Балалар! Төменде берілген тапсырмаларды орындаңдар.

4 тоқ сан

Қ азақ стан «Қ айта қ ұ рудың » бастапқ ы кезең інде

Сабақ барысында сендер қ оғ амдық -саяси ө мірдің ерекшеліктерін тү сіндіру жә не ө зіндік интерпретация жасап, Кең ес ү кіметі кезіндегі орын алғ ан ә леуметтік-экономикалық проблемаларды талдайсың дар.

КСРО қ ұ рамындағ ы барлық одақ тас республикалар ү шін 1980 жылдан кейін аса кү рделі жағ дай басталды. Мұ ндай жағ дай елдің ә леуметтік, экономикалық нышандарының жоқ тығ ынан туып еді. 1985 жылы наурыз айында КОКП Орталық комитетінің Бас хатшысы болып М. С. Горбачев сайланды. Қ ызметінің алғ ашқ ы кү нінен бастап елдегі дағ дарыс жағ дайының себептерін ашу ү шін батыл шаралар жү ргізіп, кү н тө ртібіне кадр мә селесін қ ойды. 1985 жылы сә уірде КОКП ОК-тың пленумында ә леуметтік, экономикалық дамуды жеделдету мә селесіне сә йкес экономикалық қ ұ рылымды қ айта қ ұ ру бағ ыты жарияланды. М. С. Горбачев саясатының ұ рандары: жариялылық жеделдету, қ айта қ ұ ру. Бұ л қ айта қ ұ ру бағ ыты 1986 жылғ ы КОКП-ның XXVII съезінде мақ ұ лданды. Сонымен партия елде жаң ару бағ ытына бастауғ а міндет алды. Қ айта қ ұ ру ешқ андай бағ дарламасыз, ғ ылыми айқ ындамасыз жү ргізілді. Бұ л бағ ыттың қ ияли болжамдары кө п болды. Қ айта қ ұ ру бағ ыты алғ ышқ ы кезден бастап сә тсіздікке ұ шырай бастады. Бұ ғ ан Москвада В. В. Гришин, Ленинградта Г. В. Романов, Қ азақ станда Д. А. Қ онаев, Ә зірбайджанда Г. Ә лиев сияқ ты басшылар кінә лі деп шешілді. Қ айта қ ұ ру бағ ыты мемлекетті сол кезде алғ ышарты қ алыптасқ ан аса ірі дағ дарыстан қ ұ тқ ара алмады. Қ оғ амдағ ы жағ дай кү ннен кү нге қ иындай берді. 1987 жылы қ антар айында болып ө ткен КОКП ОК-нің Пленумында «Қ айта қ ұ ру жә не партияның кадр саясаты туралы» мә селе талқ ыланды. Қ аулының кемшіліктері: 1. Дағ дарыстың нақ ты себептерін кө рсете алмады. 2. Жаппай ө згерістердің символына айналып, сө з жү зінде ғ ана салтанат қ ұ рды. 1987 жылғ ы маусым Пленумы басқ ару ісін тү бірлі қ айта қ ұ ру мә селеріне арналды. Пленум ә зірлеген қ ұ жаттар негізінде «Мемлекеттік кә сіпорын туралы заң » қ абылданды. Бұ л заң да тауар-ақ ша қ атынастарының ролі айқ ындалды. Мемлекеттік кә сіпорындар дербес тауар ө ндірушілер ретінде қ арастырылды. Шаруашылық ты жү ргізудің экономикалық ә дістерін мең геруге кө шуге негіз жасалды. Ұ зақ мерзімді жоспарлау орнына мемлекеттік тапсырыстар жү йесі енгізілді. Алайда, бұ л шаралар іске асырылмады. Қ оғ ымның саяси қ ұ рылымдарын жаң артпайынша, шаруашылық ты жү ргізудің жаң а ә дістері нә тиже бермейтіндігі айқ ын болды. Халық шаруашылығ ындағ ы жағ дай ауырлай тү сті. Дү кен сө релерінен кү нделікті тұ тынатын тауарлар жоғ ала бастады, азық -тү лік тү рлері нашарлады. 1988 жылғ ы маусым айында болғ ан КОКП XIX Бү кілодақ тық конфернцияда қ оғ амның ә леуметтік экономикалық жү йесіне талдау жасалып мынандай шешімдер қ абылдады: 1. Саяси жү йеге реформа жү ргізбейінше ә леуметік – экономикалық ө згерістер жасау мү мкін еместегін мойындау. 2. Демократияландыру мен жариялылық. 3. Тө решілдікке қ арсы кү рес. 4. Халық тық реформа жү ргізу. 5. Ә леуметтік ә ділеттік ұ станымдарын жү зеге асыру. Осыдан кейін қ айта қ ұ руды жү ргізу ү шін ең алдымен саяси жү йеге реформа ең гізу керек болды.

Балалар! Тө менде берілген тапсырмаларды орындаң дар.

1-тапсырма. Берілген тарихи оқ иғ аларды хронология бойынша ретімен орналастыр.

· Қ айта қ ұ руды жеделдету тұ жырымына сә йкес 1985–1987 жылдары қ азіргі заманның талабына сай алғ а басуғ а ұ мтылыс жасалды.

· КОКП-ның Бас хатшысы М. С. Горбачев «Кү шті орталық жә не кү шті республикалар» деген ереже ұ сынып, ө зін сталиндік ү лгідегі озбыр орталық тың нағ ыз қ олдаушысы ретінде кө рсетті.

· 1985 жылғ ы сә уірде партия қ оғ амды демократияландыру жә не оны жариялылық негізде қ айта қ ұ руды, халық алдында жауапкершілікті ө зіне алды: ғ ылыми-техникалық серпінділікті жеделдету арқ ылы елдің ә леуметтік-экономикалық дамуының тұ жырымдамасы жарияланды.

· Бірақ М. С. Горбачев елдегі қ оғ амдық -саяси жү йені тү бірімен қ айта қ ұ румен шұ ғ ылданудың орнына сыртқ ы саясатпен айналысты.

· Ел ішінде жариялылық негізде сын айту бостандығ ы орын алды, жаң а партиялар, тү рлі қ оғ амдық қ озғ алыстар, кооперативтер, т. б. қ ұ рыла бастады.

· 1985 жылы наурызда партия мен мемлекет басына М. С. Горбачев келді.

· М. С. Горбачев ОК-нің Бас хатшысы қ ызметінен бас тартып, КОКП-ғ а ө зін-ө зі таратуды ұ сынды.

· 1991 жылы тамызда демократиялық кү штердің тегеурінімен тарихи оқ иғ а болды: 70 жыл бойы ө мір сү рген КСРО ыдырады.

2-тапсырма. Берілген тұ жырымдардың ақ иқ ат немесе жалғ ан екенін анық таң дар.

- 1985 жылы наурызда партия мен ү кімет басына Л. Брежнев келді.

- Қ айта қ ұ руды жеделдету тұ жырымына сә йкес 1985–1987 жылдары қ азіргі заманның талабына сай алғ а басуғ а ұ мтылыс жасалды.

- 90-жылдары Кең ес ө кіметінің шексіз билігіне жер-жердегі, ә сіресе республикалардағ ы ұ лттар наразылық тарын білдірді.

- Партиялық билік Мә скеуде шоғ ырланды.

- 1991 жылы 25 қ азанда сол кездегі Қ азақ КСР Жоғ арғ ы Кең есі Қ азақ станның егемендігі туралы Декларация қ абылдады.

3-тапсырма. Тест сқ рақ тарына жауап берің дер

№1 сұ рақ

1985 жылғ ы сә уір Пленумында жеделдету бағ ытын кім ұ сынды?

A) И. Сталин

B) М. Горбачев

C) В. Ленин

D) Л. Брежнев

№2 сұ рақ

М. Горбачевтің билігі кезең індегі ұ рандардың ішінен қ ате жауапты тап.

A) Жариялылық

B) Қ айта қ ұ ру

C) Жылымық

D) Жеделдету

№3 сұ рақ

Қ азақ КСР Жоғ арғ ы Кең есі Қ азақ станның егемендігі туралы Декларация қ ай жылы қ абылданды?

A) 1990 жыл, 25 қ азан

B) 1990 жыл, 20 қ ыргү йек

C) 1991 жыл, 10 тамыз

D) 1991 жыл, 20 сә уір

№4 сұ рақ

1991 жылы тамызда демократиялық кү штердің тегеурінімен қ андай тарихи оқ иғ а болды?

A) ТМД қ ұ рылды

B) Қ азақ стан ө з тә уелсіздігін алды

C) Кең естік билікке қ арсы революция болды

D) КСРО ыдырады

№5 сұ рақ

Қ айта қ ұ рудың жеделдету тұ жырымына сә йкес қ ай жылдары қ азіргі заманның талабына сай алғ а басуғ а ұ мтылыс жасалынды?

A) 1985–1989 жылдары

B) 1985–1986 жылдары

C) 1985–1988 жылдары

D) 1985–1987 жылдары

1. Қ айта қ ұ ру кезең і қ ай жылдарғ а сә йкес келеді?

2. М. С. Горбачев қ ашан хатшылық қ а келді?

3. КОКП XIX Бү кілодақ тық конфернцияда қ оғ амның ә леуметтік экономикалық жү йесіне талдау жасалғ аннан кейін қ андай шешімдер қ абылданды?

4. «Қ айта қ ұ ру жә не партияның кадр саясаты туралы» Қ аулының кемшіліктерін атаң дар.

§15 оқ у

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.