ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 3 страница
| Мысалы, 18 ғ. француз академиясы стильдерді былай топтастырады: жоғ ары стиль - классикалық трагедия, ода, ораториялар; қ азіргі стиль - роман, повестер; фольклор стилі (қ арапайым стиль) - комедия, мысал, ә зіл-сық ақ тар.
2-тапсырма. Кө не Рим қ айраткеріЦицеронның сө зін кө шіріп жазың ыз. Сө здің мағ ынасын таратып айтып берің із.
3-тапсырма. Тө менде берілген мә тіндердің стилін айқ ындаң ыз.
А) Функционалды стильдер тілден тысқ ары (экстралингвистикалық ) жағ дайлардың негізінде жасалады. Алайда стиль тілдің (сө здің ) бір тү рі болғ андық тан, ол тілдік (лингвистикалық ) жағ ынан да сипатталады, яғ ни ә р стильге тә н, оның ерекшелігін белгілейтін тілдік қ ұ ралдар болады.
Стиль қ ұ райтын тілдік қ ұ ралдар екі топқ а бө лінеді. Біріншісіне тілдің стилистикалық парадигматикасын қ ұ райтын тілдік қ ұ ралдар (стилистикалық бояуғ а ие қ ұ ралдар, стилистикалық синонимдер мен варианттар) кіреді. Екіншісіне функционалды-тілдік қ ұ ралдар жатады, яғ ни ә р стиль тү рінде басым қ олданылатын тілдік қ ұ ралдар болады. Функционалды стильдер стилистикалық бояулы жә не функционалды-тілдік қ ұ ралдар мен бейтарап тілдік қ ұ ралдардың бірігуі арқ ылы жасалады.
Б) Ә ке мен бала
Бір адам он жасар баласын ертіп, егіннен жаяу келе жатса, жолда қ алғ ан аттың бір ескі тағ асын кө ріп, баласына айтты:
- Анау тағ аны, балам, ала жү р, - деп.
Бала ә кесіне:
- Сынып қ алғ ан ескі тағ аны алып неғ ылайын, - деді. Ә кесі ү ндемеді, тағ аны ө зі иіліп алды да, жү ре берді:
Қ аланың шетінде темірші ұ сталар бар екен, соғ ан жеткен соң ә кесі қ айрылып, манағ ы тағ аны соларғ а ү ш тиынғ а сатты. Одан біраз жер ө ткен соң, шие сатып отырғ андардан ол ү ш тиынғ а бірталай шие сатып алды. Сонымен, шиені орамалына тү йіп, шетінен ө зі бірем-бірем алып жеп, баласына қ арамай, аяң дап жү ре берді. Біраз жер ө ткен соң, ә кесінің қ олынан бір шие жерге тү седі. Артында келе жатқ ан бала да тым-ақ қ ызығ ып келеді екен, жерге тү скен шиені жалма-жан жерден біраз ө ткен соң жә не бір шие, сонымен ә р жерде бір ә кесінің қ олынан тү скен шиені он шақ ты рет иіліп, жерден алып жеді. Ең соң ында ә кесі тоқ тап тұ рып, баласына шиені орамалымен беріп тұ рып айтты.
- Кө рдің бе, мана тағ аны жамансынып жерден бір ғ ана иіліп кө теріп алуғ а еріндің, енді сол тағ ағ а алғ ан шиенің жерге тү скенін аламын деп бір ең кеюдің орнына он ең кейдің. Мұ нан былай есің де болсын; аз жұ мысты қ иынсынсаң – кө п жұ мысқ а тап боласың; азғ а қ анағ ат ете білмесең – кө птен де қ ұ р боласың, - деді.
4-тапсырма. Стиль тү рлеріне мысал келтірің із.
5-тапсырма. Мә тінді аударың ыз.
Распространенный жанр документа, с которым нам приходится иметь дело, —доверенность: поручение кому-либо определенных действий, передача определенных прав доверителя. Реквизиты доверенности: (1) наименование документа; (2) наименование доверителя (фамилия, имя, отчество, должность или адрес); (3) точное и исчерпывающее определение круга доверяемых полномочий или прав; (4) наименование доверенного лица (фамилия, имя, отчество, должность или адрес); (5) дата; (6) подпись. При этом доверенность получает юридическую силу только тогда, когда (7) подпись доверителя заверена какой-либо организацией —подписью должностного лица и печатью организации. Схема расположения реквизитов доверенности:
Например:
| | |
| № 11. Арнайы лексикамен жұ мыс. Жасө спірімдер қ ылмысын азайтудың жолдары қ андай?. Оқ у қ абілетін арттыру. Кә сіби мә тіндегі негізгі жә не қ осымша ақ параттарды белгілеу. Конспект жә не рефератқ а арналғ ан ақ параттарды таң дау. Сұ хбат, пікісайыс қ ажетті сө йлемдер мен абзацтарды таң дай білу.
№ 12. «Қ азақ тілінің термин мә селесі»тақ ырыбындағ ы арнайы лексикамен жұ мыс. Оқ у қ абілетін арттыру. Кә сіби мә тіндегі негізгі жә не қ осымша ақ параттарды белгілеу. Конспект жә не рефератқ а арналғ ан ақ параттарды таң дау. Сұ хбат, пікісайыс қ а-жетті сө йлемдер мен абзацтарды таң дай білу.
| 1, 5
1, 5
|
| 14. 183-187б.
10. 255-259бб.
| |
| № 13. Тақ ырып шең беріндегі микротақ ырыптар. Аударма кезіндегі синтаксистік трасформация. Халық аралық жеке қ ұ қ ық тү сiнiгi жә не атауы. №14. Кә сіби қ азақ тілі жә не стиль нормалары. Қ ұ жаттандыру.
| 1, 5
1, 5
|
| 10. 77-116 б. б.
3. 15-25 бб.
| |
| № 15. №3 блок бойынша бақ ылау сұ рақ тары
№ 16. Ауызша іскерлік қ арым-қ атынас. Іскерлік қ арым-қ атынас пен іскерлік сө йлесу. Диалог жанры. Ауызша аударма. Қ арым-қ атынас этикасы. Іскерлік қ атынас этикасы.
| 1, 5
1, 5
|
|
3. 77-116 б. б.
17. 77-81 бб.
| |
| № 17. Кә сіби қ арым-қ атынас этикасы. Кә сіби этиканың негізгі нормалары мен принциптері. Сө йлеу этикетінің формулалары. Кә сіби этика
№ 18. Риторика. Кө пшілік алдында сө йлеу. Кә сіби-іскерлік сө йлеу мә дениеті. Маманның кә сіби қ азақ тілінде сө йлеу мә дениеті мен этикеті. Қ арым-қ атынастың ерекше тү рі.
| 1, 5
1, 5
|
| 9. 77-81; 83-97 бб.
12. 134-183 бб.
9. 77-81; 83-97 бб.
|
|
| № 19. Тың далым қ абілетін дамыту. Тың далғ ан ақ паратты баяндау жә не аудару. Коммуникативтік қ ұ зыреттілік ұ ғ ымы, оның қ ұ рылымы
№20. №4 блок бойынша бақ ылау сұ рақ тары. Кә сіби мә тінді аудару.
| 1, 5
1, 5
|
| 17. 77-81; 83-97 бб.
18. 134-183 бб.
|
5. 1. БАӨ Ж бойынша тапсырмалар мазмұ ны
| Р/с
№
| БАӨ Ж тақ ырыбы
| Тапсыру мерзімі
| Жұ мыстың кө лемі жә не орындау талаптары
| | | | |
| қ абаттарының барлық тү рі қ олданылады. Кө ркем ә дебиет стилінде функционалдық стилінің барлық тү рлерінің де элементтері кездеседі.
Особенности перевода технической документации
Одно из важнейших требований, предъявляемых к переводчику — максимально возможное сохранение в переводе инструкции не только «буквы», но и идентичной структуры документа — с таблицами, изображениями, графиками, схемами. Вместе с тем, важно выполнить абсолютно точный перевод всего сегмента текста, касающегося единиц измерения, которые приняты в той или иной стране-экспортере, что неизменно связано с точностью расчетов.
Специалист, осуществляющий перевод руководства по пользованию, должен досконально разбираться собственно в предмете производства: знать специфику самой отрасли, характерные особенности изготовления, иметь представление о принципиальных и непринципиальных технологических и иных различиях аналогичных продуктов, знать свойства компонентов, его составляющих (если, например, речь идет о фармакологии или химии), и многое другое.
Перевод проектной и нормативной документации представляет собой сложную задачу. Строительная документация часто очень объемна, при переводе очень важно соблюдать последовательность терминологии, логичность и структурированность изложения, избегать информационной избыточности, размытости и многозначности терминологии, предпочитать активный залог пассивному. Перевод нормативной документации сочетает в себе особенности технического и юридического перевода, ведь это официальные документы установленной формы, и переводиться они должны также по установленной форме целевого государства. Здесь важна точность во всех деталях – терминологических, конструкционных, стилистических
Перевод на казахский язык обычно проходит в 3 основных этапа:
1) определение области применения, просмотр текста;
2) разбивка документа на отдельные смысловые части, которые переводятся поочередно;
3) конечная обработка готового текста.
1-тапсырма. Мә тінді оқ ың ыз.
Кө не дә уірлерде-ақ шешендер, жазушылар, ғ алымдар мынаны байқ ағ ан: тілдік қ ұ ралдардың қ айсы бір тү рін таң дау қ арым-қ атынастың шартына, сипатына, тақ ырыбына, міндетіне байланысты туындап отырғ ан. Тіл қ ұ ралдары бұ л тұ рғ ыдан грамматика заң дарына ғ ана сә йкес болмай, қ арым-қ атынастың жағ дайлары мен мақ сатына да сә йкес болып келуі керек. Соғ ан байланысты тіл қ ұ рамында бірте-бірте қ олданыстың мақ саты мен саласына сә йкес туындайтын ерекшеліктер қ алыптаса бастайды.
Кө не Рим қ айраткері Цицерон былай дейді: «Адамның қ оғ амдағ ы жағ дайына, қ ызметіне, ық палына, жас ерекшелігіне қ арай бірдей стилъ қ олданылмайтыны сияқ ты, кез келген уақ ыт пен кез келген орында да бірден стильді қ олдануғ а болмайды. Ө мірдің бел-белесіндегі сияқ ты, сө зінің ә р бө лшегінде де оның орынды айтылуына кө ң іл бө лу керек, бұ л сө з болатын істің мә н-жайына, сө йлеуші мен тың даушығ а да байланысты болады».
Кө не замандарда сө йлеудің (сө здің, стильдің ) ү ш тү рін ажыратып қ арады: тө мен стиль, бұ л - ө сиет, ақ ыл айту, бағ ыт беру ү шін; орта стиль, бұ л - сө йлесу, ә ң гімелесу ү шін; жоғ ары стиль, бұ л — тың даушығ а ерекше ә сер ету ү шін қ олданылды.
Кө не тіл, стиль теориясының бұ л қ ағ идалары Еуропада риторика мен стилистиканың дамуына ө з ә серін тигізді.
| | |
| СӨ Ж № 1 «Ә кімшілік жаза жә не тү рлері», «Заң ды білі – заман талабы», «Халық аралық қ ұ қ ық мә селесі», «Қ ылмыс пен жаза» тақ ырыптарынан презентация дайындау
| 4 апта
| Аудио жә не бейнеө нім енгізілген «Power Point» бағ дарламасында жасалғ ан, кемінде 15 слайдтан қ ұ ралуы тиіс.
| |
| СӨ Ж № 2. «Мамандығ ым мақ танышым» тақ ырыбына кө пшілік алдында сө йлеу.
| 6 апта
| А4 форматына компьютермен терілген. Кө лемі -700 сө зге дейін.
| |
| Мамандық тары бойынша дайын мә тінді аудару
| 9 апта
| Жазбаша мә тін аудар-масы. А4 форматында, 12 кегль, Times New Roman шрифтымен дайындау керек.
|
5. 2. АУДИТОРИЯДАН ТЫС САБАҚ (БАӨ Ж), (адемиялық сағ ат санын кө рсету)
| №
| БАӨ Ж тақ ырыбы жә не қ ысқ аша мазмұ ны
| Тапсырманы орындау ү шін жоспарланғ ан уақ ыт
| |
|
|
| |
| Жеке тапсырмалар мен практикалық сабақ тардың материалдарын іздеп, дайындау
|
| |
| БАӨ Ж-дың тапсырмаларын орындау
|
| |
| Тақ ырып бойынша қ осымша ә дебиеттерді мең геру.
|
| |
| Аралық жә не қ орытынды бақ ылауғ а дайындық.
|
| |
| СОӨ Ж
|
| |
| Барлығ ы
|
|
6. НЕГІЗГІ ЖӘ НЕ Қ ОСЫМША Ә ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
| №
| Авторы
| Оқ у қ ұ ралы, оқ улық атауы
| Баспа жә не басылымы
| |
|
|
|
| | Негізгі:
| |
| З. Кү зекова
Г. Қ арақ ұ сова
| Қ азақ тілі
| Алматы: Қ аржы-қ аражат, 1997. - 172б.
|
|
| Тұ рсынова Г. Т.
| Кә сіби қ азақ тілі
| Алматы: ЖШС РПБК «Дә уір» 2012. - 256 бет.
| |
| З. Қ. Ахметжанова, З. Ш. Ерназарова
| Іскерлік қ азақ тілі. Оқ улық
| Алматы: Архисема, 2007. - 88 б.
| | | | |
| Административная ответственность наступает за проступки, которые с точки зрения общественной опасности граничат с преступлениями (например, нарушение правил дорожного движения, повлекшее дорожно-транспортное происшествие, мелкое хулиганство, мелкое хищение, неповиновение сотруднику милиции и др. ).
5-тапсырма. Берілген терминдердің анық тамаларын кө шіріп жазың ыз. Аталғ ан терминдерді пайдалана отырып шағ ын мә тін жазың ыз.
АЛАЯҚ ТЫҚ - бө тен мү лікті ұ рлау немесе бө тен мү літі қ ұ қ ық ты алдау немесе сенімге қ иянат жасау арқ ылы алу.
АЙЫППҰ Л - Қ ылмыстық кодексінде кө зделген шекте, заң мен белгіленген жә не жаза тағ айындау сә тіне қ олданылып жү рген айлық есептік кө рсеткіштің белгілі 6ip мө лшеріне сә йкес келетін мө лшерде не сотталғ ан адамның жалақ ысының немесе ол қ ылмыс жасағ ан сә тіне белгілі 6ip кезең ішінде ө зге де табысының мө лшерінде тағ айындалатын акша ө ндіріп алу.
ДЕЛДАЛ - ең бек қ атынастарының тараптары ең бек дауын шешу жө нінде қ ызмет кө рсету ү шін тартатын жеке немесе заң ды тұ лғ а.
ЖӘ БІРЛЕНУШІ - қ ылмыстық процесте оғ ан тікелей қ ылмыспен моральдық, дене жә не мү ліктік зиян келтірілді деп ұ йғ аруғ а ол жө нінде негіз бар адам.
ЗАҢ - қ оғ амдық қ атынастарды реттейтін, Қ Р Конституциясы 61-бабының 3-тармағ ында кө зделген тү бегейлі принциптер мен нормаларды белгілейтін, Қ Р Парламенті, ал Қ Р Конституциясы 53-бабының 4) тармақ шасында кө зделген жағ дайларда Қ Р Президенті қ абылдайтын нормативтік қ ұ қ ық тық акт.
6-тапсырма. ОБӨ Ж.
№14. Кә сіби қ азақ тілі жә не стиль нормалары. Қ ұ жаттандыру.
Стиль нормалары туралы тү сінік
Анық тамалық мә ліметтер: Стиль нормалары тілдің ә р саладағ ы атқ аратын қ ызметі мен қ олданыс аясына қ арай: ресми қ ұ жаттар жә не іс-қ ағ аздары стилі: публицистикалық стиль, кө ркем ә дебиет стилі, ғ ылыми стиль жә не ауызекі сө йлеу стиліболып бө лінеді. Қ олдану аясы – қ оғ амның ә р тү рлі саласында.
Ресми қ ұ жаттар жә не іс-қ ағ аздары стилі. Іс қ ағ аздарының тү рлері кө бінесе белгілі бір жағ дайда байланысты нақ ты бір тұ лғ аның атынан жазылатындық тан, ол сө здер сө йлемнің баяндауышы болып, жіктік форманың бірінші жақ, жекеше тү рінің жалғ ауын қ абылдайды. Ресми қ ұ жаттардың тілі мен іс қ ағ аздарының тілі ресми іс қ ағ аздары стилі болып табылады.
Ғ ылыми стиль туралы тү сінік. Ғ ылыми стильге ғ ылымының ә р саласына қ атысты жазылғ ан ғ ылыми ең бектері кіреді. Логикалық жү йелі ой қ орытындысы – ғ ылыми стиль мә тіндерінің басты ерекшелігі. Ғ ылыми стиль тү рлері: таза ғ ылыми шағ ын стиль, ғ ылыми-оқ улық шағ ын стиль, ғ ылыми кө пшілік шаығ ын стиль. Ғ ылыми стильдің мазмұ ндық белгілері: нақ тылық, объективтілік, қ исың дылық. Терминдер – ғ ылыми мен техниканың, ө нер мен саясаттың белгілі бір саласында қ олданылатын нақ ты бір ұ ғ ымның атауын білдіретін сө з немесе сө з тіркесі. Терминдер салалық, сала аралық жә не жалпы ғ ылыми болып қ арастырылады. Ғ ылыми стильдің басты лексикалық ерекшелігі – терминдер.
Публицистикалық стиль. Публицистикалық стильге радио-теледидарлар, газет-журналдар тілі жатады. Публицистикалық стильге қ оғ амдық саяси мә селе қ арастырылады. Публицистикалық стильдің ауызша тү рі – шешендік сө з.
Кө ркем ә дебиет стилі. Кө ркем ә дебиет стилінің белгілері: жазушы ә р сө зді саралып, стильдік мақ сатта қ олданылады. Кө ркемдік-бейнелегіш қ ұ ралдар аса мол қ олданылады. Тілдің лексикалық
| | |
| З. Кү зекова,
| Қ азақ тілі
| Алматы: Ана тілі, 1998. - 160б.
| |
| З. Кү зекова
| Қ азақ тілінің практикалық курсы
| Астана, «Таным» баспасы: 2001 ж.
| |
| Ә бішева Р.
| Кә сіби қ азақ тілі
| Алматы: Глобус, 2010. - 176 б.
| |
| Қ ожабаева Х.
| Кә сіби қ азақ тілі (Автомобильді жө ндеу жә не оғ ан техникалық қ ызмет кө рсету мамандығ ына арналғ ан)
| Астана: Фолиант, 2010. - 304бет.
| |
| Қ айдар Ә.
| Қ азақ тілінің ө зекті мә селелері
| Алматы: Ана тілі, 1998. - 304б.
| | Қ осымша:
| |
| Ә лмұ рзина Г. М.
| Іскерлік қ азақ тілін дең гейлік оқ ыту курсының бағ дарламасы: мемлекеттік тілді оқ ыту курстарының тың даушыларына арналғ ан.
| Ө скемен, 2003. – 56 б.
| |
| Манабаева А. Ш
| Кә сіпкер мә дениетіндегі іскерлік қ арым-қ атынастың маң ызы
| Қ арМУ хабар-шысы. Педагогика сериясы. - 2006. - №1. - Б. 42-46.
| |
| Аханов К.
| Тіл білімінің негіздері.
| Алматы: Санат, 1993.
| |
| Байтұ рсынов А.
| Тіл тағ лымы.
| Алматы: Ана тілі, 1992.
| |
| Бизақ ов С.
| Тілдік норма жә не варианттылық.
| Алматы, 1997.
| |
| Балақ аев М.
| Қ азақ ә деби тілі жә не оның нормалары.
| Алматы, 1984.
|
7. 1. кү ндізгі бө лім студенттері ү шін бағ а қ ою саясаты
| Компоненттер
| Тапсырма саны
| 1 тапсырма ү шін максималды балл
| Жалпы бағ а, %
| | №1 блок бойынша сұ рақ
|
|
|
| | №2 блок бойынша сұ рақ
|
|
|
| | №3 блок бойынша сұ рақ
|
|
|
| | №4 блок бойынша сұ рақ
|
|
|
| | Сабақ тағ ы белсенділік
|
|
|
| | СӨ Ж орындау
|
|
|
| | Қ орытынды есеп ()
|
|
|
| | Қ орытынды
|
|
|
|
8. Қ орытынды бақ ылау модулі бойынша қ орытынды сұ рақ тар тізімі
1. Терминдердің қ ұ рылуы мен қ олданылуы. Кө пмағ ыналылық.
2. Жалпығ ылыми лексика.
| |
| встретились. Главное предложение может разбиваться придаточным предложением.
Ол мен еститiндей қ атты сө йледi.
1-тапсырма. Мә тінді оқ ың ыз.
Халық аралық жеке қ ұ қ ық тү сiнiгi жә не атауы
Халық аралық жеке қ ұ қ ық тың дамуына бү гiнгi кү нгi ә р-тү рлі факторлар тиiмдi ә сер етуде.
Бiрiншiден, шаруашылық ө мiрдiң интерұ лтандырудың объективтi процесi осығ ан сай жан-жақ ты экономикалық қ атынастардың жаң а дең гейiн талап етуде. Бұ л тұ стағ ы айқ ын мысал ретiнде еуропалық континенттiк дамуды атауғ а болады. Шаруашылық ө мiрдiң интерұ лтандырудың ең жарқ ын кө рiнiсi ретiнде жан-жақ ты экономикалық жә не экономикалық - техникалық қ ауымдастық тың дамуын атауғ а болады. Егер де ХIХ-ХХ ғ асырларда ол қ атынастар тек саудамен ғ ана шектелiп отырғ ан болса, ендiгi ХХ-ХХI ғ асырларда бұ л тек тауар мен қ ызмет алмасу ғ ана емес, сонымен қ атар ө ндiрiстiк қ ауымдастық, оның қ ұ рамына бiрлескен кә сіпорындар мен ө ндiрiстер, бiрлескен зерттеулер мен iзденiстердi жү ргiзулердi қ амтиды.
Екiншiден, бұ л жағ дай – соғ ыстар мен тү рлi сипаттағ ы қ ақ тығ ыстар, саяси жә не ұ лттық себептер, сонымен қ атар жұ мысқ а орналасу мен бiлiм алуғ а байланысты халық тың кө шiп-қ онуының (миграциясының ) тез арада ө сiп кеуі сияқ ты себептерден болды.
Ү шiншiден, ғ ылыми-техникалық прогресс бiр жағ ынан, екінші жағ ынан коммуникациядағ ы, кө лiк жетiстiктерi арқ асында кө птеген елдер ө зара жақ ындасты. Осының арқ асында, жалпы, адамзаттық қ арым-қ атынас дамыды: телерадио қ ұ ралдары, бейнетехника мен спутниктiк қ ұ рылғ ыларды қ олдануғ а байланысты ғ ылымда болып жатқ ан жетiстiктер дү ние жү зiнде ә р тү рлi хабарларды тез арада таратып отыруғ а мү мкiндiк бердi; космосты игерудегi жетiстiктер де бар. Ал екiншi жағ ынан ғ ылыми-техникалық прогрестiң кертартпа тұ стары тағ ы бар, атап айтқ анда, Чернобыль мен Ирактағ ы трагедиялар, ө з кезегінде қ оршағ ан ортаның ластануы мен улануы бiр ғ ана мемлекеттiң шекарасымен шектелiп қ ана қ оймайды.
Халық аралық жеке қ ұ қ ық ү шiн басты маң ызды болып табылатын халық аралық қ атынастарды гуманизациялануы болып табылады. Барлық мемлекеттердiң халық аралық қ атынас реттеуiнде қ атысушылардың басты назары - адам, оның жағ дайы, қ ұ қ ық тары мен бостандық тары болуы тиiс.
Мемлекеттер арасындағ ы қ ауымдастық туралы мә селелердi шешу кезiнде қ ұ қ ық жә не оның ә дiстерi мен қ ұ рылымдарының орны ерекше болып келедi.
Халық аралық жеке қ ұ қ ық тың ө зіндік ерекшелiгi осы мемлекеттердiң қ ұ қ ық жү йелерiнiң арасындағ ы айырмашылық ты ескере отырып, коллизиялық деп аталатын нормалардың кө мегiмен қ олданбалы қ ұ қ ық ты анық тауғ а болады. Халық аралық жеке қ ұ қ ық тың реттеу пә нi ретінде халық аралық ө мiр-де пайда болатын азаматтық -қ ұ қ ық тық сипаттағ ы тү рлi қ атынастар танылады.
2-тапсырма. Мә тінді бірнеше бө лімге бө ліп, ә р бө лімге тақ ырып қ ойың ыз.
3-тапсырма. Мә тін қ ұ рамынан терминдерді тауып, орыс тіліне аударың ыз.
4-тапсырма. Мә тінді аударың ыз.
Административная ответственность предусматривается за совершение административных проступков, т. с. за невыполнение правил дорожного движения, общественного порядка, охраны природы, гигиены и санитарии и др. Административные санкции менее жесткие, нежели уголовные, но вместе с тем они способны доставить ощутимые для правонарушителя неблагоприятные последствия (например, арест, дисквалификация, штрафы, конфискация предметов, лишение специальных прав). | | | 3. Жалпы қ олданыстағ ы лексика.
4. Кә сіби шеберлік.
5. Қ арым-қ атынас стилі.
6. Іскерлік қ атынастың сө йлеу этикеті.
7. Іскерлік хаттарды рә сімдеу тә ртібі.
8. Кә сіби қ ұ жаттандыру тә ртібі.
9. Нормативтік жә не қ ұ қ ық тық қ ұ жаттардың тілі.
10. Маманның кә сіби сө йлеуіндегі ғ ылыми сө йлеудің рө лі.
11. Ауызша аударманың тә сілдері.
12. Кә сіби қ азақ тілі жә не стиль нормалары
13. Аударма кезіндегі синтаксистік трасформация.
14. Мамандық тілі материалындағ ы сө з тіркестерінің қ ұ рылу ерекшелігі
15. Мамандық тілі материалындағ ы сө йлемнің қ ұ рылу ерекшелігі
16. Мамандық тілі материалындағ ы мә тіннің қ ұ рылу ерекшелігі
17. Қ ұ жаттандыру. Хаттар
18. Терминология аудармасының ерекшеліктері.
19. Жазбаша аударманың тә сілдері.
20. Кә сіби жә не ғ ылыми жазба сө йлеудің реппродуктивті тү рлері
№1. Кіріспе. Мемлекеттік тілдің қ олдану аясын кең ейтудегі кә сіби қ азақ тілінің рө лі.
Анық тамалық мә ліметтер: Қ азіргі таң да, қ оғ амдық -ә леуметтік мү ддеге сә йкес қ азақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде ғ ылым саласында да толық қ анды қ ызмет етуінің негізін қ алыптастыруда, ең алдымен, ғ ылыми тілдің мә ртебесін айқ ындау аса маң ызды. Себебі ғ ылым саласындағ ы мә тіндердің тілін ғ ылыми тіл мен ғ ылыми стильдің қ айсысына жатқ ызуғ а болады деген сауал осы кү нге дейін біржақ ты анық талып, ө зінің шешімін тапқ ан емес. Екіншіден, ғ ылыми тіл бірліктерінің ара-жігін ашып, олардың ө зіндік ерекшеліктерін, сө здік тү рлерінде орналасу орындарын анық тау, олардың ғ ылыми сипаттамаларын жасаудың қ ажеттілігі де белгілі болып отыр.
Тілді мамандық қ а қ атысты оқ ытудың тиімді жақ тары:
- тіл ү йренушілер қ азақ тілін кә сіби қ атынас қ ұ ралы ретінде қ олдана алады;
- кә сібіне байланысты жинағ ан сө здік қ орды жұ мыс орнында пайдаланып, ө з мамандығ ына қ атысты ой-пікірлерін нақ ты, анық жеткізу дағ дысы қ алыптасады;
- қ азақ тілінің танымдық қ ызметінің маң ызы арта тү седі;
- қ азақ халқ ының рухани жә не тарихи-мә дени байлығ ын тіл арқ ылы таныту негізінде тіл ү йренушілер Қ азақ стан тарихымен, мә дениетімен, ә дебиетімен, халық тың салт-дә стү рімен танысып, білімдерін молайтады;
- кү нделікті қ ызмет бабында ресми-іскери сө йлесуге тә н тұ лғ аларды мең геріп, мамандық қ а қ атысты ісқ ағ аздарды жазуды ү йренеді;
- болашақ маманның тұ лғ а ретінде қ алыптасуына, ө суіне жә не дамуына, ө з мамандығ ын саналы сезінуіне мү мкіндік туады.
1-тапсырма. Мә тінді оқ ып, баяндаң ыз.
Тіл сырына саяхат
Дү ние жү зінде халық та, соғ ан орай тіл де кө п. Ғ алымдар соң ғ ы кездерге дейін дү ние жү зінде екі мың нан астам немесе ү ш мың ғ а жуық тіл бар деп келген еді. 1980 жылы Герман Федерациялық Республикасында жарияланғ ан мағ лұ маттарғ а қ арағ анда 5661 тіл бар екен. Қ азір дү ниеде 2796 тү рлі тіл қ олданылады. Қ олданатын жан саны 50 миллионнан | |
|
