Дәріс 4. Инфекциялық ауруларға қарсы қолданылатын шаралар

Індетке қ арсы шараларды топтастыру қ ағ ида эпидемиологиялық процестің " ү штігі" туралы концепция бойынша атқ арылады, концепция бойынша 3 бағ ытта жү ргізілуі тиіс.

1. инфекция қ оздырғ ышының кө зін жою.

2 қ оздырғ ыштың берілу механизмін тежеу

3 организмнің қ оздырғ ышты қ абылдағ ыштығ ын болдырмауғ а бағ ытталғ ан шаралар(вакцинация, т. б). Мысалы, иммундық алдын алу ә дістері арқ ылы басқ арылатын инфекцияларда(дифтерия, кө кжө тел, сіреспе, вирусты В гепатит)вакцинация жасалады. Кейбір ауруларда, мысалы, стрептококк инфекцияларында, аурулармен осы қ оздырғ ыштарды тасушыларғ а этиотропты емдеу(пеницилин қ атарындағ ы)тә сілі тиімді болады. Ішек инфекцияларында, сыртқ ы қ абат инфекциялардың кейбір тү рлерінде, кейбір қ ан инфекцияларында берілу механизімін ү зу тиімді.

Індетке қ арсы шаралардың негізгі мақ саты ең алдымен қ оздырғ ыштың вируленттік популяциясына бағ ытталады.

Эпидемиялық процестің 2-буынына қ арсы шаралар 3 бағ ытта ө ткізіледі: сыртқ ы орта факторларын залалсыздандыру, қ оздырғ ышты сақ тайтын кеміргіштер популяциясына бағ ытталғ ан ә рекеттер. Осы шаралар дезинфекция, дезинсекция, дератизация жасау арқ ылы іске асырылады. Ішек ауруларының факторлары болып саналатын суды хлорлы заттармен залалсыздандыру арқ ылы жә не судың сапасын тексеріп тұ ру жә не т. б. шараларды жү йелі тү рде, ә рдайым атқ ару арқ ылы қ амтамасыз етілуі керек.

Ауруханаішілік инфекцияларының факторлары болып саналатын қ ұ рал-жабдық тарды залалсыздандыру қ ажет. Эпидемиялық процестің 3-буынына қ арсы атқ арылатын шаралар инфекция қ оздырғ ышын қ абылдағ ыш адамдырдың қ арсыласу қ абілетін жоғ арылатуғ ы бағ ытталады жә не инфекция қ оздырғ ышының кө зімен қ атынаста болғ ан адамдарды қ орғ ау мә селелерін қ адағ алау шараларымен бірге атқ арылады.

Инфекция кө зіне қ арсы шаралар антропонозды инфекцияларда науқ ас адамғ а жә не бактерия тасымалдаушығ а бағ ытталады, зоонозды инфекцияларда-ауру жануарларғ а жасалады.

Клиникалық диагноз қ ою. Инфекциялық аурулардың клиникалық диагноз қ ою ә дісі емдеудің бір бө лігі бола тұ рса, сонымен қ атар індетке қ арсы шаралар қ атарына да жататын іс-ә рекет болып табылады. Клиникалық этиологиялық диагноз қ оюда зерханалық ә дістердің маң ызы ө те зор екені белгілі. Инфекциялық аурудың диагнозын қ оюдың бағ асы індеттің этилогиясын анық таудың толық тығ ын негізделеді, қ ойылғ ан диагноздың немесе ауруханағ а тү скенен кейінгі диагноздың ақ ырғ ы диагноздың айырмашылығ ы қ аншалық ты жиі болғ анына орай сипатталады.

Науқ асты оң ашалау жә не ауруханағ а жатқ ызу. Оң ашалау шарасының сапасы ресми ережелерімен шектелген жағ дайдың қ аншалық ты толық орындалуымен, науқ астың ауруханағ а тү скен мерзімі бойынша бө ліну ерекшеліктерімен жә не індетке қ арсы ережеледің сақ талуысен сипатталады. Осы шаралардың бұ лжытпай орындалуы эпидемиолог-маманның назарына тыс қ алмауы тиіс.

Емдеу. Емдеудің сапасын індетке қ арсы қ олданылғ ан шара ретінде бағ алауда ең алдымен науқ асты зертханалық тексеру кө рсеткіштерін ескереді. Туберкулез инфекциясындағ ы осы қ ағ ида басқ а да инфекциялық аурулармен кү ресудің эпидемиологиялық кө рсеткіштерінің басты кө рсеткіші болып саналады. Дер кезінде емдеу-індетке қ арсы шараның маң ызы бө лігі десек те болады.

Соң ғ ы кезде кө кейтесті мә селе айналғ ан кейбір инфекциялар қ оздырғ ыштарының антибиотиктерге шыдамды тү рлерінің кө п таралуы болып саналады. Сондық тан науқ ас адамннан бө лініп алынғ ан коздырғ ыш штаммдардың антибиотикке тө зімділігін зертханалық ә діспен анық тауды індетке қ арсы шаралардың ьасты мақ саты деп есептеу керек.

Емдеудің маң ызды сана кө рсеткіші организмнің қ оздырғ ышын арылу мерзімі болып саналады. Сондық тан организмнің иммундық жағ дайын да мү мкін болғ анша зертханалық ә дістермен анық таудың маң ызы зор, тіпті керек болғ ан жағ дайда оның дең гейін жоғ арылататын арнаулы иммунды стимуляторларды пайдалану қ ажеттілігін ескерген дұ рыс.

Тә ртіп-шектеулік шаралар. Тә ртіп-шектеулік шаралардың сапасы тө мендегі талаптарды орындау арқ ылы бағ аланады.

· Карантин жасалғ ан аймақ қ а кіруге жә не шығ уғ а тежеу қ ою немесе рұ қ сат етпеу.

· Тыйым саалынғ ан аумақ та немесе басқ а да орындарда ауырғ ан немесе инфекцияны жұ қ тырғ андығ ы туралы кү дік бойынша, адамдарды аз топтарғ а бө ліп ораналастыру.

· Карантин қ айылғ ан жерді керек заттармен қ амтамасыз ету ү шін арнаулы нү ктелерді мен алаң дардың болуы.

Ветеринарлық -санитарлық шаралар. Ветеринарлық -санитарлық шаралардың сапасын бағ алау, олардың пайдалануғ а арналғ ан ресми жағ дайларғ а сә йкестігімен жә не осы ережелерін толық, уақ ытында орындалуымен сипатталады. Кө п жағ дайда індетке қ арсы шаралар басқ а да мекемелердің қ атынасуымен атқ арылуы тиіс, бұ л жерде ә кімшілік орындарының да рө лі аз болмайды. Шын мә нінде, кө бінесе, эпидемия тү рінде тарайтын инфекциялармен кү рес жү ргізу тек медицина немесе ветеринар мамандарының ғ ана міндеті еместігі ә кімшілік мекемелер қ ызметкерлеріне тү сінікті болуы шарт.

Инфекция қ оздырғ ышының кө зін жоюда, соның ішінде микроорганизмдерді сақ таушыларды, дезинфекция, буынаяқ тыларды инфекция ошағ ында қ ұ рту ә рекеттері дұ рыс бағ аланады.

Жедел алдын алу шаралары. Жедел алдын алу шараларының сапасы пайдаланғ ан дә рі-дә рмектердің сапалылығ ына, стандарттылығ ына байланысты болады. Сонымен қ атар оларды дұ рыс пайдаланудың да маң ызы зор. Пайдалануғ а рұ қ сат етілген иммунды глобулиндер мен иммунды сарысулардың міндетті тү рде стандартталғ аны оларды бағ алаудың басты шарты

Инфекцияны жою. Инфекцияны нозологиялық тү р ретінде жою қ оздырғ ышты биологиялық тү рі ретінде ә лем дең гейінде біржола қ ұ рту арқ ылы іске асады. Ә лем дең гейінде жою мә селесі ең алдыме аумақ дең гейінде жою кезең і арқ ылы жасалады.

Инфекцияны ә лем дең гейінде жоюдың мысалы ретінде барлық елдердегі денсаулық сақ тау мекемелерінің жұ мылуының арқ асында, ДДҰ -ның басқ аруымен шешекті біржола жоюды айтуғ а болады.

12 Следующая ⇒