Жду домашнее задание сегодня до 18-00.

Къырымтатар тилинден дерс планы 27дерс

Кечирильген куню:06.04. 2020

Оджа: Ибраимова Э.Г.

Сыныф:10-А

ДЕРСНИНЪ МЕВЗУСЫ: СЫФАТФИИЛЬ. ( Причастие)

ДЕРСНИНЪ МАКЪСАДЫ:

1. Талебелернинъ сыфатфииль, онынъ морфологик ве джумледе синтактик эмиети;

2. Талебелерде сыфатфииль башкъа фииль шекиллерден айырмагъа огретмек;

3. Фикир юрютюв, дикъкъатны, нутукъны инкишаф эттирмек

3. Талебелерде окъувда тырышувны тербиелемек;

ДЕРСНИНЪ ДОНАТМАСЫ: дерслик, джедвель.

ДЕРСНИНЪ КЕТИШАТЫ:

Тешкилий муит: селямлашув.

Апрельнинъ алтысы.

Сыныф иши.

СЫФАТФИИЛЬ. ( Причастие)

Кечильген мевзуларны текрарлав.

Неге алфииль дейлер? Алфиилер насыл япыла?Джумледе насыл джумле азасы олып келе? Джумле талили:

Суаде ханым келинни ве баланы етеклеп алып-барып, фаэтонгъа отуртты.

Дерснинъ мевзусы ве макъсадыны илян этюв.

II. ЯНЪЫ МЕВЗУ:

Джедвель иле иш. с.114 (дефтерге язмакъ)

Сёз чешити	Не ифаделей	Суаль	Мисаллер	Синтактик вазифеси
Сыфат- фииль	Предметнинъ алямети олгъан арекетни анълата. Эм сыфат, эм фииль хусусиетлери бар.	-	Язгъан, язылгъан	айырыджы

Къаидени окъумакъ. Мисаллерни дефтерге язмакъ.

СЫФАТФИИЛЬ

Сыфатфииль предметнинъ алямети олгъан арекетни анълаткъан фииль шеклидир. Сыфатфииллерде эм фииль, эм де сыфат хусусиетлери бар. Олар, фииль киби, мусбет ве менфий (язгъан — мусбет, язмагъан — менфий); дередже (язгъан, язылгъан, язышкъан, яздыргъан, ювунгъан); заман (язгъан — кечкен заман; язаджакъ — келеджек заман) маналарыны бильдирелер.

Сыфатфииллер, предмет аляметини анълаткъанда, сыфатлар киби тюрленмезлер, лякин исимлешкенде, исим киби, тюрленирлер. Джумледе сыфатфииллер, эсасен, айырыджы вазифесинде келелер: Айтылгъан сёз — атылгъан окътыр. (Аталар сёзю) Нияр козюне ургъан кунеш шавлесинден уянды. (У.Э.)

Исимлешкен сыфатфииллер джумледе муптеда (Дагъгъа баргъанлар мантар джыйгъанлар.); тамамлайыджы (Дагъда чалышкъанларгъа аш азырладылар.); айырыджы (Топлашувгъа чагъырылгъан адамлар кельди.) хабер (Акъкъайын терегининъ эгильгени — сынгъаныдыр.) вазифесинде келелер. Къырымтатар тилинде базы бир сыфатфииллер озь эсас хусусиетлерини гъайып этип, исим категориясына кечкенлер. Meceля: бурюльген (бир сой емиш — ежевика); къыджыткъан (бир сой осюмлик — крапива).

Физминутка.

Дерсликнен иш. 1-инджи иш. Метинден сыфатфииллерни язып алынъыз.

Ельнинъ окюрип увулдамасы, гедженинъ къаранлыгъы къара булутларнынъ эйбети арасына комюльген бу учь къара юзьлю, Азманлар кою ашагъы кесегине догъру ёнельдилер. Ель даа зияде увулдай, онынъ увулдамасындан къачкъан ягъмур ве курьпечиклер пенджерелерге шыпырынып, гуя якъынлашкъан фелякетни хабер бермек истер киби, пенджерелерни къакъа. Бири-бири артына тизильген ве козю кескин корьгени ичюн, энъ огде къасап Керим кетмекте олгъан бу джанлы фелякетлер токъталды ве ерге чёктилер. Оларнынъ къаршысында къаранлыкъ ичинде ялынъыз бир талда киби корюльген шейлер тобан къора къаралтылары эди.

(Дж. Гъафар)

2-нджи иш. Схемаларгъа эсасланып, сыфатфииллер язынъыз.

5. Суаллер:

- Насыл сёзлерге сыфатфииль дейлер?

Баалав.

Эвге вазифе:С.112, 217-иш, 218-иш, правило (одно обязательно, второе дополнительная оценка)

Жду домашнее задание сегодня до 18-00.

Высылаете фото в вайбер, беседу вк или в вк сообщество.

Всех буду отмечать и оценивать в журнале.

Эвге вазифе: