26. Экологиялық бақылау: мақсаты мен міндеттері.

Экологиялық қ ауіпсіздік саласындағ ы мемлекеттік саясаттың мақ саты табиғ и жү йелердің, қ оғ амның ө мірлік маң ызды мү дделері мен жеке тұ лғ а қ ұ қ ығ ының қ оршағ ан ортағ а антропогендік жә не табиғ и ә серлердің нә тижесінде туындайтын қ атерлерден қ орғ алуын қ амтамасыз ету болып табылады.

Экологиялық қ ауіпсіздіктің негізгі міндеттері климаттың ө згеруі мен Жердің озон қ абатының бұ зылуына душар ететін антропогендік ә серді азайту; Биоә рт ү рлілікті сақ тау жә не жердің шө лейттенуі мен тозуының алдын алу; экологиялық апат аймақ тарын, ә скери-ғ арыш полигондары мен сынақ кешендерін оң алту;

Каспий тең ізі қ айраң ының ластануының алдын алу; су ресурстарының тозуының жә не ластануының алдын алу; табиғ и ластануларды, ә уе бассейнінің ластануын, радиоактивті, бактериологиялық жә не химиялық, оның ішінде трансшекаралық ластануларды жою жә не олардың алдын алу; ө неркә сіптік жә не тұ рмыстық қ алдық тардың жинақ талу кө лемдерін қ ысқ арту; табиғ и жә не техногендік сипаттағ ы тө тенше жағ дайлардың алдын алу. Қ ойылғ ан міндеттерді шешуге:

Қ азақ стан Республикасының заң дарын, табиғ ат пайдаланудың, мемлекеттік экологиялық бақ ылаудың жә не экологиялық мониторингтің экономикалық тетіктерін жетілдіру жә не жү йеге келтіру;

табиғ ат пайдаланудың жә не экологиялық сараптаманың рұ қ сат ету жү йесін оң тайландыру;

қ оршағ ан ортаны қ орғ ау, экологиялық статистика, экологиялық білім беру, экологиялық ү гіт-насихат жә не жұ ртшылық тың қ атысуы саласындағ ы ғ ылыми-зерттеу жұ мыстарын дамыту;

халық аралық ынтымақ тастық ты кең ейту жолымен қ ол жеткізіледі.

Экологиялық қ ауіпсіздікті қ амтамасыз етудің негізгі қ ағ идаттары

Мемлекеттің экологиялық қ ауіпсіз дамуы мынадай қ ағ идаттарғ а негізделеді: табиғ и ресурстарды пайдаланудың экологиялық мү мкінді шектерін айқ ындайтын жә не қ оршағ ан ортаны сапалы тең гермелі басқ аруды қ амтамасыз ететін шектеулердің, нормативтердің жә не шаруашылық ә рі ө зге де қ ызмет жү ргізу ережелерінің ғ ылыми-негізделген кешенін енгізу жолымен мемлекеттің тұ рақ ты дамуы ү шін барлық қ оғ амдық қ атынастарды реттеуге экожү йелік тә сіл; экологиялық қ ауіпсіздіктің ө ң ірлік жә не жергілікті міндеттерінің экологиялық қ атерлердің алдын алудың жаһ андық жә не ұ лттық мақ саттарына бағ ыныштылығ ы;

қ оршағ ан орта мен адамның денсаулығ ына келтірілген залалды ө теудің міндеттілігі (табиғ ат пайдаланушылар мен ластаушылар тө лейді); ө ндірістік кү штерді дамыту мен орналастырудың экологиялық -экономикалық тең гермелігі (экологиялық сыйымдылық пен аумақ тық жоспарлау қ ағ идаттары);

шаруашылық жә не ө зге де қ ызметінің қ оршағ ан ортағ а ә серін одан кейінгі экологиялық жә не санитарлық -эпидемиологиялық сараптамалармен бағ алаудың міндеттілігі; халық тың экологиялық ақ паратқ а қ ол жетімділігін қ амтамасыз ету жә не оның экологиялық проблемаларды шешуге қ атысуы; халық аралық ынтымақ тастық тағ ы ә ріптестік жә не халық аралық қ ұ қ ық нормаларын сақ тау.

Экологиялық қ ауіпсіздік проблемалары жә не оларды шешу жолдары Қ оршағ ан орта жә не даму жө ніндегі Рио-де-Жанейро декларациясының қ ағ идаттарын ескере отырып, Қ азақ станның экологиялық қ ауіпсіздік проблемалары оларды жаһ андық ұ лттық жә не жергілікті ретінде шешудің маң ыздылығ ы мен дең гейіне байланысты қ аралады.

Экологиялық бақ ылаудың міндеттері

Алдында осы қ ұ рылым мемлекет алдына нақ ты міндеттер шешу қ ажет:

Тұ рақ ты жұ мысын бақ ылау, шаруашылық жү ргізуші субъектілердің, олар қ андай да бір жолмен ә сер етеді қ оршағ ан ортағ а.

Бақ ылап, оларғ а барлық қ ажетті қ ұ жаттар мен басқ а да тү рлері қ ызметі туралы ақ параттың сол немесе ө зге де ұ йымның жә не оның экологияғ а ә сері.

Танытуғ а барлық белгілері заң намасын бұ зушылық тарды тарапынан кә сіпорындар мен басқ а да қ ұ рылымдарды, бар істі табиғ и ресурстары бар.

Себептерін анық тау, ық пал жасауғ а қ атысты қ ұ қ ық бұ зушылық тардың экология жә не қ абылдау барлық ық тимал шараларды анық тау жә не жазалау ү шін қ ұ қ ық бұ зушының.

Адамдарды тарту жауапкершілікке табиғ ат қ орғ ау заң намасын бұ зғ аны ү шін.

Жұ мыс істеу принциптеріМемлекеттік экологиялық бақ ылауды жү зеге асырылуғ а тиіс ерекше жауапкершілігі бар, ал ә рбір қ ызметкер принциптерін ұ стануғ а, қ ойылғ ан алдындағ ы қ ұ рылымы: Тә уелсіз бақ ылауды қ оршағ ан ортамен. Презумпциясы қ ауіп экология, жоспарланғ ан кез келген қ ызмет тү рлері.

Азайтуды қ амтамасыз ету жағ ымсыз ә сер ететін ә ртү рлі қ ызмет тү рлерін экологияғ а мен қ ұ жаттамағ а сә йкес қ олда бар жә не заң дарына, қ оршағ ан ортаны қ орғ ау саласындағ ы. Ал қ ол жеткізуге болады кезде ғ ана заманауи технологиялар қ олданылады.