оршаған ортаны ғылыми тұрғыда зерттеу 2014-2015 ж КГ

Қоршаған ортаны ғылыми тұрғыда зерттеу 2014-2015 ж КГ

1! Гигиена, медициналық дисциплина ретінде мақсат қояды:

* Адам ауруының прафилактикасы мен емдеуін

* Адамдардың қандай да бір ауруларының емін

*+ Қоршаған ортаның қолайсыз әсерлерін төмендету жолымен адамдардың ауруларын асқынуын алдын алу

* Халық арасындағы ауру- сырқаудың сараптамасы

* Ауру- сырқаудың өсуін статистикалық өңдеу

2! Қоршаған ортаның гигиенналық мақсаты болып табылады:

* Еңбек жағдаайларын сауықтыру

* Тұрмыс және демалыс жағдайларын сауықтыру

* Өмір жағдайын сауықтыру

*+ҚО-ң үздіксіз өзгеру жағдайында халықтардың өмірін емдеп және тұрмыс жағдайын, демалысын сауықтыру мәселесін жүйеге келтіру

* Демалыс жағдайын сауықтыру

3! ҚО-ң зиянды факторларының гигиеналық регламенті іске асады:

*+Әсер етпейтін жағдай

* Максимальды жағдай

* Орташа жағдай

* Шамадан тыс жағдай

* Кризистік жағдай

4! Гигиеналық диагноз дегеніміз?

*+Табиғи және әлеуметтік ортаның күйін зерттеу мақсатында ойлау және іске асыру жүйесі адам денсаулығы және денсаулық пен ҚО арасындағы тәуелділікті орнату н/е анықтау

* Аурудың диагнозы

* Қауіп факторларын анықтау

* Ауру патогенезін анықтау

* Ауру клиникасын анықтау

5! “Адам денсаулығы дегеніміз-динамикалық күй. Ол өзінің биологиялық, физикалық және психикалық қызметтерін, барынша еңбекке жарамдылығын және қоғамдық белсенділігін сақтап және дамытып отырады”- бұл төмендегілеррдің қайсысына тән?

*+В.П. Казначеев

* Б.Т.Величковский

* И.И. Мечниковый

* ВОЗ

* ЮНЕСКО

6! Денсаулық күйінің белсенділігіне қарай 5 топқа бөлу арқылы жан-жақты сараптау:

*+тексеру кезінде созылмалы аурулардың бар жоғын анықтау

* +негізгі функциялық деңгейлер

*+ағзаның резистентті жағдайы

*+қол жетімді даму деңгейлері ж/е үйлесімділік дәрежесі

* денсаулық күйінің жағдайы

7! ДДҰ эксперттерінің мәліметі бойынша, адам ағзасының атмосфералық ауаның ластану әсеріне биологиялық жауап спектрі 5 деңгейден тұрады: 1- өлім; 2-аурушаңдық; 3-аурудың физиологиялық көріністері; 4-белгісіз мәннің өзгерісі; 5-ағзалар мен тіндердегі ластаушылардың жиналуы, ж/е сәйкесінше:

* Елді мекендердің денсаулығын қорғау өлім көрсеткішін ескертуге бағытталу керек

* Елді мекендердің денсаулығын қорғау аурушаңдықты ескертуге бағытталуы керек

* Елді мекендердің денсаулығын қорғау аурушаңдықтың физиологиялық белгілерін ескеруге бағытталу керек

* Елді мекендердің денсаулығын қорғау мүгедектікті ескеруге бағытталу керек

*+ Елді мекендердің денсаулығын қорғау патологиялық процестің ең бастапқы қалпын ескеруге бағытталу керек

8! Адамның денсаулығына қолайсыз әсер ететін қоршаған орта факторлары бөлінеді:

*+табиғи ж/е антропогендік

* табиғи

* антропогендік

* техногенді

* өнеркәсіптік

9! Этиологиялық факторлар:

*+нақты спецификалық аурудың дамуын толық анықтайтын ҚО-ң факторы

* ҚО-ң түрлі факторларынан адамға ауру тудыра алмайтын, бірақ ауру дамуы мен өрлеуіне әсерін тигізетін этиологиялық компоненті

* белгілі бір жағдайларда денсаулықтың бұзылу қаупін ұлғайтатын ж/е тудыратын әр түрлі факторлар

* қауіп факторлары

* табиғи факторлары

10! Денсаулыққа зиянды әсер ету қаупі.

*+ҚО факторларының әсер ету ұзақтығы ж/е арнайы жағдайларда халықтағы жағымсыз әсер дамуы мүмкүндігі

* мүмкүн факторлары

* стохастикалық эффект

* сомато-стохастикалық эффект

* арнайы стохастикалық эффект

11! Гигиеналық диагноз болып табылады:

*+ауру алды жағдай

* ағзалардың қызметінің ауыр бұзылуы

* даму функциясының ауыр бұзылуы

* мүгедектік

* летальді

12! Аурудың алдын-алу үшін - арқашан аурудың болуына байланыссыз жүзеге асатын шараларды атаймыз:

*+профилактикалық

* эпидемияға қарсы

* үшіншілік

* экологиялық

* екіншілік

13! ҚО факторларының әсерін гигиеналық қалыптандыруды қосқанда, көптеген гигиеналық шаралар зиянды факторлардың толық жойылуын н/е оны қауыпсіз деңгейге төмендеуін қарастырады:

*+ біріншілік профилактикада

* екіншілік профилактикада

* үшіншілік профилактикада

* қайта қалпына келтіру кезінде

* ем қабылдағаннан кейін

14! Ауруға шалдыққан немесе шалдығуға қаупі бар адамдарға ерте диагностика жасау – бұл:

* Біріншілік(радикалды) профилактика

*+Екіншілік профилактика

*Үшіншілік профилактика

* Реабилитация

* Емдеу шаралары

15! Паллиативті шаралар – индивидуальды және топтық антидоттық тамақтану,ағзаның резистенттілігін жоғарылату,жеке бастың қорғаныс заттарын қолдану,тұрғындар мен жұмысшы қауымды жағымсыз экологиялық жағдайларда өмір сүру мен жұмыс жасауды оқыту шаралары –

* Біріншілік(радикалды) профилактика

*+Екіншілік профилактика

* Үшіншілік профилактика

* Реабилитация

* Емдеу шаралары

16!Денсаулық жағдайының нашарлауын ескерту:емдеу және реабилитация – бұл:

* Біріншілік(радикалды) профилактика

* Екіншілік профилактика

*+Үшіншілік профилактика

* Реабилитация

* Эпидемияға қарсы шаралар

17! Дәстүрлі медицинада кең таралған,бірақ нәтижелілігі төмен алдын алу шаралары:

* Біріншілік(радикалды) профилактика

* Екіншілік профилактика

*+Үшіншілік профилактика

* Реабилитация

* Эпидемияға қарсы шаралар

18! Биологиялық жауаптың мынадай түрлері бар:

* Рефлекторлық тәжірибе

* Ре зорбтивті тәжірибе

* Токсикалық әсер

* Органолептикалық әсер

*+Аурушаңдық

19! Халықтың аурушаңдық мына берілгендер арқылы зерттеледі:

*+ЕПМ қызметін пайдалану

* Халықтың ауа сапасының ластануына шағымдануы

* Мемкомгидромет

* Зерттелмейді

* Дұрыс жауабы жоқ

20! Халықтың аурушаңдық мына берілгендер арқылы зерттеледі:

* Мемкомгидромет

*+медтексеру

* Тұрғындар шағымы

* Зерттелмейді

* Дұрыс жауабы жоқ

21! Халықтың аурушаңдық мына берілгендер арқылы зерттеледі:

* Мемкомгидромет

* Тұрғындар шағымы

*+Өлім себептері

* Зерттелмейді

* Дұрыс жауабы жоқ

22! Жұқпалы ауруларды тіркеуде қолданылатын негізгі құжат:

* Диагнозды тіркеу туралы статталон ф025-2/у

* Ауруды тіркеу туралы еркін ведомость ф071/у

*+жедел хабарландыру ф058/у

* Эпидемиологиялық емес маңызды аурулар туралы арнайы хабарландыру ф089/у

* Стационардан шыққаны туралы статкарта ф066/у

23! Госпитализирленген аурушаңдық көрсеткіші мына берілгендер бойынша зерттелінеді.

* жедел хабарландыру ф058/у

*+Стационардан шыққаны туралы статкарта ф066/у

* Жұқпалы аурулардың жүруі туралы есеп қағазы ф85/у

* Қорытынды диагнозды тіркеу туралы статталон ф025-2/у

* Эпидемиологиялық емес маңызды аурулар туралы арнайы хабарландыру ф089/у

24! Медтексеру:алдын ала,кезеңдік және :

* Мамандандырылған

* Беймамандандырылған

*+Мақсатты

* Жалпы

* Жеке

25! Медтексеру нәтижесі енгізіледі:

* жедел хабарландыру ф058/у

* Стационардан шыққаны туралы статкарта ф066/у

* Эпидемиологиялық емес маңызды аурулар туралы арнайы хабарландыру ф089/у

*+Науқастың амбулаторлық медкартасы ф025/у

* Қорытынды диагнозды тіркеу туралы статталон ф025-2/у

26! Медтексеру нәтижесі енгізіледі:

* жедел хабарландыру ф058/у

* Стационардан шыққаны туралы статкарта ф066/у

* Эпидемиологиялық емес маңызды аурулар туралы арнайы хабарландыру ф089/у

* Қорытынды диагнозды тіркеу туралы статталон ф025-2/у

*+Диспансерлік бақылау картасын қадағалау ф030/у

27! Медициналық тексеру нәтижесі енгізіледі:

* жедел хабарландыру ф058/у

* Стационардан шыққаны туралы статкарта ф066/у

*+Диспансерлік тіркеу картасы ф131/у-86

*Эпидемиологиялық емес маңызды аурулар туралы арнайы хабарландыру ф089/у

*Қорытынды диагнозды тіркеу туралы статталон ф025-2/у

28! Ауру салдарынан өлімге ұшырау көрсеткіштерін тіркеудегі негізгі құжат:

* ф025/у

* ф089/у

* ф066/у

* ф131/у-86

*+ф106/у-84

29! Мүгедектіктің себептері мен топтары анықталады:

* Коммуналды гигиена дәрігерімен

* Еңбек гигиенасы дәрігерімен

*+дәрігерлік-еңбек комиссиясының эксперттерімен

* Емханамен

* СЭС

30! Бір территорияда мекен ететін мүгедектер жиыны мынаны білдіреді:

* ВУТ

* Тексерілу жиілігін

* Өлім көрсеткішін

* Аурушаңдық көрсеткішін

*+мүгедектікті

31! Алғаш рет мугедектік тобына енгізілген осы территорияда мекен ететін топ дегеніміз мынаны білдіреді:

* ВУТ

*+инвалидизация

* Тексерілу жиілігін

* Өлім көрсеткішін

* Аурушаңдық көрсеткішін

32! Демографиялық көрсеткіштер не туралы тұжырымдарды айтуға мүмкіндік береді?

*+ профилактикалық іс әрекеттердің әсері туралы

* жедел аурулар туралы

* созылмалы аурулар туралы

* ауруханада жатқандағы аурулар туралы

* тек қана статистикалық мағлұматтар туралы

33! Адам терісін зақымдай алатын радиацияның дозасы өлшенеді?

* Грей ГР

* Рад

*+Зивертах

* Люмен

* Вольт

34! Химиялық заттардың канцерогендік, тератогендік, мутагендік қасиеттері жануарларда жасалған эксперимент жүргізгенде анықталады?

* Жедел

* Жеделдеу

* Созылмалы

* Тездетілген

*+Өмірлік

35! Сыртқы орта факторларының адам организміне әсер етуін зерттеу қай топтарда жүргізу тиімді деп есептелген?

* Кәсіби топтар

* 20- 40 жас аралығындағы халық

*+14 жасқа дейінгі балалар тобы

* Зерттелінбейді

* Қаланың барлық тұрғындары

36! Өз еркімен тәжірибеге қатысушы адамдар атмосфералық ауаны нормалау қандай заттар үшін жүргізеді?

* Кумуляция қабілетіне ие

* Мутагендік қасиетке ие

* + өзіне тән иісі барларға

* Тератогендік қабілетіне ие

* еленген қабілетке ие

37! Корреляция коэфицентінің жоғарылаған кезде күшті байланыс болады:

* 0.3

* 0.5

*+0.8

* 1.2

* 1.5

38! Зиянды заттардың аддитивтік әсері - бұл:

* Тәуелсіз әсер

* Токсикалақ әсердің күштілігі

* Іс - әрекет эффектісі қарапайым қосындыға қарағанда аз болуы

* Іс - әрекет эффектісі қосындығы қарағанда басым

*+Әсердің эффектілігі әсерлердің барлық компоненттерінің қосындысына тең.

39! Биологиялық әсердің табалдырығы қандай заттарда байқалмайды?

* Ауыр металлдар

* Детергенттер

* Беткейлік белсенді заттар

*+Бластомогендік заттар

* Бейорганикалық

40! Химиялық заттарды нормалауда қай зат жануарларда ұзақ уақыт тәжірибе жүргізуді талап етеді?

* Токсикалылығы жоғары

* Суда ерігіш

* Суда ерімейтін

*+Бластомогендік заттар

* Детергенттер

41! Қай химиялық заттарды нормалануы кезінде жануарлардың бақылау тобы тәжірибелік топтан артық болуы керек?

* Ауыр металлдар

* Детергенттер

*+Бластомогендік заттар

* ПАВ

* Цианидтер

42! Химиялық заттардың орта өлімдік дозасы жануарларға эксперимент жүргізгенде анықталады?

*+Жедел

* Жеделдеу

* Созылмалы

* Өмірлік

* Табиғи

43! Халық денсаулығының жүйелік зерттелуі кімнің жұмысымен атқыралады?

* Ескертпелі санитарлық бақылау

*+Ағымды санитралық бақылау

* Тек эпидемиологтың жұмысы

* Еңбек гигиенасы саласындағы жұмыс істейтін маман

* БмЖГ саласындағы жұмыс істейтін маман

44! Бластомогендік белсенділіке ие биологиялық ластаушылар?

* Инфекция қоздырғыштары

* Шартты патогенді микрофлора

* Стаффилококтар

*+Зең саңырауқұлақтар

* Ашытқы саңырауқұлақтар

45! Жер қыртысындағы парниктік эффект қандай химиялық зат туғызады?

* Азот тотығының жиналуы

* Азот қос тотығының

*+Көмірқышқыл газаының жиналуы

* Күкірт қос тотығының жиналуы

* Күкірт тотығының жиналуы

46! Атмосфералық ауада озон қабатының бұзылуына әсер етеді:

* Көмірқышқыл газы

* Азот қос тотығының жиналуы

*+Хлорфторкөмірсутегі

* Гекахлорциклогексан

* Дихлордифторметан

47! Атмосфералық ауада озон қабатының бұзылуына әсер етеді:

* Күкірт сутегі

* Фенол

*+Фреон

* Күкірт көмітрегі

* Метионин

48! Атмосфералық ауаны күзету кезіндегі технологиялық шараларға жатады?

* СКА ны орнату

*+Шаң түзілу процесін қоспау

* Скубберлерді орнату

*+Отпен жылытуды электрлікпен ауыстыру

* СКА дан тұрғын нысандарынан шығару

49! Жағымсыз метеожағдайлардың үйлесімділігі дегеніміз не?

* ИЗА

*+ПЗА

* ПДК

* Температураның стратификациясы

* Температураның градиенті

50! Атмосфералық ауадағы химиялық заттарды нормалау критериі:

* ПДК, ОДУ

* ПДК, РДК

*+ПДК, ОБУВ

* ПДК, ПДВ

* ПДВ, ВСВ

51! Түтіндену розасының шыңы көрсетеді:

* Жел розасы

*+Ластану көзі

* Ауа-райы

* Климаттық аудан

* Барометрлік қысым

52! Атмосфералық ауаның бейспецификалық ластаушысын көрсетіңіз

* Азот тотығы

* Бензапирен

*+Шаң

* Ацетальдегид

* Күеіртсутегі

53! Атмосфералық ауаның арнайы ластаушысы

* Көміртегі тотығы

*+Мырыш тотығы

* Шаң

* Күкіртті ангидрид

* Күкіртті газ

54! Атмосфералық ауаны ластаушлардың фондқ концентрациясын анықтайды.

* Республикалық СЭС

* Қалалық СЭС

* Кез-кеген СЭС

*+гидрометеоқызмет

* мекеме

55! Атмосфералық ауаның Барлық кешенді ластану көрсеткіштері ескереді:

* Тек заттардың концентрациясын

* Тек заттардың ШРЕК-н

*+Заттардың ШРЕК-нің жоғарлау жиілігінің суммасы:

* сынама алу нүктелері

* Тек рұқсат етілген әсер ету деңгейлері

56! Қоғамдық денсаулық орындарында атмосфералық ауадағы зиянды заттардың концентрациясы мынаған тең болу керек

* ПДК

* ОБУВ

* 2 ПДК

* 1,5 ПДК

*+0,8 ПДК

57! Атмосфералық ауадағы химиялық заттарды қалыптандыру критерилері

* ПДК,ОДУ

* ПДК,ОДК

*+ПДК,ОБУВ

* ПДК,ПДВ

* ПДВ,ВСВ

58! Мекеменің сақтық-санитарлық аумағының кеңдігі байланысты

* ауаның ластану деңгейіне

* заттардың қауіптілік класына

*+мекеме класына

* ШРЕК-тен жоғарлау жиілігіне

* елді мекенге жағдай жасау деңгейіне

59! Дизельді қозғалтқыштар ауаны ластамайды.

* көміртегі тотығымен

* көмірсутектермен

* күйемен

*+қорғасынмен

* альдегидтермен

60! Бензинді қозғалтқыштар дизельдіге қарағанда ауаға аз бөліп шығарады

* көміртегі тотғын

*+ күйені

* көмірсутегін

* альдегидтерді

* Қорғасынды

61! Бір реттік концентрацияны анықтау кезінде зиянды заттарың сынама алоу ұзақтығы

* 10-15 минут

* +20-30 минут

* 40 минут

* 1 сағат

* 24 сағат

62! Үзіліссіз сынаманың орташа тәуліктік концентрациясын анықтау кезінде ластаушы заттардан сынама алу ұзақтығы

* 10-15 минут

* 20-30минут

* 40 минут

* 1 сағат

*+ 24 сағат

63! Бекітілген елді мекенінде ауадан сынама алу үшін қандай бекеті орнатылған?

* стационарлы,тіректік

* стационарлы,тіректік емес

*+сызбалық

* жылжымалы

* факель астылық

64! Қандай бақылау бекетінен ластану көзінің әсер ету зонасы орнатылған?

* стационарлы,тіректік

* стационарлы,тіректік емес

* стационарлы

* сызбалық

*+жылжымалы

65! Қандпй бақылау бекетінен ластану көзінің әсер ету зонасы орнатылған?

*+факель асты

* стационарлы,тіректік

* стационарлы,тіректік емес

* стационарлы

* сызбалық

66! Қышқылды жаңбрға әсер ететін заттар

* күкіртсутегі

* фенол

*+азот тотығы

* бензол

* формальдегид

67! Заттың персистенттілігі деп аталады:

* улылығы

* ауаға миграциялануы

* су объектілеріне миграциялануы

* өсімдікке миграциялануы

*+ортада болуы

68! Топырақта немесе суда қандай-да бір элементтің жоғары немесе төменгі деңгейде болуынан өсімдіктерде және тірі организмде (биогеохимиялық ақаулар) белгілі-бір физиологиялық өзгерістерге алып келетін жағдай:

*+эндемия

* эпидемия

* пандемия

* эпизоотия

* бұрқ етпелер

69! Кальцийдiң топырақта аз және стронций мен барийдың топырақта мол кездесуі, алып келедi:

*+Уров ауруы

* Минамата ауруы

* подаграға

* флюорозға

* кариеске

70! Молибденнiң топырақта көп мөлшерде болуы алып келедi:

* Уров ауруы;

* Минамата ауруы;

*+подаграға;

* флюорозға;

* кариеске.

71! Қоршаған ортаның сынаппен ластануы алып келедi (метилденген сынап) :

* Уров ауруы;

*+ Минамата ауруы;

* подаграға;

* флюорозға;

* кариеске.

72! Қоршаған ортада фтордың көп болуы алып келедi:

* Уров ауруы;

* Минамата ауруы;

* подаграға;

*+флюорозға;

* кариеске.

73! Қоршаған ортада фтордың аз болуы алып келедi:

* Уров ауруы;

* Минамата ауруы;

* подаграға;

* флюорозға;

*+кариеске.

74! Қоршаған ортада йодтың жеткіліксіз болуы алып келеді:

* Уров ауруы;

* Минамата ауруы;

* подаграға;

* флюорозға;

* +эндемиялық зобқа.

75! Малдық жем өсiмдiктерде темiрдің тапшылығы, малдарда шақырады:

* Уров ауруы;

* Минамата ауруы;

* подаграға;

*+қан аздыққа;

* эндемиялық зобқа

76! Қоршаған ортада селеннің жеткіліксіз болуы алып келеді:

*+Кешан ауруына;

* Уров ауруына;

* Минамата ауруына;

* подаграға;

* эндемиялық зобқа.

77! Стратосферадағы озонның мөлшері өлшенедi:

* Ватт

* Ампер

* Беккерель

* килограмм

*+ Добсон бірлігі

78! Этиологиялық (себептi ) фактор:

*+қоршаған ортаның факторы, нақты ерекше аурудың дамуын iс жүзiнде толық анықтайды

* аурудың дамуы мен үдеуінде мағызды болғанымен, өз бетінше адамда нақты ауруды шақырмайтын этиологияның компонентi;

* белгілі жағдайларда адам денсаулығының бұзылыстарының даму қауіптілігін тудыратын немесе үдететін табиғаттың кез-келген факторы факторы;

* қауіптілік факторы;

* табиғи факторлар

79! Егер этиологиялық фактор аурудың себебі болып табылса, онда оның қандай әсері бар?

*+ детерминирленген

* детерминирленбеген

* регрессивті

* альтернативті

* альтернативті емес

80! Қауіп-қатер факторы-бұл:

* көбінесе нақты арнайы аурудың дамуын көрсететін қоршаған орта факторы

*+ аурудың дамуы мен үдеуінде маңызды, бірақ қажет шарттардың жоқтығы нақты адамда ауруды шақыруға бейім еместігін көрсететін этиология компоненті.

* детерминирленген фактор

* тек табиғи фактор

* тек антропогендік фактор

81! Қауіп-қатер факторы-бұл:

* көбінесе нақты арнайы аурудың дамуын көрсететін қоршаған орта факторы

*+белгілі жағдайларда денсаулықтағы бұзылыстардың дамуын күшейтетін немесе ұлғайтатын табиғаттың кез-келген факторы;

* детерминирленген фактор

* тек табиғи фактор

* тек антропогендік фактор

82! Денсаулыққа әсер ететін зиянды қауіптілік - бұл:

*+ қоршаған орта факторларының белгілі-бір деңгейде және белгілі-бір әсер ету ұзақтығында тұрғындарда жағымсыз әсердің дамуын тудырады

* ықтималды факторлар

* стохастикалық әсерлдер

* сомато-стохастикалық әсерлер

* арнайы стохастикалық әсерлер

83! Стохастикалық (ықтималды, сомато-стохастикалық )әсер-бұл:

* әр түрлi факторлардың әсернен пайда болатын (туа біткен ақаулар, тұқым қуалайтын патология, аллергиялық аурулар, ЖҚТ аурулары), сондай-ақ полиэтиологиялық соматикалық әсерлер

* зиянды табалдырық әсері жоқ канцерогендiк және мутагенді факторлардың әсерi;

* ісік ауруларынң қосымша жағдайланының пайда болуы

* альтернативті фактордың әсері

* теротогендік әсерлер

84! Арнайы стохастикалық эффект – бұл

*+ зиянды табалдырық әсері жоқ канцерогендiк және мутагенді факторлардың әсерi;

* ісік ауруларынң қосымша жағдайланының пайда болуы

* альтернативті фактордың әсері

* теротогендік әсерлер

85! Жеке канцерогендік қауіптілік- бұл

* зиянды табалдырық әсері жоқ канцерогендiк және мутагенді факторлардың әсерi;

*+ісік ауруларының қосымша жағдайларының пайда болуы

* альтернативті фактордың әсері

* теротогендік әсерлер

86! Популяциялық канцерогендік қауіптілік-

* зиянды табалдырық әсері жоқ канцерогендiк және мутагенді факторлардың әсерi;

* ісік ауруларының қосымша жағдайланының пайда болуы

*+ нақты популяцияда ісік ауруларының қосымша жағдайланының пайда болу санын сипаттайды

* теротогендік әсерлер

87! Қоршаған орта факторы клиникалық көріністі өзгертіп, созылмалы аурудың ағымын қиындатады - бұл:

*+ қауіптілік факторының модифицирленген рөлі

* қауіптілік факторының альтернативтік рөлі

* қауіптілік факторының регрессивтік рөлі

* антропогендік қауіптілік факторының альтернативтік рөлі

* табиғи қауіптілік факторының регрессивтік рөлі

88! Гигиеналық диагностика – бұл:

*+адам денсаулығына әсер ететін табиғи және әлеуметтік орта күйін зерттейтін және денсаулық пен орта арасындағы байланыстылықты бекітетін ойлау және соған сәйкес әрекет ететін жүйе

* аурудың диагностикасы

* қауіптілік факторын зерттеу

* аурудың патогенезін зерттеу

* аурудың клиникасын зерттеу

89! Гигиеналық диагностика анықтайды:

*+ауру алды (преморбидті) күй (жағдай)

* ағзаның ауыр дисфункциясы

* дамудың дисфункциясы;

* кемтарлық;

* өлім-жітім;

90! Қауіптілік бұл – бұл:

*+бір адамда немесе бір топ адамдарда белгілі-бір зиянды жағдайға ұшырататын әсердің дамуы

* әсердің дамуы

* зиянды әсерлер

* өз еркімен келгендерге әсер ету

* бақылаушы әсер

91! Адам денсаулығына әсерін тигізетін қауіптілікті бағалау - бұл:

* әсердің дамуы

* зиянды әсерлер

* өз еркімен келгендерге әсер ету

*+бір адамда немесе бір топ адамдарда экспозицияның арнайы жағдайында белгілі-бір зиянды жағдай тудыратын, әсер дамуынң сенімділігін анықау

* адамдардың саны бойынша қарастырылуы.

92! Қауіптілікті бағалау келесі әдіспен жүргізіледі:

*+қауіптілік идентификациясы

*+экспозицияны бағалау

*+«мөлшер-жауап» байланыстылығын бекіту

*+қауіптіліктің сипаты

* алдын ала тәжірибелер жүргізу

93! Қауіптілікті төмендету немесе жою әдістерін өңдеу, қауіптілік деңгейіне, экспозиция және денсаулық жағдайына динамикалық бақылау қажеттігін бекіту – бұл қауіптілікт бағалу әдістемесі:

*+қауіптілікті басқару

* қауіптілік туралы жариялау

* белгісіз талдау

* қауіптілікті идентификациялау

* экспозицияны бағалау.

94! Тұрғындардың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ететін, оны бағалу болжау, адам денсаулығына әсер ететін қоршаған орта факторларынң зияндылығын төмендету немесе жоюға бағытталған ұйымдастыру, әлеуметтік, медициналық, санитарлық-эпидемиологиялық, ғылыми-техникалық шаралар жүйесі:

* қауіптілікті бағалу

* қауіптілікті идентификациялау

* экспозицияны бағалау

*+әлеуметтік-гигиеналық мониторинг

* белгісіз талдау

95! Аурудың дамуын болдырмау үшін, аурудың пайда болуына байланыссыз жүргізілетін тұрақты шаралар:

*+профилактикалық

* эпидемиологияға қарсы;

* үшіншілік;

* экологиялық;

* екіншілік

96! Аурудың пайда болу себебіне бағытталған, аурудың дамуын болдырмайды, бұл:

*+біріншілік (радикалды) профилактика

* екіншілік профилактика

* үшіншілік профилактика

* реабилитация

* емдік шаралар

!97 Қоршаған ортаның зиянды факторларын гигиеналық нормалау, гигиениалық іс-шараның көпшілігі зияндылық факторды толық жоюға немесе оны қауіпсіз деңгейге дейін төмендетуге бағытталған:

*+біріншілік (радикалды) профилактика

* екіншілік профилактика

* үшіншілік профилактика

* реалибитация

* емдік шаралар

98! Қауіптілік факторына байланысты ауруға шалдыққан адамдарды ерте диагностикалау:

* біріншілік профилактика

*+екіншілік профилактика

* үшіншілік профилактика

* реабилитация

* емдік шаралар

99! Паллиативті шаралар – қолайсыз экологиялық жағдайда, тұрғындардың қауіпсіз жұмыс істеуіне, организмнің резистенттілігін жоғарылатуға бағытталған жеке және топтық антидоттық тағам:

* біріншілік профилактика

*+екіншілік профилактика

* үшіншілік профилактика

* реабилитация

* емдік шаралар

!100 Денсаулық жағдайының нашарлауын ескерту, емдеу және ребилитациялау –бұл:

* біріншілік профилактика

* екіншілік профилактика

*+үшіншілік профилактика

* реабилитация

* эпидемияға қарсы шаралар

! 101Тиiмдiлігі төмен, бiрақ профилактиканың тәсілі ретінде дәстүрлі практикалық медицинада кең таралған:

* біріншілік профилактика

* екіншілік профилактика

*+үшіншілік профилактика

* реабилитация

* эпидемияға қарсы шаралар

102! Қоршаған орта факторларын гигиеналық нормалаудың принциптері:

*+медициналық көрсеткіштердің біріншілік принциптері

*+биологиялық жауапты дифференциялау принципі

*+ортаны бөлу принципі

*+барлық қолайсыз әсерлерді есепке алу принципі

* қоршаған ортада химиялық заттардың транслокациясы

103! Медициналық көрсеткіштердің біріншілік принциптерінің негізгі жағдайлары:

*+адам денсаулығына және өмір сүруінің санитарлық жағдайына факторлардың әсер етуінің бірінші деңгейлік мағыздылығы

* адамның өмір сүруінің санитарлық жағдайына әсері

* қоршаған ортада заттардың трансформациясы

* қоршаған ортада заттардың транслокациясы

* адам организміне заттардың рефлекторлық әсері

104! Медициналық көрсеткіштердің біріншілік принципі бойынша – қоршаған орта факторлары үшін бекітілген нормативте болу керек:

* адамның өмір сүруінің санитарлық жағдайына әсері

* қоршаған ортада заттардың трансформациясы

* қоршаған ортада заттардың транслокациясы

* адам организміне заттардың рефлекторлық әсері

*+адам үшін абсолюттік қауіпсіздігін қамтамасыз етуі керек

105! Биологиялық жауапты дифференциялау принципі – бұл:

* адамның өмір сүруінің санитарлық жағдайына әсері

* химиялық заттың токсикологиялық әсеріне

*+химиялық заттың организмге әсер ету реакциясы

* химиялық заттың резорбтивтік әсері

* химиялық заттың рефлекторлық әсері

106! Химиялық заттың әсеріне адам организмінің реакциясы байланысты:

*+ биологиялық жауаптың белсенділігіне

* организмнің рефлекторлық реакциясына

*+заттың мөлшеріне

*+организмнің қарсы тұру қабілеттілігіне

* заттың транслокациялық қабілеттілігіне

107! Атмосфералық ауада озон қабатының бұзылыстарына алып келеді:

* күкірт сутегі

* азоттың қос тотығы

*+ хлорфторуглеводород

* гекахлорциклогексан

* дихлордтфторметан

108! Атмосфералық ауаның ластану потенциалының қанша деңгейі бар?

* 1

* 2

* 3

* 4

*+5

109! Төменде берілген қандай элементтер концерогендік әсер туғызады?

* алюминий

*+мышьяк

* барий

*+нитраттар

*+стронций

110! Санитарлық практикада полиакриламид қандай мақсатта қолданылады?

*+флокулянт

* коагулянт

* дезодорант

* залаласыздандыратын зат

* дезактивациялаушы зат

111!Ауыз суындағы фтордың қалыпты жағдайдағыдан көп болуы – халықтың қандай аурушылдығының себебі:

* кариеспен

*+флюорозбен

* салмонеллезбен

* строцилық рахитпен

* минамата ауруымен

112! Ауыз суындағы фтордың қалыпты жағдайдағыдан аз болуы – халықтың қандай аурушылдығының себебі:

*+кариеспен

* флюорозбен

* салмонеллезбен

* строцилық рахитпен

* минамата ауруымен

113! СанПиН “Питьевая вода” – 1997 нормативті құжаты бойынша біріктірілген көрсеткіштер:

*+рН

* темір

*+жалпы тұтқырлық

*+құрғақ қалдық

* мыс

114! Ауыз суының радиациялық қауіпсіздігі келесі санитарлық көрсеткіштермен регламенттенеді. Қате жауаптарын көрсетіңіз:

* альфа радиоактивтілік

* бетта радиоактивтілік

*+сутектік көрсеткіш

*+судың тұтқырлығы

*+фенолды индекс

115! СанПиН “Питьевая вода” нормативті құжаты бойынша жалпы альфа радиоактивтілік тең болуы керек:

* 1,0

*+0,1

* 0,02

* 0,05

* 7,0

116! Зияндылықтың лимиттік көрсеткіштерін көрсетіңіз:

*+санитарлық-токсикологиялық

*+органолептикалық

* эпидемиологиялық

* санитарлық-эпидемиологиялық

* жалпы санитарлық

117! Суды хлормен залалсыздандырғанда сумен жанасу уақыты болуы керек:

*+30 минуттан кем емес

* 60 минуттан кем емес

* 2 сағаттан көп емес

* 12 минуттан кем емес

* 15 минуттан кем емес

118! Суды озонмен залалсыздандырғанда сумен жанасу уақыты болуы керек:

*+12 минуттан кем емес

* 15 минуттан кем емес

* 20 минуттан кем емес

* 30 минуттан кем ем

* 40 минуттан кем емес ес

119! Суда химиялық заттардың қауіптілік кластары:

* 5

* 3

*+4

* 6

* 2

120! Су қоймалары мен ағысы жоқ суаттардың “гүлденуіне” алып келетін биогенді элементтерді көрсетіңіз:

*.+азот

*+фосфор

* темір

* нитраттар

* нитриттер

121! Су дебитінің өлшем бірлігі:

* 1 литр

*+ м³/тәулігіне

* см

* кварталына м³

* айына м³

122! Су көзін таңдау үшін келесі мәліметтер қажет:

*+су сапасының кем дегенде үш жылдағы анализі

*+пайдаланатын сулы горизонттың геологиялық сипаттамасы

*+су алатын ауданның санитарлық сипаттамасы

*+жер асты суларының қоры

* су сапасының кем дегенде жарты жылдағы анализі

123! Ауыз суының химиялық қауіпсіздігінің көрсеткіштері:

*+біріктірілген көрсеткіштер

*+тұзды құрамының көрсеткіштері

*+судың микроэлементтік құрамының көрсеткіштері

*+ судың макроэлементтік құрамының көрсеткіштері

* судың бактериялық, паразитологиялық және вирустық латануының көрсеткіштері

124! Тұрғындарды сумен қамтамасыз ету үшін қандай су көздерін тазартусыз пайдалануға болады:

* беткейлік су (верховодка)

* жер беті суларын

*+грунт суларын

*+пласт аралық қысымды суларды

*+пласт аралық қысымсыз суларды

125! Су көзін ең алғаш рет тексеруде зерттейді:

* жыл мезгілдерінде

* ай сайын

* жарты жылда 1 рет

* жылына 1 рет

*+3 жыл бойына жыл мезгілдерінде

!126 Ашық су көзінен сынама қандай тереңдікте алынады:

*+0,5-1 м

* 1-2 м

* 0,05-0,5 м

* 2-3 м

* 4-5 м

!127 Су сынамасын алу жағадан қанша метр қашықтықта алу қажет?

*+10 метрден кем емес

* 5 метрден кем емес

* 15 метр

* 6-7 метр

* 2-4 метр

128! Шахталық құдықтан сынама қандай тереңдіктен алынады?

*+ 0,5-1 м

* 1-2 м

* 2-3 м

* бетінен

* түбінен

129! Су сынамасын алу үшін қандай аспап қажет?

*+батометр

* термометр

* катотермометр

*. психрометр

* анемометр

130! Кез-келген су көзінен алынған су сынамасын химиялық талдауды неше сағат ішінде жүргізу қажет?

*+2 сағат

* 3 сағат

* 72 сағат

* 36 сағат

* 3 тәулік

131! Су арқылы жұғатын аурулар:

*+лельминтоздар

*+гепатит

*+сальмонолез

* остеохондр