6-дәрістің тақырыбы: Микроклимат параметрлеріну.Өндірістік санитария.

Дә рістің жоспары:

1. Микроклиматтың кө рсеткіштері.

2. Ең бек гигиенасы. Ө ндірістік санитария.

Метерологиялық жағ дайлар ағ заның қ оршағ ан орта мен жә не оның жылулық жағ дайымен, жылу алмасуына ә сер ететін физикалық факторлар кешені. Ө ндірістік микроклиматты қ орғ ауғ а (қ алыптасуғ а) технологиялық ү дірістер мен жергілікті жердің климаты қ атты ә сер етеді. Микроклиматтың кө рсеткіштері:

- температура ( С);

- салыстырмалы ылғ алдылық (%).

Микроклиматтың кө рсеткіштерінің ө згеруі жә не ә ртү рлі ауырлық тағ ы жұ мысты орындау кезіндегі, дененің тұ рақ ты температураны ұ стап тұ ратын, адам ағ засының қ абілеттілігінің термореттеу деп атаймыз. Ол заттардың алмасуының ө згеруі (химиялық термореттеу) мен жылу берудің (физикалық термореттеу) нә тижесінде жылу тізілү дің арасындағ ы орнатылғ ан белгілі қ атынастарды қ амтамассыз етеді. Адамдағ ы жылу алмасу процесінде, басты рольді ү стің гі тканьдар арқ ылы жылу беруді реттеудің физиологиялық механизімі атқ арады, ол конвекцияның, сә улеленудің, буланудың ә серінен болады. Адам ағ засында физиологиялық процестердің қ алыпты ө туі ү шін қ ажет, ол мұ ндағ ы ағ задағ ы бө лінген жылу қ оршағ ан ортағ а тарау ү шін қ ажет. Жұ мыс орнындағ ы микроклиматтың кө рсеткіштерін ө лшеу ү шін, ә ртү рлі аспаптар қ олданылады. Жеке алып қ арағ анда:

-температура мен ауа ылғ алдылығ ы – аспирациялық психомермен МВ- 4М, М- 34, электро термометрлері, қ ара бояумен боялғ ан термометрлер;

-ауа қ озғ алысының жылдамдығ ын – анемометр (қ анатты АСО-3, АП-1М, чашкалы МС-13), термоанемометрлер ТАМ-1, целиндрлік жә не шарлық ката термометрлік;

-жылулық сә улеленуге-анемометрлер (инспектрлық, ИМО-5).

Адам ағ засына микроклимат факторларының зиянды ә серін жою ү шін жә не ө ндірістік ғ имараттарда қ алыпты жұ мыс жағ дайын қ алыптастыру ү шін ауалық ортаның кө рсеткіштері, зиянды заттардың ШРК бекіткен, СанЕмН 2. 2. 4. 548-96 ”Ө ндірістік ғ имараттардың микроклиматына қ оиылатын гигиеналық талаптары” жә не МЕСТ 12. 1. 005-88 ”Жұ мыс аймағ ының ауасы. Қ ауіпсіздікке қ ойылатын жалпы талаптарына” сә кес болуы

керек. Нормалар ауа температурасынан, оның салыстырмалы ылғ алдылығ ын, ауа қ озғ алысының жылдамдығ ын, жұ мыс аймағ ындағ ы энергия шығ ыны дең гейі бойвнша орындалады жұ мыстың ауырлығ ы (жең іл, орташа ауыр, ө те ауыр) жә не жыл мезгілін (жылы жә не суық ) ескере отырып, рұ қ сат етілген шама мен тиімділігі тү рінде, жылулық сә улеленудің қ арқ ындылығ ы.

Ауаның салыстырмалы ылғ алдығ ы психрометрмен жә не қ озғ алыс жылдамдығ ы анемометрмен ө лшенеді. Ө ндірістік санитария –бұ л жұ мыскерлерді олардың денсаулығ ын қ орғ ау жайлы ең бек жағ дайын жасау мақ сатында зиянды ө ндірістік факторларды зерттейтін, техникалық жә не шаралар жү йесі. Ең бек гигиенасы- бұ л адам ағ засына зиянды ортаның ә сер етуін зерттейтін ғ ылым. Ең бек жағ дайын гигиеналық нормотивтерді жә не профилактикалық шараларды қ ұ руғ а бағ ытталғ ан жү йесі. Ө ндірісте кө п орынды алатын, негізгі зиянды факторлар келесілер: жоғ ары шаң дылық дағ ының жоғ ары газдылығ ы; жұ мыс аймағ ының немесе қ ондырғ ы бетінің тө менгі немее жоғ арғ ы температурасы; жұ мыс аймағ ындағ ы жоғ ары немесе тө менгі ауа қ озғ алысы мен ауа ылғ алдылығ ы; шу дең гейінің жоғ арлығ ы, діріл дең гейінің жоғ арлығ ы; ә ртү рлі электромагниттік сә улеленудің дең гейінің жоғ арлығ ы, табиғ и жарық тың аздығ ы немесе жоқ тығ ы; жұ мыс аймағ ының жеткіліксіз жарық тандырылуын жә не басқ а да факторлар.