индиа́нкаженск. кинде́ец иинди́ец

индиа́нкаженск. кинде́ец иинди́ец

индиви́д м. см. индиви́дуум

индивидуализа́цияжиндивидуализаци

индивидуализи́роватьсов. и несов., кого-что индивидуализировать дан, индивидуализаци ян

индивидуали́змминдивидуализм (1 юкъараллин хьаштел лакхара лору буржуазин идеологи;2 коллективах къаьстина шен гIуллакх хьаладаккха гIортар)

индивидуали́стминдивидуалист

индивидуа́льностьжиндивидуальность (коллективах хераваьлла хилар,иштта амал,дог-ойла)

индивидуа́льн||ый, -ая, -ое 1) (личный) шен, индивидуальни 2) (частный) долахь, долара; ~ое хозя́йство долахь бахам

индиви́дуумминдивидуум (къаьсттина цхьã стаг)

инди́йск||ий, -ая, -ое индихойн; ~ие языки́индихойн меттанаш

инди́||йцы мн. (ед. ~ец м, ~а́нкажиндихо) индихой (Индера къам)

индика́торм тех.,хим. индикатор

индиффере́нтностьжбен доцуш хилар, бала цахилар

индиффере́нтный, -ая, -ое бала боцу, бен доцу

индоевропе́йск||ий, -ая, -ое: ~ие языки́ лингв, индоевропера меттанаш (Азерчуй,Европерчуй къаьмнийн меттанийн юкъара цIе)

индонези́йск||ий, -ая, -ое индонезихойн, индонезин; ~ие языки́индонезихойн меттанаш

индонези́||йцы мн. (ед. ~ец м, ~йкажиндонезихо) индонезихой (Индонезера къам)

индуи́змм рел. индуизм (индихойн дин)

инду́кторминдуктор (ток хийцалуш ен машина)

индукцио́нн||ый, -ая, -ое физ.,эл. индукцин; ~ая кату́шкаиндукцин тедечиг

индукцияжиндукци (1 лог. – шаьш къаьстина ойланаш вовшах а тосуш,юкъарчу ойлане кхачар;2 физ.,эл. – мисарболатан полехь сера чуьра ток марсаяккхар;3 физиол. – нервийн системехь хийцалун процессаш вовшашца язар)

инду́сский, -ая, -ое индусийн

индустриализа́цияжиндустриализаци (халкъан бахам машинийн технике берзор)

индустриализи́роватьсов. и несов., что индустриализировать дан, индустриализаци ян; ~ райо́нрайон индустриализировать ян

индустриа́льн||ый, -ая, -ое индустри йолу, индустрин; ~ая страна́индустрин мохк

инду́стри́яжиндустри; лёгкая ~яйн индустри; тяжёлая ~еза индустри

инду́||сы мн(ед. ~с м, ~скажиндус) индусаш (Индуизмин динера Индехь деха халкъ)

индю́кммоскал-нIаьна

индю́шкаж разг. москал-котам; (молодая самочка) москал-меъ

индюшо́нокм(мн. индюша́та) москалан кIорни

и́не||ймйис; дере́вья покры́лись ~емдитташ тIе йис йиллина

ине́ртностьжхьуьнар цахилар, доьналла цахилар

ине́ртн||ый, -ая, -ое 1) физ. инерци йолу, инертни 2) перен. хьуьнар доцу, доьналла доцу; ~ый челове́к доьналла доцу стаг ◊ ~ые га́зы хим.инертни газаш

ине́рци||яж1) физ. инерци; зако́н ~иинерцин закон; по ~иинерцица 2) перен. (бездеятельность) инерци

инжене́рминженер; го́рный ~ламанан инженер

инжене́рно-техни́ческ||ий, -ая, -ое инженер-техникин; ~ие рабо́тникиинженер-техникин белхахой

инжене́рн||ый, -ая, -ое инженерийн; ~ые войска́инженерийн эскарш

инжи́рминжир

инициа́лы мн. (ед. инициа́л м) инициалаш (фамилинний,денний,шенний цIерийн хьалхара элпаш)

инициати́в||ажинициатива, дIадолор; э́то была́ его́ ~аиза цуьнан инициатива яра; взять ~у в свои́ ру́ки инициатива шен кара лаца

инициати́вный, -ая, -ое инициатива йолу, дIадоло тIера; ~ челове́к инициатива йолу стаг

инициа́торминициатор, дIадолийнарг; ~ социалисти́ческого соревнова́ниясоциалистически яхьаллин инициатор

инкасса́торминкассатор

инквизи́торминквизитор (1 ист. – инквизицин суьдхо;2 перен. – хIума дIаяккха гIерта къиза стаг)

инквизи́торский, -ая, -ое къиза, къинхетамза

инквизи́цияж1) ист. инквизици 2) перен. Iазап латтор

инко́гнито нареч.и сущ.с нескл. инкогнито (шен йоцчу цIарах) жить ~инкогнитоваха; его́ ~ раскры́лосьинкогнито гучуелира цуьнан

инкримини́роватьсов. и несов., что кому-чему бехкедан, бехк тIебахийта; ~кому-л. уби́йствостаг веран бехк цхьанна тIебахийта

инкуба́торминкубатор

инкубацио́нный, -ая, -ое инкубацин; ~ пери́одболе́зницамгаран инкубацин мур

инкуба́цияжинкубаци (1 мед. – кхетта цамгар тIеяллалц болу мур;2 с.-х. – инкубаторца кIорнеш дãхар)

иногда́ нареч. наггахь, цкъаццкъа

иногоро́дний, -яя, -ее 1.кхечу гIалара; ~ий жи́телькхечу гIалара вахархо; ~яя по́чтакхечу гIалара почта 2.в знач. сущ. ~ийм уст. тIевеанарг (паччахьан Россехь:гIалагIазакхех воцу ахархо)

инозе́мный, -ая, -ое кхечу махкара

ино́й, -а́я, -о́е 1.(другой) кхин; ина́я фо́рма кхин форма; э́то ино́е де́лои кхин гIуллакх ду; тот и́ли ~иза я кхин; ни́кто ~ как они воцург кхин вац 2.(некоторый) цхьадолу; в ины́х слу́чаяхцхьадолчу гIуллакхаш тIехь; ины́е лю́дицхьаболу нах 3.в знач. сущ. м. цхьаверг, ина́яжцхьаерг, ины́е мн.цхьаберш; ино́му э́то мо́жет не понра́витьсяцхьаволчуннаи ца тан мега

инонациона́льный, -ая, -ое кхечу къомаха

иноро́дный, -ая, -ое шен доцу; ~ое те́лошен доцу дилха

иносказа́тельный, -ая, -ое кхин маьIна долу; ~ое выраже́ние кхин маьIна долу алар; выража́ться ~о (нареч.) кхин маьIна долуш дийца

иностра́нецмарахьарниг, мехкавоцург

иностра́нкажарахьарниг, мехкайоцург

иностра́нный, -ая, -ое 1) кхечу мехкан, кхечу пачхьалкхера; ~ые языки́кхечу мехкийн меттанаш 2) кхечу арахьара; министе́рство ~ых делкхечу арахьарчу гIуллакхийн министерство

инохо́децмйоргIа [говр]

и́ноходьжйоргIа

иноязы́чн||ый, -ая, -ое 1) (говорящий на другом языке) кхин мотт буьйцу; ~ое населе́ние кхин мотт буьйцу нах 2) (принадлежащий иному языку) кхечу меттара, тIеэцна; ~ые слова́кхечу меттара дешнаш

инспекти́ровать несов., кого-что болх талла, балхе хьажа; ~ шко́лу школан болх талла

инспе́кторминспектор (балхана тIехьожу гIуллакххо) фина́нсовый ~ финансийн инспектор

инспе́кци||яж1.(деятельность) инспекци яр; производи́ть ~юинспекци ян 2.(учреждение) инспекци; санита́рная ~ясанитарин инспекци

инста́нцияжинстанци (лакх-лакхарчу органашна муьтIахь йолчу системин тIегIа) вы́сшая ~лаккхара инстанци

инсти́нктминстинкт, дегахьехам; по ~у дегахьехамца; матери́нский ~ненан дегахьехам; ~ самосохране́нияша Iалашваран инстинкт

инстикти́вн||ый, -ая, -ое шашаха, инстиктан; ~ое движе́ниешашаха болам

институ́тм1) институт (лакхараIилмаIамадойла) педагоги́ческий ~хьехархойн институт; нау́чно-иссле́довательский ~Iилманан-талламан институт 2) юр. институт (бакъонийн гулам)

институ́тск||ий, -ая, -ое институтан; ~ие дела́институтан гIуллакхаш

инструкта́жминструктаж, куьйгаллин хьехам

инструкти́вный, -ая, -ое куьйгаллин лехамийн; ~ докла́дкуьйгаллин хьехаман доклад

инструкти́роватьсов. и несов., кого-что инструкцеш яла, хьехам бан

инстру́кторминструктор, хьехамхо

инстру́кцияжинструкци, хьехам

инструме́нтм в разн. знач. гIирс, инструмент; слеса́рный ~болу слесарийн гIирсаш;хирурги́ческий ~ хирургийн гIирс; наро́дные ~ыхалкъан пондарийн гIирсаш; стру́нные ~ымерза-пондарш

инструмента́льн||ый, -ая, -ое 1) гIирсийн; ~ая мастерска́ягIирсийн пхьалгIа 2) тех. гIирсаш бен;~ая сталь гIирсаш бен болат 3): ~ая му́зыка пондар-гIирсан музыка

инсцени́роватьсов. и несов., что 1) инсценировка ян 2) перен. (притворно изобразить) моттаргIанаш лело; ~ о́бморокдог вон хиларан моттаргIанаш лело

инсцениро́вкажинсценировка (литературан произведени театрехь я кинохь хIотточу агIор таяр)

интегра́лм мат. интеграл

интегра́льн||ый, -ая, -ое мат. интегралан; ~ое исчисле́ниеинтегралан ларам

интелле́ктминтеллект (ойла яяларан гIора,хьекъалан юьхь)

интеллектуа́льный, -ая, -ое интеллектан; ~ трудинтеллектан къинхьегам

интеллиге́нтминтеллигент

интеллиге́нтный, -ая, -ое интеллигенте; ~ челове́к интеллигенте стаг

интеллиге́нцияжинтеллигенци (йозанан говзалла йолу нах) се́льская ~юьртан интеллигенци;передова́я ру́сская ~оьрсийн тоьлла интеллигенци

интенда́нтминтендант (эскаран бахаман гIуллакх лело бIахо)

интенда́нтск||ий, -ая, -ое интендантан; ~ая слу́жбаинтендантан гIуллакх

интенси́вностьжэвсаралла

интенси́вный, -ая, -ое 1) (напряжённый) сихдинна; ~ый труд сихбинна къинхьегам 2) (производительный) эвсаре; ~ое земледе́лиеэвсаре латталелор

интерва́лминтервал, юкъ; поезда́ прохо́дят с ~ом в пять мину́тцIерпошташ дIаоьху пхиъ минот интервал йолуш; ~ ме́жду солда́тами в строю́ могIарерчу салташна юккъера интервал

интерве́нтминтервент (интервенцин декъашхо)

интерве́нцияжинтервенци (пачхьалкхан чоьхьарчу гIуллакхашна герзаца юкъагIортар)

интервью́с нескл. интервью; датькому-л. ~цхьанна интервью яла; взять укого-л. ~цхьаьнгараинтервью эца

интере́см1) (внимание,заинтересованность) дог дãр; слу́шать без вся́кого ~а цхьана а кепара дог ца догIуш ладогIа 2) (значение,важность) хьашто; э́то де́ло име́ет обще́ственный ~юкъараллин хьаштонан гIуллакх ду хIара 3) мн. ~ы хьашташ; кла́ссовые ~ыклассийн хьашташ

интере́сн||ый, -ая, -ое 1) (увлекательный) самукъане; ~ая рабо́тасамукъане болх 2) разг.(красивый) тамехьа, самукъане; ~ая же́нщина самукъане зуда ◊ быть в ~ом положе́нии уст. гIехь йоцуш (или язъелла) хила

интересова́ть несов., кого-что безам хила, довза лаа; его́ ~у́ет те́хника цуьнан безам бу техникехь

интересова́ться несов., кем-чем безам хила, довза лаа; ~ поли́тикойполитика йовза лаа

интерме́дияжинтермеди (дрампьесин акташна юкъахь хIотто беламе жима пьеса)

интерна́тминтернат

Интернациона́лм1) Интернационал (дуьненаюкъара цхьаьнакхетар); Коммунисти́ческий Интернациона́лКоммунистически Интернационал 2) (гимн) Интернационал

интернационали́змминтернационализм (пролетариатан дуьненаюкъара солидарность,барт)

интернациона́льн||ый, -ая, -ое интернационалистийн, интернациональни; ~ое воспита́ние молодёжикегийрхой интернационалисташха кхиор

интерни́рованиесинтернировани (1 машаре пачхьалкхо шен махкара тIом бечу пачхьалкхан эскарш совцор;2 шен махкара мостагIаллин пачхьалкхан нах тIом бечу пачхьалкханIедало дIалацар)

интерни́роватьсов. и несов., кого-что интернировани ян

интерпрета́торминтерпретатор (кхетош верг)

интерпрета́цияжинтерпретаци кхетор, кхетам балар

интерпрети́роватьсов. и несов., что кхетам бала, интерпретаци ян

интерье́рминтерьер (1 архит. – гIишлон чоь;2 иск. – гIишлон чоь гойтуш диллина сурт)

инти́мностьждагара

инти́мный, -ая, -ое дагара; ~ разгово́ршайн дагара къамел; ~ друг дагара доттагI

интона́цияж1) лингв. интонаци, йиш; вопроси́тельная ~хаттаран интонаци 2) (тон) [эшаран] кеп;насме́шливая ~веларан кеп

интри́г||аж1) (происки,козни) питана; вести́ про́тивкого-л. ~у цхьанна дуьхьал питана тийса 2)лит. интрига; рома́н с запу́танной ~ойкегарин интрига йолу роман

интрига́н м, ~кажпитанча

интригова́ть несов. 1) про́тивкого-чего(вести интригу) питана тийса 2) кого-что(возбуждать интерес,любопытство) марздан

интуити́вный, -ая, -ое интуицин, дегахьехаман

интуи́ци||яжинтуици, дегахьехам; по ~идегахьехамах

инфанти́льный, -ая, -ое берашха

инфа́рктм мед. инфаркт, дог дãтIар

инфекцио́нн||ый, -ая, -ое мед. йолу; ~ые боле́знийолу цамгарш

инфе́кцияж мед. инфекци (микробаша цамгар яккхар)

инфинити́вм грам. инфинитив, билгалза кеп

инфля́цияж эк. инфляци (ахча дайдалар)

информа́торминформатор, хаамча, информацихо

информацио́нн||ый, -ая, -ое информацин; ~ое сообще́ниеинформацин хаам

информа́цияж1.(действие) хаам бар, инормаци яр 2.(сообщение) информаци, хаам; газе́тная ~ягазетан хаам; дать ~юхаам бан, информаци яла; получи́ть ~юхаам кхача

информбюро́с(информацио́нное бюро́) информбюро (хаамийн бюро)

информи́роватьсов. и несов., кого-что информаци ян, хаам бан; ~ о положе́нии делгIуллакхийн хьолах хаам бам

инфракра́сн||ый, -ая, -ое физ. инфрацIен; ~ые лучи́инфрацIен зIенарш

инфузо́рияжинфузори (цхьана клетках лаьтта дийнат)

инциде́нтминцидент, хилларг; пограни́чный ~дозонера инцидент

инъе́кцияж мед. инъекци

ио́нм физ. ион

иониза́цияж физ. ионизаци, ионаш яр; ~ га́зовгазийн ионизаци яр

ионизи́роватьсов. и несов.,чтоионизаци ян;~ газгазан ионизаци ян

ипподро́ммипподром (говраш хохкийла)

ира́нск||ий, -ая, -ое гIажарийн; ~ие языки́гIажарийн меттанаш

ира́нцы мн. (ед. ~ец м, ~кажгIажари) гIажарий

ири́диймиридий (хим. элемент,металл)

и́рисм1) (цветок) ирис (зезаган цIе) 2) анат. йоIбIаьрган го

ири́смирис (конфетийн сорт)

ирла́ндский, -ая, -ое ирландхойн; ~ язы́кирландхойн мотт

ирла́нд||цы мн. (ед. ~ец м, ~кажирландхо) ирландхой

иронизи́ровать несов., над кем-чем аьшнаш дан

ирони́ческий, -ая, -ое аьшнаш ден; ~ая улы́бкааьшнаш ден велакъажар

иро́нияжирони, аьшнаш дар◊ ~ судьбы́кхолламо аьшнаш дар

ирригацио́нн||ый, -ая, -ое хиш дохку; ~ая систе́махиш дохку система

иррига́цияжиригаци, хиш дахкар

ис= къора аьзнашна хьалха «из» метта лела дешхьалхе;мас.: иссуши́тьдакъо

искм юр. лехам; возбуди́ть про́тивкого-л. ~ цхьанна дуьхьал лехам айа

искажа́ть(ся) несов. см. искази́ть(ся)

искаже́ни||ес1.(по гл. искази́ть) талхор, харцхьадаккхар, эрчадаккхар 2.(по гл. искази́ться) талхар, харцхьадãлар; (о лице) эрчадãлар 3.(ошибка) гIалат, харцдерг; ~я в те́кстетекста тIера гIалаташ

искази́тьсов., что1) (извратить) талхо, харцхьадаккха; ~ смысл сло́ва дешан маьIна харцхьадаккха 2) (обезобразить) талхо, эрчадаккха; его́ лицо́ искажено́ бо́льюлазаро эрчаяьккхина ю цуьнан юьхь

искази́||тьсясов. 1) (оказаться неправильным) харцхьадãла, талха; фра́за при переда́че ~ласьдош дIаолуш телхина 2) (измениться) эрчадãла; его́ лицо́ ~лось от бо́лилазорна эрчаяьлла хийцаелира цуьнан юьхь

искале́ченный, -ая, -ое чолакх дина, заьIап дина, айпе дина

искале́чить сов., кого-что 1) (изувечить) чолакх ван, заьIап ван, айпе дан 2) прям.и перен. (изуродовать) талхо, эрчадаккха

искале́читьсясов.чолакх хила, заьIап хила, айпе хила

иска́ниеслехар

искатель м, ~ницажлоьхург; ~ лёгкого успе́хаатта кхиам лоьхург

иска́тьнесов., кого-что, чеголеха; ~ иго́лкумаха леха; он и́щет рабо́туболх лоьхуш ву и; ~ по́вод для ссо́рыдов даккха бахьана леха ◊ ~ вчера́шнего дняселханлера де леха

⇐ Предыдущая 212 213 214 215 216217218 219 220 221 Следующая ⇒