айтын мә селелер бойынша Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық кә сіпкерлер палатасының ө кілдерін тарта отырып, ведомствоаралық сипаттағ ы мә селелер бойынша консультациялық -кең есшi органдар қ ұ рады;

17-1) Қ азақ стан Республикасының ақ параттандыру туралы заң намасына сә йкес ө з қ ұ зыретi шегiнде ақ параттық жү йелердi пайдалана отырып, электрондық қ ызметтер кө рсетедi;

17-2) жергілікті ө зін-ө зі басқ арудың аумақ тық кең естерін қ ұ ру бойынша ұ йымдастыру жұ мысын жү ргізеді жә не жергілікті ө зін-ө зі басқ арудың аумақ тық кең естері туралы ережелерді ә зірлейді;

18) тиiстi аумақ та ветеринариялық iс-шаралар жү ргiзудi, мал шаруашылығ ында пайдаланылатын арнаулы кө мбелер (кө мiндiлер) салуды жә не ұ стауды ұ йымдастырады, сондай-ақ ауру малдарды санитарлық союды ұ йымдастыруды жү зеге асырады;

19) азаматтардың тегін бастауыш, негізгі орта жә не жалпы орта білім алу қ ұ қ ығ ының іске асырылуын жү зеге асырады;

20) Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгіленген тә ртіппен мемлекеттік мекемелерді жә не мемлекеттік кә сіпорындарды қ ұ рады, облыстық атқ арушы орган белгілеген штат санының лимиті жә не Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі белгілеген нормативтер шегінде аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) бюджеттен қ аржыландырылатын атқ арушы органдардың штат санының лимитін белгілейді;

21) салық тө леушіні тіркеу есебіне алу орны бойынша мемлекеттік кіріс органының аудандық (облыстық маң ызы бар қ аланың ) бюджетке толық кө лемде тү сетін салық тарды тө леу жө ніндегі салық тық міндеттемелерді орындау мерзімдерін ө згерту туралы шешімдерін келіседі;

22) Қ азақ стан Республикасының рұ қ саттар жә не хабарламалар туралы заң намасында белгіленген жағ дайларда жә не тә ртіппен лицензиялауды жү зеге асырады;

23) терроризмге қ арсы комиссиялар арқ ылы ауданның, облыстық маң ызы бар қ аланың аумағ ында терроризм профилактикасы, сондай-ақ терроризм салдарларын барынша азайту жә не (немесе) жою жө ніндегі қ ызметті ұ йымдастырады;

23-1) ә леуметтік сипаттағ ы тө тенше жағ дайлардың профилактикасына, сондай-ақ аудан, облыстық маң ызы бар қ ала аумағ ында олардың зардаптарын барынша азайтуғ а жә не (немесе) жоюғ а қ атысады;

24) Қ азақ стан Республикасының Ү кiметі бекiтетін ү лгілік қ ағ идалар негізінде ә леуметтік кө мек кө рсету, оның мө лшерлерін белгілеу жә не мұ қ таж азаматтардың жекелеген санаттарының тізбесін айқ ындау қ ағ идаларын ә зірлейді;

25) дене шынық тыруды жә не спортты дамыту жө ніндегі жұ мыстарды ұ йымдастырады;

26) " Тұ рмыстық зорлық -зомбылық профилактикасы туралы" Қ азақ стан Республикасының Заң ына сә йкес кө мек кө рсету жө ніндегі ұ йымдарды қ ұ рады;

27) ә леуметтік шиеленіске жә не ең бек жанжалдарының туындау тә уекелдеріне мониторингті жү зеге асырады;

27) жеке адамдардың тұ рғ ылық ты жері бойынша жә не олардың кө пшілік демалатын орындарда спортпен шұ ғ ылдануы ү шін инфрақ ұ рылым жасайды;

28) " Дене шынық тыру жә не спорт туралы" Қ азақ стан Республикасының Заң ына сә йкес Олимпиада, Паралимпиада жә не Сурдлимпиада ойындарының чемпиондары мен жү лдегерлерін тұ рғ ын ү ймен қ амтамасыз етеді.

29) коммуналдық қ алдық тарды бө лек жинауды жү зеге асыруды ұ йымдастырады.

1-1. Ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) ә кімдігі " Қ оғ амдық кең естер туралы" Қ азақ стан Республикасының Заң ына сә йкес қ ұ рылатын қ оғ амдық кең естің отырысында аудан (облыстық маң ызы бар қ ала) бюджетінің жобасын талқ ылауды жү ргізеді.

Ауданның (облыстық маң ызы бар қ аланың ) ә кімдігі " Қ оғ амдық кең естер туралы" Қ азақ стан Республикасының Заң ына сә йкес қ ұ рылатын қ оғ амдық кең естің отырысында аудан (облыстық маң ызы бар қ ала) бюджетінің атқ арылуы туралы жылдық есепті талқ ылауды жү ргізеді.

2. Ауданның, облыстық маң ызы бар қ аланың ә кiмдiгі жергілікті мемлекеттік басқ ару мү ддесінде ө зіне Қ азақ стан Республикасының заң намасымен жү ктелетін ө зге де ө кiлеттiктердi жү зеге асырады.

3. Аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) ә кiмдік ө зiне жү ктелген мiндеттердi iске асыруда аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ) мә слихат алдында жауап бередi.

4. Осы бапта аудандық (облыстық маң ызы бар қ алалық ), республикалық маң ызы бар қ аладағ ы (астанадағ ы) ә кімдіктерге жү ктелген ө кілеттіктерді қ алалық ә кімдіктер жү зеге асырады.

Ескерту. 31-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2004. 05. 11 N 552 (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2004. 12. 21 N 15 (қ олданысқ а 2005. 01. 01 енгізіледі), 2004. 12. 20 N 13 (2005. 01. 01 бастап қ олданысқ а енгiзiледi), 2005. 04. 15 N 45, 2006. 01. 10 N 116 (2006. 01. 01 бастап қ олданысқ а енгiзiледi), 2006. 07. 05 N 165 (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2006. 07. 07 N 171 (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2007. 01. 11 N 218, 2007. 07. 27 N 320 (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2008. 12. 04 N 97-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2009. 02. 09 N 126-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2010. 04. 02 № 263-IV (2010. 01. 01 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 2010. 04. 08 № 266-IV, 2010. 12. 28 N 369-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011. 01. 10 N 383-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011. 07. 21 N 465-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011. 07. 22 N 479-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2011. 07. 05 N 452-IV (2011. 10. 13 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 2012. 01. 13 N 542-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін алты ай ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледі), 2012. 02. 15 N 556-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2013. 01. 08 N 63-V (алғ ашқ ы ресми жариялағ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2013. 01. 08 N 64-V (2013. 01. 01 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 13. 06. 2013 N 101-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізiледi), 13. 06. 2013 N 101-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізiледi), 13. 06. 2013 № 102-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен; 03. 07. 2013 № 121-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Конституциялық заң ымен; 03. 07. 2013 № 124-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 04. 07. 2013 № 130-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 18. 02. 2014 № 175-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 27. 06. 2014 N 212-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi); 02. 07. 2014 № 225-V (01. 01. 2015 бастап қ олданысқ а енгізіледі); 03. 07. 2014 N 229-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi); 29. 09. 2014 N 239-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi); 07. 11. 2014 № 248-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi); 16. 05. 2014 № 203-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін алты ай ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 27. 10. 2015 № 364-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 02. 11. 2015 № 387-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 28. 04. 2016 № 506-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік алпыс кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 18. 04. 2017 № 58-VI (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 11. 07. 2017 № 90-VI (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптың 1-т. 1) тармақ шасынан қ араң ыз) Заң дарымен.

⇐ Предыдущая 18 19 20 21 222324 25 26 27 Следующая ⇒