14-дәрістің тақырыбы :Биосфера туралы тұсінік.Қоршаған ортаны ластау қөздері. Экология және қауіпсіздік.

Дә рістің жоспары:

1. Биосфера жә не техносфера.

2. Қ оршағ ан ортаны ластау қ ө здері.

3. Экология жә не қ оршағ ан ортаны сауық тыру жолдары.

Адам ө міріне қ ауіпті заттарды пайдаланатын жә не ө ндіретін объектілер бір жерге шоғ ырлануда. Бұ л объектілердегі авария салдарын осы заманғ ы зақ ымдау қ ұ ралдарын қ олдану салдарымен салыстыруғ а болады. Чернобыль АЭС-індегі оқ иғ аларды, Армениядағ ы, Нефтегорскідегі, Шығ ыс Қ азақ стандағ ы жер сілкіністерін жә не басқ а тө тенше жә йттарды талдау бейбіт уақ ыттағ ы жағ дайда адамдардың қ ауіпсіздігі мә селесіне басқ аша тұ рғ ыдан қ арауғ а мә жбү р етеді. Республика аумағ ында атом энергетикасы, химия ө неркесібі объектілері мен ө зге де объектілер орналасқ ан, мұ ндағ ы авариялар адам қ ұ рбандық тарымен, материалдық залалмен қ атар елеулі экономикалық салдарғ а да ұ шырату мү мкін. Осы жағ дайлар мемлекеттік, ә скери жә не шаруашылық органдары тарапынан АҚ мә селелеріне, халық ты сенімді қ орғ ау мен шаруашылық объектілерін сақ тау, басқ ару жү йесінің мү лтіксіз жұ мыс iстеуі жө ніндегі міндеттерді шешуде жаң а ұ станымдарды қ ажет етеді.

Радиация мен химиядан қ орғ ау шаралары Халық ты радиация мен химиядан қ орғ ау шаралары ә детте бырың ғ ай АҚ шараларының кешені ретінде қ арастырылады, ол мыналарды қ амтиды: халық пен АҚ қ ұ рамаларын; қ орғ аныс, панаханадағ ы ауаны сү зу жә не айдау қ ұ ралдарымен; радиациялық барлау приборларымен (ДП-5В, ИМД-5, ИМД-21); химиялық барлау приборларымен (ВПХР, ППХР, КӘ УЗ) мө лшерiн анық тайтын индикаторлық тү тікшелермен, аспалы газталдағ ыштармен (АГП-1); дозиметрлік бақ ылау приборларымен (ИД-1, ИД-11, ДП-22В, ДП-24) қ амтамасыздандыру; радиациялық жә не химиялық ахуалды анық тау мен бағ алауы; азық -тү лiктiң, судың, мал мен ө сiмдiктiң зақ ымдануына жол бермеу жә не оларды заласыздандыруды; радиоактивтік жә не химиялық зақ ымдану жағ дайында халық ты қ орғ ау режимдерін ә зірлеуді; жердегі, ғ имараттағ ы радиация дозасының қ уатын, сондай-ақ судың, азық -тү ліктің улы затпен ластануын анық тау ү шін халық тың “Мастер-1”, “Сосна”, “Белла” тұ рмыстық дохеметрлерін пайдалануды; радиоактивтік ластану жә не химиялық зақ ымдану салдарын жоюды.

Негізгі ә дебиеттер:

1. Безопасность и охрана труда. Под ред. Русака О. М. С. -П., 2001г.

2. Безопасность жизнедеятельности. Под ред. Белова С. В. М., 2001г.

3. Белов С. В., Ильницкая А. В. – др. «Безопасность жизнедеятельности. М. , 2001г.

7. Закон РК «О безопасности и охрана труда. Астана, 2004г.

8. Закон РК « О промышленной безопасности на опасных производственных объектах». Астана, 2002г.

9. Охрана труда и техника безопасности в практической деятельности субъектов РК. Составитель Скала В. И. Алматы, 2002г.

10 Орлов С. А. Охрана труда. Днепропетровск, 2000г.

11 Сборник нормативных актов РК по « Охране труда», Караганда. 2002г.

Қ осымша ә дебиеттер:

1. Правила пожарной безопасности в РК. Алматы, 2003.

2. СНиПРК 2. 02-05-2002. Пожарная безопасность зданий и сооружений.

3. Правила расследование и учета несчастных случаев и иных повреждений здоровья. Утв. Прав. Рк от 4. 07. 2001г.

4. Закон РК «Об охране здоровья граждан РК» Алматы, 2004г.

5. Конституция РК

6. Положение об аттестации производственных объектов организации по условиям труда.

Практикалық жұ мыс №1.

ТАҚ ЫРЫБЫ: Ө ндірістегі ең бекті қ орғ аудың қ ызметін ұ йымдастыру.

МАҚ САТЫ: Техника қ ауіпсіздігі бойынша нұ сқ ауларды карастыру.

ТАЛДАУҒ А АРНАЛҒ АН СҰ РАҚ ТАР:

1. Лауазымды адамдардың ең бек туралы заң шығ армаларын бұ зғ андығ ы ү шін жауапкершіліктерінің тү рлері.

2. Кә сіпорындарда ең бек қ орғ аудың жағ дайын жақ сарту шаралары бойынша қ андай жоспарлар жасалынады?

3. Ең бекті қ орғ ау жү йесін басқ ару дегеніміз не?

4. Кә сіпорындары мен оның бө лімшелерінде қ ауіпсіз жә не салауатты ең бек жағ дайын қ амтамасыз етуге кім жауапты.

5. Ең бек қ орғ ау жө ніндегі нормалар мен стандарттарды, ережелерді қ айтадан қ арастыру кезең ділігін.

6. Қ ауіпсіздік техникасы бойынша жұ мысшыларды нұ сқ ауламалаудың тү рлері. 7. Лауазымды адамдардың ә кімшілік жауапкершілігі неден тұ рады:

ТАПСЫРМАЛАР: Нү скаулардың тү рлері.