1,Үш тармақты нерв: Зақымдану симптоматикасы- Зельдер аймақтары бойынша.

Ү шкіл нервтің аты айтып тұ рғ андай ү ш тармағ ы болады. Бір тармақ кө зге, ү стің гі қ абақ қ а жә не маң дай терісіне сезімталдық береді. Екіншісі астың ғ ы қ абақ тың, жақ тың, мұ рын танауларының, жоғ ары еріннің жә не жоғ ары қ ызыл иектің сезімталдығ ын қ амтамасыз етеді. Ү шінші тармақ тө менгі жақ тың, астың ғ ы еріннің, қ ызыл иектің жә не кейбір шайнау бұ лшық еттерінің сезімталдығ ын жү зеге асырады.
Ауыру беттің тө менгі бө лігінде жә не жақ аумағ ында орналасады, кейде ауыру мұ рын айналасы мен кө з ү сті аумағ ын зақ ымдайды. Кү шті ауыру ү шкіл нервтің тітіркенуінен пайда болады, ә детте беттің бір жартысында білінеді.
Ү шкіл нерв невралгиясы шабуылының басталу себептеріне: бет терісіне жанасу, бетті жуу, сақ ал мен мұ ртты қ ырыну, тісті тазалау, желдің жең іл самалы, макияж, кү лкі жә не ә ң гімелесу жатады. Симптомдары.
Кейбір науқ ас адамдарда ауыру тұ тқ иылдан, еш себепсіз басталады. Басқ а пациенттер ауыру автокө лік апаты, беттегі соқ қ ы немесе стоматологқ а қ аралу сияқ ты стресстік жағ даяттан туындайтынын айтады

2, Ү ш тармақ ты нерв: Гассер тү йіні, одан бө лінетін 3 тармақ тың атаулары, зақ ымдану симптоматикасы. Ү шкіл нерв, бірінші висцеральдық (мандибулярлық ) доғ амен байланысты дамиды жә не аралас нерв болып табылады, яғ ни, оның қ ұ рамында қ озғ ағ ыш жә не сезгіш талшық тар ө теді. Ми нервтерінің ішіндегі қ ұ рамы жә не қ ызметі жағ ынанда ө те кү рделі. Ө йткені, біріншіден бұ л нервтің орталық ядролары бір қ озғ алтқ ыш, ү ш сезімтал ядролардан тұ рса, екіншіден, ү шкіл нервтің сезімтал бұ тақ тарының нерв талшық тары вегетативтік нерв жү йелерімен тығ ыз байланысқ ан. Ү шкіл нервтің орталық ядролары: Қ озғ алтқ ыш ядросы, ол ми кө пірінің жоғ арғ ы қ абатында, ромбы ойысының табанына жақ ын ми жамылғ ысының ішінде орналасқ ан. 2. Сезімтал ядролар ө з алдына дербес ү ш ядродан тұ рады. а) ү шкіл нервтің орталық ми жолының ядросыб) ү шкіл нервтің жұ лын жолының ядросы. в) ү шкіл нервтің ми кө пірі маң ындағ ы сезімтал ядросыСезгіш талшық тар самай сү йегінің пирамидасының ұ шында, қ атты ми қ абығ ының, орналасқ ан псевдоуниполярлық клеткаларының орталық ө сінділері (аксондары) болып табылады. Олардың жиынтығ ы тү зіп, миғ а қ асында кіреді де, импульсті ү ш сезгіш ядролардың: V бұ лар артқ ы мида орналасқ ан жә не ортаң ғ ы мида орналасқ ан, мұ нда бұ лшық еттерден келетін пропорциорецептивтік талшық тар аяқ талады, клекталарына жеткізеді. Ү шкіл нервтің сезімтал тү йіні немесе Гассер тү йіні, ол самай сү йектің тас бө лімінің алдың ғ ы бетіндегі ү шкіл нерв тү йінінің батың қ ысында орналасқ ан. Формасы жарты ай тә різді, кө лемі 0, 8 – 1 мм шамасындай, шоғ ырланғ ан жалғ ан бір полярлы нерв клеткаларынан қ ұ ралғ ан дене. Тү йінді жасауғ а қ атыспайтын ү шкіл нервтің қ озғ ағ ыш тү біршегі, тү йіннің астынан бос ө тіп, тү гелдей ү шінші тармақ қ а болып қ осылады. Сонымен, ү шікл нервтің І жә не ІІ тармақ тары сезгіш те, ІІІ тармағ ы –аралас болып табылады.

V жұ птың І тармағ ы, кө здік нерв бас қ аң қ асынан жоғ арғ ы кө зұ ялық саң ылау арқ ылы шығ ады да, ө зінің тармақ тарымен маң дайдың, жоғ арғ ы қ абақ тың, кө здің медиальды жә не латеральды бұ рыштарының терісін, кө з жасы безін жә не коньюнтиваны, кө з алмасының қ абық тарын жә не мұ рын қ уысының кілегей қ абығ ының алдың ғ ы бө лігін нервтендіреді.

V жұ птың ІІ тармағ ы, жоғ арғ ы жақ тық нерв бас қ аң қ асынан дө ң гелек тесік арқ ылы қ анат таң дайлық шұ ң қ ырғ а шығ ады да ұ рттың, самайдың алдың ғ ы бө лігінің, тө менгі қ абақ тың мұ рынның бү йір бетінің жә не ү стің гі еріннің терісін, жоғ арғ ы тістерді жә не қ ызыл иекті нервтендіреді. Тармақ тарының қ ұ рамында кө з жасы безіне секреторлық талшық тар ө теді.

V жұ птың ІІІ тармағ ы, тө менгі жақ тық нерв баст қ аң қ асынан сопақ ша тесік арқ ылы шығ ады. Қ ұ рамында қ озғ ағ ыш тү біршек тү гел ө тетін болғ андық тан, ұ рттың кілегей қ абығ ымен, тілдің кілегей қ абығ ының алдың ғ ы 2/3 жалпы сезгіштікті, ауырғ анды, жанасуды, тө менгі тістермен, иектің, сыртқ ы дыбыс жолының, қ ұ лақ жарғ ағ ының, самайдың терісімен жә не самай тө менгі жақ буынымен қ атар, І висцеральдық доғ адан пайда болғ ан бұ лшық еттерді де, барлық шайнау бұ лшық еттерін, қ осқ арыншалы бұ лшық еттің алдың ғ ы қ арыншасын нервтендіреді