Қорытынды

Жә не соң ында айтарым:

Ә й, жастар! Аллаһ тан қ орқ ың дар, осы дү ниеде бақ ытсыздық қ а, о дү ниеде азапқ а итермелейтін шайтанның оң ай олжасына айналмаң дар!

Аллаһ тан қ орқ ың дар, мұ сылман қ арттарды, ү лкендерді, кішілерді, ә пке-қ арындастарымызды, аналарымыз бен қ ыздарымызды ө лтірмең дер!

Еліміздегі тұ рақ тылық қ а қ ызғ анышпен қ арайтын пә леқ орлардың қ олшоқ парына айналмаң дар!

Уа, мұ сылмандар! Шариғ ат хауариждер мен такфиршілерді жек кө ру керек екенін бұ йыратынын ұ мытпаң дар! Ө йткені олардан ең алдымен ө зіміз жапа шегеміз. Олар қ ысымғ а алынса, Ислам да қ ысымғ а алынғ аны деп ойламаң дар! Оларды аяп, жандарың ашымасын!

Уа, мұ сылмандар! Аллаһ тан қ орқ ың дар, тыйым салынғ ан қ анды тө кпең дер, ө згенің дү ние-мү лкіне қ ол сұ қ паң дар!

Сонымен қ атар, елімізде орын алып жатқ ан оқ иғ аларды сырттай бақ ылап отырғ ан шенеуніктерге, не оғ ан бағ ыныштыларғ а, қ арапайым азаматтарғ а айтарым: БАҚ -тың тұ тқ ындарына айналмаң дар, олар сенімсіз ақ парат таратады немесе сенімді мә лімет айтып, бірақ оларғ а ө з дү ниетанымына сай тү сініктеме береді. Аллаһ бізге ойлайтын ақ ыл-парасат берді. Ойланың дар, шындық ты іздең дер, сол салада істейтін мамандардан сұ раң дар! Бұ ғ ан Аллаһ Тағ аланың Ө зі бұ йырады: «Егер ө здерің білмесең дер, білім иелерінен сұ раң дар».

Аллаһ Тағ ала былай дейді: «Ә й, мү міндер! Бұ зақ ы біреу хабар келтірсе, оны анық таң дар. Ә йтпесе білмей бір елге кесірлерің тиіп, істегендерің е ө кінесің дер» (Хужжурат сү ресі, 6-аят).

Неге осы сіздер туралы апталық басылымдарда жағ ымсыз нә рсе жазса, сіздер газеттерде жазылғ ан нә рсенің бә ріне сене берудің қ ажеті жоқ дейсіз, ал дінің ізге тіл тигізген кезде неге оларғ а қ ұ лақ саласыз?

Уа, адамдар! Ислам – бұ л мейірімділік діні екенін білің іздер! Аллаһ Тағ ала былай деген: «Біз сені бү кіл ә лемге мейірім етіп қ ана жібердік» (Ә нбия сү ресі, 107-аят)

Қ оғ амымыздың жоғ арыда атап ө ткен барлық мү шелерінің назарына тағ ы айтарым бар:

«Аллаһ қ а қ айтарылатын кү ннен қ орқ ың дар. Сол кү ні ә рбір адам істегенін алады жә не оғ ан ә ділетсіздік қ ылынбайды» (ә л-Бақ ара сү ресі, 281-аят).

«Сол кү ні ә ркім істеген игілігін ә зір табады да, істеген жамандығ ының арасымен ө з арасының ұ зақ қ ашық тық та болуын қ алайды» (Ә ли ‘Имран 3: 30).

«Сол кү ні, кісі туысынан қ ашады: шешесінен, ә кесінен, ә йелінен жә не балаларынан. Ол кү ні ә ркімнің ісі - ауыр (ә ркім ө з халімен ә лек)» (Абаса 80: 34-37).

Ұ йқ ыларың нан ояның дар, ұ қ ыпсыздық тарың нан арылың дар жә не жер бетінде бұ зақ ылық таратуда шайтанның қ аруы болмаң дар!

[1] Бұ ғ ан мысал ретінде дінге жан ашу дегенді желеу етіп кейбір мұ сылмандардың алды-артына қ арамай кез келген кісіні кү пірлікте айыптауларын келтіруге болады. Мұ ндай қ ұ былыс кө біне Қ азақ станның батыс аймағ ында белең алғ ан. Бұ л жө нінде шейх Ибн ‘Усаймин: “Біздің кезімізде ө здерін діннің қ атарына жатқ ызып, діни қ ызғ анышсымақ қ а негізделіп, Аллаһ пен Оның Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) кү пірлікте айыптамағ ан адамдарды кү пірлікте айыптап жү ргендерді кездестіруге болады! ”. Қ з.: “Шарх ә л-Қ ауа‘ид ә л-муслә ” 77.

Міне осы ұ станыммен олар ислам елдерінің ә мірлерін кү пірлікте айыптап, ал сол елдердің ө здерін кә пірлердің жерлері деп ү кім шығ аруғ а асығ ады. Шейх Салих ә л-Фаузан былай дейтін: “Кім мұ сылмандардың барлық ә мірлерін кү пірлікте айыптаса жә не оларғ а қ арсы шығ уғ а шақ ырса, сол – хауариж! ” Тың даң ыз: “Шарх Науақ идуль-Ислә м”.

Жас мұ сылман жігіттер мен мұ сылман қ ыз-келіншектердің ө з ата-аналарын кү пірлікте айыптап жатқ андарын да кө руге болады, ал егер ата-аналары шариғ ат бойынша шынымен сондай болса да, қ алайша олар ата-анасына қ атысты ө шпенділік кө рсетіп, артық кететеді екен?! Ө йткені тіпті кә пір ата-аналар туралы Аллаһ Тағ ала: «Мағ ан жә не ә ке-шешең е шү кір ет. Қ айтар орның - Мен жақ. Егер екеуі білмеген нә рсең ді Мағ ан ортақ қ осуғ а зорласа, оларғ а бағ ынба! Олармен дү ниеде жақ сылық пен жолдас бол! » (Луқ ман 31: 15), - деп бұ йырады.

Тіпті ата-аналар баласына ширк жасатуғ а талпыныс танытса да, Аллаһ оларғ а мұ ндай ұ лы кү нә жасау мә селесінде бағ ынбауды бұ йырады, бірақ бә рібір оларғ а ізгі қ арым-қ атынас жасауды ә мір етеді! Ал ө з балаларын ширк жасауғ а мә жбү рлемейтін ата-аналар туралы не айтуғ а болады, алайда балалары олармен туысқ андық қ атынасты ү зіп, тіпті оларды асырауды міндетті емес деп есептейді?! Имам ә л-Хаттаби былай дейтін: “Мұ сылман ұ л бала ө з ата-анасын, тіпті олар кә пір болса да, асырауғ а міндетті”. Қ з.: “Фатхуль-Бари” 5/234.

Шейх Ибн ә л-Қ айим «Туысқ андық байланысты ү зуші Жә ннатқ а кірмейді» деген хадисті келтіріп: “Туысқ андық байланысты ұ стап тұ ру міндетті болып табылады, тіпті кә пірлермен де”, - деген. Қ з.: “Ахкаму ә һ ли-ззиммә ” 2/317.

Сондай-ақ ғ алымдарды, олардың айтқ андары ө здерінің қ алауларына сә йкес келмейтіндіктен, екіжү зділікке айыптап жатқ андарды кө руге болады. Ө з негізінде халал болғ ан нә рселердің кө бін харам етіп жү ргендерді де, сондай-ақ білімдері жеткіліксіз жә не қ ұ зырсыз адамдардың Ислам ү мметінің кө кейтесті мә селелерін талқ ылап, шешуге кірісіп жү ргендерін де кө ре аламыз. Бір ә йелдердің басқ а ә йелдерді ә келерінен де, кү йеулерінен де сұ рамай жихадқ а шығ уғ а шақ ырып жү ргендерін де кө рудеміз.

Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деп ақ иқ атты айтты: «Ақ иқ атында, адамдар ү шін сондай бір ө тірікшілерге сеніп, шыншылдарғ а сенуді қ оятын; қ иянатшылдарғ а аманат тапсырып, сенімге лайық ты адамдар жайлы «опасыз ба» деп кү діктенетін; жә не сө з рууайбидаларғ а берілетін замандар келеді». Одан: “Рууайбида деген кім? ” – деп сұ рағ анда, ол: «Жаппай адамдарғ а қ атысты мә селелер туралы сө йлейтін ақ ымақ! » - деді. Ахмад 2/291, Ибн Мажжә һ 4036. Хафиз Ибн Хажжә р, хафиз Ибн Касир, шейх Ахмад Шакир жә не шейх ә л-Ә лбани хадисті сахих деді.

Ө згенің мал-мү лкінің қ алайша опасыздық пен тартып алынып жатқ анын, ал онымен қ оса тыйым салынғ ан қ анның тө гілуіне жол беріліп жатқ анын да кө руге болады. Абу Қ атада Филистыни сияқ ты біреудің адам ө лтіруді, оның ішінде ә йелдер мен балаларды ө лтіруді рұ қ сат етіп жатқ анын кө рудеміз. Алайда мұ ндай нә рсе ақ иқ аттан алыс, Аллаһ тың да, Аллаһ тың Елшісінің де (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) бұ л шектен шығ ушылық қ а салынғ ан адамдардың оларғ а жапсырып қ ойғ ан нә рселеріне еш қ атысы жоқ. Аллаһ Тағ ала былай деп айтады: «Ө здерің е қ арсы соғ ысқ андармен Аллаһ жолында соғ ысың дар, бірақ рұ қ сат етілгеннің шегінен шық паң дар. Негізінен, Аллаһ шектен шығ ушыларды жақ сы кө рмейді» (ә л-Бақ ара 2: 190).

Ибн Аббас Аллаһ Тағ аланың осы сө здеріне тү сіндірме беріп, былай деді: “Ә йелдерді, балаларды, қ арттарды жә не сендерге бейбітшілікпен бет бұ рып, ө здерің мен соғ ыспайтындарды ө лтірмең дер! Ал егер осыны істесең дер, онда сендер – шектен шығ ушыларсың дар! ” Қ з.: “Тафсир ә т-Табари” 2546.

Имам ә н-Науауи былай деді: “Кә пірлердің ә йелдері мен балаларын, егер олар шайқ асуғ а қ атыспайтын болса, ө лтіруге тыйым салынғ андығ ы туралы ғ алымдар бірауызды келісімде! ” Қ з.: “Шарх «Сахих» Муслим” 11/292.

Имам Ибн Рушд: “Ә йелдер мен балаларды, егер олар соғ ыспайтын болса, ө лтіруге болмайтындығ ы жө нінде мұ сылмандардың ішінде келіспеушіліктер жоқ ”, - деді. Қ з.: “Бидаятуль-мужтахид” 1/386.

Ө кінішке орай, біздің кезіміздегі кө птеген мұ сылмандар бой ұ рып жатқ ан шектен шығ ушылық тардың мысалдары ө те кө п.

Шейх Ибн ә л-Қ айим шайтанның айлаларының тү рлерін атап ө тіп, былай деп жазғ ан: “Кейбір ізгі салә фтар былай дейтін: «Аллаһ тан қ андай бұ йрық келмесін, міндетті тү рде шайтан осығ ан ық пал етудің екі тетігіне ие болады: не босаң су мен немқ ұ райлылық, не шектен шығ ушылық пен нысапсыздық. Жә не ол осы екі жағ дайдың біреуімен ү стем болуын тоқ татпайды». Адамдардың санаулысынан басқ а кө пшілігі бұ л екі халдың бірінде: не немқ ұ райлылық та, не артық кетуде болады. Жә не кейбіреулері ғ ана Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) жә не оның сахабалары жү рген тура жолда бекем тұ рады! ” Қ з.: “Иғ асату-ллә хфан” 1/116.

Сондай-ақ Ибн ә л-Қ айим былай деп жазғ ан: “Адамдамдардың кө пшілігі Аллаһ қ а Ол тыйым салғ ан нә рселері арқ ылы ғ ибадат етіп, мұ нысы мойынсұ ну жә не жақ ындау екендігіне нық сенеді. Жә не мұ ндай адамның жағ дайы, ө зінің істеп жатқ аны кү нә екендігін тү сінетін адамның жағ дайынан жаман! ” Қ з.: “Иғ асату-ллә хфан” 2/181.

Біз Аллаһ Тағ аладан бізді шектен шығ ушылық тардан сақ тап, тура жолда нық тұ рушылардан етсін деп тілейміз!

[2] Аллаһ Тағ ала сондай-ақ: «Жер жү зі тү зетілгеннен кейін бү лікшілік қ ылмаң дар», - деп бұ йырды (ә л-Ағ раф сү ресі, 56-аят).

Ә л-Қ уртуби: «Аллаһ Тағ ала, Оғ ан мадақ тар болсын, тә ртіп орнатылғ аннан кейін қ андай да болмасын, кез келген бұ зақ ылық жасауғ а тыйым салды жә не бұ л (ү кім) барлық адамдарғ а қ атысты», - деді. Қ з.: “Тафсир ә л-Қ уртуби” 6/145.

[3] Имам ад-Даххак былай деді: “Яғ ни Адамның ұ лы ө з бауырын зұ лымдық пен ө лтіргені себепті”. Қ з.: “Задуль-масир” 2/339.

[4] «Жер бетінде бұ зақ ылық тарату» деген сө здер оны жасағ андығ ы себепті адамның ө мірі халал болып кететін қ ылмысты білдіреді. Қ з.: “Тафсир Ибн ә л-Жә узи” 2/341, “Тафсир Ибн Касир” 2/46.

[5] Тыйым салынғ ан қ анды тө кпей ө лген адамның артық шылығ ы туралы Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дейтін: «Кім Аллаһ ты Оғ ан ешкімді серік қ оспағ ан жә не харам етілген қ анды тө кпеген кү йімен кездестірсе – Жә ннатқ а кіреді! » Ахмад 4/152, Ибн Мажжә һ 2618. Хадис сахих. “ә с-Сильсилә ә с-сахиха” 2923. Ал мұ сылманғ а Жә ннат емей, не керек?!

[6] Осыда қ ақ ысыз адам ө лтіру кү нә сінің ү лкендігіне нұ сқ ау бар! Кө птеген имамдар адам ө лтірудің кү нә сі шарап ішуден, зина жасаудан жә не ө сім жеуден едә уір жаман деп есептеген. Ал имам ә н-Науауи былай деп айтқ ан: ”Біздің жақ тастарымыз: «Кө пқ ұ дайшылық тан кейін ең ү лкен кү нә - адам ө лтіру! » - деген“. Қ з.: “Шарх «Сахих» Муслим” 2/262.

[7] Ғ алымдардың арасында бұ л аятқ а сү йену керектігінде жә не ол тек Таурат иелеріне қ атысты емес екендігі жө нінде келіспеушіліктер жоқ. Сондай-ақ, осы аятқ а негізделіп ғ алымдар ә йелді ө лтірген еркекті ө лім жазасымен жазалау қ ажет дейді. Қ з.: “Тафсир Ибн Касир” 2/32, “Тафсир ә ш-Шә укани” 2/46.

[8] Бұ л аят мұ сылманды ө лтіруге қ атысты тү сірілген ең қ орқ ытушы аят болып табылады. Ғ алымдардың «... оның жазасы ішінде мү лде қ алатын Тозақ болады» деген аятты тү сінудегі пікірлері ә ртү рлі болды. Егер мұ сылманды ө лтіру кө пқ ұ дайшылық болып табылмаса, онда қ алайша адам Тозақ та мә ң гі жанады?! Біреулері: бұ л аятта сө з қ орқ ыту туралы болып тұ р, яғ ни мұ ндай адам Тозақ та ұ зақ уақ ыт болады дейді. Басқ алары бұ л аятта сө з мұ сылманды ө лтіру – рұ қ сат етілген деп, осыны істейтін адам туралы болып тұ р дейді, ө йткені мұ ндай жағ дайда ол харамды халал еткені ү шін кә пір болады деп есептейді. Ал ү шіншілері: «Мұ сылманды ө лтіру ә рекетінің ө зі адамды Тозақ та мә ң гі қ алуғ а лайық ты етеді, алайда мұ ны істеген адам мұ сылман болғ ан болса, онда бірқ ұ дайшылдығ ы оның Тозақ та мә ң гі қ алуына кедергі болатын себеп болады, ө йткені бірде-бір бірқ ұ дайшыл кү нә хар Тозақ та мә ң гі қ алмайды! » - дейді. Қ з.: “Фатхуль-Бари” 12/196, “Тафсир Ибн Касир” 2/374-375, “Тафсир ә л-Бахруль-мухит” 3/483.

Бұ л пікірлердің барлығ ы ә һ лю-Суннаның сенімдеріне қ айшы келмейді жә не дұ рыс болып табылады.

[9] Имам ә л-Мунауи былай деген: “Қ ұ лдар арасында есеп ең алдымен кісі қ анын тө гуден басталатын себебі, бұ л кү нә ширктен кейінгі ең ү лкен кү нә жә не дә л осыдан есеп-қ исап басталатындығ ы бұ л кү нә ның қ аншалық ты ү лкен екенін кө рсетеді! ” Қ з.: “Фә йдуль-Қ адир” 3/347.

[10] Кө птеген тура жолғ а ерген адамдар дә л осы тыйым салынғ ан қ анды тө гемін деп адасушылық қ а ұ шырағ ан. Бұ ғ ан мысал ретінде харижилерді келтіруге болады, олардың бұ рыннан айналысатын ісі – адам ө лтіру, қ азір де солай. Ө йткені, қ ақ ысыз қ ан тө гу – ү лкен кү нә екеніне еш кү мә н жоқ, ал ү лкен кү нә иманды ә лсіретеді, оның ү стіне, хадистерде адам ө лтіру адасушылық қ а алып барар жол деп кө рсетілген, ә рі ондай адам Аллаһ тың кө мегінен мақ ұ рым қ алады! Егер Аллаһ адамды тура жолмен жү ргізбесе, қ алайша ол ө зі тура жолмен жү рмек?! Пайғ амбарымыз (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деген: «Аллаһ кімді тура жолғ а салса, оны ешкім адастыра алмайды. Ал Ол кімді адастырса, оны ешкім тура жолғ а сала алмайды! » Абу Дә уд.

[11] Сө з Меккедегі Қ орық ты (Харам) Мешітінің территориясында кү нә жасау туралы болып тұ р. Хафиз Ибн Хажжә р былай дейтін: “Бұ л хадис Қ орық ты аймақ та кіші кү нә жасау басқ а жерде ү лкен кү нә жасаудан жаман екендігіне сырттай нұ сқ ап тұ р”. Қ з.: “Фатхуль-Бари” 12/219.

[12] Тек игіліктен мақ ұ рым қ алғ ан пасық қ ана мұ ндай сө здерге назар аудармай, ойланбауы мү мкін!

[13] Бұ ғ ан мысал ретінде араб елдеріндегі тө нкерістерді келтіруге болады.

[14] Мұ сылманды ө лтіру былай тұ рсын, тіпті ол туралы жаман ойлаудың ө зіне тыйым салынғ ан! Ибн Умар, Аллаһ оғ ан разы болсын, былай деп баяндайтын: “Мен Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Қ ағ баны тауап жасап жү ріп: «Сен қ андай ә демісің жә не сенің жұ пар иісің қ андай ә демі! О, сен қ андай айбындысың жә не сенің қ асиеттілігің қ андай айбынды! Мухаммадтың жаны Қ олында болғ анмен (Аллаһ пен) ант етемін, мү міннің қ асиеттілігі Аллаһ тың Алдында сенің қ асиеттілігің нен ұ лы! Оның мал-мү лкі мен қ аны - қ ол сұ ғ ылмайтын (нә рсе) жә не қ асиетті жә не біз ол туралы тек жақ сы ойлауымыз керек». Ибн Мажжә һ 2619. Хадистің сахихтығ ын ә л-Бусайри, шейх Ахмад Шакир жә не шейх ә л-Ә лбани растағ ан. Қ з.: “ә с-Сильсилә ә с-сахиха” 3420.

[15] Ә й, мұ сылмандар! Пайғ амбарымыз (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) бір жерде кә пірді ө лтіру кісіні Тозақ қ а алып барады деп уә де етіп жатыр, ал басқ а бір жерде, хауариждердің мұ сылман екеніне қ арамастан оларды ө лтіру Жә ннатқ а алып барады деп уә де етіп жатыр! Егер кімде-кім осы нә рсеге сене алмай абдырап, келісе алмайтынын білдіріп жатса, онда ол кісінің надандығ ы, шешім шығ аратын шақ та шариғ атқ а емес, эмоцияларғ а ерік беретіні анық болды.

⇐ Предыдущая 12