Аллаһқа бой ұсынған түрде тұрыңдар

" Ислам бес нә рсеге қ ұ рылғ ан: Аллаһ тан басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты ешкім жоқ жә не Мұ хаммед оның елшісі, деп куә лік беру, намаз оқ у, зекет беру, Рамазанда ораза тұ ту жә не қ ажылық қ а бару".

Аллаһ тан басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты ешкім жоқ жә не Мұ хаммед оның елшісі деп кү ә лік беру — осы тіректердің ең біріншісі ә рі ең маң ыздырағ ы. Адам осы ұ лы сө здерді айтуымен сырттай мұ сылман болып есептелсе де, бұ л оны тек тілмен айтып сонымен жеткілікті болатын қ ұ лшылық емес, керісінше оның дә лел еткен нә рселеріне міндетті тү рде амал қ ылу уә жіп болады.

Бұ л сө здердің мағ ынасы: жалғ ыз Аллаһ қ а ық ыласпен қ ұ лшылық етуді жә не тек қ ана Аллаһ қ ұ лшылық қ а лайық ты, ә рі одан басқ ағ а арналғ ан қ ұ лшылық тың барлығ ы бекер екендігін білдіреді.

Сол сияқ ты бұ л сө здердің мағ ынасы Аллаһ ты жә не оның елшісін r жақ сы кө руді талап етеді, ал бұ л жақ сы кө ру тек Аллаһ қ а ғ ана қ ұ лшылық етуді жә не оның елшісінің r сү ннетіне еруді талап етеді. Аллаһ Тағ ала бұ л жайында былай дейді:

{ق ُ ل ْ إ ِ ن ك ُ ن ت ُ م ْ ت ُ ح ِ ب ّ ُ و ن َ ا ل ل ّ ه َ ف َ ا ت ّ َ ب ِ ع ُ و ن ِ ي ي ُ ح ْ ب ِ ب ْ ك ُ م ُ ا ل ل ّ ه ُ و َ ي َ غ ْ ف ِ ر ْ ل َ ك ُ م ْ ذ ُ ن ُ و ب َ ك ُ م ْ و َ ا ل ل ّ ه ُ غ َ ف ُ و ر ٌ ر ّ َ ح ِ ي م ٌ }

" (Мұ хаммед r), оларғ а: " Егер Аллаһ ты сү йсең дер мағ ан ілесің дер. Аллаһ сендерді жақ сы кө ріп, кү нә ларің ді жарылқ айды. Ө йткені Аллаһ аса жарылқ аушы, ерекше мейірімді" -де. (Ә ли Ғ ымран. 31)

Тағ ы осы сө здің талап қ ылатын нә рселерінің бірі: пайғ амбарымыз r бұ йырғ ан нә рсеге бой ұ сыну. Аллаһ I Қ ұ ранда:

{ و َ م َ ا آ ت َ ا ك ُ م ُ ا ل ر ّ َ س ُ و ل ُ ف َ خ ُ ذ ُ و ه ُ و َ م َ ا ن َ ه َ ا ك ُ م ْ ع َ ن ْ ه ُ ف َ ا ن ت َ ه ُ و ا }

" Сендерге пайғ амбар не берсе алың дар да, неден тыйса, одан тыйылың дар" - дейді. (Хашр. 7).

Бухарйи мен Муслим риуят еткен сахих хадисте пайғ амдарымыз r:

" ث ل ا ث م ن ك ن ف ي ه و ج د ب ه ن ح ل ا و ة ا ل إ ي م ا ن: أ ن ي ك و ن ا ل ل ه و ر س و ل ه أ ح ب إ ل ي ه م م ا س و ا ه م ا... "

" Кімде осы ү ш нә рсе болса, сол себепті иманның лә ззатын табады: Оғ ан Аллаһ жә не оның елшісі барлығ ынан сү йікті болуы... " – деді.

Басқ а хадисте пайғ амбарымыз r:

" ل ا ي ؤ م ن أ ح د ك م ح ت ى أ ك و ن أ ح ب إ ل ي ه م ن و ا ل د ه و و ل د ه و ا ل ن ا س أ ج م ع ي ن "

" Сіздердің ешбіреулерің із мен оғ ан ә кесінен, баласынан жә не адамдардың барлығ ынан сү йікті-рек болмайынша иман келтірмейсіздер" – деді.

Ислам рү кіндерінің екіншісі — намаз оқ у. Бұ л куә ліктен кейінгі ең маң ызды рү кін. Ө йткені намаз – діннің тірегі жә не адамның қ иямет кү ні ең бірінші сұ ралатын амалы да намаз болады. Егер намазы дұ рыс болса қ ұ тылады, ал егер дұ рыс болмаса ө кінішке ә рі зиянғ а ұ шырайды. Намаз ө зінің белгіленген уақ ытында оқ ылатын ғ ибадат. Аллаһ Қ ұ ранда:

{ إ ِ ن ّ َ ا ل ص ّ َ ل ا َ ة َ ك َ ا ن َ ت ْ ع َ ل َ ى ا ل ْ م ُ ؤ ْ م ِ ن ِ ي ن َ ك ِ ت َ ا ب ً ا م ّ َ و ْ ق ُ و ت ً ا }

" Ө йткені, намаз мү міндерге белгілі уақ ытта па-рыз қ ылынды" – деді. (Ниса. 103)

Аллаһ I бізге намазғ а сақ болуымызды бұ йы-рып былай деді:

{ح َ ا ف ِ ظ ُ و ا ْ ع َ ل َ ى ا ل ص ّ َ ل َ و َ ا ت ِ و ا ل ص ّ َ ل ا َ ة ِ ا ل ْ و ُ س ْ ط َ ى و َ ق ُ و م ُ و ا ْ ل ِ ل ّ ه ِ ق َ ا ن ِ ت ِ ي ن َ }

" Намаздарғ а сондай-ақ орта намазғ а сақ тық істендер жә не Аллаһ қ а бой ұ сынғ ан тү рде тұ рың -дар. " (Бақ ара. 238)

(Аллаһ Тағ ала бұ л аятта намаздарғ а жалпы сақ болуды жә не орта намазғ а (аср намазына) ерекше сақ тық қ ылуды бұ йырды. Намазғ а сақ тық қ ылу — оларды ө з уақ ытында, оның шарттарын, рү кіндерін, намаздағ ы Аллаһ тан қ орқ уды жә не барлық уә жіптерімен мустахабтарын ө теу. Намазғ а сақ болу себепті басқ а ғ ибадаттағ ра сақ тық қ ылу жә не жаманшылық тармен кү нә лардан тыйылу пайда болады. Ә сіресе оны Аллаһ мына сө здерімен бұ йырғ анындай орындаса:

{و َ ق ُ و م ُ و ا ْ ل ِ ل ّ ه ِ ق َ ا ن ِ ت ِ ي ن َ }

" Аллаһ қ а бой ұ сынғ ан тү рде тұ рың дар"

Яғ ни Аллаһ тан қ орқ ып, бой ұ сынғ ан тү рде тұ ру. Бұ л аятта Аллаһ Тағ ала бізге намазда қ иямғ а тұ руғ а жә не Оғ ан бойұ сынуғ а бұ йырды, ә рі намазда сө йлеуден қ айтарды. Бұ ның барлығ ы намаздағ ы асық паушылық пен болады. ) [5]

Аллаһ I басқ а аятта намазғ а жең ілдік білді-ріп, оны уақ ытынан кешіктірген адамғ а қ ияметте азап уә де етілгенін айтты:

{ف َ خ َ ل َ ف َ م ِ ن ب َ ع ْ د ِ ه ِ م ْ خ َ ل ْ ف ٌ أ َ ض َ ا ع ُ و ا ا ل ص ّ َ ل َ ا ة َ و َ ا ت ّ َ ب َ ع ُ و ا ا ل ش ّ َ ه َ و َ ا ت ِ ف َ س َ و ْ ف َ ي َ ل ْ ق َ و ْ ن َ غ َ ي ّ ً ا }

" Бұ л пайғ амбарлардан кейін орындарына, намазды қ ойып, нә псілеріне ергендер келді. Олар жақ ында (қ ияметте) адасуларының сазайын тартады", (Марям. 59)

{ف َ و َ ي ْ ل ٌ ل ّ ِ ل ْ م ُ ص َ ل ّ ِ ي ن َ (4 ) ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ه ُ م ْ ع َ ن ص َ ل َ ا ت ِ ه ِ م ْ س َ ا ه ُ و ن َ }

" Намздарын немқ ұ райлы оқ итындарғ а нендей ө кініш". (Мағ ұ н. 4-5)

Намаз — Исламның жә не кү пірлікпен шірктің арасын айырушы белгі. Имам Муслим ө зінің " Сахих" атты кітабында Жә бирден (оғ ан Аллаһ разы болсын) риуаят еткен хадисінде ол кісі былай дейді:

Мен пайғ амбарымыздың r былай дегенін естідім:

" إ ن ب ي ن ا ل ر ج ل و ب ي ن ا ل ش ر ك و ا ل ك ف ر ت ر ك ا ل ص ل ا ة "

" Расында адаммен ширктің жә не кү пірліктің арасындағ ы айымашылық – намазды тастау" -деді.

Бурайданың (оғ ан Аллаһ разы болсын) хадисін-де пайғ амбарымыз r:

" ا ل ع ه د ا ل ذ ي ب ي ن ن ا و ب ي ن ه م ا ل ص ل ا ة, ف م ن ت ر ك ه ف ق د ك ف ر "

" Бізбен олардың арасындағ ы уә де – намаз, кім оны тастаса кә пір болды" – деді. Бұ л хадисті имам Ахмад жә не ә һ лі сунан[6] сахих иснадпен риуаят еткен.

Намаз жамағ атпен мешіттерде ө телуі тиіс, ө йткені жамағ атпен ө телген намаздың артық шылығ ы ө те ү лкен болады. Ибн Омардан (оларғ а Аллаһ разы болсын) риуаят етілген хадисте пайғ амбарымыз r былай дейді:

" ص ل ا ة ا ل ج م ا ع ة أ ف ض ل م ن ص ل ا ة ا ل ف ذ ب س ب ع و ع ش ر ي ن د ر ج ة "

" Жамағ ат намазы жеке намаздан жиырма жеті есе артығ ырақ ". Бухарйи, Муслим риуаяты.

Пайғ амбарымыз r жамағ ат намазынан қ алатын еркектердің ү йлерін ө ртеп жіберуге ниеттеніп былай деген еді:

" م ن س م ع ا ل ن د ا ء ف ل م ي أ ت ف ل ا ص ل ا ة ل ه إ ل ا م ن ع ذ ر "

" Кімде кім азанды естіп намазғ а келмесе, оның ү зірінен басқ а намазы намаз емес". [7]

Бұ л намаздың жамағ атта ө телуінің ө те ұ лы іс екендігін білдіреді.

Намаздың толық болуының жә не оның Аллаһ -тың алдында қ абыл етілуінің бірі: ондағ ы қ орқ ыныш пен асық паушылық. Аллаһ Тағ ала Қ ұ ранда былай дейді:

{ق َ د ْ أ َ ف ْ ل َ ح َ ا ل ْ م ُ ؤ ْ م ِ ن ُ و ن َ (1) ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ه ُ م ْ ف ِ ي ص َ ل َ ا ت ِ ه ِ م ْ خ َ ا ش ِ ع ُ و ن َ }

" Шынында иман келтіргендер қ ұ тылды. Олар сондай мү міндер, намаздарында (қ орқ ынышпен) іштей жалбарынады. (Мү минұ н. 1-2)

Пайғ амбарымыз r намазын асығ ыспен оқ ығ ан адамғ а оны қ айта оқ уғ а бұ йырғ ан.

Намаз — адамдар арасындағ ы тең діктің, бауыр-машылық тың, тә ртіптің, сондай-ақ барлық -тарының бір болып жү здерін мұ сылмандардың қ ыбласы болғ ан қ асиетті Қ ағ бағ а бұ ратын кө ріністердің бірі. Сондай-ақ намаз — пайғ амбарымыз r айтқ анындай мү міннің рахаты ә рі қ уанышы:

" و ج ع ل ت ق ر ة ع ي ن ي ف ي ا ل ص ل ا ة "