Дінде артық кетуден сақ болыңдар! Сендерден бұрынғыларды дінде артық кету құрдымға апарған.

" Адамдармен олар Аллаһ тан басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты ешкім жоқ жә не Мұ хаммед оның елшісі деп кү ә лік етулеріне дейін жә не олар намаз оқ ып, зекет берулеріне дейін кү ресуге бұ йырылдым. Егер олар осыны істесе - тек Ислам ақ ысы болмаса - менен малдары мен жандарын сақ тап қ алады, олардың есебі Аллаһ тың қ ұ зырында. "

Мұ ғ аз ибн Жә бә лдан риуаят етілген хадисте пайғ амбарымыз r:

" ر أ س ا ل أ م ر ا ل إ س ل ا م, و ع م و د ه ا ل ص ل ا ة, و ذ ر و ة س ن ا م ه ا ل ج ه ا د ف ي س ب ي ل ا ل ل ه "

" Істің басы — Ислам, тірегі — намаз, шың ы — Аллаһ жолында кү ресу" – деді.

Мұ сылмандар Абу Бакр Сыддық қ а (оғ ан Аллаһ разы болсын) байғ ат бергеннен кейін, ол кісі ө зінің айтқ ан хұ тбасында: " Аллаһ жолындағ ы кү ресті тастағ ан қ ауымды Аллаһ қ орлық қ а батырады " - деді.

Аллаһ жолында кү ресу арқ ылы ақ иқ ат орнап, батыл жойылады жә не Аллаһ тың шариғ аты жү зеге асырылады, сондай-ақ мұ сылмандар ә рі олардың отандары дұ шпандарының айлаларынан сақ талады.

Ислам діні — Аллаһ адамдарды соғ ан сә йкес қ ылып жаратқ ан фитрат[17] діні. Ол бұ дан бұ рынғ ы елшілер мен пайғ амбарлардың шақ ырғ аны, ө йткені ә р пайғ амбар ө з қ ауымын олардың мұ сылман болулары ү шін осығ ан (Исламғ а) шақ ырғ ан. Аллаһ I Рахманның сү йіктісі, пайғ амбарлардың ә кесі Ибрахим u жайында ө зінің ұ лық кітә бі Қ ұ ранда былай дейді:

{و َ م َ ن ي َ ر ْ غ َ ب ُ ع َ ن م ّ ِ ل ّ َ ة ِ إ ِ ب ْ ر َ ا ه ِ ي م َ إ ِ ل ا ّ َ م َ ن س َ ف ِ ه َ ن َ ف ْ س َ ه ُ , و َ ل َ ق َ د ِ ا ص ْ ط َ ف َ ي ْ ن َ ا ه ُ ف ِ ي ا ل د ّ ُ ن ْ ي َ ا, و َ إ ِ ن ّ َ ه ُ ف ِ ي ا ل آ خ ِ ر َ ة ِ ل َ م ِ ن َ ا ل ص ّ َ ا ل ِ ح ِ ي ن َ (130) إ ِ ذ ْ ق َ ا ل َ ل َ ه ُ ر َ ب ّ ُ ه ُ أ َ س ْ ل ِ م ْ, ق َ ا ل َ أ َ س ْ ل َ م ْ ت ُ ل ِ ر َ ب ّ ِ ا ل ْ ع َ ا ل َ م ِ ي ن َ (131) و َ و َ ص ّ َ ى ب ِ ه َ ا إ ِ ب ْ ر َ ا ه ِ ي م ُ ب َ ن ِ ي ه ِ و َ ي َ ع ْ ق ُ و ب ُ ي َ ا ب َ ن ِ ي ّ َ إ ِ ن ّ َ ا ل ل ّ ه َ ا ص ْ ط َ ف َ ى ل َ ك ُ م ُ ا ل د ّ ِ ي ن َ ف َ ل ا َ ت َ م ُ و ت ُ ن ّ َ إ َ ل ا ّ َ و َ أ َ ن ت ُ م م ّ ُ س ْ ل ِ م ُ و ن َ }

" Ө зін білмеген ақ ылсыздан басқ а кім Ибраһ имнің u жолынан бет бұ рады? Расында оны дү ниеде таң дадық ә рі ол, ақ іретте игілерден болады. Раббысы оғ ан: " Бой ұ сын! " – деген кезде ол: " Бү кіл ә лемдердің раббысына бой ұ сындым" – деді. Ибаһ им u бұ ны ұ лдарына ө сиет етті жә не Яъқ ұ б та u: " Ә й ұ лдарым! Ә рине Аллаһ сендер ү шін осы дінді ұ натты, сондық тан сендер нағ ыз мұ сылман болып ө лің дер! " – деді. " [18]

Аллаһ I елшісін осы ұ лық дінмен жіберді. Дегенмен кітап иелері (яһ уди мен христяндар) ө здеріне берілген Таурат пен Інжілді бұ рмалап, ө згерткеннен кейін надандық та, адасуда қ алды. Нә тижеде Қ ұ райш кә пірлерімен бір сап болып Мұ хамметке r жә не оның дініне қ арсы шық ты. Ә сіресе яһ удилер ө з кітаптары арқ ылы Мұ хаммедті r толық тануларымен ә рі оғ ан ергесуге жә не оғ ан иман келтіруге бұ йырылғ андарымен қ атар оғ ан қ арсы келді. Бұ л жайында Аллаһ Қ ұ ранда былай дейді:

{ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ آ ت َ ي ْ ن َ ا ه ُ م ُ ا ل ْ ك ِ ت َ ا ب َ ي َ ع ْ ر ِ ف ُ و ن َ ه ُ ك َ م َ ا ي َ ع ْ ر ِ ف ُ و ن َ أ َ ب ْ ن َ ا ء ه ُ م ْ }

" Біз оларғ а кітап бергедер Мұ хаммедті r ө з ұ л-дарын танығ андай таниды". [19]

Абу һ урайрадан риуаят етілген хадисте пайғ ам-барымыз r:

" و ا ل ذ ي ن ف س م ح م د ب ي د ه ل ا ي س م ع ب ي أ ح د م ن ه ذ ه ا ل أ م ة ي ه و د ي و ل ا ن ص ر ا ن ي ث م ي م و ت ل م ي ؤ م ن ب ا ل ذ ي أ ر س ل ت ب ه إ ل ا ك ا ن م ن أ ص ح ا ب ا ل ن ا ر "

" Мұ хаммедтің жаны оның қ олында болғ анмен ант етемін: " Осы ү мметтің біреуі – яһ удйи болса да, насранйи болса да – мен онымен жіберілген дінді естіп, оғ ан иман келтірмей ө лсе, тозақ қ а кіреді" [20] - деді.

Сол себепті пайғ амбарымыз r Мединеге келіп, орналасқ аннан кейін сол уақ ыттағ ы патшаларғ а хат жіберіп, оларды қ араң ғ ылық тан жарық қ а шығ ару ү шін Аллаһ тың дініне шақ ырды.

Ақ иқ атта осыны Рибъйи ибн Амр (оғ ан Аллаһ разы болсын) Парсылардың ә скер басшысы одан: " Седер кімсің дер? " - деп сұ рағ анда, оғ ан қ ысқ аша былай деп баяндады: " Бізді Аллаһ қ алағ ан адамын пенделердің қ ұ лшылығ ынан жалғ ыз Аллаһ қ а қ ұ лшылық етулеріне, дү ниенің тарлығ ынан ақ іреттің кең дігіне жә не діндердің қ иянаттарынан Исламның ә ділдігіне шығ аруымыз ү шін жіберген қ ауымбыз. "

Бұ л — істерді ретке қ оятын жә не адам баласын дұ рыс бағ ытқ а бағ ыттайтын дін. Дұ рыс бағ ыт — ол Аллаһ ты бірлеу, оның пайғ амбарларын растау жә не оларғ а иман келтіру, сондай-ақ пйғ амбарлар шақ ырғ ан Аллаһ тың таухидіне ә рі оғ ан бой ұ сынуғ а шақ ыру.

Яһ удилер мен христяндар бір-біріне қ арама қ айшы болғ ан екі жақ тан адасты:

- Яһ удилер пайғ амбарлардың қ ұ қ ын жерге таптап, кейбірін ө лтірді, кейбірін оларғ а лайық болмағ ан сипаттармен сипаттады.

- Христяндар Исаны u шектен тыс дә ріптеп, Аллаһ ты ү шеудің ү шіншісі деді.

Ислам келіп хақ пен батылды айырып, шектен тыс кетпейтін жә не кемшілік те қ ылмайтын орташа ә ділдікті орнатты. Аллаһ бұ л жайында былай дейді:

{و َ ك َ ذ َ ل ِ ك َ ج َ ع َ ل ْ ن َ ا ك ُ م ْ أ ُ م ّ َ ة ً و َ س َ ط ً ا ل ّ ِ ت َ ك ُ و ن ُ و ا ْ ش ُ ه َ د َ ا ء ع َ ل َ ى ا ل ن ّ َ ا س ِ و َ ي َ ك ُ و ن َ ا ل ر ّ َ س ُ و ل ُ ع َ ل َ ي ْ ك ُ م ْ ش َ ه ِ ي د ً ا }

" Осылайша сендерді адамдарғ а куә болу-ларың, сондай-ақ пайғ амбарлардың сендерге кү ә болулары ү шін (артық, кемсіз) орташа бір ү ммет қ ылдық. " [21]

Аллаһ I кітап иелерін артық кетуден қ айтарып, осы ү мметті олардың жолдарымен жү руден сақ тандырып:

{ي َ ا أ َ ه ْ ل َ ا ل ْ ك ِ ت َ ا ب ِ ل ا َ ت َ غ ْ ل ُ و ا ْ ف ِ ي د ِ ي ن ِ ك ُ م ْ و َ ل ا َ ت َ ق ُ و ل ُ و ا ْ ع َ ل َ ى ا ل ل ّ ه ِ إ ِ ل ا ّ َ ا ل ْ ح َ ق ّ ِ }

" Ә й кітап иелері! Діндерің де артық кетпең -дер. Аллаһ қ а байланысты тек шындық ты айтың -дар! " – деді.

Бухарйи ө зінің " Сахих" атты кітабында Омар ибн Хаттабтан (оғ ан Аллаһ разы болсын) пайғ амбарымыз r былай дегенін риуаят етті:

" ل ا ت ط ر و ن ي ك م ا أ ط ر ت ا ل ن ص ا ر ى ا ب ن م ر ي م, إ ن م ا أ ن ا ع ب د, ف ق و ل و ا: ع ب د ا ل ل ه و ر س و ل ه "

" Мені христяндар Мә рям ұ лы (Исаны u) шектен тыс дә ріптегендей дә ріптемең дер, мен тек Аллаһ тың қ ұ лымын, сондық тан: Аллаһ тың қ ұ лы ә рі елшісі дең дер! " .

Ибн Аббастың (оғ ан Аллаһ разы болсын) хадисінде пайғ амбарымыз r былай деді:

" إ ي ا ك م و ا ل غ ل و ف ي ا ل د ي ن, ف إ ن م ا أ ه ل ك م ن ك ا ن ق ب ل ك م ا ل غ ل و ف ي ا ل د ي ن "

" Дінде артық кетуден сақ болың дар! Сендерден бұ рынғ ыларды дінде артық кету қ ұ рдымғ а апарғ ан. "

Ислам дінінің жақ сылық тары ө те кө п, оларды санап шығ у мү мкін емес. Қ алайша олай болмайды? Ө йткені, бұ л — барлық нә рсені білуші, толық хикмет ә рі қ айтарылмайтын дә лелдер оғ ан тә н болғ ан Аллаһ тың діні. Ол барлық ө зінің тағ дырлағ ан жә не бұ йырғ ан істерінде, сондай-ақ ө з пенделеріне шариғ аттағ ан істердің барлығ ында зор білім ә рі толық хикмет иесі. Сондық тан қ андай бір жақ сылық болмасын, пайғ амбарымыз r соғ ан шақ ырып, оны ү мметіне баяндап берді, сол сияқ ты қ андай бір жамандық болмасын, ү мметін одан ескертіп кетті.

Абдуллаһ ибн Амр ибн Астан риуаят етілген хадисте пайғ амбарымыз r:

" م ا ب ع ث ا ل ل ه م ن ن ب ي إ ل ا ك ا ن ح ق ا ً ع ل ي ه أ ن ي د ل أ م ت ه ع ل ى خ ي ر م ا ي ع ل م ه ل ه م, و ي ن ذ ر ه م ش ر م ا ي ع ل م ه ل ه م "

" Аллаһ қ ай бір елге пайғ амбар жіберген болса, оғ ан ө з ү мметіне ө зі білген жақ сылық ты ү йретуі жә не ө зі білген жамандық тан ескертуі міндет болды. " – деді.

Абу Һ урайрадан (оғ ан Аллаһ разы болсын) риуаят етілген хадисте пайғ амбарымыз r былай дейді:

" إ ن م ا ب ع ث ت ل أ ت م م م ص ا ل ح ا ل أ خ ل ا ق "