Менің қуанышым намазда

" Менің қ уанышым намазда "

Пайғ амбарымызды r бір іс қ инаса намазғ а тұ рып жә рдем тілейтін, ө йткені Аллаһ I:

{ ا س ْ ت َ ع ِ ي ن ُ و ا ْ ب ِ ا ل ص ّ َ ب ْ ر ِ و َ ا ل ص ّ َ ل ا َ ة ِ }

" Сабыр жә не намазбен (Аллаһ тан) жә рбем тілең дер! " - деді жә не Білә лғ а(оғ ан Аллаһ разы болсын):

" ي ا ب ل ا ل, أ ر ح ن ا ب ه ا "

" Ә й Білә л, бізді намазбен қ уандыр" –дейтін еді. Ө йткені мұ сылман адам намазғ а тұ рса ө зінің жаратушысы Аллаһ тың алдында тұ рады, сондық тан оның жү регі жібіп, ө зі тыныштық табады жә не дене мү шелері Аллаһ қ а бағ ынады сондай-ақ ол ө зінің Раббысы ә рі иесі Аллаһ болғ анына қ уанады.

Ислам рү кіндерінің ү шіншісі — зекет беру. Бұ л жамағ аттық ө те биік болғ ан, мү мін адам жұ мсақ тық пен рахымдылық тан жә не сү йіспеншілік-пен мұ сылмандардың бір-біріне кө мектесулерінен болғ ан Исламның биік мақ саттарын сезінетін рү кін.

Бұ л біреудің мал беруімен артық болатын немесе оғ ан рахмет айтылатын іс емес, керісінше бұ л тек қ ана оның парыз ақ ысы. Ө йткені бұ л —ақ иқ атында оғ ан Аллаһ тың берген малы. Аллаһ Қ ұ ранда:

{ و َ آ ت ُ و ه ُ م م ّ ِ ن م ّ َ ا ل ِ ا ل ل ّ َ ه ِ ا ل ّ َ ذ ِ ي آ ت َ ا ك ُ م ْ }

" Оларғ а Аллаһ сендерге берген малдан берің дер" (Нұ р. 33),

{آ م ِ ن ُ و ا ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ر َ س ُ و ل ِ ه ِ و َ أ َ ن ف ِ ق ُ و ا م ِ م ّ َ ا ج َ ع َ ل َ ك ُ م م ّ ُ س ْ ت َ خ ْ ل َ ف ِ ي ن َ ف ِ ي ه ِ ف َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ آ م َ ن ُ و ا م ِ ن ك ُ م ْ و َ أ َ ن ف َ ق ُ و ا ل َ ه ُ م ْ أ َ ج ْ ر ٌ ك َ ب ِ ي ر ٌ }

" Аллаһ қ а, елшісіне иман келтірің дер жә не сендерді оғ ан ие қ ылғ ан нә рселерден (тиісті орындарғ а) жұ мсаң дар. Ө йткені сондай иман келтіріп, (тиісті орындарғ а) мал жұ мсағ андар ү шін ө те ірі сыйлық бар" - деді. (Хадид. 7)

Қ ұ ранның кө птеген аяттарында зекет намазбен жақ ындастырылып айтылғ ан. Сондай-ақ оның маң ыздылығ ы ү шін Абу Бакр Сыддық (оғ ан Аллаһ разы болсын) кейбір зекет беруден бас тартқ ан арап қ абилаларына қ арсы кү ресіп былай деген:

" و ا ل ل ه ل أ ق ا ت ل ن م ن ف ر ق ب ي ن ا ل ص ل ا ة و ا ل ز ك ا ة "

" Аллаһ қ а серт! Намазбен зекеттің арасын айырғ ан адамғ а қ арсы міндетті тү рде кү ресемін".

Сонда сахабилер (оларғ а Аллаһ разы болсын) оғ ан сол істе ілескен еді.

Аллаһ I мал жұ мсаудан тартынғ ан адамғ а қ атты азап уә де етті:

{ و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ي َ ك ْ ن ِ ز ُ و ن َ ا ل ذ ّ َ ه َ ب َ و َ ا ل ْ ف ِ ض ّ َ ة َ و َ ل ا َ ي ُ ن ف ِ ق ُ و ن َ ه َ ا ف ِ ي س َ ب ِ ي ل ِ ا ل ل ّ ه ِ ف َ ب َ ش ّ ِ ر ْ ه ُ م ب ِ ع َ ذ َ ا ب ٍ أ َ ل ِ ي م ٍ }

" (Мұ хаммед r), Сондай алтын, кү місті жиып, оны Аллаһ тың жолына жұ мсамағ андарды кү йзелтуші азаппен шү йіншіле". (Тә убе. 34)

Зекет беру ә рбір мұ сылманғ а малы нисабқ а[8] жетсе уә жіп болады. Зекет тө леудің бір шарты — малғ а бір жыл айналу керек. [9] Бұ л шартқ а дә нді дақ ыл жә не жеміс жидек кірмейді. Ө йткені оларғ а бір жыл айналмаса да, олардың зекеті піскен уақ ытында шығ арылады.

Зекет оғ ан ақ ты болғ ан адамдарғ а беріледі. Ол адамдардың тү рлері Қ ұ ранда Тә уде сү ресінде айтыл-ғ ан:

{إ ِ ن ّ َ م َ ا ا ل ص ّ َ د َ ق َ ا ت ُ ل ِ ل ْ ف ُ ق َ ر َ ا ء و َ ا ل ْ م َ س َ ا ك ِ ي ن ِ و َ ا ل ْ ع َ ا م ِ ل ِ ي ن َ ع َ ل َ ي ْ ه َ ا و َ ا ل ْ م ُ ؤ َ ل ّ َ ف َ ة ِ ق ُ ل ُ و ب ُ ه ُ م ْ و َ ف ِ ي ا ل ر ّ ِ ق َ ا ب ِ و َ ا ل ْ غ َ ا ر ِ م ِ ي ن َ و َ ف ِ ي س َ ب ِ ي ل ِ ا ل ل ّ ه ِ و َ ا ب ْ ن ِ ا ل س ّ َ ب ِ ي ل ِ ف َ ر ِ ي ض َ ة ً م ّ ِ ن َ ا ل ل ّ ه ِ و َ ا ل ل ّ ه ُ ع َ ل ِ ي م ٌ ح َ ك ِ ي م ٌ }

" Садақ алар (зекеттер), Аллаһ тарапынан бір парыз: ол тек қ ана тү гі жоқ пақ ырларғ а, қ олы тар міскіндерге, оны жинауғ а белгіленгендерге, кө ң іл-дерін алатындарғ а, қ ұ лды азат етуге, борыштыларғ а, Аллаһ жолына жә не жолда қ алғ андарғ а беріледі. Аллаһ ә р нә рсені білуші, хикмет иесі. " (Тә убе. 60)

(Яғ ни, уә жіп болғ ан зекет, бұ ғ ан дә лел: ө йткені садақ аны ә рбір адамғ а беру мұ стахаб ә рі оны белгі-лі біреулерге берумен шектелмейді. Демек зекеттер тө бедегі айтылғ андарғ а ғ анан беріледі, ө йткені ол осыламен шектелді, олар сегіз тү рлі адамдар:

Біріншісі мен екіншісі: пақ ырлар мен міскіндер. Бұ лар бұ л жерде бірдей емес: пақ ыр міскіннен гө рі қ ажеттірек, ө йткені Аллаһ I бірінші пақ ырларды айтты, Ол ә р-дайым ең маң ыздыдан бастайды.

Пақ ыр деп: еш нә рсесі жоқ, немесе қ ажетінің кейбіреулерін ғ ана табатын адамды айтады.

Міскін деп: қ ажетінің кейбіреуін немесе одан кө бірегін табатын, бірақ ол тапқ аны қ ажетіне толық жетпейтін адамды айтады. Ө йткені егер оның тапқ аны қ ажетіне толық жететін болса, ол бай болып есептелетін еді. Сондық тан ол екеуіне пақ ырлық тары мен міскіндіктерін кетіретін зекет малынан беріледі.

Ү шіншісі: зекетті жинауғ а белгіленгендер. Оларғ а барлық осы зекетке қ атысты жұ мыстарды атқ арғ адар: оны сақ тағ андар, оны зекет тө луші-лерден алып келетіндер, ә келінген малдарды бағ атындар, оны кө терушілер(тиеушілер) немесе жазушылар жә не тағ ы сол сияқ ты адамдар жатады. Сондық тан оларғ а атқ арғ ан жұ мыстары ү шін зекет малынан беріледі де, ол оларғ а жұ мыс ақ ысы болады.

Тө тіншісі: кө ң ілдерін алатындар. Оларғ а: Исламғ а келуі ү міт етілетін немесе оның зияны жетуден қ орқ ылатын, қ ауым оғ ан бағ ынатын басшылар жатады, немесе мал берумен оның иманының кү шеюі ү міт етілетіндер немесе оғ ан ұ қ сағ ан адамдардың Исламғ а кіруі ү міт етілетін адамдар жатады. Сондық тан оларғ а кө ң ілдерінің (дінге) бұ рылуына жә не жақ сылық қ а жеткізетін малдан беріледі.

Бесіншісі: ө здерін иелерінен азат етуге олармен келісімге отырғ ан қ ұ лдар. Олар ө здерін азат етуге жеткілікті мал іздейді, сондық тан оларғ а зекеттен беріледі. Кә пілердің қ олына тү скен мұ сылмандарды азат ету де осығ ан кіреді, олар зекет малынан алуғ а басқ аларынан кө ре ақ тырақ болады. Сондай-ақ бұ ғ ан жалпы қ ұ лдарды азат ету де кіреді.

Алтыншысы: борыштылар. Олар екі тү рлі болады: біреулері екі қ ауым арасын тү зеушілер. Мысалы: екі қ ауым арасында келіспеушілікпен жамандық болса, ол адам екеуінің арасына тү сіп жағ дайды тү зеу ү шін екеуінің біреуіне немесе екеуіне де ақ ша беруі. Сол ү шін оның осы амалында белсенділігі арту ү шін жә не ә зімділігі мық тырақ болуы ү шін, егер ол бай болса да оғ ан зекеттен несібе қ ылынды. Екіншісі: ө зі ү шін қ арыз алғ ан, кейін оны ө теу оғ ан ауыр болғ ан адамдар, оларғ а сол қ арыздарын ө теуге жеткілікті мал беріледі.

Жетіншісі: Аллаһ жолында кү ресушілер. Олар ө з еріктерімен шық қ ан, оларғ а мемлекет тарапынан айлық ақ ша тағ айындалмағ ан адамдар. Оларғ а кө ң ілдері толып, істерін толық атқ арулары ү шін қ ажетті қ ару-жарақ, кө лік немесе ө зіне ә рі жан ұ яасына қ ажетті нафақ аның қ ұ ны беріледі.

Кейбір фиқ ғ ұ ламалары: егер кә сіп қ ылуғ а қ адірлі болғ ан адам білім талап қ ылуғ а шық са, оғ ан зекет малынан беріледі, ө йткені білім талап ету Аллаһ жолында кү ресуге жатады — деді. Сондай-ақ пақ ыр адамғ а ө зінің парыз қ ажылығ ын ө теуі ү шін зекеттен беруге болады дейді, бірақ бұ л сө зді қ арастыру керек.

Сегізіншісі: жолда қ алғ андар. Олар қ аражаты бітіп, бө тен елде қ алғ ан адамдар. Оларғ а зекеттен оларды елдеріне жеткізетін нә рсе беріледі. ) [10]

Исламның тө ртінші тірегі — Рамазан айында ораза ұ стау.

Аллаһ Тағ ала айтады:

{ي َ ا أ َ ي ّ ُ ه َ ا ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ آ م َ ن ُ و ا ْ ك ُ ت ِ ب َ ع َ ل َ ي ْ ك ُ م ُ ا ل ص ّ ِ ي َ ا م ُ ك َ م َ ا ك ُ ت ِ ب َ ع َ ل َ ى ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ م ِ ن ق َ ب ْ ل ِ ك ُ م ْ ل َ ع َ ل ّ َ ك ُ م ْ ت َ ت ّ َ ق ُ و ن َ }

" Ә й иман келтіргендер! Сендерге бұ рынғ ы-ларғ а парыз қ ылынғ андай ораза парыз қ ылын-ды. " (Бақ ара 183)

Ораза — мұ сылманды теріс қ ылық тар мен шаһ уаттардан ө зін ұ стай білуге шың дайды. Ә рі оның денсаулық қ а, ішкі жан дү ниеге келтірер пайдасы орасан зор. Осы арқ ылы мұ сылман бірнеше кү ндеп тамақ сыз, сусыз аш жү рген мұ сылман бауырларының қ ажетін сезінеді. Бү гінгі таң да осы жағ дай Африкада кейбір кейбір мұ сылмандардың басында болып жатқ ан оқ иғ а.

Рамазан айы — айлардың ең абзалы. Аллаһ Тағ ала Қ ұ ранды осы айда тү сірді. Аллаһ I былай дейді:

{ش َ ه ْ ر ُ ر َ م َ ض َ ا ن َ ا ل ّ َ ذ ِ ي َ أ ُ ن ز ِ ل َ ف ِ ي ه ِ ا ل ْ ق ُ ر ْ آ ن ُ ه ُ د ً ى ل ّ ِ ل ن ّ َ ا س ِ و َ ب َ ي ّ ِ ن َ ا ت ٍ م ّ ِ ن َ ا ل ْ ه ُ د َ ى و َ ا ل ْ ف ُ ر ْ ق َ ا ن ِ }

" Рамазан айы сондай бір ай, ол айда адам баласына тура жол жә не (ақ пен қ араны) айыратын делел тү рінде Қ ұ ран тү сірілді. " (Бақ ара. 185)

Егер ораза ұ стаушы оразасын иманмен, сауап ү мітімен ұ стаса ө ткен кү нә лары кешіріледі.

Абу-Һ урайрадан жеткен сахих хадисте Аллаһ тың елшісі r айтады:

" م ن ص ا م ر م ض ا ن إ ي م ا ن ا ً و ا ح ت س ا ب ا ً غ ف ر ل ه م ا ت ق د ّ م م ن ذ ن ب ه, و م ن ق ا م ر م ض ا ن إ ي م ا ن ا ً و ا ح ت س ا ب ا ً غ ف ر ل ه م ا ت ق د ّ م م ن ذ ن ب ه, و م ن ق ا م ل ي ل ة ا ل ق د ر إ ي م ا ن ا ً و ا ح ت س ا ب ا ً غ ف ر ل ه م ا ت ق د ّ م م ن ذ ن ب ه "

" Кім Рамазанда иманмен жә не сауап ү мітімен ораза ұ стаса, ө ткен кү нә лары кешіріледі. Кім Рамазанда иманмен, сауап ү мітімен тү нгі намазғ а тұ рса, ө ткен кү нә лә рі кешіріледі жә не кім Қ адір тү нін иманмен, сауап ү мітімен ө ткізсе ө ткен кү нә лары кешіріледі. " [11]

Ораза ұ стаушы ораза кү ндерінде ғ айбат, ө сек, бос сө здерден аулақ болуы керек. Сонай-ақ ө зге де харам істерден сақ болып, оразасын сақ тауы уә жіп.

Рмазанда Қ ұ ран оқ у, Аллаһ ты еске алу, ғ ибадат-ты кө бейту жә не садақ а беру сү ннет амалдарына жатады.

Исламның бесінші тірегі — қ ажылық қ ылу.

Аллаһ I айтады:

{ و َ ل ِ ل ّ ه ِ ع َ ل َ ى ا ل ن ّ َ ا س ِ ح ِ ج ّ ُ ا ل ْ ب َ ي ْ ت ِ م َ ن ِ ا س ْ ت َ ط َ ا ع َ إ ِ ل َ ي ْ ه ِ س َ ب ِ ي ل ا ً }

" Адамдардан жолғ а шамасы келетіндеріне, Аллаһ ү шін Қ ағ баны зиярат етулері (қ ажылық қ ылулары) парыз етілді. " [12]

Қ ажылық пен Ұ мра адамғ а ө мірінде бір рет орындауы парыз қ ылынғ ан.

Бұ л екі ғ ибадат — ақ ылы дұ рыс, кә мілетке жасы толғ ан, бостандық тағ ы, шамасы келетін мұ сылмандарғ а парыз болады. Кә мілетке жасы толмағ ан бала да қ ажылық ты одындауына болады, бірақ оның мойнынан ол екуінің парыздығ ы тү спейді. Егер ә йелдің қ ажылық та немесе Ұ мрада оны қ адағ алап жү ретін махрамы[13] болмаса, оғ ан парыз етілмейді. Себебі Аллаһ тың елшісі r сахих хадисте ә йелдің махрамсыз сапарғ а шығ уынан қ айтарғ ан.

Мұ сылмандар қ ажылық қ а дү ниенің тү кпір-тү кпірінен келіп жиналады. Олар ә р-тү рлі ұ лттардан, бө лек-бө лек тілдерден болса да бір киім киіп, бір жерде тұ рып, барлығ ы бір ғ ибадатты орындайды. Ү лкен мен кішінің, бай мен кедейдің, қ ара мен ақ тың арасында Аллаһ Қ ұ ранда айтқ андай тең дік, ешбір айырма жоқ:

{ي َ ا أ َ ي ّ ُ ه َ ا ا ل ن ّ َ ا س ُ إ ِ ن ّ َ ا خ َ ل َ ق ْ ن َ ا ك ُ م م ّ ِ ن ذ َ ك َ ر ٍ و َ أ ُ ن ث َ ى و َ ج َ ع َ ل ْ ن َ ا ك ُ م ْ ش ُ ع ُ و ب ً ا و َ ق َ ب َ ا ئ ِ ل َ ل ِ ت َ ع َ ا ر َ ف ُ و ا إ ِ ن ّ َ أ َ ك ْ ر َ م َ ك ُ م ْ ع ِ ن د َ ا ل ل ّ َ ه ِ أ َ ت ْ ق َ ا ك ُ م ْ }

" Ә й адамдар! Шү бә сіз сендерді бір ер, бір ә йел-ден (Адам, Хауадан) жараттық. Сондай-ақ бір-бірің ді тануларың ү шін сендерді ұ лттар, рулар қ ылдық. Шынында Аллаһ тың алдында ең қ ұ рметтілерің — ең тақ уалыларың. " [14]

Қ ажылығ ы қ абыл болғ ан кісінің сыйлығ ы, Аллаһ ә зірлеген жә ннә ті болады. Бұ ғ ан дә лел Абу-Һ урайраның хадисі:

" ا ل ع م ر ة إ ل ى ا ل ع م ر ة ك ف ا ر ة ل م ا ب ي ن ه م ا, و ا ل ح ج ا ل م ب ر و ر ل ي س ل ه ج ز ا ء إ ل ا ا ل ج ن ة "

" Ұ мра келесі ұ мрағ а дейінгі кү нә ларғ а кә ффә -рат, ал қ абыл болғ ан қ ажылық тың жә ннә ттан ө зге сыйы жоқ. " [15]

Сахих Бухарйиде пайғ амбарымыздың r былай дегені риуаят етілді:

" م ن ح ج ل ل ه ف ل م ي ر ف ث و ل م ي ف س ق ر ج ع ك ي و م و ل د ت ه أ م ه "

" Кім Аллаһ ү шін балағ ат сө з айтпай, пасық іс істемей қ ажылық ты орындаса, анасынан туғ ан кү ніндей кү нә дан пә к қ айтады. "

Кейбір амалдар Исламның тірегі болмағ анымен, тірегі іспеттес мұ сылмандар арасында орындалуы парыз етілген. Олардың бірі: жақ сылық қ а шақ ырып, жамандық тан қ айтару. Аллаһ I бұ л ү мметті адамдардың игілігі ү шін шығ арылғ ан жақ сы ү ммет деп сипаттап былай деді:

{ك ُ ن ت ُ م ْ خ َ ي ْ ر َ أ ُ م ّ َ ة ٍ أ ُ خ ْ ر ِ ج َ ت ْ ل ِ ل ن ّ َ ا س ِ ت َ أ ْ م ُ ر ُ و ن َ ب ِ ا ل ْ م َ ع ْ ر ُ و ف ِ و َ ت َ ن ْ ه َ و ْ ن َ ع َ ن ِ ا ل ْ م ُ ن ك َ ر ِ و َ ت ُ ؤ ْ م ِ ن ُ و ن َ ب ِ ا ل ل ّ ه ِ }

" Сендер адам баласы ү шін жақ сылық ты ә мір етіп, жамандық тан тыятын сондай-ақ Аллаһ қ а сенетін хайырлы ү ммет болып шығ арылдың -дар. " [16]

Бұ рынғ ы ө ткен адамдар: " Кім хайырлы ү ммет болуды қ аласа, оның шарты: жақ сылық қ а бұ йырып, жамандық тан қ айтару, " - деген.

Мұ сылмандар кө ң іл бө луі міндетті болғ ан, маң ызды істердің бірі: Аллаһ жолында кү ресу. Бұ л мұ сылман абыройына, Аллаһ тың сө зі жоғ ары болуғ а, мұ сылмандардың отаны қ орғ алуына ық пал етеді. Ибн Омардан жеткен хадисте пайғ амбарымыз r былай дейді:

" أ م ر ت أ ن أ ق ا ت ل ا ل ن ا س ح ت ى ي ش ه د و ا أ ن ل ا إ ل ه إ ل ا ا ل ل ه, و أ ن م ح م د ا ر س و ل ا ل ل ه, و ي ق ي م و ا ا ل ص ل ا ة و ي ؤ ت و ا ا ل ز ك ا ة, ف إ ذ ا ف ع ل و ا ذ ل ك ع ص م و ا م ن ي د م ا ء ه م و أ م و ا ل ه م إ ل ا ب ح ق ا ل إ س ل ا م و ح س ا ب ه م ع ل ى ا ل ل ه "