НОМИНАЦИЯ «МАЛАЯ ПРОЗА» (на крымскотатарском языке)

Шевкет КЕШФИДИНОВ (с. Петровка Красногвардейского района, Республика Крым, Россия)

НОМИНАЦИЯ «МАЛАЯ ПРОЗА» (на крымскотатарском языке)

Подноминация«ЛЮБОВЬ»

ИРАДЕ («ВОЛЯ»)

Меним омюр аркъадашым акъыллы инсан, факъат биз онынънен акъыллы инсанлар мот олмагъан бир вакъытта яшадыкъ. Акъайымны иште урьмет эте эдилер, амма не языкъ ки, иш басамагъындан о илери кетмеди. Ким тепеге къырымтатарны алыр аджеба? Къартлыкъта о ичкиджиликке огъралы. Биз бу алны сакъламагъа тырыштыкъ. Онынъ джиддийлиги, акъыллы ве мукяфатлары акъкъында сез юрсете эдик.

Акъайым дженклешкенде,1944 сенеси майыс 18 куню къырымтатарларны сасыкъ вагонларгъа юклеп Къырымдан сюргюн эттилер. Фронтта булунгъан къырымтатарларны Орта Асия ве Уралгъа сорамайып ёлладылар. Акъайым, аджеба, Бекабадке ёл алгъанда не акъта тюшюне эди? Балалар бабасынынъ мукяфатларынен сыкъ ойнай эдилер. Ойнадылар, ойнадылар ве джойдылар. Агълагъан балачыкьларгъа акъайым омузларны саллады ве джойгъан олсалар, джойдылар деп, айтты.

Акъайым бош вакъытлары олгъаны вакъытларда тарихий романларны окъумагъа севе эди. Озь теэссуратларынен пек сийрек пайлаша эди. О, къайнанамнынъ айткъанына коре, дженк вакъытында утанчакъ эди, бундан сонъ исе... Факъат, ичкен сонъ бам – башкъа инсангъа чевириле эди. Эр шейни озюнде ташый эди ве нетиджеде бунынъ эписи йырларгъа тёкюле эди. Эр сатырында Ватангъа асретлик дуюла эди.

Мен бу ерде яшылмадым,
Яшлыгъыма тоялмадым,
Ватаныма асрет олдым,
Эй, Гузель Къырым.

Багъчаларнынъ мейвалары
Бал иле шербет
Сувларынъны иче-иче
Тоялмадым мен.

Бу дакъкъаларда балларны къомшуларгъа ёллай эдим. Акъайымнынъ вызвызларыны эшитмеге чарем ёкъ олгъанда, одагъа кире эдим, янына отура эдим. Ичмеге оламай эдим. Буландым, башым айланды.

– Норвегияны 1940 сенеси запт эттилер. – Акъайым маса устюне бир авуч скрепкаларны тёкты, оларны о, штанларнынъ сол джебинде ташый эди. – Гитлер ерли сакинлерге тюймелерни ве знакларны такъмагъа ясакъ этти...

– Сен айткъан эдинъ, буны хатырлама… керекмей!

– Билесинъми, о вакъытлары норвежлер насыл яптылар? Билесинъми?..

...Энди эки йыл яткъан одама торуным кирди. Бираздан о, вокзалгъа ёл аладжакъ, бундан сонъ исе, меркезий военкоматкъа бараджакъ, сонъра исе… Арбий хызмет огъланчыкъны эм къоркъуза, эм де, меракъландыра эди. Оны къайткъаныны бир корьсем...

– Битам, олды – оладжагъы бир йыл. Бекле мени.

– Сени беклегенлер бар, – кулюмсиреп дедим, мен.

– Ёкъ, сен башкъасынъ.

– Норвегияны запт эткен сонъ, Гитлер ерли сакинлерге тюймелерни ве знакларны такъмагъа ясакъ этти. Бойлеликнен, Норвегия сакинлери, тюймелер ерине, халкънынъ бирлигини косьтермек ичюн, скрепкаларны такъмагъа башладылар.

– Бир къач данечик, манъа да берсе, – риджа эттти торуны.

– Сенинъ къартбабанъа айттым, санъа да айтам, – бирден скрепкаларны авучымда сыкътым, – Инсангъа итибар ве джесарет акъкъында хатыртламакъ керек олса, асыл хатырлатма… Ёлунъ ачыкъ олсун. Аллах ярдымджынъ олсун. Сагълыкънен бар…сагълыкънен бар…