Деректердегі операциялар. Тұтастықты шектеу. Иерархиялық модельдегі сияқты сілтеме бойынша тек тұтастықты ұстау қамтамасыз етіледі (қатынас иесі - қатынас мүшесі).. 5.2 Навигациялық о

Деректердегі операциялар

· Ү СТЕМЕЛЕУ (ДОБАВИТЬ) - қ осылу режиміне сә йкес ДҚ жазбаны енгізу, оны бағ ың ынқ ы болып жарияланғ ан топтық қ атынасқ а қ осу, болмаса ешқ андай топтық қ атынасқ а қ оспау.

· ТОПТЫҚ Қ АТЫНАСҚ А Қ ОСУ (ВКЛЮЧИТЬ В ГРУППОВОЕ ОТНОШЕНИЕ) - бар бағ ың ынқ ы жазбаны жазба-иесімен байланыстыру.

· АУЫСТЫРЫП Қ ОСУ (ПЕРЕКЛЮЧИТЬ) - сол бір топтық қ атынаста бар бағ ың ынқ ы жазбаны басқ а жазба иесімен байланыстыру.

· ЖАҢ АРТУ (ОБНОВИТЬ) – жазбадан алдын-ала алынғ ан элементтер мә нін ө згерту.

· АЛЫП ТАСТАУ - кілт мә ні бойынша жазбаларды тізбектей алып тастау, сол сияқ ты топтық қ атынасты қ олданып - иесінен жазба мү шесіне, ал жиын иесіне бағ ың ынқ ы жазбаны ө туге болады.

· ЖОЮ - жазбаны ДҚ алып тастау. Егер бұ л жазба топтық қ атынас иесі болып табылады, бағ ың ынқ ы жазбаның мү ше класы талданады. Міндетті мү шелер алдын-ала топтық қ атынастан шығ арылуы керек, жылжымасы иесімен бірге жойылады, міндетті еместері ДҚ қ алады.
ТОПТЫҚ Қ АТЫНАСТАН ШЫҒ АРЫП ТАСТАУ (ИСКЛЮЧИТЬ ИЗ ГРУППОВОГО ОТНОШЕНИЯ) - жазба-иесі жә не жазба-мү шесі арасындағ ы байланысты бұ зу.

Тұ тастық ты шектеу. Иерархиялық модельдегі сияқ ты сілтеме бойынша тек тұ тастық ты ұ стау қ амтамасыз етіледі (қ атынас иесі - қ атынас мү шесі).

5. 2 Навигациялық операциялар. DBTG деректерінің тіл асты. Кү рделі желіні қ арапайым желіге тү рлендіру. ДАТ жә не ДМТ желілік ДМ.

Тіл - қ ұ рал, оның кө мегмен схема немесе деректер қ ұ рылымы анық талынады, сол сияқ ты деректерді сақ тау жә не оларды манипуляция жү ргізіледі. Схема анық талынатын тіл деректерді анық тау тілі (ДАТ) деп аталады, ал деректерді сақ тау жә не оларды манипуляциялауғ а қ олданылатын тіл деректерді манипуляциялау тілі (ДМТ) деп аталады.

ДАТ қ олдану процедурасы жә не схеманы анық тау мынадай:

1. Деректердің концептуальды моделі қ ұ рылады.

2. Деректердің концептуальды моделі деректердің желілік қ ұ рылым диаграммасына тү рленеді.

3. Жазба типтері арасындағ ы бірге-кө п қ атынасы тексеріледі. Олар DBTG жиыны тү рінде тікелей таратылуы мү мкін.

4. Егер кө пке-кө п қ уаттылық қ атынасы болса, онда олардың ә рқ айсысы жазба байланысын қ ұ румен екі жиынғ а тү рленеді.

5. Егер n-ар қ атынасы болса, онда олар бинар қ атынасына тү рленеді.

6. ДАТ схеманы тарату ү шін қ олданылады.

Схема келесі бө лімдерден тұ рады:

1. Схема бө лімі. DBTG схема бө лімі, схема атын беретін.

2. Бө лім жазбасы. DBTG схема бө лімі: ә р жазбаны анық тайтын деректердегі оның элементі жә не оның адресі.

3. Жиын бө лімі. DBTG схема бө лімі, иесі мен мү шесі жазбаларының типімен қ оса жиынды анық тайды.

Бағ ың ынқ ы схемалар - бұ л негізінен схема кө пмү шесі. Бағ ың ынқ ы схемада схемада топталмағ ан деректер элементі топталуы мү мкін; жазба мен жиындардың аты ө згеруі жә не сипатталу реті ө згертілуі мү мкін. Бағ ың ынқ ы схема ү шін қ абылданғ ан DBTG стандарты жоқ, бірақ кө бінесе келесі бө лімдер қ олданылады:

1. Бағ ың ынқ ы схемағ а ат беруге жә не онымен байланысқ ан схеманы кө рсетуге мү мкіндік беретін тақ ырып бө лімі.

2. Схемадан бағ ың ынқ ы схемағ а керекті аттарды ауыстыру жү ргізетін тү рлендіру бө лімі.

3. Бағ ың ынқ ы схемағ а схемадан қ андай жазба, деректер элементі жә не жиындар қ атысу керектігі берілетін қ ұ рылымдық бө лім.

Бағ ың ынқ ы схема жазбасының бө лігі. Қ ұ рылымдық бө лім бө лігінде бағ ың ынқ ы схеманың жазбасы, деректер элементі жә не типі беріледі.

Бағ ың ынқ ы схема жиынның бө лігі. Қ ұ рылымдық бө лім бө лігінде бағ ың ынқ ы схемағ а кіретін жиындар беріледі.

Бағ ың ынқ ы схема пайдаланушығ а нақ ты қ осымшадан алдын-ала анық талғ ан схемадан схема тұ рғ ызуғ а мү мкіндік береді