Кесте №1. Дәнекерлеу жіктерінің шартты белгілеулерінің мысалдары

№	Белгілеулерінің мысалдары	Жіктердің атаулары
	МЕСТ 5264-2001с16	Электродтар мен жабындылар доғ алы дә некерлепжасалғ ан, қ иғ ашты екі жиекті, қ алғ ан тө семдерібip жақ ты тү йістірмелі
	МЕСТ 5264-2001с21	Электродтар мен жабындылар доғ алы дә некерлеумен жасалғ ан, екі симметриялы, қ иғ ашты eкiжақ ты, тү йістірмелі жіктен негізгі металғ а ө ту телімі қ осымша ө нделген
	МЕСТ 5264-2001с17	Қ иғ ашты eкiжиекті, қ ұ лыпты біржақ ты тү йістірмелі жіктердің кү шімеханикалық ө ң деумен тү йістірілген
	МЕСТ 5264-2001У4	Қ ұ растыруда электродтармен жабындыланып, доғ алы дә некерлеумeн жасалғ ан, жиектеріқ иғ ашсыз, бұ рыштық қ осылыстардың жігібіржақ ты.
	МЕСТ 14771-2001- T4-УT-50Z150	Балқ ымалы электродпен кө мірқ ышқ ыл газда тұ йық талғ ан контур бойынша жасалғ ан, кө рінбейтін біржақ ты таврлы қ осылысты жік. Жік бө ліктері шахматты орналасқ ан, ү зікті. Жіктердің катеті 6 мм, толық дә некерленген бө ліктің ұ зындығ ы 50 мм, қ адамы 150 мм

Дә некерлеу техникасы

Газбен пісірудің техникасы. Газбен пісіру балқ ытып пісіру жә не газ престі пісіру болып екіге бө лінеді. Балқ ытып пісіру ә дісінде қ осымша материал ретінде шыбық тә різді металдар қ олданылады. Пісіру шілтері мен қ осымша материалдардың пісіру жапсары бойынша жылжу бағ ытына байланысты газбен пісіру теріс пісіру жә не оң пісіру ә дістері болып екі тү рге бө лінеді. Теріс пісіру ә дісі қ алың дығ ы 5 мм-ге дейінгі жұ қ а металдарды пісіру ү шін колданылады жә не пісірудің бұ л ә дісінде қ осымша материал шілтер жалынының алдында қ озғ алып, ал жалын оң нан солғ а қ арай жылжытылады.

Қ алың дығ ы 5 мм-ден астам металдар оң пісіру ә дісі бойынша пісіріледі (3-сурет). Пісірудің бұ л ә дісінде шілтер солдан оң ғ а қ арай жапсар бойымен жылжытылып, оның соң ынан қ осымша материал жү ргізіледі. Пісірудің соң ғ ы ә дісі алғ ашқ ы ә діске қ арағ анда тиімді, ө йткені бір ө лшем жапсарғ а жұ мсалатын ацетилен мен оттегінің шығ ыны аз жә не жұ мыс ө німділігі жоғ ары. Оң пісіру ә дісі теріс пісіру ә дісіне қ арағ анда жұ мыс ө німділігін 20— 25% арттырып, газ шығ ынын 15—20% кемітуге мү мкіндік береді. Пісірілген жапсардың сапасы шілтер жалынының жапсар бетімен жасайтын бұ рышының шамасына да байланысты. Бұ л бұ рыштың мә ні пісірілетін металдың қ алың дығ ы артқ ан сайын арта береді.

2- сурет. Пісірудің оң ә дісі.

Пісірудің газ престі ә дісінде металдын, пісірілетін жері кө п жалынды шілтермен пластинкалық немесе балқ у кү йіне жеткенше қ ыздырылғ аннан кейін сырттан кү ш тү сіру арқ ылы пісіріледі. Пісірудің бұ л ә дісі труба, рельс, вал сияқ ты детальдарды пісіру ү шін қ олданылады.

Болаттарды кесуді тө мендегі кесу аппаратында жә не болатты тү зету машинасында тү зету жұ мыстарын жү зеге асырамыз. Бө лшекті жасаудың ә дістерінде қ олданылатын қ ондырғ ылар тө мендегі кестелерде оларғ а техникалық мінездемелері келтірілген.

Кесте №2. Кесу аппаратында - Р108 техникалық мінездеме:

№	Параметрлері:	Р108
	Тө менгі кө міртекті болат табақ тарды кесудің ең ү лкен ө лшемдері, мм: қ алың дығ ы ені
	Жоғ арғ ы пышақ тың жү ріс саны
	Жылжымайтын пышақ пен станина жиектері, мм
	Артқ ы тіреуіш бойынша кесілетін табақ тың ең ү лкен ұ зындығ ы, мм: Пышақ тың жү рісі Тө менгі пышақ жиектері
	Электр жетегінің қ уаты, кВт	40, 0
	Габариттік ө лшемдер, мм ұ зындығ ы ені биіктігі
	Масса, т	11, 3

Конструкцияларды пісіргендегі жіктерді жасау

Балқ ытып пicipілген металл қ оспалық ты электродты металдың балқ у жә не оны негізгi металмен жарым-жартылай араластыру нә тижесінде алады. Балқ ытып пicipілген металл қ ұ рамы, қ ұ рылысы жә не қ acиeттepi бойынша қ оспалы, сондай-ақ негізгi металдан ерекшеленеді. Сұ йық металл науасының қ атаю процесінде тү зілетін кристалдану орталығ ының айналасында жаң а кристалдардың қ осылу есебінен металл тү йіршіктері тү зіледі. Металдың салқ ындауы неғ ұ рлым жылдам болса, кристалдану орталық тары соғ ұ рлым ү лкен болады жә не тү йіршіктері де ұ сақ болады. Қ атаю процесінде баяу салқ ындату жағ дайында металл ipi тү йіршіктi қ ұ рылысқ а ие болады (3-сурет). Сұ йық металдағ ы қ оспалар мен ластанулардың (тотық тар, қ ождар жә не т. б. ) қ ату температурасы біршама тө мен жә не қ ату кезінде олардың арасындағ ы ілінісулер нашарлайды да, металл тү йіршіктерінің шекарасы бойынша орналасады. Бұ л балқ ытып пісірілген металдың беріктігі мен иілігіштігін тө мендетеді. Балқ ытып пiciрілген металл таза қ ұ рамды болғ ан сайын, оның механикалық қ асиеттері де жоғ ары болады.

3-сурет. Пicipy жігі металының қ ұ рылымы.

а - жабынды электродтармен қ олмен пicipy жағ дайында nicipy науасындағ ы металды кристалдандыру сызбасы: 1- ө су жылдамдығ ы ү лкен кристалдар,

2- металл емес қ осындылар, 3- балқ у сызығ ы, 4 - негізгі балқ ымағ ан металдың кристалдары, 5 - ө су жылдамдығ ы аз кристалдар, б - флюспен автоматты nicipy жағ дайындағ ы пicipy жігі металының бағ анды қ ұ рылымы сызбасы: 1- негізгі металл, 2- жік металы, 3 - жік металының тү йіршіктері

Teмip болатта феррит жә не аустенит тү рінде болады. Феррит деп жоғ ары иілгіштікке, беріктілікке жә не магниттік қ асиеттерге ие, ө те жұ мсақ, таза темірдi атайды. Teмip 910°-қ а дейінгі температура жағ дайында феррит тү рінде бола алады. Феррит кристалының атомдары бойынша орналасқ ан. 910° (сымдық деп аталатын) жә не одан да жоғ ары температура жагғ дайында феррит атомдарының біршама тығ ыз орналасумен сипатталатын аустенит тү зiлeдi. Аустенит магнитті емес жә не қ аттылығ ымен, тұ тқ ырлығ ымен ерекшеленеді 910°-тан тө мен салқ ындату жағ дайында аустенит қ айтадан ферритке айналуғ а қ aбiлeтi келеді.