|
|||
си́мимест. тв. п. от сии́си́мимест. тв. п. от сии́ симметри́чн||ый, -ая, -ое симметри йолу; ~о(нареч.) располо́женный симметрехь дIатардина симме́три||я ж симметри; в стро́гой ~и чIогIа симметрехь симпатизи́р||овать несов., кому-чему безам [болуш] хила; я ему́ не ~ую со цуьнгахь безам болуш вац симпати́ческ||ий, -ая, -ое:~ие сре́дства марзден молханаш; ~ая не́рвная систе́мавегетативни деган пхенийн система; ~ие черни́ла бесара шекъа симпати́чный, -ая, -ое безаме, хIайбате; он мне симпати́чен суна безаме хета и симпа́ти||я ж безам; пита́ть ~юк кому-л. цхьаьнгахь безам болуш хила симпо́зиум м симпозиум симпто́м 1) мед. симптом, билгало; ~ы боле́зни цамгаран билгалонаш 2) перен. билгало;трево́жный ~ вон билгало симули́ровать сов. и несов., что кеп хIитто; ~ глухоту́ къора хиларан кеп хIитто; ~ кра́жу къола даран кеп хIитто симуля́нт м, ~ка ж симулянт, моттаргIанча симуля́ция ж симуляци, моттаргIа симфони́ческий, -ая, -ое симфонически; ~ орке́стр симфонически оркестр (мерз-пондарийн,зурманийн, вотанийн оркестр) симфо́ния ж симфони синаго́га ж синагога (жуьгтийн килс) сингармони́зм м лингв. сингармонизм (мукъа аьзнаш дешан орамерчу мукъачу аьзнех тардалар) синдика́т м ак. синдикат (капиталистийн монополин цхьа тайпа; профсоюзан цIе, Францехь и. дI. кх.) си́не-бе́лый, -ая, -ое сийно-кIайн синева́ ж сийналла; ~ не́ба стигалан сийналла синева́тый, -ая, -ое сийно сине́ть несов. 1) (становиться синим) сендала 2) (виднеться – о синем) сийна ган си́н||ий, -яя, —ее сийна; ~его цве́та сийначу басахь; ~ее не́бо сийна стигал; ~ее мо́ре сийна хIорд сини́льн||ый, -ая, -ое: ~ая кислота́ хим. лила сини́ть несов., что (бельё) сендан, лила тоха; ~ бельё бедаршна лила тоха сини́ца ж зоол. цIирцIирхьоза сино́ним м лингв. синоним (маьIнехь гергара дешнаш) синони́мика ж лингв. 1) (совокупность синонимов) синонимаш, синонимика 2) (отдел языкознания) синонимика (синонимаш Iамаден лексикологин дãкъа) синоними́ческий, -ая, -ое,синоними́чный, -ая, -ое синонимически, синониме, маьIнехь гергара сино́птик м синоптик (хенан хIоттаман говзанча) сино́птика ж синоптика (хенан хIоттаман Iилма) синопти́ческ||ий, -ая, -ое синоптикин;~ая ка́ртасиноптикин карта си́нтаксис м лингв. синтаксис синтакси́ческ||ий, -ая, -ое синтаксисан, синтаксически; ~ая оши́бкасинтаксисан гIалат; ~ий строй языка́меттан синтаксически хIоттам си́нтез м синтез синтези́ровать несов., что синтез ян синте́тика ж собир. синтетика синтети́ческ||ий, -ая, -ое синтетически, синтетикин; ~ий каучу́ксинтетикин хьаьхьамча; ~ое волокносинтетикин хьаса; ~ие языки́ синтетически меттанаш си́нус м мат. синус синхрониза́ция ж синхронизаци (цхьаьнадãлор) синхронизи́ровать сов. и несов., что синхронизаци ян синхро́нн||ый, -ая, -ое: рабо́тать ~о (нареч.) синхронизаци йина; ~ый перево́дсинхронизаци йина гоч синь ж (синева) сеналла си́нька ж (для подсинивания) лила синя́к 1 м Iарждарг, Iаржъелла меттиг; у неё ~и́ под глаза́ми цуьнан бIаьргийн хьалхешкахь Iарждаргаш ю синяк 2м бот. басарбуц сиони́зм м сионизм (реакционерийн болам) сиони́ст м сионизмхо сиони́стский, -ая, -ое сионизмхойн сипе́ть несов. [йиш] хаьлла лен си́плый, -ая, -ое [йиш] хаьлла си́пнуть несов. йиш хала сипота́ ж йиш халар сире́на ж сирена (1 хааман аппарат; 2 миф. – грекийн ширачу мифологехь шен исбаьхьаллин эшарца хIордахой тилабен чIеран а, олхазаран дегI а долу зуда) сире́невый, -ая, -ое 1) сиренан;~ куст сиренан кол 2) (о цвете) сиренан басара сире́нь ж сирень; ве́тка ~и сиренан га сири́йский, -ая, -ое шемахойн, шеман; ~ наро́д Шемера къам сири́||йцы мн. (ед. ~ец м, ~йка ж шемахо) шемахой Си́риус м астр. Сириус сиро́п м сироп (марздина баьллийн я стоьмийн мутта) сирота́ м и ж бо, бобер;кру́глый ~ дуьззина бо; де́ти оста́лись сиро́тами бераш байлахь дисна сиротли́вый, -ая, -ое дIатесна, бо санна сиро́тский, -ая, -ое бойн, боберан ◊ ~ая зима́кIеда (или мела) Iа сиро́тство с болла, байлахь хилар сиска́л м (кукурузный чурек) сискал систе́ма ж система, къепе;~а воспита́ниякхиоран система; избира́тельная ~ахаржамийн система;де́нежная ~а ахчанан система; периоди́ческая ~а элеме́нтовэлементийн могIараллин система;не́рвная ~а дегIан пхенийн система; со́лнечная ~амаьлхан система; филосо́фская ~афилософин система; ~а кана́лов саьнгарийн система; ~а просвеще́ния серлонан система; самолёт но́вой ~ыкерлачу системин кема; привести́что—л.в ~усистеме цхьа хIума дало; рабо́тать по ~е системехь болх бан; войти́(илипреврати́ться)в ~у системе дãла систематиза́ция ж системе дãлар, систематизаци систематизи́ровать сов. и несов., что системе дãло (или хIотто) система́тикаж систематика системати́ческ||ий, -ая, -ое 1) (последовательный) диллина долу, система йолу; ~ое описа́ниесистемица яздар 2) (постоянный) диллина, хаддаза; ~и (нареч.) занима́ться му́зыкой хаддаза музыка Iамаян системати́чн||ый, -ая, -ое см. системати́ческий; рабо́тать ~о (нареч.) диллина болх бан си́тец м басма си́течко с цаца; процеди́ть сквозь ~ цецах чекхдаккха си́тн||ый, -ая, -ое:~ая мука́ лаьсна дама; ~ый хлеблаьсначу деман бепиг си́то с цаца; просе́ять сквозь ~ цецаца ласа ситро́ с нескл. ситро (стоьмийн хи) ситуа́ция ж хьал, ситуаци; благоприя́тная ~ дика хьал; междунаро́дная ~ дуьненаюкъара хьал си́тцев||ый, -ая, -ое басмин; ~ое пла́тье басмин коч си́филис м мед. сифилис, чIурамцамгар сифили́тик м чIурамцамгархо сифо́н м сифон (хи чудутту пхьегIа)
|
|||
|