билет. Инвагинация түрлері.

1-билет

1-Өңешатрезиясы– ауыр даму ақауы, өңештің жоғары бөлімі бітеу бітеді, ал төменгі бөлімі жиі трахеямен байланысады. Кездесу жиілігі: 3: 10000. Ақаудың пайда болу себебі эмбриогенездің бастапқы сатылардағы бұзылыстармен түсіндіріледі.

Клиникасы және диагностикасы. Өңеш атрезиясының клиникалық белгілері нәресте туғаннан кейінгі алғашқы сағаттарда анықталады. Өңештің жоғарғы бітеу бөлімі мен көмей-мұрын жолдары шырышпен бітеліп, баланың аузынан көпіршіктер шығады. Шырыштың біразы аспирацияланып, цианозы пайда болады. Көмей-мұрын жолдарынан шырышты сорғызып алғанмен, ол қайтадан пайда болып, тез арада өкпеде ылғалды сырылдар мен ентігу үдей түседі.

Диагноз өңешке ұшы қайырылған жіңішке катетер өткізу арқылы нақтыланады. Катетерді мұрын арқылы енгізеді, 6-8 см өткен кезде катетер өңештің бітеу ұшына жеткен кезде, ауа шумен мұрын мен ауыздан шығады (Элефант сынамасы). Дистальды кеңірдек-өңеш жыланкөзінде іштің кебуі, әсіресе эпигастральды аймақтың, байқалады.

Қорытынды диагноз тек рентгенологиялық тексеруден кейін қойылады. Емдеу жолы – операция жасау. Тек ерте жасалған операция ғана өңеш атрезиясымен сырқат баланың өмірін сақтап қала алады. Операция түрі баланың жағдайы мен атрезияның түріне байланысты

Толық және жартылай түрлері болады.

2-Бүйрек зақымдануы: балаларда көп жағдайда бүйректің жабық зақымдану кезд, ашық зақымд өте сирек. Жабық зақымд себебі: ішке және белге соқққы алу , биіктен құлау, транспорттық жарақатар, бүйректің өтпелі және өтпелі емес жарақаттануын ажыратады, өтпелі зақымдану: астауша тостағанша жүйеніңбүтіндігінің ұзылуы, паренхиманың жарылуы, қансырау, қанның бүйрек маңындағы алаңға жиналуы, урегематома д,а. өтпелі емес : зақым-да бүцрек капсулсы бүтін және зәр бүйрек маңындағы тіндерге шықпайды. Ең ауыр бірақ сирек кездесетін ауру, бүйректің толық езілуі мен бүйрек аяқшалаының үзілуі мен сипатталады.

Клинкасы мен диагностикасы: триада симптомы тән: аырсыну, гематурия, бел аймағындағы ісіну. Бұл симптом айқын және айқын емес б. Ауырсыну – жиі кезд, сыздамалы, сирек ұстамалы. Ауырсынудың күшеюі несепағардағы қан ұйындыларының болуына байл. Гематурия екінші белгісі б.т. қайталама геатурия себебі қантамыр эрозиясы, тромб түзілуі, бүйректік инфаркт болуы мүмкін. Бүйрек аяқшаларының үзілуінде гематурия болмайды. Құрсақтан тыс массивті қан құйылулуармен шок дамуына байл, науқастың жағдайы күрт төмендейді.

Диагностика: рентгенологиялық зерттеу, екі жақты салыстырып зерттеу. Рентгенде зақымдалған бүйрек контуры анық көрінеді, бүйрек аймағындағы гематоманы, сколиозды анық көреміз бүйрек сау жаққа қарай қисайған. Егер баланың жағдайы келсе экскреторлы не инфузионды урография жасау. Контрасты зат енгіземіз қан құйылу ошақтарын көреміз. Хромоцистоскопия және ретроградты пиелографи жүргіземіз.

Консервативті ем:2-3 апта тосек режимі. Гематурия ұзақтығына байланысты. Ауыз арқылы хлорлы кальци не инекция түріінде. Қан және плазма құю. Алғ 10-120 күн б.е. кең спектрлі АБ.

Оперативті ем: бүйректік қансырау болса жедел оперативті ем, іш қуысына қан кетуі және зәр өзектеріне қан кетуі мүмкін . бүйректің ашық жарақатында оперативті ем.

2-билет

1-туа біткен қысқа өңеш- брахиэзовагус. Туа біткен даму ақауларына жатады ол фетальд даму кезеңінде өңештің дистальды ұшы дифрагмадан жоғары орналасады.

КЛИНИКАСЫ: тамақтанғаннан кейін, қайта тамақтың қан аралас ауздан шығуымен сипатталады, бұл гастроэзофагальды рефлюкс. Клиникалық көрінісі айқындалған кезде дереу оперативті ем керек. өңешті созып асқазанға жалғау керек.

Диагнотика: рентгенол.

2-поликистоз тұқым қуалайтын ауру. Екі жақ бүйректе киста п.б. 2 түрі бар. Балаларда- поликистоз аутосомды рецессивті, үлкендерде- аутосомды доминантты, іштен туған АРБП бар балада екі жағынан сипағанда өте ұлғайған бүйректер табылады. Ондай бала көп өмір сүрмейді. Себебі бүйрек жетіспеушілігі дмаиды, бауырдада кисталар болады. Үлкендер поли кистозы АДБП 20-30 жастан кейін білінеді, қазір екі түрлі поликистоздық гендер анықталды, поликистозы бар бүйрек пиелонефритпен асқынады, гематурия болады. Кейін гипертензия дамиды, соз бүйрек жетіспеу дамиды. Ерекшелігі: анемия болмайды. Поликистозға тән рентгендік өзгерістер: бүйректегі кисталардың компрессиялыұ әсерінен тостағаншалар кейіпі өзгереді. Узи арқылы поикистоз ерте анықтауға болады.

ДИАНОЗ: тұқ қуалауш жайы, пальпация, эхография, кейде КТ. Оны нефронофтиз, олигомеганофрения, т.б. ажырата б, к. ЕМІ: пиелонефритпен асқынғанда антибактериалды ем, басқа жағдайларда симптомдық және гипотензивті ем

3-билет

1- Туа біткен ішек өтімсіздігі – шұғыл операция жасауды қажет ететін, жиі кездесетін даму ақауларының бірі. Оның пайда болуына әртүрлі даму ақаулары себепті: ішек түтікшесінің даму ақаулары, ішек қабырғасынының даму ақаулары, дисплазия, гипоганглиоз – Гиршпрунг ауруы, муковисцидоз, шажырқайдың айналуы мен фиксациясының даму ақауы (Ледд синдромы, ортаңғы ішектің жеке айналымы). Бұл ақаулар органогенез сатысынды пайда болады (жатырішілік дамудың алғашқы 3-4 аптасында).

Жоғарғы және төменгі ішек өтімсіздіктерін ажыратады. Туа біткен ішек өтімсіздігінің негізгі симптомдары –меконийдің болмауы және әртүрлі патологиялық қосылыстармен құсу. Әртүрлі даму ақауына өтімдіздікке диагноз қоюға мүмкіндік беретін белгілі бір клиникалық ерекшелік тән.

Диагноз қоюда асқазан құрамын бағалау үшін асқазанға зонд енгізу көп мәлімет береді: асқазанда көп мөлшерде өттің болуы және жасыл түс жоғарғы ішек өтімсіздігіне тән белгі, ал ішек құрамы - төменгі ішек өтімсіздігінің белгісі. Баланың тік тұрған жағдайында іш қуысының екі проекцияда рентгенографиясы жасалады. Іш қуысының жоғарғы этажында екі сұйықтық дәрежесі анықталып, төменгі бөлімдерінің қараюы толық жоғарғы ішек өтімсіздігін, ал жоғарғы этажда көптеген сұйықтық деңгейлері – төменгі ішек өтімсіздігін нақтылайды.

Туа біткен ішек өтімсіздігінде операция жасау қажет. Операция түрі даму ақауының анатомиялық вариантымен анықталады.

Жоғарғы ішек өтімсіздігі себепті операция жасалған барлық балалар тамақтану коррекциясы, дисбактериозды емдеу, ферменттік жетімсіздік және анемияны емдеумен диспансерлік бақылауды, қажет етеді.

2-біріншілік екіншілік пиелонефрит- пиелонефрит бүйректің астауын, тостағандарын, милы және қыртысты қабатын қамтитын қабыну процесі. Оның дамуына бактерия, микробтар, гематогендік, димфогендік жолдармен егенде п.б. түрлері: 1 жағында не 2 жағында. Біріншілік және екіншілік.

БІРІНШІЛІК: зәр жолдарында туа біткен кемістік кеселдері жоқ, зәрдің тоқтаусыз бөлінуі, ағуы бұзылмаған бүйрек қабынуын айтады. ЕКІНШІЛІК деп бұрыннан зәр жолдарының нефронннан бастап, үрпісінің ыртқы тесігіне дейінгі деңгейлерінің бірінде зәрдің ағып шығуына кедергі жасайтын, іштен туа біткен кемістік кеселдері бар не функциялық өзгерістері бар бүйрек тің қабынуын айтады.

КЛИНИКАСЫ: жедел дамитын пиел, кәдімгі жұқпалы ауыр ауру ретінде көрінеді. Ару уланғандай көрініс береді. Гематогенді пиелонефрит дененің қатты қалтырауымен көрініс береді. Дене қызуы көтер, 1 неше сағ соң күрт түседі. Бұл кезде аздаған тер басады, қан тамыр соғуы мен тыныс алуы жиі. Жүрек айну , құсу, адинамя . ұйқы қашу, дененің ауырсынуы, денесі сусызданып, бет әлпеті сопаыйп, мұрны қооңқайып түрі өзгереді.

Екіншілік пиелонефр бүцрек шаншуы ұстағаннан кейін не зәрі кенет тоқтап қалғанда д. Оның 80 проц іріңдң б, ол қабына салысымен ауырады, сондықтан диагноз қою жеңіл. Денесі қатты қалтырайды, қызуы 40гр жоғ. Тер моншақтап ағады, басы ауырып төсек тартып жатады, зәр мөлшері азайып не мүлдем жоғалады. Канда азот калдығы жоғ. Зәрді бактериолог зерттеуге жібереміз, егер лейкоцитурия, эритроцитурия, бактериурия болса, рентген урологиялық зерт өткіземіз. Патернад симп оң.

ЕМІ: 1 лік пиелонефр баланы төсекте катал түрде жатқызу диета сақтау. Спазмалитиктер саламыз, кабынуға қарсы АБ. Егер консервативті ем көмектеспесе бүйрек қабынуы тоқтамас

Іріңдң пиелонефритке ауысады, мұндай жағдайда операция жасау керек.

6-билет

1-Пилоростеноз Пилоростеноздың клиникасы

-Негізгі симптом – қышқыл иіспен фонтан тәріздес құсу, құсық құрамына өт араласпаған;

-іш қату, аз салмақ қосу;

- тоқтаусыз құсу кезінде метаболизмдік ацидоз дамуы мүмкін;

- ауыр жағдайларда геморрагиялық синдром;

-эпигастрий аймағында, көзге көрінетін перистальтика әсіресе тамақтандырғаннан кейін іштің кебуі;

-дегидратация, тіндердің тургорының азаюы, нәрестенің іңбегінің ішке батыңқырауы;

Диагностика Пальпация – оң қабырға асты немесе эпигастрий аймағында тығыз қозғалмалы ауырсынусыз сопақ құрылым анықталады

Асқазанның «құм сағат» тәріздес перистальтикасы

егер асқазанның пирорустық бөлімі пальпацияланбаса, ультрадыбыстық тексеру, эндоскопия немесе рентгенография (барий пассажы) жүргізеді

Асқазанның шолу рентгенограммасында ауа анықталады, бариймен сынама жасағанда – барийдің асқазаннан шығуының ақырындауы, асқазан қалтқысы каналының жіп тәріздес тарылуы және ұзаруы көрінеді

Гипохлоремиялық алкалоз белгілері (хлоридтердің төмен, бикарбонаттардың жоғары концентрациясы)

Жіктелуі - ганглионарлы ошақтың ұзындығына байланысты және орналасу ошағына қарап А.И. Гиршпрунг (1976) аурудың 5 түрін анықтаған.

1. ректалдық (тік ішектік) :

а) шап бөлігімен шектелген

б) ампула тәріздес бөлігімен шектелген

2. ректосигмалдық түрі:

а) сигма тәріздес бөлігімен шектелген

б) толық өзгеруі

3 сегментарлық түрі: а) бір сегментпен б) екі сегментпен

4. субтоталдық :а) көлденең тоқ ішекті қамтыған түрі б) тоқ ішектің оң жағына қарай өтетін түрі

5. тоталдық түрі:- тоқ ішектің барлық бөліктері

Гиршпрунг ауруының әрқилы анатомиялық түрлерінің кездесу жиілігі мынадай болады (А.И.Ленюшкин, 1976): ректалдық- 24%, ректосигмоидалдық түрі - 70%, сегментарлық — 2,5%, субтоталдық - 3%, тоталдық түрі — 0,5%. Яғни, өте жиі кездесетіні - ректосигмоидалдық түрі (94%).

7-билет

1-Инвагинация. Ішектің бір бөлігінің екінші бөлігіне кіріп кетуін ішек инвагинациясы ауруы деп атайды. Бұл кезде ішектің ену аймағында үш цилиндр пайда болады: сырткы (кынабы) және екі ішкі (инвагинаты). Инвагинаттың жоғарғы жағын басы деп атайды (ішкі цилиндрдің ортаңғы цилиндрге енген жері). Ішектің ену көлемінің артуы оның ену кезіндегі сыртқы цилиндрдің айналуынан, сонымен катар инвагинаттың басы шажырқайды тартады да ол сыртқы жөне ішкі цилиндрдің арасында кысылып қалады. Сирек кездерде "косалқы" инвагинациялар кезедеседі. Бүл жағдайда инвагинат қүрамына төменгі ішек бөлігіне еніп, бес цилиндрден түрады. Бірен-саран мәліметтер бойынша көптеген инвагинациялар да кездеседі, ол ішектің әр болігінде бір уакытта болуы мүмкін.

Инвагинация түрлері.

Көпшілігінде күнделікті жүмыс үшін Х.И.Фельдманның сыныптамасы колданылады.

1. Соқыр ішек-тоқ ішек инвагинациясы (52,7 %) - инвагинаттың басы соқыр ішектің күмбезі болады да, ащы ішектің шеті және аппендикс инвагинация цилидрінің арасына кіреді.

2. Ащы ішек-тоқ ішек инвагинациясы (41 %) — ащы ішектің ащы ішекке енуі, содан кейін мықын клапаны арқылы тоқ ішекке енуі. Егер ащы ішек ары қарай кірсе, инвагинат цилиндріне соқыр ішек және тоқ ішектің төменгі бөліктері де қабаттаса енуі мүмкін (қосалқы инвагинация немесе «күрделі» ащы-тоқ ішек инвагинациясы деп аталады.

3. Ащы ішек-ащы ішек инвагинациясы (3,5 %) - ащы ішектің ащы ішекке енуі.

4. Тоқ ішек-тоқ ішек инвагинациясы - тоқ ішектің тоқ ішекке енуі.

5. Сирек кездесетін инвагинациялар - аппендикстің жеке кіріп кетуі, ретроградты инвагинация - ішектің төменгі жақ бөлігінің жоғарғы бөлігіне кіріп кетуі, көп түрлі инвагинация, күрделі инвагинация. клиникасы

1. Іштің ауырсынуы немесе жас сәбидің мазасыздануы. Ауру кенеттен басталады: бала мазасызданып жылайды, аяғын жиі-жиі қозғайды; бет әлпеті сұрланып, суық тер басады. Үлкендеу балалар қолымен ішін ұстап жылайды. Сәби анасының қолында да уанбайды, емшекті аузына алмайды. Іш ауырсыну ұстамасы 3-7 минутке созылады, одан кейін кенеттен ауырсынуы тоқтайды. Бала ол кезде емшекті емеді, қолына ойыншық алады, т.б. бес, он және он бес минуттен кейін қайтадан ұстаманың бұрынгы белгілері анықталады. Ұстама кезінде балалар құсуы мүмкін. Бара-бара ұстама аралығындағы уакыт ұлғая беруі анык, сәбидің жалпы жағдайы нашарлай бастайды. Бала әлсізденіп, жан жағына әуестігі азаяды, тамақтан қайтады.

2. Тік ішектен қан кетуі - ішек бір біріне кірген кезде ішек цилиндрінін арасына шажырқай қысылып көк тамырларда (веналарда) қан айналу тоқталады, ал артериялык тамырлар арқылы қан келе береді. Көк тамырда қанның қысымы артуынан, қан ішектің кабырғасы арқылы ішек қуысына сорылады. Ауру басталғаннан кейін 14-24 сағаттан кейін ішектің ісінуінен жэне кейбір тамырлардың жарылуынан немесе ішектің шіруінен қан ішекке жиналады. Л.М.Рошальдың зерттеуі бойынша (1970) аурудың тек 40-60 %-де тік ішеқ арқылы қан сырқаттың басталғанынан 4-6 сағаттан кейін ағады, 70%-де тәуліктің бірінші жартысында, 30 %-де - екінші жартысында.

3. Ішті пальпациялап караған кезде инвагинаттың анықталуы - іш қуысында ісік көбінде оң жақ қабырға астында (мықын аймағыңдағы инвагинацияда), кіндік тұсында (аш ішек-аш ішек инвагинациясында), сол жақ қабырға астында немесе сол жақ аймагында (тоқ ішек - тоқ ішек инвагинациясында) инвагинат анықталады.

12 Следующая ⇒