(Нұсқа –«Е» дәрілік шалфей жапырағы)

3 КЕЗЕҢ

(Нұ сқ а –«Е» дә рілік шалфей жапырағ ы)

Дұ рыс жауап эталоны:

1. Эфир майының бө лінуі: эфир майын суда булау ә дісі арқ ылы шығ ару. Ұ сақ талғ ан шикізат мө лшерін а-кең ауызды, домалақ тү пті немесе жалпақ тү пті 1000мл колбағ а салады, 300мл. су қ ұ яды, б- кері шарикті тоң азытқ ышы бар резенке тығ ынмен тығ ындалады. в- тығ ынның тө менгі жағ ынан метал ілгіштерін орнатады, ілгіштерге жұ қ а сым арқ ылы г-градусты қ абылдағ ышты іледі, тоң азытқ ыштың аяғ ы қ абылдағ ыштың воронкағ а ұ қ сас кең деу жеріне, қ абырғ аларына тимей судан 50 мм жоғ ары тұ ру керек, қ абылдағ ыштың градусқ а бө лшектелінген бө лігінің бағ асы 0, 025 мл. Колбаны ішіндегісімен қ ыздырады жә не ДӨ Ш нормативті-техникалық қ ұ жатта кө рсетілген уақ ытқ а сә йкес қ айнатады. Қ абылдағ ыштың бө лшектелген бө лігіндегі майдың кө лемін айдап болып, бө лме температурасына дейін суығ ан соң ө лшейді.

2. Сан кө рсеткіштері. Эфир майының мө лшері 0, 8%–тен кемболмауы керек; ылғ алдығ ы 14%-тен артық болмауы керек; жалпы кү лі 12% артық болмауы керек; қ оң ыр жә не қ арайғ ан жапырақ тары 5%–тен артық болмауы керек; басқ а мү шелері (сабақ тар жә не гү л шоғ ырлары) 13%–тен артық болмауы керек; диаметрі 0, 5мм елек торынан ө тетін ө сімдік бө ліктері 10% –тен артық болмауы керек; органикалық қ оспалар 3%–тен артық болмауы керек; минералды қ оспалар 0. 5% артық болмауы керек.

4 КЕЗЕҢ

(Нұ сқ а – «Е» дә рілік шалфей жапырағ ы)

Эфир майына органолептикалық талдауды дұ рыс жү ргізді:

Тү сін жә не мө лдірлігін (10мл майды диаметрі 2-3см болатын тү ссіз цилиндрге салып жарық толқ ынында анық тайды);
Иісін 0, 1мл (2тамшы) эфир майын ұ зындығ ы 12см, ені 5см болатын фильтр қ ағ азына салып, ә р 15 минут сайын стандарт ү лгінің иісімен салыстырады, 1сағ атта иісі жоғ алмауы керек.
Дә мін фильтр қ ағ азына тамызылғ ан тамшыны тілге тақ ап не 1тамшы майды қ ант пудрасының 1г қ осып тілмен дә мін кө ру арқ ылы.

2. Сандық анық тау. Қ ажетті зертханалық қ ұ ралдар (700 мл сиымдылығ ы бар колба, резинадан жасалғ ан пробка, градуирленген қ абылдағ ыш, келі мен келсап, таразы, елек, кері мұ здатқ ыш, электр плиткасы, ілгіш, темір сым, тазартылғ ан су) таң дап алынады.

3. Дә рілік шалфей жапырағ ын келіде диаметрі 2мм болғ анша ұ сақ тайды.

4. 30 г салмақ тағ ы дә рілік шалфей жапырағ ының ұ сақ талғ ан шикізатын алып, кө лемі 700 мл тегіс не дө ң гелек тү бті колбағ а салады.

5. Ө лшенген шикізатқ а 300 мл тазартылғ ан су қ ұ яды. Резинадан жасалғ ан пробкағ а ілгішті орналастырады. Кері мұ здатқ ышпен қ осады.

6. Жұ ка темір сым арқ ылы ілгішке градуирленген қ абылдағ ышты мұ здатқ ышпен дұ рыс байланыстырды (кері мұ здатқ ыш соң ы қ абылдағ ыштың воронка тә різді бө лігіне тимей, дә л соның ү стінде тұ ратындай етіп. Қ абылдағ ыш колба мойнында еркін қ озғ алып тұ руы керек жә не су дең гейінен 50мм жоғ арыда тұ руы керек).

7. Колбаны электр плиткасында 1 сағ ат қ айнатып қ ыздырды. Эфир майы мен судың буы кері мұ здатқ ышта жиналады, кейін қ абылдағ ышқ а тү седі, су қ абылдағ ыштың кіші бө лігімен колбағ а тү седі, эфир майы қ абылдағ ышта жиналады. Суытып, градуирленген қ абылдағ ышқ а бө лінген эфир майын жинап алады жә не оның пайыздық кө лемін келесі формула бойынша анық тайды:

X=V100× 100 / m(100-W)

мұ ндағ ы, V- эфир майының кө лемі, мл; m- шикізат сынамасының салмағ ы, г; W-кептіргендегі салмағ ын жоғ алтуы, %.

1. дө нгелек колба, 2. градуирленген қ абылдағ ыш, 3. кері мұ здатқ ыш

4. резинкадан жасалғ ан тығ ын