|
|||
Ләбиб Лерон “Күңелле”.
(Бу дә рес Гарә п теле дә ресеннә н соң икенче дә рес булды, шуң а кү рә монда сә ламлә шү юк) Балалар, мин сезгә бер тавыш кабызам, сез миң а бу нә рсә тавышы икә нен ә йтеп бирегез. звук зимы Ә фә рин балалар, дө рес ә йттегез, бу кыш тавышы! Ә хә зер мин сезгә табышмаклар ә йтеп кү рсә тә м, җ авабын кем тизрә к ә йтер икә н? Һ ә р җ ир каралган, Сулар бозланган, Уйный җ ил-буран, - Бу кайчак, туган (кыш кө не) (Г. Тукай) Нә рсә ул – аска таба ү сә, Яз җ итсә – җ иргә кү чә? (боз)
Аяксыз-кулсыз тә рә зә не кага, Тавышсыз җ ырлый, дулый Ө йгә керергә сорый. (җ ил-давыл)
Корт тү гел, эт тү гел, Ә ү зе тешли. (суык)
Балтасы да, пычкысы да юк, Елгалар аша кү пер сала. (боз)
Мамык тү шә гем Җ иргә тү шә дем. (кар)
Ә хә зер урамда кайсы ел фасылы? -ә йе, кыш. Э кыштан алдан нә рсә иде? -кө з -ә кыштан соң нә рсә булачак? –яз! Балаларга ел фасыллыры белә н картиналар курсә телә, шулай ук тактада ел ә йлә нешлә ре схемасы ясап кү рсә телә. Ә сез кайдан белә сез моның шулай булачагын? Бу кайда язылган? Кыш Ү зе белә ме кайчан килергә? Ә кө з? (фикер алышу) -Ә йе, балалар, ел фасыллары КАНУННАРГА, ТӘ РТИПКӘ буйсыналар, ә бу КАНУН һ ә м тә ртипне КЕМ урнаштыра? Ә йе, Бө ек Раббыбыз Аллаһ сү бһ анә һ ү вә тә галә. -Уйлап карыйк, ә ле балалар, ә гә р дә ел фасыллары бернинди кануннарга, тә ртиплә ргә буйсынмасалар, безгә яшә ү рә хә т булыр идеме? Кич йокларга ятканда-урамда җ ә й, ә иртә н торганда буранлы кыш булса?... Без кө ндә лек планнарыбызны да кора алмас идек. нә рсә киясебезне, кайда барасыбызны да планлаштыра алмас идек...
Ел фасыллырының шулай кулай, бер-бер артлы ә йлә неп килеп торуы-безгә Яратучыбыз, Раббыбыз Аллаһ с. в.. т. зууур нигмә те! Ә йдә гез бергә лә п бу зуууур нигмә ткә шө кер итеп ә лхамдулилЛә һ дип ә йтик! (бергә лә п “ ә лхә мдү лиллә һ! ”) Воистину, в сотворении небес и земли, в смене ночи и дня, в [сотворении] корабля, который плавает по морю с полезными для людей товарами, в дожде, который Аллах заставил литься с неба, а потом оживил [влагою] его иссохшую землю и расселил на ней всяких животных, в смене ветров, в облаках, покорных [воле Аллаха] между небом и землей, – во всем этом знамения для разумных людей. Бә кара сурә сенең 164нче аяте куела, балалар белә н бергә лә п тың лыйбыз, тә рҗ емә се белә н танышабыз. фикер алышабыз.
Балалар, ә сез БЕЛМӘ МЕШНЕ белә сезме? (незнайка) (поектор белә н стенага фото куела)
Белмә меш мә ктә птә кыш турында инша язган, бу инша да кайбер хаталар бар, ә йдә гез аларны бергә лә п тө зә тик! Сез миң а ярдә м итә рсеземе? “Кышның беренче ае сентябрь дип атала. Кыш җ итеп, суыклар башлану белә н, кешелә р җ ылы киемнә р кияргә ашыгалар- шапка, шарф, җ ылы итеклә р, шортиклар, майкалар, биялә йлә р. Кышын балалар чангы, чана, тимераякларда, велосипедларда, роликларда йө рилә р. Кышкы спорт белә н шө гыллә нү бигрә к тә файдалы! Чирлә мә с ө чен һ ә р иртә дә урамга чыгып, берә р сосулька ашарга кирә к! Кыш-искиткеч кү ркә м ел фасылы! ” Балалар, ә сез Белмә меш иншасындагы бу соң гы җ ө млә белә н килешә сезме? Ни ө чен? (балаларның җ аваплары, кышта нә рсә лә р эшлә ргә яратканнырын аң латалар) Белмә мешнең иншасында нинди кышкы спорт тө рлә ре саналды? Спорт-мө селманнар ө чен сө ннә т гамә л, (димә к, спорт белә н шө гыллә нгә н ө чен безгә ә җ ерлә р языла! ) Пә йгамбә ребез с. а. в. спорт белә н шө гыллә нү гә зур ә һ ә мият биргә н. Хә тта Пә йгамбә ребезнең с. а. в. хә дислә реннә н чыккан мә каль дә бар татар телендә -ХӘ РӘ КӘ ТТӘ - БӘ РӘ КӘ Т! (бу мә сә лә дә фикер алышу) Ә сез чангы шуарга яратасызмы? Ә йдә гез ә ле кү ң елле чангы кө рә ше оештырып алыйк! (чангы ярышы) Пальчиковая гимнастика «Лыжники» Указательный и средний пальцы вытянуть и опустить вниз, безымянный и мизинец прижать к ладони большим пальцем. Указательный и средний пальцы поставить на счетные палочки. Не отрывая средний и указательный пальцы от «лыж»- счетных палочек, ребенок «едет» скользящими движениями по полу. Побеждают первые прибывшие к финишу.
Балалар, сезгә бу уен ошадымы? Димә к спорт белә н шө гыллә нү рә хә т тә кү ң елле дә! Ә йдә гез бергә лә п Аллаһ ның безгә бу биргә н бү лә генә Ә ЛХАМДҮ ЛИЛЛӘ Х диеп ә йтик!
Уен: Лә биб Лерон “Кү ң елле”. Буранлап, буранлап(размахивать поднятыми вверх руками) Кар яуды: (встряхивать кистями рук, опуская их сверху вниз) Урамнар, сукмаклар (шагаем по узкой тропиночке в центр круга) Тарайды. Чыктылар балалар урамга. (Ходьба ) Урамны киң ә йтеп, уйнарга. (Раздвигать выпрямленные руки, увеличивая круг) Уйныйлар, кө лә лә р ү злә ре (улыбаясь, подпрыгивать) Суыктан алланган йө злә ре (растирать щечки) Кышкы кө н шундый кү ң елле (большой пальчик вверх) Сиң а да шулай тү гелме (сделать жест удивления)
“Кышкы сү злә р” уен Кыш белә н бә йле сү з ишетү гә, балалар “ә йе” дип сикереп куярга тиеш. Кар бө ртеге, җ ылы, чана, боз, эссе, биялә й, тюльпан, кар бабай, яфраклар, персиклар, кояшта кызыну, буран, чаң гы)
Ишеккә кагалар, куян килеп керә. - Ә ссә лә мү галә йкү м, балалар! (җ авап) Мин кечкенә куян баласы. Мин бик туң дым. И-и-и, куянкай, ө шегә нсең бигрә к! бер дә борчылма. Хә зер ә йдә, тү гә рә ккә утыр, без сиң а җ ылынырга ярдә м итә рбез! Т. Ап – ак куян утырган, Колакларын селкетә. Б. Менә шулай, менә шулай Колакларын селкетә. Т. Куян туң а башлагач, Тә пилә рен җ ылыта. Б. Менә шулай, менә шулай Тә пилә рен җ ылыта. Т. Куян тагын да туң а, Сикергә лә п тә куя. Б. Менә шулай, менә шулай Сикергә лә п тә куя. Т. Кем куянны куркытты? Куян сикереп качты. Б. Менә шулай, менә шулай Куян сикереп качты.
Куянкай, ә бит син соры туның ны акка алыштыргансың. Димә к, урамда, чыннан да, кыш җ иткә н, шуң а тунгансың да син! Куяннар барысы да кыш җ иткә ч соры туннарын акка алыштыралар! КУЯН: Ә йе шул, собханАллах, туным ап-ак булган! (ү зенә карый) -Куян, ә син бу тунны ү зең берә р кибеткә барып алыштырасың мы? КУЯН: Юк! Мин ү зем дә белмә стә н, Аллаһ ның ә мере белә н туным ап-акка ә йлә нә! Мә шә ә Аллаһ! Балалр ә куянга ни ө чен, җ ә й конне соры, ә яз кө нендә ап-ак тун кирә к? Ә гә р дә куянның туны кызыл тө слегә алышынса ни булыр иде? Фикер алышу, ахырда нигмә тлә рне барлап, Ә ЛХАМДҮ ЛИЛЛӘ Һ ә йтә без) КУЯН: Ә минем рюкзакта, бер ә йбер бар! Ә гә р дә табышмакны чишә алсагыз, мин сезгә аны кү рсә тә м! Йолдыз-йолдыз вак кына, Челтә р-челтә р ак кына, Ө с киеменә куна, Тә нгә тисә, су була. (Кар бө ртеге) Ә йе, дө рес, Кар бө ртеге! Карагыз ә ле мин нинди тылсымлы кар бө ртеген алып килдем сезгә! Бу –кар бө ртеге макеты, чын бө ртектә н миллионнар тапкыр зуррак, карагыз ә ле Аллаһ Тә галә аны нинди матур итеп яраткан! Белсә гез, җ ир йө зенә хисапсыз кү п кар бө реклә ре иң ә, аларның санын кем санап чыгара ала? КЕМ җ ир йө зендә ге барлык кар бө ртеклә ренең санын белә? Ә лбә ттә бары тик аларны Яратучы- Аллаһ с. в. т.! Һ ә м тагын бер ис китә рле нә рсә бар- кар бө ртеклә ре искиткеч матур, бизә кле булып, аларның берсе дә кабатланмый икә н! Аларның һ ә рберсендә ү зенә генә хас матур бизә к һ ә м форма бар! Ә сез кар бө ртелә ре ясарга яратасызмы? Ә йдә гез ә ле бергә лә п кар бө ртеклә ре ясыйк! (балалар маляр скотч, кайчы ярдә мендә коверда кар бө ртеклә ре ясыйлар) Мә шә ә Аллаһ! Кар бө ртеклә регез бигрә к матур килеп чыкканар! Балалар, ә сез йомшак ап-ак карда уйнарга, аунарга яратасызмы? (ә йееее!!! ) Ә белә сезме кар катламы –ул җ ир ө чен җ ылы тун булып тора! Кар ү зе салкын, ә ү зе җ ирне җ ылытып тора бу ничек булырга мө мкин??? Кар катламы берничә метрга җ итеп, җ иргә ү зенең җ ылылыгын саклап калырга ярдә м итә, кешелә р хә тта кырларга кө здә н орлык чә чеп калдыралар, яз җ иткә ч, бу орлыклар иң беренчелә рдә н шытып чыгалар, һ ә м беренче уң ышны китерә лә р икә н. Яз җ иткә ч кар эреп, җ ирне су белә н мул-мул баета, аны дым белә н туендыра, шуң а яз кө нне бар ү семлелә р дә тиз арада җ ир астыннан яң адан терелеп, ү сеп чыгалар.
Ә йдә гез ә ле кү злә рне йомыйк та, кү ү ү ү п кар бө ртелә рен кү з алдына китерик. Кү з алдына китерегез ә ле, кар ява... йомшак кына итеп, бө ртек-бө ртек булып... Алар җ иргә кө не буе да, тө не буе да яварга мө мкин... Ә ә гә р дә кар бө ртеклә рен Аллаһ Тә галә җ иргә бө ртек-бө ртек тү гел, ә тонналап, яисә берә р кирпечлә р, плитә лә р рә вешендә иң дерсә, рә хә т булыр идеме безгә? Кү з алдына китереп карагыз ә ле –ө стегезгә бер кирпеч кар килеп тө шә.. ике.... бер плитә очып килә... Рә хә т булыр идеме безгә? -Юююк!
Аллаһ Тә галә Кар һ ә м яң гыр эшлә рен башкаруны МИКАИЛ исемле фә рештә гә ә мер иткә н. МИКАИЛ фә рештә кар яву ө чен җ аваплы, аның иң ү ендә тә ртип һ ә м кешелә ргә рә хмә т булуын кү зә тә. Хә зер яң адан бө ртек-бө ртек булып яуган карны кү з алдына китерик... йомшак кына итеп.... Уйлап карыйк ә ле, балалар, карны ө стебезгә бө ртек-бө ртек булып явуында кү пме хикмә т, Аллаһ ның рә хмә те! Ә лхамдү лиллә һ! Ә хә зер кү злә регезне ачыгыз! Кар ява!!!! (балалр ө стенә туралган ак, зә ң гә рсу салфеткалардан “кар” ява. Кар бө ртеклә ренең берә м-берә м яуганын кү зә тү ө чен, “кар яудыргыч” уенын уйнап алабыз! (балалар махсус ясалган “аткычларны” кулланалар) СТАКАННЫЕ СТРЕЛЯЛКИ
-Кыш тавышы( тавышы кө чле килә ) Чү балалар, карагыз ә ле урамда нинди суыыык!!! (проетордан тә рә зә дә ге “суык бизә клә ре” фотолары кү рсә телә ) Каты суыкларда кыш кө нендә тә рә зә дә ап-ак бизә клә р иң ә! Бу бизә клә рне тө шерү че КЕМ икә н балалар? (фикер алышу, А. Т. “Ә Л-Мусаввир” исеме белә н танышу, ү злә штерү ) Аллаһ тә галә - Ә Л-МУСАВВИР һ ә р нә рсә гә тө смер форма, бизә к, сү рә т бирү че. (Карбабай сурә те кертелә ) Карагыз ә ле балалар, безгә карбабай килгә н!!! Кар бабай бигрә к тә кар уйнарга ярата, һ ә м ү зенең оныкларына кү чтә нә чкә кар алып барырга җ ыена! Ә йдә гез, бергә лә п, карбабайга кар җ ыярга булышыйк! Карны (идә ндә ге туралган салфеткаларны) алып аның капчыкларнына атыйк. Моның ө чен 2 командага бү ленә без –кызла р һ ә м малайлар. Кызлар сул капчыкка, ә малайлар уң капчыкка ата. башладык! Менә ә фә рин балалар! Ике капчык та бертигез тулган, ике команда да бик тырышкан, Мә шә ә АллаҺ! Капчыкларны тикшереп чагыштырабыз, (бездә кызлар җ иң деJ ) Балаларны тынычландырабыз, тү гә рә ккә килеп утырабыз. Йомгаклау -Балалар, ә йтегез ә ле, без бү генге дә рестә нә рсә лә р ө йрә ндек? -Куян, син дә безгә ярдә м ит сорауларга җ авап бирергә! -Кыш турында нинди нә рсә лә р белдек? Кыш ул ел фасылы. Ел фасыллырын КЕМ алыштырып тора, тә ртибен саклый? -Без кайсы кышкы спорт белә н шө гыллә ндек бү ген? Спорт турында Пә йгамбә ребез с. а. в. нең фикере нинди булган? -Пә йгамбә ребез хә дислә реннә н чыккан нинди татар халык мә кале бар? -Куянның тунын, кыш җ иткә ч, сорыдан ап-акка КЕМ алыштыра? -Җ ир ө стенә кар яудыру җ аваплы фә рештә нең исеме ничек? -Карның ө стебезгә бө ртек-бө ртек явуында Аллаһ ның рә хмә те бармы? -Җ ир йө зендә ге кар бө ртелә ренең санын белү че КЕМ? - Каты суыкларда кыш кө нендә тә рә зә дә ап-ак бизә клә рне тө шерү че КЕМ икә н балалар? -Аллаһ Тә галә нең Тасвирлаучы, Сурә т, рә веш бирү че, бизә клә ү че исеме гарә пчә ничек? Рә хмә т балалар, Аллаһ бараыгыздан да разый булсын! бик дө рес җ аваплар бирдегез, чынлап та ел фасыллырында, кыш галә мә тлә рендә Аллаһ ның чиксез рә хмә те һ ә м чиксез рә хмә тлә р чагыла, аларны кү рә белергә генә кирә к. Аллаһ ның рә хмә тлә рен кү рә белү -һ ә р мө селманның бурычы. Шуң а дип без ХӘ ЗИНӘ ГӘ белем алырга йө рибез дә инде! Куян, сиң а ошадымы безнең ХӘ ЗИНӘ ДӘ? КУЯН: Ә йе, ошады, мә шә ә Аллаһ, монда йө ргә н балалар бигрә к тә акыллы икә н, Аллаһ белемнә регезне, тә ү фигыгызны арттырсын! Ә мин! Миң а китә ргә кирә к, башка куяннар мине югалтканнардыр, Ә ссә лә мү галә йкү м, балалар! Вә галә йкү мә ссә лә м, Куян, тагын кил безгә! Балалар бү генге дә рес сезгә ошадымы? Яң а нә рсә лә р ө йрә ндек ме сезнең белә н? Ошаса, ә йдә гез бергә лә п Раббыбыз Аллаһ Сү бхә нә һ ү вә Тә галә гә белемнә ребезне арттырган ө чен рә хмә тебезне ә йтик-“Ә ЛХАМДҮ ЛИЛЛӘ Һ ” Раббанә догасы. Ө йлә намазы. Кул эше(поделка) Л. Ә хмә тшина
|
|||
|