ВУЧЭБНА-ТРЭНІРОВАЧНЫЯ ТЭСТЫ ПА БЕЛАРУСКАЙ МОВЕКомплекснае заданне № 43

Частка А

А1. Адзначце словы, у якіх на месцы пропуску трэба пісаць літару а:

1) д_браахвотны; 4) зак_напалажэнне;

2) жар_ўня; 5) кін_механік.

3) ж_мчужніца;

А2. Адзначце словы, у якіх на месцы пропуску трэба пісаць літару е:
1) вы_зджаць;                              4) л_дагенератар;
2) губ_рнатор;                              5) перы_д.
3) з_ляніна;
А3. Адзначце прыклады (словы), у якіх на месцы пропуску трэба пісаць літару ў (не складовае):
1) у пакоі, _ самым кутку;
2) баво_на;
3) аповесць,, Дрыгва” _ зборніку;
4) выступіў _ другім паўфінале;
5) мой _ніверсітэт.
А4. Адзначце словы, у якіх на месцы пропуску трэба пісаць мяккі знак:
1) смаргон_скі;                              4) піс_менства;
2) раз_нять;                                    5) між_ярусны.
3) сен_ёр;
А5. Адзначце словы з фанетычным падаўженнем звычайных гукаў:
1) абяссоліць;                                  4) вітамінны;
2) антэнны;                                       5) Зарэчча.
3) асяроддзе;
А6. Адзначце правільна напісаныя словы:
1) абхітрыць;                                    4) выпадкова;
2) рошчырк;                                      5) сваяцтва.
3) наўмыстны;

А7. Адзначце рады аднакаранёвых (роднасных) слоў:
1) вус, вусаты, бязвусы;
2) дождж, дажджу, дажджы;
3) падвозіць, падвязу, падвозячы;
4) грузіць, пагрузка, грузчык;
5) марак, марскі, марыць.
А8. Адзначце словы, якія трэба пісаць праз злучок:
1) (авія) школа;                                  4) (фільм) камедыя;
2) (борт) журнал;                               5) (паў) бяды.
3) (Нар’ян) Мар;
А9. Адзначце сказы, у якіх ёсць зборныя назоўнікі:
   1) Вясёлая дзетвара збіррала на лузе кветкі.
2) Да матчынага дома я прінёс снапок аўса.
3) Жоўтае лісце паволі падала з дрэў.
4) На ліпах завялі лісты.
     5) З-пад абрывістага берага ракі звісала лазовае карэнне.
А10. Адзначце словы, якія трэба пісаць разам:
1) (аналагічна) ўтвораны;
2) (агітацыйна) масавы;
3) (бура) жоўты;
4) (двух) кватэрны;
     5) (жоўта) валосы.
А11. Адзначце сказы, у якіх ёсць прыметнікі, ужытыя ў кароткай форме.
1) Добрым людзям і мы рады будзем.
2) Ападаюць з журбою лісты пад акорды асенніх скрыпак.
3) Белы снежань мяккім пухам апрануў палі і луг.
4) Паветра свежа і празрыста.
5) З малой хмары вялікі дождж.
А12. Адзначце сказы, у якіх ёсць дзеясловы загаднага ладу.
1) Без вашай дапамогі я не закончыў бы сёння работы.
2) Ад марозу трэскаўся лёд на рэчцы.
3) Няхай вас, людзі, смутак не кране!
4) Бярозы і клёны дзівоснымі барвамі ярка гараць.
5) Вы шуміце, шуміце нада мною, бярозы, асыпайце, мілуйце ціхай ласкай зямлю.
А13. Адзначце дзеясловы з правільнымі асабовымі канчаткамі:
1) утвараеце;                                       4)плывяце;
2) чэшэш;                                              5)распытаець.
  3)скажэце;
А14. Адзначце сказы, у якіх выдзяленыя словы трэба пісаць разам:
1) (У) ночы зорачкі прыветліва мігцяць.
2) Хутар неўзабаве (без) следу растаў у шэрых прыцемках ночы.
3) Шлях твой (у) далеч вядзе.
4) Ціхая Свіслач (калі) нікалі разлівалася вясной.
5) Пчала (з) ранку да вечара па лугах лётала, мёд збірала.
А15. Адзначце сказы, у якіх не (ня) з выдзеленымі словамі трэба пісаць разам.
1) Мыш капы (не) баіцца.
2) Гэта людзі (не) чужыя, а свае, родныя.
3) Ля рэчкі, (не) гледзячы на ранні час, сядзелі рыбакі.
4) (Не) далёкі лес дыхаў роснай вільгаццю.
5) Каля дома стаяў нікім (не) заўважаны чалавек.
А16. Адзначце сказы, у якіх на месцы пропуску (пропускаў) ужываецца ні.
1) Дзе б я _ быў, не ведаў спакою, мне сніўся мазырскі светлы край.
2) _ налюбуецца мастак роднымі краявідамі.
3) На дваре _ машын, _ людзей…
4) У блакітным небе _ адной хмаркі.
5) О Прыпяць! Хто з нас незагойныя раны бальзамам тваім _ лячыў, _ гаіў!
А17. Адзначце правільна пабудаваныя сінтаксічныя канструкціі:

1) хутчэйшы за вецер;

2) дзве дзяржаўныя мовы;

3) паслаць за сынам;

4) вельмі сумаваў аб родных мясцінах;

5) метраў за двадцаць.

А18. Адзначце сказы, у якіх правільна вызначаны выказнік.

1) Рак цап за пальцы клюшнёй.

2) Моладзь едзе ў Мінск вучыцца.

3) Мінск вясной ружовы ў прамянях зары.

4) Дзядзька быў рыбак выдатны.

5) Чуцен кропель буйных паразвон.

А19. Адзначце сказы, у якіх абавязкова трэба паставіць працяжнік паміж дзейнікам і выказнікам.

1) Снегіры нібы жар з печы.

2) Выбраць добрую кнігу гэта значыць знайсці сабе сябра.

3) Культура, безумоўна, духоўны змест чалавечага жыцця.

4) Белавежская пушча дзівосны па хараству куток роднай прыроды.

5) Народ як на падбор.

А20. Адзначце сказы, у якіх прапушчана коска.

1) З нябёсаў, лазурных чыстых, рпыветна сонейка глядзіць.

2) Беларускі край прыгожы і непаўторны сваімі рэкамі і азёрамі, сваімі лясамі і лугамі, сваімі сцежкамі і дарогамі.

3) Абяліў пагоркі, снегу шмат нанёс на каткі і горкі дужы Дзед Мароз.

4) Я падымаю галаву ды бачу ў паднябессі жураўлёў.

5) Канал нагадваў старое пакрытае раскай рэчышча.

А21. Адзначце сказы, у якіх дапушчаны пунтуацыйныя памылкі.

1) Вяршыні сосен быццам вядуць таемную гутарку паміж сабой.

2) Гарыць ля падножжа помнік-абеліск Вечны агонь, як сімвал нязгаснай памяці.

3) У гушчары старых бароў, як сляза, што ўпала з неба, блішчала вялікае возера.

4) Конь стаяў, як укопаны, і чакаў гаспадара.

5) Вісіць над зямлёй яблык, пераспелы і светлы, як даўняя журба.

А22. Адзначце сказы, у якіх прапушчаны знак (знакі) прыпынку.

1) Апрача кніжак Ясь захапляўся музыкай.

2) Ад колішняга маёнтка да гонкага хвойніку вяла абсаджаная старымі бярозамі дарога.

3) Серабрыста-серы ён, дождж, амаль хаваў блізкія дрывы.

4) Нізка над зямлёй ластаўкі насіліся шчабечучы.

5) Чырвоны касцёл або касцёл святых Сымона і Алены з’яўляецца візітнай карткай Мінска.

А23. Адзначце сказы, у якіх ёсць пабочнае слова (словазлученне, сказ), што трэба выдзеліць коскамі.

1) Шчыра ласкай атуліць добра ведаю я маці, мама, матуля, дарагря мая.

2) З усіх дарог я край мой любы заўжды вярнуся да цябе.

3) У самае разводдзе, калі здавалася ад вёскі да вёскі можна было дабрацца толькі на лодцы, у школе аб’явілі канікулы.

4) Ліса нават у сне курэй лічыць.

5) Люблю часам прайсціся пешшу па вуліцах роднага горада.

А24. Адзначце складаназлучаныя сказы, у якіх дапушчаны пунтуацыйныя памылкі.

1) Без кахання аблокі не плачуць, і ружы не цвітуць.

2) То спёк, тоснягі, то туманы.

3) Месяц і спелыя зоры.

4) Што для сэрца майго найважней, і што болей на свеце люблю?

5) Дарога любіць падарожжы, і вятры жывяць яе кроў.

А25. Адзначце складаназлучаныя сказы знекалькімі даданымі часткамі, у якіх дапушчаны пунтуацыйныя памылкі.

1) Дворык так змяніўся, так прыгожа траўкай заіскрыўся што проста глянуць было люба.

2) Што бяссонніца не дасць спакою мне, я гэта знаю: бо ўначы заўсёды мацней у дзверы памяці грукаюць дні перажытыя.

3) Хачу, каб сон мой добры збыўся, каб я блінцоў наеўся ўсмак, ні з кім не біўся, не сварыўся, не пудзіў кошак і сабак.

4) Калі зусім сцямнела па тонкіх шыбах холадна і дробна, нібы пошчак, зазваніў дождж.

5) Я дзякую жыццю і ганаруся, што быў заўсёды ў гушчы падзей і на змярканні ціхім не журуся, што дзень прайшоў, бо ён заўжды ідзе.

А26. Адзначце бяззлучнікавыя складаныя сказы, у які на месцы пропуску трэба паставіць двукроп’е.

1) Прабеглі за акном аўтобуса апошнія гарадскія будынкі_ заціх стук колаў на трамвайным крузе.

2) Як пахарашэла ўсё навокал_ зямлю, хаты і дрэвы асыпала снегам.

3) Праходзіў час_ плылі тыдні.

4) Васіль азірнуўся_ яго карова стаяла ў аўсе.

5) Баба з воза_ каню лягчэй.

А27. Адзначце сказы з рознымі відамі сувязі, у якіх прапушчана коска паміж сэнсаваграматычнымі часткамі.

1) Яшчэ ў падлеску трымаліся лапіны шэрага снегу, але палі былі чыстыя, азімыя густа блішчэлі пад ласкавым ранішнім сонцам, над імі ў небе спявалі жаваранкі.

2) Янкавы каровы жвава тупалі па той бок гасцінца, і каб не размінуцца з імі, Сцепаніда таксама павярнула Бабоўку, узышла на гасцінец і пайшла наперадзе.

3) Ганна Пятроўна прыслухалася з класа. Які яна пакінула, ішоў гоман, незадаволена пакруціла галавой.

4) Спала за хатай зямля, а высока над ёй трымцелі зоркі быццам у акварыуме неба гулялі залатыя рыбкі.

5) Хрызантэму завезлі ў Еўропу з Японіі ў 1676 годзе, і першай краінай, жыхарам якой пашчасціла ўбачыць яе, была Англія.

А28. Адзначце сказы, у якіх правільна аформлена чужая мова.

1) – Калі ж вы паедзеце? – запыталася Ядвіся ў Лабановіча.

2) – Даследаванне вежы і яе рэканструкцыя пачаліся яшчэ ў 1980 годзе, - расказвае Алег Іванавіч, - Але хутка прыпынілася з-за фінансавых праблем.

3) “Мне хацелася, - пісаў Алесь Зарыцкі ў аўтабіяграфічных нататках: - стаць інжэнерам, каб працаваць на вялікай будоўлі, вабілі мяне і мовазнаўства, і літаратура”.

4) Барыс Пастэрнак пісаў, што мастацтва, гаворачы пра смерць, тым самым стварае жыццё.

5) “Колас аддаў увесь свій талент народу, у гэтым яго хараство і сіла, - пісаў Іван Мележ”.

А29. Адзначце правільныя сцвярджэнні:

1) слова атэлье мае канчатак;

2) сінтаксічная норма парушана ў сказе: Мне вельмі хочацца аддзячыць вас, але не ведаю як.

3) словы пужлівы і палахлівы – сінонімы;

4) вытаптаны – дзеепрыметнік незалежнага стану прошлага часу;

5) слова футбаліст напісана няправільна.