Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





Дерснинъ кетишаты.. I. Тешкилий къысым. II.  Эв вазифесини тешкерюв. Текрарлав. III. Янъы мевзуны анълатув



 

Динислям Найле     КА-17

Къырымтатар тилинден дерснинъ план-конспекты

7 сыныф

(45 дакъкъа)

Мевзу: Зарф: умумий малюмат.

Дерснинъ макъсады:

Талебелернинъ зарф акъкъында бильгилерни пекитмек;

талебелернинъ агъзавий ве язма нутукъларны инкишаф этмек.

сёз байлыгъьны арттырмакъ

ана тилимизге авеслик ашламакъ.

Дерснинъ донатулывы: презентация, ноутбук, джедвеллер, дерслик

Дерснинъ чешити: умумийлештирюв дерси.

 

Дерснинъ кетишаты.

I. Тешкилий къысым

Оджа: Селям Алейкум, талебелер!

Талебелер: Алейкум селям, Оджам!

Оджа: Ким бугунь невбетчи?

Талебе: Бугунь мен невбетчи.

Оджа:Бугунь айнынъ къачынджы куню?

Талебе: Бугунь апрельнинъ 28

Оджа: Ким дерсте ёкъ?

Талебе: Меметов Риза, Ибрагимова Зарема ве Курош Эскендер

Оджа: Сагъ ол, отур

II.  Эв вазифесини тешкерюв. Текрарлав

Оджа:Кечкен дерсте биз зарфнен энди таныш олдыкъ, бугунь тафсилятлыджа бу мевзуны бакъаджамыз.Амма мен истейим бакъмагъа кечкен дерстен не хатырлайсынъыз.

Оджа:Зарф нени бильдире?

Талебе:Фииль ифаделеген иш-арекетнинъ хусусиетнини, ерини,вакъытыны, алыны, тарзыны я да сыфат ифаделеген аляметнинъ аляметини бильдирген мустакъиль сёз чешитине зарф дейлер

Оджа: Мана ве грамматик джеэттен зарфлар насыл чешитлерге болюнелер?

Талебе: Манасына коре зарфлар бойле чешитлерге болюнелер : ал, микъдар, вакъыт, ер

Тизилюв джеэттен чешитлер: саде, муреккеп, чифт

Оджа:Машалла, балалар! Мен корем ки, кечкен дерсни сиз яхшы анъладынъыз

III. Янъы мевзуны анълатув

Оджа: Бугуньки дерсимизде кечильген мевзуны чешит мешгъулиетлер иле текрарлайджамыз ве пекитеджекмиз. Дефтерлеринъизни ачып, бугуньки куньни ве мевзуны язынъыз. Зарфны огренмек девам этемиз.

       Дерсимизнинъ мевзусы – зарф, зарфларнынъ манасы ве хусусиетлери.

Оджа: Зарфларнынъ эсас морфологик хусусиетлери булардыр:

1)Зарфлар тюсленмейлер ве тюрленмейлер, демек,зарф башкъа сёзнен багъланып кельгенде озь шеклини денъиштирмез ве сёх денъиштирджи ялгъамалар къабул этмез;

2)Зарфларнынъ озюне хас махсус зарф япыджы ялгъамалары бар: -джа,-дже,-ча,-че ве башкъалары. Бу да зарфларнынъ эсас морфологик хусусиетлеринден биридир. Бойле ялгъамалары олмагъан зарфлар шекиллерине коре дегиль де, джумледеки синтактик функциясына бакъып тайинлене.

Зарфлар джумледе фииль ве сыфатларнен багъланып келелер. Фиильнен багълангъанда олар а) чешил ал джумле азаларыны, б) фииль алямети (айырыджы) функцияларны бильдирелер. Сыфатларнен багълангъанда зарфларнынъ джумле аза ролю азлаша. Онынъ ичюн джумле аза киби айырылмай. О тек айырыджынынъ манасыны азлаштыра, я да къуветлендирте.

Бу къаиделерни дефтерлерге язынъыз.

Оджа: Шимди сизинъ вазифеси- тахтада язылгъан джумлелерни окъумакъ, зарфларны тапмакъ

Талебе 1: Мусафирлернинъ череси бирден шенъленип кетти.Бу джумледе зарф-бирден. Насыл суаллерге джевап бере .

Талебе2: Онынъ эви узакъта.Сёз узакъта-зарф, къайда суаллерге джевап бере.

Талебе3: Эбазер бираз даа отергъан сонъ, олрдан чыкъып кетти. Бу джумледе зарф- бираз

Талебе4: Анда чешит заводлар чалашалар. Анда-зарф, къайда суаллерге джевап бере

Оджа: Яхшы! Догъру яптынъыз!

Оджа: Къайделерни текраламакъ ичюн, мен булмачаны чезмеге теклиф этем.

Суаллерни сиз тахтада коресинъиз. Окъунъыз ве ким догъру джевап берсе сёзни джедвельде язар.

Суаллер.

Горизонталь:

Талебе1: Чокъ зарфына келишкен антонимны тапынъыз: а) ярым, б) бутюн, в) азчыкъ. Догъру джевап- азчыкъ

Оджа: Догъру айтасынъ ! Чыкъ , яз !

Талебе2 : Насыл зарф чешитини иш-арекетнинъ япылув яда барып токъталгъан ерини анълата?  Ер чешити

Талебе3: Бирден, кене, тез, яваш киби сёзлер насыл зарф чешитине аит? Ал чешити

Вертикаль

Талебе4: Иш арекет япылгъан алыны, ерини, микъдарыны бильдирген сёз чешитине не дерлер? Бу сёз чешитине Зарф дейлер

Талебе5: Бала яхшы язды. Бу джумледе зарфны бельгиленъиз. Бу джумледе яхшы-зарф

Талебе6: Ер зарфнынъ суаллеринден бириси? Ер зарфнинъ суаллеринден бириси-къайда

Оджа: Машаллах ! Бу вазифени яхшы беджердинъиз.



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.