Ничек яшисең авыл укытучысы ?

Ничек яшисең авыл укытучысы?

Гө лнара Якуб кызы ГАЗИЗОВА,

Балык Бистә се районы Трой-Урай тө п мә ктә бенең татар теле һ ә м ә дә бияты укытучысы. Эш стажы – 19 ел.

Элек-электә н авыл укытучысы авылның йө зек кашы саналган. Аң а олысының, кечесенең хө рмә те зур булган. Укытучыга киң ә ш, ярдә м сорап, олысы-кечесе мө рә җ ә гать иткә н. Аны зурлап “кү ккә ” кү тә ргә ннә р. Еллар ү тү белә н укытучы кү ктә н – җ иргә тө шерелде, аның дә рә җ ә се, кешелә р кү ң елендә ге “алиһ ә леге” бетте. Кеше кү ң еле тупаслана, кыргыйлана барган саен, аның укытучыга мө нә сә бә те дә ү згә рә, тупаслана барды.

Без – хә зерге заман укытучылары. Бү генге кө ндә бездә н хө кү мә т тә, ата-ана да укучылар да кү пне ө мет итә. Без хә зерге заман техника казанышлары, интернет, компьютер нечкә леклә рен белеп, аны ү з практикабызда куллана белергә тиешбез. Мә гариф ө лкә сендә барган һ ә р яң алык, һ ә р яң а метод безгә кагыла. Кирә кме, кирә к тү гелме, ә мма бу яң алыкларны безгә кө члә п тагу кө ннә н-кө н кө чә я. Ү з метод-алымнарыбыздан читлә шеп, ә ллә кайдагылары тагыла. Яң алыкны белеп барып, практикада куллану – файдалы нә рсә, лә кин чамасын белеп, тиешле урында кулланганда гына.

Соң гы елларда укытучының дә рә җ ә сен кү тә ререгә омтылыш бар, анысы. Аның тормыш дә рә җ ә сен, шартларын, хезмә т хакын ү стерү кирә клеге кө н кадагына килеп басты. Чө нки мә ктә пкә яшь укытучыларны тарту ихтыяҗ ы туды. Яшьлә р укытучы һ ө нә рен килә чә клә ре белә н бә йлә п тү гел, ә бары диплом ө чен генә сайлый башладылар. Авыл җ ирлегенә укытырга килергә атлыгып тормыйлар, чө нки авылның килә чә ккә ө мете юк. Колхоз- совхозлар бетү – авылның тамырына балта чапты, яшьлә рне шә һ ә р мохите суырып алды. Авыл белә н бергә мә ктә п тә - ү лемгә хө кем ителгә ннә р рә тендә. Кө н саен мә ктә бегезне ябабыз, сезне кыскартабыз дип тукулар, куркытулар авыл укытучысын эчтә н ашый. Боларның берсенә дә исебез китмә с иде, ә мма барыбызның да бала ү стерә се, аларны укытасы, кеше итә се бар шул. Бигрә к тә хатын-кыз укытучылар беркая да чыгып китә алмый: ө йдә - бала-чагасы, ире шә һ ә рдә эшли.

Бү генге балаларның психик халә те дә безне борчуга сала. Контроль эшлә р, югарыдан килгә н тестированиелә р, БДИ – баланы балалыгыннан аера, иртә олыгаерга мә җ бү р итә. Аларны тормышка, имтиханнарга ә зерлә ү, һ ә рберсенең психологиясен белеп, тө рле алым-ысулларны куллануны талә п итә.

Авыл укытучысының һ ә р кылган гамә ле, гаилә се, балалары һ ә р кеше кү з алдында. Монда укытучы ү зе һ ә м эше белә н генә тү гел, ә гаилә се, балалары белә н дә ү рнә к булырга тиеш.

Элек-электә н авыл җ ирлеге ү зенең каһ арман улларын тудырган, ү стергә н. Алар авылның саф һ авасын сулап, шифалы чишмә суларын эчеп, кешелекле, миһ ербанлы тирә лектә яшә п, тә рбиялә неп зур шә хес булып формалашканнар. Авыл мә ктә бенең, авыл укытучыларының хезмә те югалмаган, алар маяк булып гел янып, ү з эшлә ренең нә тиҗ ә сен кү рсә теп, белдереп торалар. Шуң а кү рә дә авылларны саклау, ү стерү, хезмә т кешесен эш белә н тә эмин итү – хө кү мә т вә киллә ренең изге бурычы дип саныйм мин.