ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ. маусым – тамыз ҰБТ сұрақтары

Қ АЗАҚ СТАН ТАРИХЫ

маусым – тамыз Ұ БТ сұ рақ тары

1. Ерте палеолиттің мустье кезең і:

A) б. з. б. 140-40 мың жыл

B) б. з. б. 12-5 мың жыл

C) б. з. б. 40-12 мың жыл

D) б. з. б. 800-140 мың жыл

E) б. з. б. 2, 6 млн-800 мың жыл

2. 1960 жылдары алғ аш рет профессор С. Черников зерттеген ескерткіш:

A) Бектең із

B) Бесшатыр

C) Берел

D) Бірлік

E) Шілікті

3. Қ азақ стан тарихының ерте ортағ асырлық кезең інің хронологиясы:

A) III-VII ғ ғ.

B) VI-IX ғ ғ.

C) XVI-XVIII ғ ғ.

D) XV-XVII ғ ғ.

E) Х-ХІІ ғ ғ.

4. Ерте темір дә уірінің жеке-жеке бес қ орғ аныс қ алқ асынан тұ ратын бекініс-қ алашығ ы:

A) Қ арлығ а

B) Кең ө ткел

C) Ақ тас

D) Ақ тау

E) Бө ркі

5. Шың ғ ыс хан жіберген керуен Отырарғ а келді:

A) 1219 жылы

B) 1221 жылы

C) 1218 жылы

D) 1206 жылы

E) 1215 жылы

6. XX ғ асырдың 50-жылдарында салынғ ан теміржол желісінің тармағ ы:

A) Мойынты-Шу

B) Орынбор-Ташкент

C) ІІІығ ыс Еуропа-Батыс Қ ытай

D) Тү ркістан-Сібір

E) Жезқ азғ ан-Қ ызылорда

7. Шетел интервенциясы мен Азамат соғ ысы кезінде «Тау қ ырандары» партизандық отрядтары ә рекет еткен жер:

A) Қ арақ ұ м мен Бетпақ дала

B) Жетісу мен Тү ркістан

C) Қ останай мен Маң ғ ыстау

D) Алтай мен Тарбағ атай

E) Қ арқ ара мен Ү стірт

8. 1905 жылы Успен кенішінде ө ткен ереуілге басшылық еткен ұ йым:

A) «Большевиктер одағ ы»

B) «Қ ызыл коммунарлар»

C) «Жас жұ мысшылар одағ ы»

D) «Азат қ ырғ ыздар»

E) «Капиталғ а қ арсы орыс-қ ырғ ыз одағ ы»

9. 1917 жылы Ақ молада қ ұ рылғ ан жастар ұ йымы:

A) «Жас тұ лпар»

B) «Жас қ азақ »

C) «Жас азамат»

D) «Бірлік»

E) «Тайшұ бар»

10. ЮНЕСКО-ның шешімімен 1999 жылы мерейтойы аталып ө ткен Қ азақ стан Ғ ылым академиясының негізін қ алаушы, ә лемдік дең гейдегі ғ ұ лама ғ алым:

A) О. Сү лейменов

B) Ж. Жабаев

C) Қ. Сә тбаев

D) А. Қ ұ нанбаев

E) М. Шаханов

11. XX ғ асырдың 60-жылдарында Мә скеуде оқ ып жү рген қ азақ жастарынан қ ұ рылғ ан саяси жә не ағ артушылық мақ саттағ ы ұ йым:

A) «Талап»

B) «Жас қ азақ »

C) «Бірлік»

D) «Тайшұ бар»

E) «Жас тұ лпар»

12. 2012 жылы Астанада ЭКСПО-2017 кө рмесін ө ткізу мә селесі шешілген қ ала:

A) Лондон

B) Вена

C) Мадрид

D) Рим

E) Париж

13. Н. Назарбаевтың Президенттік қ ызметін 2000 жылғ а дейін ұ зарту бойынша референдум болды:

A) 1996 жылы

B) 1998 жылы

C) 1993 жылы

D) 1995 жылы

E) 1997 жылы

14. Ерте темір заманында сақ тардан соң ү йсін тайпалары мекендеген жер:

A) Орталық Қ азақ стан

B) Батыс Қ азақ стан

C) Еділ ө зені бойы

D) Торғ ай даласы

E) Жетісу

15. Жаң адан қ ұ рылғ ан Қ азақ хандығ ының алдындағ ы тарихи міндеттерінің ішінен қ атені тап:

A) Қ азақ тайпаларының басын қ осу

B) Сыр бойындағ ы қ алаларды қ арату

C) Жайылымды пайдаланудағ ы тә ртіпті қ алпына келтіру

D) Халық ты жаппай отырық шыландыру

E) Қ азақ тың этникалық аумағ ын біріктіру

16. Х-ХІІ ғ асырларғ а жататын Орталық Қ азақ стан ө ң ірінде орналасқ ан ортағ асырлық қ ала:

A) Жанкент

B) Испиджаб

C) Басқ амыр

D) Сарайшық

E) Сығ анақ

17. Шанхай бестігі Ұ йымының алғ ашқ ы кездесуі ө ткен ел:

A) Қ ытай

B) Қ азақ стан

C) Ресей

D) Тә жікстан

E) Кырғ ызстан

18. Орта жү з аумағ ында округтердің қ ұ рылуына наразылық білдірген хан:

A) Сә меке

B) Кенесары

C) Ә білқ айыр

D) Нұ ралы

E) Шерғ азы

19. Б. з. б. I ғ асырдың ортасында ғ ұ ндар бө лінді:

A) Оң қ анат жә не сол қ анат

B) Батыс жә не Шығ ыс

C) Ақ Орда жә не Кө к Орда

D) Ұ лы жә не Кіші орда

E) Оң тү стік жә не солтү стік

20. 1. Жетісу облысының 1916 жылы облыста болғ ан толқ улар кезінде зардап шеккен орыс халқ ына шаруашылығ ын қ алпына келтіру ү шін ә рбір кү йзелген ү йге қ азынадан қ айтармайтын етіп бес жү з сомнан жә не оның ү стіне, ө рт салдарынан тұ рғ ын ү йлері мен қ ора-қ опсыларынан айрылғ ан ә рбір ү йге бес жү з сомнан жә рдемақ ы алуғ а қ ұ қ ық берілсін.

2. Қ ытай жерінен қ айтып келген Жетісу қ ырғ ыздарына ә р шанырақ қ а жү з сомнан қ айтарылмайтын жә рдем берілсін.

3. 1 жә не 2-бө лімдерде аталғ ан жә рдемдерді беру Тү ркістан комитетіне жү ктелсін.

4. Жетісу облысының зардап шеккен орыс халқ ына Тү ркістан комитетінің ұ сынуымен Уақ ытша ү кімет белгілеген мө лшер мен негізде қ азына қ аржысынан нақ сол қ ажеттер ү шін қ айтарылмайтын несие алуғ а қ ұ қ ық берілсін.

5. Тү ркістан комитетіне Жетісу облысының орыс халқ ына келтірілген зиянды жергілікті жерде жан-жақ ты тексеріп, 4-бө лімде аталғ ан қ ажеттері ү шін керекті несие мө лшерін белгілеу жә не сол бойынша ү кіметке ө з пікірлерін табыс ету тапсырылсын.

6. Мемлекеттік қ азына қ аржысынан Тү ркістан комитетінің қ арамағ ына 1 жә не 2-бө лімдерде аталғ ан шараларды жү зеге асыруда туындайтын шығ ындар ү шін 1906 жылғ ы 8 наурыздағ ы бюджет ережелерінің 18-бабы негізінде (Заң дар жинағ ы, I том, 2-бө лім, 1906 жылғ ы басылым)

11 млн 150 мың сомнан аспайтын мө лшерде сметадан тыс тө тенше несие берілсін.

Мә тінде сипатталғ ан тарихи оқ иғ аның орын алғ ан уақ ытын анық таң ыз:

A) 1917 жыл

B) 1919 жыл

C) 1918 жыл

D) 1920 жыл

E) 1916 жыл

21. Тас дә уірінде адам баласы орталық жә не шығ ыс Қ азақ стан жерін игере бастағ ан кезең:

A) Мезолит

B) Неолит

C) Олдувэй

D) Ашель

E) Мустье

22. Сырдарияның орта ағ ысы тұ сындағ ы Қ аратау беткейлерінен Талас ө зеніне дейінгі аралық та тарағ ан қ аң лы мә дениеті:

A) Ұ лыбай-Тасмола

B) Беғ азы-Дә ндібай

C) Алакө л

D) Отырар-Қ аратау

E) Ботай

23. Жетісуда қ арлұ қ тар билікке келді:

A) VII ғ асырдың басында

B) VII ғ асырдың соң ында

C) VIII ғ асырдың ортасында

D) VIII ғ асырдың басында

E) VII ғ асырдың ортасында

24. Ғ ұ н басшысы Мө денің мұ рагері:

A) Бумын

B) Чжи чжи

C) Тардуш

D) Лаушан

E) Аттила

25. Мұ хаммед Шайбани қ айтыс болғ аннан кейінгі Қ азақ хандығ ында орын алғ ан саяси жағ дай:

A) Қ азақ хандығ ының батыстағ ы жағ дайы жақ сарды

B) Моғ ол хандығ ы кү шейді

C) Қ азақ хандығ ында бытыраң қ ылық орын алды

D) Қ азақ хандығ ының оң тү стіктегі билігі нығ айды

E) Темір ә улетінің билігі нығ айды

26. Трансформатор зауыты салынғ ан қ ала:

A) Семей

B) Текелі

C) Ө скемен

D) Қ останай

E) Кентау

27. 1917 жылғ ы 21-26 шілдеде Орынбор қ аласындағ ы Жалпық азақ съезінде қ аралғ ан мә селе:

A) Қ азақ тарды қ ара жұ мысқ а алу

B) Қ азақ облыстарының автономиясын қ ұ ру

C) Қ азақ облыстарын Тү ркістан автономиясына қ осу

D) Қ азақ тар арасынан Мемлекеттік Думағ а депутат сайлау

E) Мұ сылман ә йелдерінің тең дігі туралы

28. Уақ ытша Ү кімет органдары жү ргізген қ ызметінің жағ ымсыз жақ тары:

A) монархия жойылды

B) отарлық басқ ару аппараты сақ талды

C) тыл жұ мысына алынғ андарды еліне қ айтарды

D) ақ шалай ө темақ ы енгізілді

E) 1916 жылғ ы оқ иғ а қ атысушыларғ а кешірім жариялады

29. 1992 жылы 6 қ аң тарда бағ аны босату туралы Жарлық тан кейін:

A) ө ндірістік тауарлар арзандады B) тұ тыну тауарларының саны артты

C) тұ тыну тауарларының сапасы артты D) барлық тауарлар қ ымбаттады

E) ө ң діріс ө німдеріне бағ а тұ рақ танды

30. Алғ ашқ ы маң ызды халық аралық жоба ретінде тү сірілген фильм:

A) «Амангелді»

B) «Менің атым Қ ожа»

C) «Тақ иялы періште»

D) «Кө шпенділер»

E) «Абай ә ндері»

31. Батыс Тү рік қ ағ анатының шекарасын батыста Тарым ө зені мен Памир тауына дейін жеткізген қ ағ ан:

A) Тардуш

B) Елтеріс

C) Тон

D) Дато

E) Шегу

32. Есім хан басқ арғ ан қ азақ қ олы Ташкент тү бінде Имамқ ұ ли бастағ ан Бұ хар ә скеріне соқ қ ы берген мерзім:

A) 1609ж.

B) 1611ж.

C) 1607ж.

D) 1605 ж.

E) 1603ж.

33. Қ азақ тар тү нгі жү ріс бағ ытын бағ дарлауғ а пайдаланғ ан аспан картасы:

A) Таң жұ лдызы

B) Жетіқ арақ шы

C) Шолпан

D) Темірқ азық

E) Ай

34. XIX ғ асырдың 40-жылдары Жетісуда салынғ ан бекініс:

A) Семей

B) Ақ мешіт

C) Жә міш

D) Қ апал

E) Ө скемен

35. Б. з. б. VII-III ғ асыр аралығ ын қ амтитын кезең:

A) Кейінгі ерте темір

B) Ортаң ғ ы қ ола

C) Алдың ғ ы ерте қ ола

D) Кейінгі қ ола

E) Алдың ғ ы ерте темір

36. «Бұ л тарихи шығ армада қ азақ халқ ының қ оныс тепкен жерлері, ондағ ы қ алалар мен қ ала мә дениеті, қ азақ хандығ ы мен қ азақ хандарының ө мірбаян шежірелері айтылады. Хан, сұ лтандар мен қ арашалар, батырлар мен абыздар жә не басқ а ә леуметтік топтар туралы жазылғ ан. 1854 жылы Қ азан қ аласында баспадан шық қ ан»

Мә тін бойынша ең бектің авторын анық таң ыз:

A) Қ. Қ. Жалайыри

B) Ш. Шорас

C) М. Х. Дулати

D) Ә білғ азы Баһ адү р

E) М. Қ ашғ ари

37. Аталық рулық қ ауым орнай бастады:

A) Мезолитте

B) Темір дә уірінде

C) Қ ола дә уірінде

D) Мыс-тас дә уірінде

E) Палеолитте

38. Ерте темір дә уірінде Сырдария, Шу, Келес ө зендерінің аң ғ арында дамығ ан шаруашылық тү рі:

A) отырық шылык шаруашылық

B) аң шылық

C) кө шпелі мал шаруашылығ ы

D) таза кө шпелі тұ рмыс

E) жартылай кө шпелі мал шаруашылығ ы

39. Шайбанның немересі Ә білқ айырдың билік еткен уақ ыты:

A) 1418-1448 жж.

B) 1438-1458 жж.

C) 1428-1458 жж.

D) 1428-1468 жж.

E) 1418-1458 жж.

40. 1980 жылдардың соң ында қ ұ рылғ ан антиядролық, экологиялық қ озғ алыс:

A) «Видергебурд»

B) «Желтоқ сан»

C) «Азат»

D) «Арал-Балқ аш»

E) «Невада - Семей»

41. XX ғ асырдың 20-30 жылдарында қ азақ тардың жалпы санының кемуіне себепші болғ ан:

A) Ұ жымдастыру саясаты

B) «Ә скери коммунизм» саясаты

C) Ақ пан, Қ азан тө ң керісі зардаптары

D) Бірінші дү ние жү зілік соғ ыс

E) Жаң а экономикалык саясат

42. «Қ арағ анды» романының авторы:

A) Ғ. Мұ стафин

B) Е. Алтынбеков

C) Ғ. Мү сірепов

D) Б. Майлин

E) Қ. Қ уанышев

43. 1893-1905 жж. патша ү кіметінің қ азақ тардан тартып алғ ан жер кө лемі:

A) 15 млн десятина

B) 4 млн десятина

C) 17 млн десятина

D) 20 млн десятина

E) 45 млн десятина

44. Ұ лы Отан соғ ысы жылдарында Қ азақ станда ашылғ ан оқ у орны:

A) Қ азақ педагогикалық институты

B) Қ азақ мемлекеттік университеті

C) Алматы медициналық институты

D) Қ азақ мемлекеттік қ ыздар институты

E) Алматы зоотехникалық -малдә рігерлік институты

45. Қ азақ станда тың игеру жү зеге асырылды:

A) XX ғ. 80-90 жылдары

B) XX ғ. 30 жылдары

C) XX ғ. 40 жылдары

D) XX ғ. 50-60 жылдары

E) XX ғ. 70-80 жылдары

46. Н. Ә. Назарбаев Қ азакстанды 2050 жылы дамығ ан 30 елдің қ атарына жеткізу міндетін айқ ындап берді:

A) 2012 жылы желтоқ санда

B) 2013 жылы желтоқ санда

C) 2011 жылы желтоқ санда

D) 2014 жылы желтоқ санда

E) 2010 жылы желтоқ санда

47. Қ азақ бейнелеу ө нерінің негізін салушы, еліміздегі тұ ң ғ ыш кә сіби суретші:

A) Қ ұ лахмет Қ ожық ов

B) Айша Ғ алымбаева

C) Қ анапия Телжанов

D) Қ ожахмет Қ ожық ов

E) Ә білхан Қ астеев

48. Қ азақ станның солтү стік-шығ ыс, орталық аймағ ында IX ғ. соң ы - XI ғ. басында ө мір сү рген мемлекет:

A) Қ арлұ қ қ ағ анаты

B) Тү рік қ ағ анаты

C) Қ арахан мемлекеті

D) Қ имақ хандығ ы

E) Оғ ыз мемлекеті

49. XVI ғ асырда Қ азақ хандығ ының кү ш-қ уатын қ ұ қ ық тық негізде нығ айтқ ан билеуші:

A) Бұ рындық

B) Қ асым

C) Тоғ ым

D) Шығ ай

E) Бұ йдаш

50. Махмуд Қ ашғ аридың ең бегінде Сайрам деп аталатын ортағ асырлық қ ала:

A) Йасы

B) Тараз

C) Испиджаб

D) Сығ анақ

E) Сауран

51. Қ азақ стан Республикасының тә уелсіздігі жө ніндегі Конституциялық Заң қ абылданды:

A) 1991 жылы 1 желтоқ сан

B) 1992 жылы 2 наурыз

C) 1991 жылы 16 желтоқ сан

D) 1991 жылы 10 желтоқ сан

E) 1992 жылы 2 маусым

52. Ерте темір дә уірінде Жетісу жерін мекендеген тайпалар:

A) Сақ тар, Ү йсіндер

B) Қ аң лылар, Сарматтар

C) Fұ ндар, Сақ тар

D) Савроматтар, Қ аң лылар

E) Ү йсіндер, Сарматгар

53. «Қ арахан мемлекетінің ә йгілі ғ ұ ламасы, ақ ын. Шу ө зені бойындағ ы Баласағ ұ н қ аласында туғ ан. Толық аты Жү сіп Хас Хажип Баласағ ұ ни. Ол ө зінің атақ ты «Қ ұ т негізі - білік» (Қ ұ тадғ у білік) атты ең бегімен белгілі.

.... Ол ө з тілін қ орсынып, араб, парсы сияқ ты жат елдің тілінде сө йлеу, шығ арма жазу сияқ ты ә рекеттерге қ арсы болғ ан. Сондық тан да ана тілінде жазылғ ан бұ л ең бектің тарихи маң ызы зор. «Қ ұ тадғ у білікте» тү ркі тілдес халық тардың тарихи мен қ оғ амдық -саяси ө мірі, ә дет-ғ ұ рып, наным-сенімдері туралы мағ лұ маттар кө птеп кездеседі. Жү сіп Баласағ ұ нидің бұ л ең бегінде ғ ылымның философия, астрономия, алгебра тағ ы басқ а салаларына да тоқ талуы оның жан-жақ ты, білікті адам болғ андығ ын кө рсетеді. Кітапта халық ауыз ә дебиетінің ү лгілері мол пайдаланылғ ан. Аң ыз-ә ң гімелер, мақ ал-мә телдер, шешендік сө здер кө п кездеседі».

Мә тінде сипатталғ ан Жү сіп Баласағ ұ нидың «Қ ұ тты білік» ең бегінің тарихи маң ызын анық таң ыз:

A) Қ арахан билеушілерінің шежіресі жазылғ ан тұ ң ғ ыш кітап

B) Қ арахан халқ ының ә дет-ғ ұ рып, зандары жазылғ ан даналық кітап

C) Тү ркі жұ ртының этнологиялық ерекшеліктері жазылғ ан апғ ашқ ы кітап

D) Тү ркі тілдес тайпалардың тілін зерттеген тұ ң ғ ыш ең бек

E) Тү рік тілінде жазылғ ан алғ ашкы даналық ең бек

54. 1950 жылдары Қ азақ станда тың жерлерді игеру жү ргізілген облыстардың саны:

A) 6

B) 2

C) 7

D) 4

E) 3

55. 1917 жылы қ ұ рылғ ан «Ү ш жү з» партиясының саяси бағ дарын ө згерткен партия тө рағ асы:

A) М. Шоқ ай

B) К. Тоғ ысов

C) Ә. Досов

D) Ж. Сейдалин

E) Ж. Сә дуақ асов

56. Қ ызылжар (Петропавл) қ аласындағ ы медреседе оқ ығ анда араб, парсы, шағ атай тілдерін жақ сы мең герген атақ ты сазгер, ақ ын, ә нші:

A) Шернияз Жарылғ асұ лы

B) Қ азанғ ап Тілепбергенұ лы

C) Қ ұ рманғ азы Сағ ырбайұ лы

D) Біржан сал Қ ожағ ұ лұ лы

E) Ық ылас Дү кенұ лы

57. 1991 жылы 7 қ ыркү йекте таратылғ ан ұ йым:

A) Невада-Семей қ озғ алысы

B) Қ азақ стан Коммунистік партиясы

C) Қ азақ стан комсомолдар ұ йымы

D) Қ азақ стан Халық Конгресі партиясы

E) Қ азақ стан социалисте партиясы

58. 552 жылы Бумын қ ағ анның «елхан» атағ ын алуғ а ә сер еткен оқ иғ а:

A) Жужан қ ағ анынын қ ызына ү йленуі

B) Аварларды екінші рет жең уі

C) Жужан қ ағ андығ ының талқ андалуы

D) Алтайдың теріскейін бағ ындыруы

E) Қ ытай ә міршісінің қ ызына ү йленуі

59. Керей мен Жә нібек хандардың Қ азақ хандығ ындағ ы орны:

A) Ақ Орданың негізін салушы

B) Алғ ашқ ы заң дар жинағ ын шығ арушы

C) Кө шпелі ө збек хандығ ын кү йретуші

D) Қ азақ жерін бұ лғ арлардан қ орғ аушы

E) Қ азақ хандығ ының негізін салушы

60. XX ғ. 90-ж. басында халық тың тұ рмыс-жағ дайының нашарлауына алып келген жағ дай:

A) Ұ лтаралық қ атынастың нашарлауы

B) Ядролық сынақ тар

C) Табиғ ат апаттары

D) Экологиялық жағ дай

E) Азық -тү лік бағ асының кү рт ө суі

61. XVIII ғ. соң ында сә тсіздікке ұ шырағ ан реформа:

A) «Сібір қ ырғ ыздары туралы жарғ ы»

B) Игельстром реформасы

C) Стольиннің аграрлық реформасы

D) «Орынбор қ ырғ ыздары жө ніндегі жарғ ы»

E) «Сырдария, Жетісу облыстарын басқ ару туралы Уақ ытша ереже»

62. Ана рө лінің жоғ ары болғ анын кө рсететін неолит дә уірінің қ онысы:

A) Семізбұ ғ ы

B) Железинка

C) Батпақ

D) Дү збай

E) Петровка

63. Тақ сай мен Ү ржар ханшайымдар жерленген қ орғ андар орналасқ ан аймақ:

A) Бесшатыр мен Орталық Қ азақ стан

B) Берел мен Оң тү стік Қ азақ стан

C) Орал мен Шығ ыс Қ азақ стан

D) Аралтө бе мен Солтү стік Қ азақ стан

E) Шілікті мен Жетісу

64. Сатұ қ Боғ рахан негізін қ алағ ан мемлекет:

A) Найман мемлекеті

B) Қ арлұ қ қ ағ анаты

C) Оғ ыз мемлекеті

D) Қ ыпшақ хандығ ы

E) Қ арахан мемлекеті

65. 1391 жылы Қ ұ ндызша деген жерде шайқ асқ ан:

A) Ә мір Темір мен Баязидтің ә скерлері

B) Темір-Мә лік пен Тоқ тамыстың ә скерлері

C) Ә мір Темір мен Тоқ тамыстың ә скерлері

D) Ә мір Темір мен Камар ад-диннің ә скерлері

E) Ұ рыс хан мен Тоқ тамыстың ә скерлері

66. Ақ пан революциясынан кейін Петропавлда қ ұ рылғ ан жастар ұ йымы:

A) «Тайшұ бар»

B) «Жас қ азақ »

C) «Талап»

D) «Жанар»

E) «Жас жү рек»

67. XX ғ асырдың екінші жартысында бү кілхалық тық талқ ылауғ а ұ сынылғ ан қ ұ жат:

A) «Қ азақ АКСР ең бекшілерінің Декларациясы»

B) Қ азақ стан аумағ ында неміс автономиялық облысын қ ұ ру туралы шешім

C) Қ азақ КСР Конституциясы

D) «Қ ырғ ыз (Қ азақ ) тілінде іс жү ргізуді енгізу туралы» Декрет

E) «Қ ырғ ыз (Қ азақ ) АКСР-ін қ ұ ру туралы» Декрет

68. XV ғ асырдың 70-жж. Шайбани хан қ азақ тардан жең іліс тапқ ан қ ала:

A) Сығ анақ

B) Аркө к

C) Сауран

D) Отырар

E) Ташкент

69. Абылайдың жоң ғ ар тұ тқ ынында болғ ан жылдар:

A) 1742-1744 жж.

B) 1743-1744 ж. ж

C) 1741-1743 ж. ж.

D) 1740-1742 ж. ж.

E) 1744-1745 ж. ж

70. Сақ мә дениетінің ескерткіші - алғ ашқ ы «Алтын киімді адам» табылғ ан оба:

A) Берел

B) Есік

C) Бө ркі

D) Бесшатыр

E) Тасмола

71. Ер адамдардың ү стемдігі қ алыптасты:

A) Неолит дә уірінде

B) Мезолит дә уірінде

C) Мыс-тас дә уірінде

D) Қ ола дә уірінде

E) Темір дә уірінде

72. Сарматтардың Бесоба қ орымында жерленді:

A) Бақ сылар

B) Патшалар

C) Жауынгерлер

D) Сармат кө семдері

E) Абыз ә йелдер

73. 1128-1213 жылдары Жетісу аймағ ында ө мір сү рген мемлекеттік бірлестік:

A) Қ ыпшақ

B) Найман

C) Жалайыр

D) Қ арахан

E) Қ арақ ытай

74. Қ азақ станда қ ос ө кімет орнады:

A) Азамат соғ ысы кезінде

B) Қ азан тө ң керісінен кейін

C) Ұ жымдастыру кезінде

D) Ақ пан тө ң керісінен кейін

E) Жаң а экономикалық саясат кезінде

75. Қ азақ станда жаппай аштық болғ ан кезең:

A) 1930 жылдардың басы

B) 1960 жылдардың аяғ ы

C) 1940 жылдардың аяғ ы

D) 1950 жылдардың аяғ ы

E) 1950 жылдардьщ басы

76. Демократиялық еркіндік пен кә сә пкерлікті жақ тайтындарды біріктіретін саяси ағ ым:

A) либерализм

B) социализм

C) большевизм

D) эмиссия

E) радикализм

77. 1964-1986 жылдары Қ азақ стан КП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болғ ан тұ лғ а:

A) Д. Қ онаев

B) Н. Хрущев

C) Л. Брежнев

D) П. Пономоренко

E) Ж. Шаяхметов

78. VI ғ асырдың II жартысында Тү рік қ ағ анаты саяси жағ ынан ық палын жү ргізген мемлекеттер:

A) Иран, Орыс мемлекеті, Хазар

B) Қ ытай, Кушан, Хорезм

C) Иран, Қ ытай, Жапония

D) Византия, Хазар, Киев Русі

E) Қ ытай, Иран, Византия

79. Қ ожа Ахмет Йасауи насихаттағ ан ілім:

A) сопылық

B) жадидизм

C) шаманизм

D) манихейлік

E) тотемизм

80. Қ аң лы мә дениеттері:

A) Ботай, Жетіасар

B) Андрон, Алакө л

C) Беғ азы-Дә ндібай

D) Қ ауыншы, Жетіасар

E) Тасмола, Қ ауыншы

81. Ә білқ айыр хан болып сайланғ ан жыл:

A) 1435 ж.

B) 1420 ж.

C) 1425 ж.

D) 1430ж.

E) 1428 ж.

82. XX ғ асырдың 60-жылдарында қ ұ рылғ ан «Жас тұ лпар» атты ұ лттық -демократиялық бейресми ұ йымнын басты ұ йымдастырушысы:

A) Сә бит Мұ қ анов

B) Мұ рат Ә уезов

C) Олжас Сү лейменов

D) Махмет Қ ұ лмағ амбетов

E) Мұ хтар Шаханов

83. 1917 жылы қ ұ рылғ ан «Шура-ислами» саяси ұ йымының жұ мысына белсенді қ атысқ ан саяси қ айраткер:

A) Ә. Жангелдин

B) С. Сейфуллин

C) Т. Бокин

D) М. Шоқ ай

E) Т. Рысқ ұ лов

84. «Сырымбет», «Алты-басар», «Балқ адиша» ә ндерінің авторы:

A) Ық ылас Дү кенұ лы

B) Мә ди Бә пиұ лы

C) Мұ са Байжанұ лы

D) Ақ ан сері Қ орамсаұ лы

E) Біржан Қ ожағ ұ лұ лы

85. XX ғ асырдың 50-60 жылдары Қ азақ станда тың игерудің басым кө пшілігі жү зеге асырылғ ан облыстар:

A) Ақ мола, Кө кшетау, Ақ тау, Солтү стік Қ азақ стан

B) Кө кшетау, Павлодар, Ақ мола, Алматы

C) Ақ мола, Солтү стік Қ азақ стан, Атырау, Кө кшетау

D) Солтү стік Қ азақ стан, Қ останай, Шымкент, Кө кшетау

E) Ақ мола, Кө кшетау, Қ останай, Павлодар

86. 1993 жылы жү зеге асқ ан ұ лттық маң ызы бар тарихи оқ иғ а:

A) Қ азақ станда алғ аш алтынның ө ндірілуі

B) Ұ лттық валюта тең генің енгізілуі

C) Жекешелендірудің бірінші кезең інің басталуы

D) Қ азақ станда алғ аш біріккен кә сіпорынның қ ұ рылуы

E) Қ аныш Сә тбаевтың 100 жылдық мерейтойының аталып ө тілуі

87. Қ ұ рманғ азы Сағ ырбайұ лынын кү йі:

A) «Бес тө ре»

B) «Былқ ылдақ »

C) «Ақ сақ киік»

D) «Сал қ оң ыр»

E) «Қ осбасар»

88. Ежелгі грек тарихшысы Геродот жазбаларындағ ы сақ атауы:

A) Парадарайа

B) Алан

C) Хаумаварга

D) Тиграхауда

E) Массагет

89. Оғ ыз қ алалары орналасқ ан аймақ:

A) Жайық пен Еділдің арасы

B) Жетісу

C) Ертіс пен Алакө л аралығ ы

D) Тараз ө ң ірі

E) Сырдың орта жә не тө менгі ағ ысы

90. Моғ олстан мемлекетінің қ ұ рылғ ан уақ ыты:

A) XVI ғ асырдың аяғ ында

B) XIV ғ асырдың ортасында

C) XVI ғ асырдың басында

D) XV ғ асырдың аяғ ында

E) XV ғ асыр ортасында

91. Ең бектері ғ ылымғ а жат деп танылып, ұ лтшылдар қ атарына жатқ ызылғ ан тұ лғ а:

A) І. Есенберлин

B) Ж. Молдағ алиев

C) Ғ. Мү сірепов

D) М. Шаханов

E) Ә. Марғ ұ лан

92. Авторлармен ең бектерін дұ рыс сә йкестендірің із:

1. Қ ұ рманғ азы Сағ ырбайұ лы; 2. Тә ттімбет Қ азанғ апұ лы; 3. Дә улеткерей ІІІығ айұ лы; 4. Біржан Қ ожағ ұ лұ лы; 5. Жаяу Мұ са Байжанұ лы.

А. «Бес тө ре»; Ә «Адай»; Б «Желдірме»; В «Ақ тентек»; Г. «Бозторғ ай»

A) 1-Ә; 2-А; 3-Б; 4-В; 5-Г

B) 3-Ә; 2-Б; 4-А; 1-Г; 5-В

C) 5-Г; 2-Б; 4-Ә; 1-В; 3-А

D) 3-В; 1-А; 2-Ә; 4-Б; 5-Г

E) 4-Б; 2-В; 5-Г; 3-Ә; 1-А

93. «Қ азақ стандағ ы ұ лт-азаттық қ озғ алыстың кө рнекті ө кілі, Қ азақ станның қ оғ ам қ айраткері, қ ұ қ ық магистрі. Санкт-Петербург университетінің заң факультетін алтын медальмен бітірген (1903). 1903-1905 жылдары Омбы сот мекемелерінде қ ызмет еткен. Ресейдегі 1905-1907 жылдардағ ы революция оның саяси белсенділігінің оянуына жағ дай жасады. Бұ л жылдары ол митингілер мен жиналыстарда жиі сө з сө йлеп, Омбы, Петропавловск, Семей, Павлодар, Баянауыл мен Қ арқ аралы қ алаларында болғ ан демонстрацияларғ а қ атысты. «Степной край» (Омбы) газетінде самодержавиені, полицейлік жү генсіздікті, шенеуніктердің парақ орлығ ын ә шкерелеген, патша ө кіметінің отаршылдық саясаты мен қ анауына қ арсы халық ты белсенді кү реске шақ ырган мақ алаларын жариялады. 1908 жылы Омбы арқ ылы Якутияғ а, ал 1910 жылы патшағ а қ арсы ү гітті жалғ астырғ аны ү шін Тобылғ а жер аударылды. 1917 жылғ ы Ақ пан революциясын Якутияда қ арсы алды. 1917 жылы наурызда Қ азақ автономиясы жө ніндегі ұ рандар кө тергені ү шін Уақ ытша ү кімет оны тұ тқ ындады. 1917 жылы Алашорда ү кіметінің мү шесі болып сайланды».

Мә тінде сипатталғ ан тұ лғ аны анық таң ыз:

A) М. Дулатов

B) Б. Қ аратаев

C) Ж. Досмұ хамедов

D) Ә. Бө кейханов

E) Ж. Ақ баев

94. Қ ыпшақ хандығ ының сол қ анатының орталығ ы орналасқ ан ө зен:

A) Тобыл

B) Ертіс

C) Жайық

D) Сырдария

E) Есіл

95. ЕҚ ЫҰ -на бірінші рет тө рағ алық еткен ислам кең істігіне жататын ел:

A) Қ азақ стан

B) Иран

C) Тү ркіменстан

D) Тү ркия

E) Қ ырғ ызстан

96. Тас дэуірінде адам баласы орталық жә не шығ ыс Қ азақ стан жерін игере бастағ ан кезең:

A) Неолит

B) Мустье

C) Олдуюй

D) Мезолит

E) Ашель

97. «Сақ » сө зінің мағ ынасы иран жазбаларында:

A) «Жү йрік атгы турлар»

B) «Бейбіт ө мірді қ ұ рушылар»

C) «Қ ұ діретті еркектер»

D) «Кү шті мергендер»

Е) «Азиялық скифтер»

98. 1918 жылы сә уірде қ ұ рылғ ан Кең естік ұ лттық мемлекеттің аталуы:

A) Қ оқ ан автономиясы

B) Тү ркістан АКСР-і

C) Қ ыргыз (Қ азақ ) АКСР-і

D) Алаш автономиясы

E) Тү ркістан автономиясы

99. Индустрияландыру кезінде болғ ан:

A) репрессия, Қ азКСР Ғ ылым Академиясының қ ұ рылуы

B) ашаршылық, Орынбор-Ташкенттің теміржолының салынуы

C) екінші бесжылдық жоспары, Мойынты-Шу теміржолының салынуы

D) байлардың шаруашылығ ын тә ркілеу, тың игеру

E) бірінші бесжылдық жоспары, Тү рксібтің салынуы

100. Тарихи оқ иғ алардың хронологиялық ретін анық таң ыз:

1. Тың жерлерді игеру, 2. Теміртау оқ иғ асы, З. Семей полигонындағ ы алғ ашқ ы сынақ, 4. Целиноград оқ иғ асы, 5. Ю. Гагариннің ғ арышқ а сапары:

A) 3, 1, 2, 5, 4

B) 1, 4, 3, 5, 2

C) 3, 5, 1, 4, 2

D) 3, 1, 5, 2, 4

E) 3, 2, 4, 5, 1

101. 1993 жылы 15 қ арашада Қ азақ станда болғ ан оқ иғ а:

A) ТМД қ ұ рылды

B) Қ азақ стан Республикасы БҰ Ұ -на мү шелікке қ абылданды

C) Конституция қ абылданды

D) Парламент жұ мысын бастады

E) Ұ лттық валюта-тең ге айналысқ а енгізілді

102. Атбасар маң ында орналасқ ан мезолит дә уірінің қ онысы:

A) Дү збай

B) Тә ң ірқ азғ ан

C) Тельман

D) Қ ызылсу

E) Ә кімбек

103. Мемлекеттерді хронологиялық реті бойынша орналастырың ыз:

І. Қ арахан 2. Тү рік З. Шығ ыс Тү рік 4. Қ арақ ытай 5. Тү ргеш қ ағ анаты

A) 1, 2, 4, 3, 5

B) 5, 2, 1, 4, 3

C) 2, 3, 5, 1, 4

D) 4, 5, 1, 2, 3

E) 2, 3, 4, 5, 1

104. Қ адырғ али Қ осымұ лы Жалайыридің ең бегі:

A) «Жылнамалар жинағ ы»

B) «Тарих-и Рашиди»

C) «Кодекс куманикус»

D) «Тарих»

E) «Шың ғ ыснама»

105. Қ азақ стан Республикасының қ олданыстағ ы Конституциясы қ абылданды:

A) 1992 жылы 15 маусымда

B) 1993 жылы 28 қ аң тар

C) 1994 жылы 25 наурыз

D) 1991 жылы 10 желтоқ санда

E) 1995 жылы 30 тамызда

106. Екі жағ ынан да ө нделген қ арапайым шапқ ыш тас кұ рал:

A) Гарпун

B) Кетпен

C) Болос

D) Нуклеус

E) Бифас

107. 1920-30 жылдары «халық жауы» деген айып тағ ылып қ уғ ынғ а ұ шырағ ан қ оғ ам қ айраткері:

A) Б. Сү лейменов

B) Е. Бекмаханов

C) Ж. Шаяхметов

D) Е. Ысмайылов

E) М. Тынышбаев

108. Қ алалық мә дениеттің дамуын қ олдағ ан Ақ Орда ханы:

A) Берке

B) Жә нібек

C) Ө збек

D) Нұ раддин

E) Ерзен

109. Шың ғ ысханның 1211-1215 жылдары жаулап алғ ан жері:

A) Қ ытай

B) Хорезм

C) Иран

D) Ирак

E) Русь

110. «Қ азақ » газетінің бас редакторы болып қ ызмет атқ арғ ан алаш зиялысы:

A) Ә лімхан Ермеков

B) Мағ жан Жұ мабаев

C) Жақ ып Ақ баев

D) Мұ хаметжан Тынышбаев

E) Ахмет Байтұ рсынов

111. Орынбор ө лкесіндегі қ азақ тардың тұ рмыс-тіршілігін сипаттағ ан В. И. Дальдың повесі:

A) «Ресей империясының ә ртү рлі провинциялары бойынша жасалғ ан саяхат»

B) «Пугачев бү лігінің тарихында»

C) «Торғ ай облысы. Тарихи очерк»

D) «Бө кей мен Мә улен» («Бикей мен Маулана»)

E) «Орта жү з қ ырғ ыз-қ айсақ тары туралы жазбалар»

112. Ең бек бө лінісі қ алыптасып, аталық ру орнай бастады:

A) Палеолитте

B) Мыс-тас дә уірінде

C) Мезолитте

D) Темір дә уірінде

E) Қ ола дә уірінде

113. Е. Бекмахановтың Кенесары Қ асымұ лы бастағ ан кө терілісі жайында жазылғ ан монографиясы:

A) «Тү ркістанның қ илы тағ дыры»

B) «Аласапыран»

C) «XIX ғ асырдың 20-40 жылдарындағ ы Қ азақ стан»

D) «Кө шпенділер»

E) «Ресей империясының отарындағ ы Қ азақ стан»

114. 1917 жылы «Ү ш жү з» партиясының негізін қ алағ ан қ айраткер:

A) М. Айтпенов

B) М. Шоқ ай

C) Б. Қ аратаев

D) Т. Рысқ ұ лов

E) М. Дулатов

115. Ресейдің II Мемлекеттік Думасының кұ рамына Семейден сайланғ ан:

A) А. Байтұ рсынұ лы

B) М. Тынышпайұ лы

C) Ш. Қ осшығ ұ лұ лы

D) Т. Нү рекенұ лы

E) А. Бірімжанұ лы

116. XV ғ асырдың I жартысында Моғ олстанда хандық билік ү шін таласқ андар:

A) Қ ызыр Қ ожа мен Саид

B) Есен-Бұ ғ а мен Жү ніс

C) Уә йіс пен Абд ар-Рашид

D) Ілияс Қ ожа мен Мухаммед

E) Тоғ ылық Темір мен Уә йіс

117. Шанхай Ынтымақ тастық Ұ йымына кірмейтін елді анық таң ыз:

A) Ресей

B) Қ азақ стан

C) Тә жікстан

О)Қ ытай

Е) Корея

118. Темір дә уірінде Орталық Қ азақ станды мекендеген тайпа:

A) Сақ -парадарайа

B) Аргиппейлер

C) Исседондар

D) Массагеттер

E) Сақ -хаумаваргалар

119. 1824 жылы Орынбор қ аласына шақ ыртып алынғ ан Кіші жү з ханы:

A) Бө кей

B) Арынғ азы

C) Шерғ азы

D) Нұ ралы

E) Уә ли

120. 1402 ж. Ә мір Темір Осман сұ лтаны Баязидті жең ген жер:

A) Арарат тауының етегі

B) Ван кө лінің жағ асы

C) Анкара маң ы

D) Измир маң ы

E) Стамбул маң ы

121. 1920 жылы қ азанда Қ ырғ ыз (Қ азақ ) АКСР-і Кең естерінің Қ ұ рылтай съезі ө ткен қ ала:

A) Семей

B) Орынбор

C) Торғ ай

D) Ақ мола

E) Верный

122. 28 қ аң тарда 1993 жылы қ абылданғ ан, 4 бө лім, 21 тараудан тұ ратын қ ұ жат:

A) Қ азақ стан Республикасының алғ ашқ ы Конституциясы

B) Қ азақ станның егемендігі туралы декларация

C) Қ азақ стан Республикасының сотын сайлау туралы қ аулы

D) Қ азақ стан Республикасының «Тіл туралы» заң

E) Қ азақ стан Республикасының Тә уелсіздігі туралы заң

123. Ғ ұ н мемлекетіндегі шаньюйден кейінгі басты тұ лғ а:

A) Сюбашы

B) Сұ лтан

C) Бек

D) Уә зір

E) Тү менбасы

124. Қ азақ КСР-інің алтын жә не алмаз қ орының қ алыптастырылғ ан жылы:

A) 1989 жылы

B) 1987 жылы

C) 1990 жылы

D) 1988 жылы

E) 1991 жылы

125. Қ аң лылардың Жетіасар кешеніндегі ең ү лкен қ аласы:

A) Кө к-Мардан

B) Алтынасар

C) Қ остө бе

D) Қ ұ лата

E) Пұ шық -Мардан

126. XVIII ғ асырда ө мір сү рген, абылай ханның серігі, атақ ты жырау:

A) Шернияз

B) Шортанбай

C) Сү йінбай

D) Бұ қ ар

E) Жанақ

127. Тасмола мә дениетінің ерекшелігі:

A) Ө лген адамды биік тауларғ а жерлеген

B) Қ ыш ыдыстарды обаларғ а қ оймағ ан

C) Қ ызыл бояумен мә йітті бояғ ан

D) Адам мен жылқ ыны қ атар жерлеген

E) Тау шатқ алдарында орналасқ ан

128. Энеолиттік Шебір мекені орналасқ ан ө ң ір:

A) Сарыарқ а

B) Қ аратау

C) Жетісу

D) Манғ ыстау

Е) Солтү стік Қ азақ стан

129. ЕжелгІ Қ ытай жылнамаларында кездесетін тайпа атаулары:

A) Гиркандар, парадарайалар

B) Ғ ұ ндар, ү йсіндер

C) Тиграхаудалар, хаумаваргалар

D) Сарматтар, тиграхаудалар

Е) Хаумаваргалар, парадарайалар

130. Қ ытайдың «Таншу» ә улеттік хроникасы бойынша қ арлұ қ тарғ а жататын тайпалар:

A) эймур, имек

B) бұ лақ, жікіл, ташлық

C) ланиқ аз, тү ргеш

D) байандұ р, кайлар

E) ажлар, елбө рілі

131. Сақ тарды «қ ұ діретті еркектер», «азиялық скифтер» деп атады:

A) Ү нділер мен кушандық тар

B) Римдіктер мен қ ытайлар

C) Парсылар мен гректер

D) Қ ытайлар мен ү нділер

E) Арабтар мен римдіктер

132. Ақ Орда хандары:

A) Батый жә не Ө збек

B) Ә білқ айыр жә не Мө ң ке

C) Едіге жә не Нұ риддин

D) Ұ рыс жә не Барақ

E) Тоғ ылық Темір жә не Жү ніс

133. Ұ лы Отан соғ ысынан кейін Қ азақ станда болғ ан оқ иғ алар:

A) Тү рксіб темір жолының салынуы, ЖЭС саясаты

B) «Ә скери коммунизм» саясаты, ЖЭС саясаты

C) Ұ жымдастырудың, индустрияландырудың жү ргізілуі

D) Сауатсыздық ты жоюдың басталуы, тұ ң ғ ыш қ азақ театрының ашылуы

Е) Тың игеру, Семей полигонының ашылуы

134. Аң ырақ ай шайқ асынан кейін тақ қ а таласқ андар:

A) Қ айып пен Шерғ азы

B) Абылай мен Ә білмә мбет

C) Ә білпайыз бен Ә білмансұ р

D) Есім мен Тұ рсын

Е) Ә білқ айыр мен Сә меке

135. 1783-1797 жылдардағ ы кетерілісті басқ арғ ан тарихи тұ лғ а:

А) Сырым Датұ лы

B) Исатай Тайманұ лы

C) Кенесары Қ асымұ лы

D) Жоламан Тіленшіұ лы

E) Емельян Пугачев

136. Ұ жымдастыруғ а дейінгі республикадағ ы мал саны:

A) 30 млн.

B) 50 млн.

C) 45 млн.

D) 40, 5 млн.

E) 52 млн.

137. Бө кей Ордасының Жиделі жерінде дү ниеге келген кү йші:

A) Махамбет Ө темісұ лы

B) Ық ылас Дү кенұ лы

C) Дә улеткерей Шығ айұ лы

D) Қ ұ рманғ азы Сағ ырбайұ лы

Е) Тә ттімбет Қ азанғ апұ лы

138. Қ айта қ ұ ру кезең інің негізгі оқ иғ асы:

A) Жаппай міндетті сегіз жылдық білім берудің енгізілуі

B) Теміртаудағ ы оқ иғ алардың болуы

C) Н. Назарбаевтың Қ азақ стан КП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып сайлануы

D) Кең естік соң ғ ы Конституцияның қ абылдануы

E) Мә скеуде «Жас тұ лпар» атты қ азақ жастарының ұ йымының қ ұ рылуы

139 Тә уелсіз Қ азақ стан Республикасының Конституциялары қ абылданғ ан жылдар:

A) 1991, 1992 жж.

B) 1994, 1996 жж.

С) 1996, 1998 жж.

D) 1993, 1995 жж.

Е) 1992, 1994 жж.

140. Неолит дә уірінің хронологиясы:

А) Б. з. б. 12-5 мың жыл

В) Б. з. б. 100-40 мың жыл

С)Б. з. б. 40-12 мың жыл

D) Б. з. 6. 5-3 мың жыл

Е) Б. з. б. 3-1 мың жыл

141. Қ арахан мемлекетінде ислам мемлекеттік дін ретінде жарияланды:

A) IX ғ асырда

B) ХII ғ асырда

C) ХIIІ ғ асырда

D) XI ғ асырда

Е) Х ғ асырда

142. Ислам дінін алғ аш қ абылдағ ан Алтын Орда ханы:

А) Тохты хан

B) Мұ са хан

C) Жошы хан

D) Батый хан

Е) Берке хан

143. Ұ лы Жібек жолы тұ рақ ты дипломатиялық жә не сауда жү йесі ретінде қ ызмет ете бастады.

А) Б. з. V ғ асырда

В) Б. з. 6. II ғ. ортасында

С) Б. з. б. IV ғ. ортасында

D) Б. з. б. III ғ асырда

E) Б. з. II ғ. басында

144. Исатай Тайманұ лы ө мір сү рген жылдар:

A) 1800-1839 жж.

B) 1807-1839 жж.

C) 1809-1840 жж.

D) 1804-1858 жж.

Е) 1791-1838 жж.

145. 1905-1907 жылдары орыс революциясының қ азақ ең бекшілеріне ә сері:

A) бү кіл қ азақ халқ ы патшағ а қ арсы кетеріліске шық ты

B) Ұ лттық «Алаш» партиясы қ ұ рылды

C) жергілікті ө зін-ө зі басқ ару органдары қ ұ рылды

D) жұ мысшылар мен шаруалардың жекелеген бас кө терулері болды

E) ұ лт-азаттық кетерілістің басталуына тү рткі болды

146. Сақ тар туралы жазғ ан грек ғ алымдары:

A) Геродот, Помпей Трог

B) Арриан, Полиэн

С) Прииск, Страбон

D) Анахарсис, Цицерон

E) Диодор, Полибий

147. Мә тінде сипатталғ ан шаруашылық тағ ы ө згерістердің орын алғ ан кезең і.

«Металл ауыздық тың шығ уы жылқ ы малын міну ү шін кө бірек ү йретуге жағ дай жасады. Атқ а мінген бақ ташы ендігі жерде малды ұ затып жаюғ а мү мкіндік алды. Мал басының ө суі, оның ү стіне қ ыста да тебіндеп жайылатын жылқ ы мен қ ой санының кө беюі жайылым ауыстырып, кө шіп отыруды қ ажет етті»:

A) Ерте темір дә уірі

B) Неолит

C) Мезолит

D) Палеолит

E) Мыс-тас дә уірі

148. Жер бетіндегі мұ з басу дә уірі тә н кезең:

A) Қ ола

B) Энеолит

С) Неолит

D) Палеолит

Е) Темір

149. Батыс-Тү рік қ ағ анатының орталық тары:

A) Кү нгіт, Сығ анақ

B) Мың бұ лақ, Суяб

С) Тараз, Испиджаб

D) Испиджаб, Янгикент

Е) Баласағ ұ н, Отырар

150. Ү йсіндер туралы жазбалар кездеседі:

А) Ү нді деректерінде

В) Араб деректерінде

С) Қ ытай деректерінде

D) Грек деректерінде

E) Парсы деректерінде

151. Ә мір Темірдің Орта Азияда билік қ ұ рғ ан уақ ыты

A) 1391-1395 жж.

B) 1370-1405 жж.

C) 1336-1390 жж.

D)1336-1405 жж.

Е) 1370-1390 жж.

152. XX ғ асырдың 70-жылдары шаруашылық жү йесін ө згертуге тырысқ ан совхоз (кеншар) директоры:

A) Д. Сокольский

B) И. Худенко

C) И. Головацкий

D) Н. Алдабергенов

Е) А. Сахаров

153. Орта жү зде хандық билік жойылғ ан жыл:

A) 1868 ж.

B) 1867 ж.

С) 822 ж.

D) 1824ж.

Е) 1870 ж.

154. Тү ркістан (Қ оқ ан) автономиясының алғ ашқ ы басшысы

A) А. Бокейханов

B) А. Жангельдин

C) С. Мең дешев

D) М. Тынышбаев

Е) Т. Рысқ ұ лов

155. Ғ абиден Мұ стафиннің шығ армасы:

А) «Жыр туралы жыр»

В) «Оянғ ан ө лке»

С) «Портреттер»

D) «Миллионер»

E) «Сырдария»

156. Республика Президентінің жарлығ ымен Қ орғ аныс Комитеті Қ азақ стан Республикасының Қ орғ аныс министрлігі больш қ айта қ ұ рылғ ан жыл:

А) 1992 ж.

В) 1991 ж.

C) 1993 ж.

D) 1990ж.

E) 1994 ж.

157. «Худуд ә л-алам» дерегі бойынша 25 қ ала мен қ онысы бар ерте орта ғ асырлардағ ы мемлекет:

A) Ұ йғ ыр қ ағ анаты

B) Қ арлұ қ қ ағ анаты

C) Оғ ыз мемлекеті

D) Тү ргеш қ ағ анаты

Е) Қ имақ мемлекеті

158. XVI ғ асырдың алғ ашқ ы ширегінде Қ азақ хандығ ын билеген хандар:

A) Жә ң гір, Тә уке

B) Хакназар, Шығ ай

C) Тә уекел, Есім

D) Бұ рындық, Қ асым

Е) Керей, Жә нібск

159. Неандерталь адамының сү йегі алғ аш табылғ ан ел:

A) Қ ытай

B) Кения

C) Индонезия

D) Германия

E) Франция

160. Ү йсіндер айналысқ ан егіншілік:

A) теселі

B) қ ос танапты

C) ауыспалы

D) суармалы, тә лімді

E) ү ш танапты

161. Оғ ыз ә скерлерінің басшысы:

A) Инал

B) Сюбашы

C) Жабғ у

D) Атабек

E) Беклербек

162. Сақ тардың негізгі шаруашылығ ы

A) Қ олө нер

B) Терімшілік

C) Егіншілік

D) Кен ө ндіру

E) Мал шаруашылығ ы

163. Алтын Ордада ә скери істерді басқ арушы адамның лауазымы:

A) уә зір

B) даруғ а

C) шад

D) тархан

E) беклер бек

164. Қ азақ стан аумағ ында Неміс автономиялық облысын қ ұ ру жө ніндегі шешім қ абылданғ ан уақ ыт:

A) 1979 ж. кө ктем

B) 1989 ж. жаз

C) 1978 ж. кө ктем

D) 1975 ж. қ ыс

E) 1968 ж. Кө ктем

165. Қ арахан мемлекетінің қ ұ рылуында басты рө л атқ арғ ан тайпа:

A) Ұ йғ ырлар

B) Тү ргештер

C) Қ арлұ қ тар

D) Оғ ыздар

E) Қ имақ тар

166. XVI ғ асырда Қ асым ханның Шайбани ханмен кү ресіндегі алдына қ ойғ ан негізгі мақ саты:

A) Сыр бойындағ ы қ алаларды ө зіне қ арату

B) Жетісу бойындағ ы қ алаларды ө зіне қ арату

C) Моғ олстанды ә лсірету

D) Мауараннахр жерін ө зіне қ арату

E) Қ ырғ ыздарды бағ ындыру

167. Отар елдерге сілкініс берген «Қ анды жексенбі» оқ иғ асының мерзімі:

A) 1914 ж. 9 қ аң тар

B) 1905 ж, 9 қ аң тар

C) 1910 ж. 9 қ аң тар

D) 1908 ж. 9 қ аң тар

E) 1902 ж. 9 қ аң тар

168. Лиро-эпостық жыр.

A) «Алтын сақ а»

B) «Айман-Шолпан»

C) «Жами ат-тауарих»

D) «Ер Қ осай»

E) «Асанқ айғ ы»

169. «Біріншіден, ә р хандық тың билігінде ел болуды аң сап жү рген ру- тайпалардың қ азақ ұ лты болып қ алыптасуы аяқ талды.

Екіншіден, осы қ алыптасқ ан ұ лтты басқ ару, оны сырт жаудан қ орғ ау ү шін Қ азақ мемлекетінің біртұ тас ұ лттық саяси-ә кімшілік жү йесі қ ұ рылды.

Ү шіншіден, бұ л қ ұ рылғ ан мемлекет ө зінің шаң ырақ кө терген жерінде отырып қ алмай, бү гінгі таң дағ ы шекарамызғ а дейін жер аумағ ын кенейтті.

Тортіншіден, озін қ оршап жатқ ан ү лкенді-кішілі мемлекеттермен терезесі тең дә режеде қ арым-қ атынас орнатты.

Бесіншіден, ... салт-дә стү рі мен ә дет-ғ ұ рпы, ділі, діні бар ел санатында даму жолына тү скен азат, еркін елге айналды»: Мә тінді бойынша тарихи шындық қ а сә йкес келмейтін жауапты анық таң ыз.

A) Ә леуметтік-экономикалық жә не мә дени жағ ынан ө зіндік этникалық ерекшеліктері бар елге айналды.

B) Хандық ө зінің этникалық аумағ ын кең ейттІ.

C) Қ азақ хандығ ының этникалық қ ұ рамы оның алдындағ ы этносаяси қ ауымдастық тардан мү лде ө згеше болды.

D) Қ азақ халқ ының этникалық жағ ынан шоғ ырлануы кү шейді.

E) Хандық тың озіндік дә стү рлі басқ ару жү йесі орнады.

170. Тү ргеш қ ағ анатын қ ұ латып билікті ө з қ олдарына алғ ан:

A) Қ нмақ тар

B) Қ ыпшақ тар

C) Қ арлұ қ тар

D) Оғ ыздар

E) Аварлар

171. Жаулап алу натижесінде емес, жергілікті экономнкалық, этникалық негізде қ ұ рылғ ан мемлекет:

A) Қ азақ хандығ ы

B) Ақ Орда хандығ ы

C) Моғ олстан

D) Сібір хандығ ы

E) Ә білқ айыр хандығ ы

172. Императрица Анна Иоанновна Кіші Жү зді Ресейдің кол астына алу туралы грамотағ а қ ол қ ойғ ан жыл:

A) 1718 ж.

B) 1731 ж.

C) 1725 ж.

D) 1730 ж.

E) 1734 ж.

173. «Алаш» партиясының тө рағ асы:

A) М. Шоқ ай

B) М. Дулатов

C) Ә. Бө кейханов

D) К. Тоғ ысов

E) М. Тынышпаев

174. Ұ лы Отан соғ ысынан кейінгі жылдары республиканың батысындағ ы ірі мұ най кә сіпшілігі:

A) Торғ ай

B) Қ ызылорда

C) Ақ тө бе

D) Шалқ ар

E) Ембі

175. 1992 жылы Дү ниежү зі қ азақ тары қ ұ рылтайына Тү ркиядан келген қ адірменді қ ария (дінтанушы ғ алым):

A) А. Тө леев

B) Дж. Баяр

C) С. Демирел.

D) М. Кемал

E) X. Алтай

176. 942-1212 жж. ө мір сү рген мемлекет:

A) Қ арлұ қ қ ағ анаты

B) Қ арахан хандығ ы

C) Тү ргеш қ ағ анаты

D) Қ имақ қ ағ анаты

E) Оғ ыз мемлекеті

177. XVI ғ асырда Қ азақ хандығ ы мен Ресей мемлекетінің шекарасының жақ ындай тү суін тездетті:

A) Ноғ ай Ордасының ыдырауы

B) Хиуа хандығ ының ыдырауы

C) Ойраттардың жиі шабуылы

D) Ө збек хандығ ының ә лсіреуі

E) Моғ олстан мемлекетінің ыдырауы

178. Ұ лы Жібек жолы тұ рақ ты дипломатиялық жане сауда ясү йесі ретінде қ ызмет ете бастады:

A) Б. з. б. III ғ асырда

B) Б. з. II ғ. басында

C) Б. з. б. IV ғ. ортасында

D) Б. з. V ғ асырда

E) Б. з. б. II ғ. ортасында

179. Исатай Тайманұ лы ө мір сү рген жылдар:

A) 1809-1840 жж.

B) 1800-1839 жж.

C) 1807-1839 жж.

D) 1791-1838 жж.

E) 1804-1858 жж.

180. Қ азақ станда шаруаларғ а салық тың тек ақ шалай тү рі еигізілді:

A) 1925 жылы

B) 1921 жылы

C) 1926 жылы

D) 1924 жылы

E) 1922 жылы

181. Дайлар мен массагеттер қ оныстанғ ан аумақ:

A) Солтү стік Қ азақ стан

B) Шығ ыс Қ азақ стан мен Павлодар облысы

C) Батыс Қ азақ стан

D) Арал маң ы

E) Орталык Қ азақ тан

182. Хан 1368-1369 жж. ө з атынан Сығ анақ қ аласында тең ге соқ тырады. Ол 1374-1375 жж. Еділ бойына қ арай жорық жасап, Алтын Орданың астанасы Сарайды, Қ ажы-Тарханды алып, Кама бұ лғ арларын бағ ындырады. Бірақ Алтын Орданың уақ ытша билеушісі Мамайды жең е алмайды»:

Мә тінде сипатталғ аи тарихи оқ иғ аны анық таң ыз.

A) Алтын Орданың мемлекет ретінде жойылуы

B) Ақ Орданың Алтын Ордадан мү лдем оқ шаулануы

C) Ә мір Темірдің Алтын Ордадағ ы жаулаушылық соғ ыстары

D) Алтын Ордада Ә мір Едіге билігінің кү шеюі

E) Алтын Ордада Тоқ тамыс билігінің нығ аюы

183. Тү рік қ ағ анатында 545 жылы болғ ан оқ иғ а:

A) Бумын қ ағ ан «елхан» деген атақ алды

B) Тү рік қ ағ анатына Қ ытай елшісі келді

C) Мұ қ ан қ ағ анньтң кезінде жужандар шайқ аста жең ілді

D) Тү рік қ ағ анатының ө з ішінде соғ ыстар басталды

E) Солтү стік Кавказ бен Қ ара тең іздін солтү стік жағ алауына дейін ү стемдік ете бастады

184. «Іле ө лкесінің тұ рғ ындарына олардың қ азіргі тұ рып жатқ ан жерлерінде Қ ытайдың кол астында қ ала беруіне де, Ресейдің жеріне ө тіп, оның қ арамағ ына ө туіне де ерік беріледі. Ресейге қ оныс аударғ ысы келетіндер 1 жыл ішінде ойланып, шешім қ абылдауы тиіс» 1981 жылы 24 ақ пандағ ы Санкт-Петербург бейбіт келісімшартынан.

Мә тін бойынша Іле ө лкесінің тұ рғ ындарына берілгеи кұ қ ық ты анық таныз:

A) Екі бірдей империяның да азаматы болу

B) Қ ытай империясының қ ұ рамында Жетішар автономды аймағ ын қ ұ ру

C) Жетісу облысының аумағ ына қ оныс аудару

D) Қ азақ станның кез келген облысына қ оныстану

E) Ресей империясының қ ұ рамында Іле сұ лтандығ ы автономиясын жариялау

185. 1975 жылы Алматыда жарық кө рген «Аз и Я» кітабының авторы:

A) Т. Молдағ алиев

B) О. Сү лейменов

C) Ж. Молдағ алиев

D) Қ. Мырзалиев

E) М. Шаханов

186, XX ғ асырдың басында азаттық ү шін кү рескен ұ лт қ айраткері:

A) Н. Ондасынов

B) Ж. Молдағ алиев

C) А. Байтұ рсынов

D) М. Айтхожин

E) Д. Омаров

187. ХХ ғ асырдағ ы қ азақ жазушылары:

A) О. Жандосов, Ә. Қ ашаубаев

B) Т. Кү зембаев, С. Сә дуақ асов

C) Ә. Ә лімжанов, Б. Момышұ лы

D) Ж. Мың баев, А. Қ орамсаұ лы

E) Ж. Мә мбетов, А. Дінішев

188. Оғ ыздармен соғ ысқ ан ел:

A) Батыс тү ріктер

B) Керейлер

C) Наймандар

D) Хазарлар

E) Ү йғ ырлар

189. «Осы жерлер «інжу» деп аталғ ан. Ол «жасау» деген мағ ынаны берген. Жерден немесе онда тұ ратын халық тан тү сетін алым-салық інжу болып, ханның қ азынасына немесе оның ұ рпактарының қ олына тү сетін. Інжулік иеліктер хандық ө кіметтің немесе ұ лыстың орталығ ы орналасқ ан шұ райлы жерлерінде болғ ан. Мысалы, Алтын Орда хандарының інжулік жерлері Еділ бойында болеа, Шағ атай мемлекетінің інжулік жерлері ІІІу, Іле, Талас алқ аптарының шұ райлы ө ң ірлерін алып жатқ ан».

Мә тінде сипатталғ ан «інжу» терминінің мағ ынасын анық таң ыз.

A) Хан жасағ ының пайдасына жиналатын алым-салық тың тү рі.

B) Ханғ а адал қ ызмет істегендерге берілетін жер.

C) Дін иелерінің жері.

D) Ханның иелегіндегі жер.

E) Алтын Орда мен Шағ атай ұ лысында кө шпелілерден мал басына алынатын салық.

190. Сақ тардың қ ұ рамына кірмейтін тайпа:

A) Массагеттер

B) Дунхулар

C) Аргиппейлер

D) Парадарайа

E) Исседондар

191. Қ азақ даласының басым бө лігін қ амтығ ан реформа қ абылданды:

A) 1822-1860 жылдары

B) 1867-1868 жылдары

C) 1824-1845 жылдары

D) 1824-1860 жылдары

E) 1822-1825 жылдары

192. «Ескі жол» заң дар жинағ ын шығ арғ ан хан:

A) Тә уке хан

B) Қ асым хан

C) Тә ускел хан

D) Хакназар хан

E) Есім хан

193. " Қ азақ стан - 2030” стратегиясындағ ы басым мақ саттардың біріншісі:

A) Ұ лттық қ ауіпсіздік

B) Жеке бас қ ауіпсіздігі

C) Дамыган елу елдің қ атарына ену

D) Нарық тық қ атынаска ену

E) Шет елдермен зкономикалық байланысты ө рістету

194. 1969 жылы археолог ғ алым К. Ақ ышев тапкан оба:

A) Бесшатыр

B) Шілікті

C) Есік

D) Берел

E) Аралтө бе

195. Қ азакстанның XX ғ асырдағ ы астаналары:

A) Алматы, Орынбор, Омбы

B) Целиноград, Қ ызылорда, Семей

C) Омбы, Семей, Алматы

D) Алматы, Қ ызылорда, Орынбор

E) Қ араганды, Петропавл, Алматы

196. 1991 жылы қ ыркү йек айында таратылғ ан партия:

A) Қ азақ стан халық бірлігі партиясы

B) Қ азақ стан социалистік партиясы

C) Қ азақ стан Коммунистік партиясы

D) Қ азақ стан халық конгресс партиясы

E) Қ азакстан демократиялық партиясы

197. Кимақ тар туралы дерек қ алдырғ ан парсы тарихшысы:

A) Ә л-Жаһ из

B) Ә л-Макдиси

C) Гардизи

D) Ибн-Хә укә л

E) Ә л-Марвази

198. Ленинград қ аласын қ орғ ауғ а қ атысқ ан Балтық флотының қ ызыл тулы «Киров» крейсеріндегі казақ стандық жауынгерлердің саны:

A) 160

B) 200

C) 300

D) 156

E) 170

199. X ғ. ортасында Жетісу мен Шьтғ ыс Тү ркістанның бір бө лігінде қ ұ рылғ ан:

A) Қ арақ ытай мемлекеті

B) Қ арлұ қ кағ анаты

C) Қ арахан мемлекеті

D) Қ имақ қ ағ анаты

E) Оғ ыз елі

200. Қ азақ стан аумағ ындағ ы мыс-тас ғ асырының ерекше ескерткіші:

A) Мұ збел қ онысы

B) Қ азанғ ап тұ рағ ы

C) Сексеуіл тұ рағ ы

D) Қ анай қ онысы

E) Ботай тұ рағ ы

201. 1960-жылдары Мә скеуде қ азақ жастарының ұ лттық -демократиялық қ оғ амдық ұ йымын ұ йымдастырушы:

A) О. Сулейменов

B) М. Ә уезов

C) М. Шаханов

D) М. Айтхожин

E) Е. Букетов

202. Қ имақ тар туралы дерек қ алдырган парсы тарихшысы:

A) Ә л-Макднси

B) Гардизи

C) Ибн-Хә укә л

D) Ә л-Жаһ из

E) Ә л-Марвази

203. Қ арғ алы диадемасынның басты тақ ырыбы.

A) Ә лем бейнесі

B) Адамньщ ө мірі

C) Табиғ аттың ерекшслігі

D) Жыл мезгілі

E) Ү йсіндердің шаруашылығ ы

204. Балтық флотындағ ы қ ызыл тулы «Киров» крейсерінде жауынгерлік сапта тұ рғ ан ғ азағ стандық тар саны:

A) 165

B) 118

C) 146

D) 130

E) 156

205. Осыдан мө лшермен 13 мың жыл бұ рынғ ы іргелі ө згеріс;

A) Тоқ ымашылық пайда болды

B) Қ ыштан ыдыс жасайды

C) Мыс ө ң деу басталды

D) Мұ здық тар ери бастады

E) Неолит дә уірі басталды