Antoine Marie Roger de Saint-Exupéry (1900 - 1944) 7 страница

Tô i, tô i im lặ ng.

Em có hơ i nả n. Như ng em gắ ng thê m mộ t lầ n nữ a:

– Sẽ hay lắ m chứ, ô ng biế t đ ấ y. Tô i cũ ng sẽ nhì n cá c ngô i sao. Cá c ngô i sao sẽ là nhữ ng cá i giế ng vớ i mộ t cá i rò ng rọ c han rỉ. Tấ t cả mọ i ngô i sao sẽ ró t cho tô i uố ng...

Tô i, tô i im lặ ng.

– Sẽ thậ t buồ n cư ờ i! Ô ng sẽ có nă m tră m triệ u chiế c chuô ng, cò n tô i, nă m tră m triệ u nguồ n nư ớ c...

Và em cũ ng im luô n, bở i vì em khó c...

– Đ â y rồ i. Ô ng đ ể tô i bư ớ c mộ t mì nh thô i.

Và em ngồ i xuố ng vì sợ.

Em lạ i nó i nữ a:

– Ô ng biế t đ ấ y... đ oá hoa củ a tô i... tô i phả i có trá ch nhiệ m! Nà ng thậ t là yế u đ uố i! Nà ng thậ t ngâ y thơ! Nà ng chỉ có bố n cá i gai chẳ ng thấ m và o đ â u đ ể mà chố ng trọ i trê n đ ờ i...

Tô i ngồ i xuố ng vì khô ng thể giữ mì nh đ ứ ng đ ư ợ c nữ a. Em nó i:

– Kia rồ i... chỉ có thế thô i...

Em lư ỡ ng lự mộ t chú t, rồ i đ ứ ng lê n. Em bư ớ c mộ t bư ớ c. Cò n tô i, tô i khô ng thể nà o cử đ ộ ng đ ư ợ c.

Chỉ có mộ t loá ng chớ p mà u và ng gầ n bê n mắ t cá châ n em. Em đ ứ ng mộ t lú c khô ng đ ộ ng đ ậ y. Em khô ng kê u. Em ngã xuố ng nhẹ nhà ng như mộ t cá i câ y. Cả mộ t tiế ng đ ộ ng cũ ng khô ng có, là bở i vì cá t.

XXVII

Và giờ đ â y, đ ú ng vậ y, sá u nă m đ ã trô i qua... Tô i chư a bao giờ kể lạ i câ u chuyệ n nà y. Nhữ ng bạ n bè gặ p lạ i tô i rấ t lấ y là m hà i lò ng thấ y tô i cò n số ng. Tô i đ ã rấ t buồ n, như ng tô i nó i vớ i họ: Đ ó là vì mệ t...

Bâ y giờ tô i đ ã nguô i nguô i. Nghĩ a là... khô ng hẳ n là như thế. Như ng tô i biế t em đ ã trở về tinh cầ u củ a mì nh, vì sá ng sớ m hô m sau, tô i đ ã khô ng tì m thấ y thâ n xá c em. Cá i thâ n xá c chẳ ng nặ ng nề gì mấ y... Và ban đ ê m, tô i thí ch lắ ng nghe cá c ngô i sao. Chú ng như nă m tră m triệ u cá i chuô ng nhỏ...

Như ng có xả y ra mộ t đ iề u gì đ ó khô ng bì nh thư ờ ng. Chiế c rọ mõ m tô i đ ã vẽ cho ô ng hoà ng nhỏ, tô i đ ã quê n vẽ thê m cá i đ ai da. Em sẽ khô ng thể nà o buộ c nó cho con cừ u đ ư ợ c.

Thế là tô i tự hỏ i: " Chuyệ n gì đ ã xả y ra trê n tinh cầ u ấ y? Có lẽ con cừ u đ ã ă n mấ t đ oá hoa chă ng... "

Khi thì tô i tự nhủ: " Chắ c là khô ng! Ô ng hoà ng nhỏ đ ê m nà o cũ ng đ ậ y hoa trong cá i bầ u kí nh, và em cũ ng trô ng chừ ng con cừ u cẩ n thậ n... " Thế là tô i vui sư ớ ng. Và tấ t cả cá c ngô i sao mỉ m cư ờ i dị u dà ng.

Khi thì tô i tự nhủ: " Thế nà o chẳ ng có lú c ngư ờ i ta lơ đ ã ng, và thế là đ ủ! Em đ ã quê n mấ t, mộ t đ ê m nà o đ ó, cá i bầ u kí nh, hoặ c con cừ u lẻ n ra khô ng mộ t tiế ng đ ộ ng trong đ ê m... " Thế là nhữ ng cá i chuô ng nhỏ đ ề u biế n thà nh nư ớ c mắ t!...

Đ ó là mộ t bí ẩ n lớ n lao. Vớ i bạ n, là ngư ờ i cũ ng yê u ô ng hoà ng bé nhỏ, cũ ng như vớ i tô i, cả vũ trụ nà y sẽ chẳ ng cò n như cũ nế u như ở đ â u đ ó, khô ng biế t ở đ â u, mộ t con cừ u mà ta khô ng biế t, đ ã có hay là khô ng ă n mộ t đ oá hoa hồ ng...

Hã y nhì n lê n trờ i. Hã y tự hỏ i: con cừ u đ ã có ă n hay khô ng ă n đ oá hoa? Và bạ n sẽ thấ y tấ t cả đ ề u thay đ ổ i...

Và khô ng mộ t ngư ờ i lớ n nà o lạ i hiể u đ ư ợ c chuyệ n ấ y quan trọ ng đ ế n như ờ ng nà o!

Cả nh ấ y đ ố i vớ i tô i, là cả nh đ ẹ p nhấ t và buồ n nhấ t trê n thế gian. Nó cũ ng là cá i cả nh ở trang trư ớ c, như ng tô i đ ã vẽ mộ t lầ n nữ a đ ể bạ n nhì n rõ hơ n. Chí nh tạ i nơ i đ â y ô ng hoà ng bé nhỏ đ ã xuấ t hiệ n trê n Trá i Đ ấ t, rồ i lạ i biế n đ i. Hã y nhì n chă m chú cả nh nà y cho đ ế n khi bạ n chắ c rằ ng bạ n có thể nhậ n ra nó, nế u ngà y kia bạ n du hà nh sang châ u Phi, trong sa mạ c. Và nế u bạ n tì nh cờ đ i ngang qua đ ó, tô i xin bạ n, xin bạ n đ ừ ng vộ i, hã y ná n lạ i mộ t chú t ngay dư ớ i ngô i sao! Nế u bấ y giờ có mộ t đ ứ a bé đ ế n bê n bạ n, nế u em cư ờ i, nế u em có má i tó c và ng ó ng, nế u em khô ng trả lờ i khi ngư ờ i ta hỏ i, bạ n sẽ đ oá n ra đ ấ y là ai. Bấ y giờ bạ n hã y thư ơ ng tô i! Đ ừ ng đ ể tô i buồ n quá thế nà y: Hã y viế t thư cho tô i bá o rằ ng em đ ã trở lạ i...

Antoine Marie Roger de Saint-Exupé ry (1900 - 1944)

Vă n sĩ và phi cô ng ngư ờ i Phá p, mộ t anh hù ng trong đ ờ i thự c, ngư ờ i nhì n sự phiê u lư u mạ o hiể m dư ớ i gó c đ ộ củ a mộ t thi sĩ - hoặ c đ ô i khi vớ i con mắ t trẻ thơ. Hoà ng tử bé là tá c phẩ m nổ i tiế ng nhấ t củ a Saint-Exupé ry, ra đ ờ i và o nă m 1943 và đ ã trở thà nh mộ t trong số cá c tá c phẩ m vă n họ c cổ đ iể n dà nh cho trẻ em trong thế kỷ hai mư ơ i. Ô ng tham gia Chiế n tranh Thế giớ i lầ n II vớ i cư ơ ng vị phi cô ng chiế n đ ấ u. Má y bay củ a ô ng bị bắ n rơ i trê n vù ng trờ i nư ớ c Phá p và o nă m 1944.

" Nhữ ng ngư ờ i lớ n, chẳ ng bao giờ tự họ hiể u đ ư ơ ù c cá i gì cả, và thậ t là mệ t cho trẻ con lú c nà o cũ ng phả i giả i thí ch cho họ. " (trí ch Hoà ng tử bé , 1931)

Antoine de Saint-Exupé ry sinh ở Lyons ngà y 29 thá ng 6 nă m 1900 trong mộ t gia đ ì nh quí tộ c đ ị a phư ơ ng lâ u đ ờ i. Cha ô ng là mộ t chuyê n viê n cô ng ty bả o hiể m, mấ t nă m 1904 vì chứ ng đ ộ t quị. Mẹ ô ng, bà Marie de (Fonscolombe) Exupé ry (1875- 1972), đ ư a cá c con đ ế n Le Mans và o nă m 1909, tạ i lâ u đ à i Saint-Maurice-de-Ré mens củ a ngư ờ i dì. Tạ i đ â y, ô ng đ ã trả i qua nhữ ng nă m thá ng tuổ i thơ giữ a nhữ ng ngư ờ i thâ n củ a mì nh. Ô ng theo họ c cá c trư ờ ng dò ng Jesuit ở Montgré và Le Mans, và cả trư ờ ng Cô ng giá o ở Thụ y Sĩ (1915-1917). Sau khi thi rớ t trư ờ ng dự bị đ ạ i họ c, ô ng đ ă ng ký họ c mô n kiế n trú c ở trư ờ ng cao đ ẳ ng Beaux-Arts.

Bư ớ c ngoặ t củ a cuộ c đ ờ i ô ng xả y ra khi ô ng nhậ p ngũ và o nă m 1921, và đ ư ợ c gở i đ ế n Strasbourgh đ ể dự khó a huấ n luyệ n phi cô ng. Và o ngà y 9 thá ng 7 nă m 1921, ô ng bay chuyế n đ ầ u tiê n mộ t mì nh vớ i kiể u má y bay Sopwith F-CTEE. Ô ng lấ y bằ ng phi cô ng và o nă m 1922, và sau đ ó đ ị nh cư ở Paris nơ i ô ng khở i sự viế t vă n. Tiế p theo đ ó là nhữ ng nă m ké m may mắ n. Cuộ c đ í nh hô n củ a ô ng vớ i nữ vă n sĩ Louise de Vilmorin bị hủ y bỏ, và ô ng cũ ng khô ng thà nh cô ng trong việ c viế t lá ch và kinh doanhư Ô ng phả i là m hà ng loạ t nghề từ quả n thủ thư việ n đ ế n buô n bá n đ ộ ng cơ. Tá c phẩ m đ ầ u tay củ a ô ng là truyệ n ngắ n Ngư ờ i lá i má y bay (L'Aviateur) xuấ t bả n và o nă m 1926 trê n tạ p chí vă n họ c Le Navire d'argent. Sau đ ó, ô ng tì m thấ y mộ t cô ng việ c thự c sự, là chuyê n chở thư tí n cho cô ng ty thư ơ ng mạ i hà ng khô ng Aé ropostale ở Bắ c Phi trong 3 nă m, vớ i nhiề u lầ n chế t hụ t. Và o nă m 1928, ô ng là m giá m đ ố c vù ng bay Cap Juby ở Rio de Oro, sâ u trong sa mạ c Sahara. Ô ng yê u thí ch sự cô đ ộ c củ a sa mạ c và mô tả vẻ đ ẹ p hoang dã củ a nó trong cá c tá c phẩ m Hoà ng tử bé và Thà nh trì (1948). Trong vò ng 3 nă m, Saint-Exupé ry viế t tiể u thuyế t Tà u thư phư ơ ng nam (1929), ngợ i ca lò ng dũ ng cả m củ a nhữ ng phi cô ng đ ầ u tiê n, nhữ ng con ngư ờ i đ ã bấ t chấ p hiể m nguy trong cuộ c đ ua tranh tố c đ ộ, đ ể chiế n thắ ng cá c đ ồ ng nghiệ p đ ư a thư củ a họ theo đ ư ờ ng tà u hỏ a và đ ư ờ ng thủ y. Mộ t mạ ch truyệ n khá c trong tá c phẩ m nà y mô tả cuộ c tì nh bấ t thà nh củ a tá c giả vớ i nữ vă n sĩ Louise de Vilmorin. Tà u thư phư ơ ng nam đ ư ợ c đ ạ o diễ n Robert Bresseo dự ng thà nh phim và o nă m 1937.

Và o nă m 1929, Saint-Exupé ry đ ế n Nam Mỹ là m cô ng việ c chuyê n chở thư tí n qua dã y Andes. Kinh nghiệ m nà y là m nê n cố t truyệ n củ a tiể u thuyế t thứ hai, Bay đ ê m, đ ã trở thà nh mộ t bestseller trê n bì nh diệ n quố c tế, đ oạ t giả i Femina, và đ ư ợ c đ ư ợ c đ ư a lê n mà n ả nh và o nă m 1933, vớ i cá c ngô i sao đ iệ n ả nh Clark Gable và Lionel Barrymore. Trong câ u chuyệ n, Riviè re, ngư ờ i phụ trá ch sâ n bay kiê n nghị, đ ã từ bỏ tấ t cả cá c toan tí nh về hư u và xem cô ng việ c chuyê n chở thư tí n như là mụ c đ í ch đ ờ i mì nh. 'Chú ng ta khô ng cầ n đ ế n sự vĩ nh cử u', ô ng nghĩ. 'Đ iề u mà chú ng ta cầ n là khô ng đ ể nhữ ng hà nh đ ộ ng và sự việ c đ ộ t nhiê n mấ t đ i ý nghĩ a thự c sự củ a chú ng. Nhờ đ ó, thế giớ i xung quanh chú ng ta sẽ mở toang ra từ mọ i phí a. ' (trí ch Bay đ ê m)

Saint-Exupé ry lậ p gia đ ì nh nă m 1931 vớ i Consuelo Gomez Castillo, và khở i sự là m phi cô ng thử nghiệ m cho Air France và cá c cô ng ty hà ng khô ng khá c. Ô ng viế t cho tờ Paris-Soir mô tả sự cố khẩ n cấ p ở Moscow nă m 1936, và sá ng tá c hà ng loạ t bà i viế t về Cuộ c nộ i chiế n ở Tâ y Ban Nha. Saint-Exupé ry số ng cuộ c đ ờ i phiê u bạ t, rà y đ â y mai đ ó : ô ng mua mộ t má y bay hiệ u Caudron Simoun (F-ANRY) vớ i số tiề n cò n lạ i củ a mì nh, và trả i qua mộ t tai nạ n má y bay ở Libya, sau đ ó mua mộ t má y bay Caudron Simoun khá c và o nă m 1937 và lạ i gặ p tai nạ n chấ n thư ơ ng nghiê m trọ ng ở Guatemala trong mộ t vụ rớ t má y bay.

Vớ i sự đ ộ ng viê n củ a ngư ờ i bạ n André Gide, Saint-Exupé ry viế t mộ t quyể n sá ch về nghề lá i má y bay. Cõ i ngư ờ i ta, ra đ ờ i nă m 1939, đ oạ t giả i Grand Prix du Roman củ a Việ n Hà n Lâ m Phá p 1939 và giả i National Book Award ở Mỹ. Đ ạ o diễ n Jean Renoir (1894-1979) muố n dự ng thà nh phim và thả o luậ n vớ i tá c giả, chủ yế u về cá c chủ đ ề vă n họ c mà ô ng ghi nhậ n. Và o thờ i đ iể m đ ó Renoir là m việ c ở Hollywood nơ i ngư ờ i ta dự ng phim trong phim trư ờ ng. Renoir đ ư a ra ý tư ở ng dự ng phim ngay tạ i chí nh cá c đ ị a đ iể m đ ư ợ c mô tả trong truyệ n. Đ iề u nà y sẽ có lợ i thế đ ể thà nh cô ng ở Mỹ, như ng tiế c thay, khô ng ai muố n sả n xuấ t bộ phim.

Sau khi nư ớ c Phá p bị thấ t thủ trong Chiế n tranh Thế giớ i lầ n II, Saint-Exupé ry gia nhậ p quâ n đ ộ i, thự c hiệ n hà ng loạ t phi vụ, mặ c dù ô ng bị xem như là khô ng đ ủ khả nă ng lá i má y bay chiế n đ ấ u do mắ c phả i hà ng loạ t chấ n thư ơ ng trư ớ c đ â y. Tuy vậ y, Saint-Exupé ry vẫ n đ ư ợ c phong tặ ng huâ n chư ơ ng Croix de Guerre [Croix de Guerre: huâ n chư ơ ng đ ư ợ c nhà nư ớ c Phá p trao tặ ng cho cá c cá nhâ n hoặ c đ ơ n vị có thà nh tí ch trong Chiế n tranh Thế giớ i lầ n II. ]. Ô ng rờ i Mỹ nă m 1942 và bị phê phá n bở i nhữ ng ngư ờ i đ ồ ng hư ơ ng vì đ ã khô ng ủ ng hộ lự c lư ợ ng Nư ớ c Phá p Tự Do củ a de Gaulle ở London. Phi cô ng chiế n tranh (1942) mô tả chuyế n bay tuyệ t vọ ng củ a ô ng trê n giớ i tuyế n quâ n đ ị ch, khi nư ớ c Phá p đ ã thự c sự bị đ á nh bạ i. Nă m 1943 ô ng tá i gia nhậ p khô ng lự c Phá p đ ó ng ở Bắ c Phi (trong phi đ oà n ngư ờ i ta gọ i ô ng mộ t cá ch thâ n mậ t là Saint-Ex hay " thiế u tá Ex" ) và xuấ t bả n tá c phẩ m nổ i tiế ng nhấ t củ a mì nh, Hoà ng tử bé (1943), mộ t truyệ n ngụ ngô n trẻ em dà nh cho ngư ờ i lớ n. Cuố n sá ch đ ã đ ư ợ c dị ch sang gầ n nă m mư ơ i ngô n ngữ.

Hoà ng tử bé (1943, Le Petit Prince) - minh họ a bở i chí nh tá c giả. Câ u chuyệ n về mộ t phi cô ng phả i hạ cá nh khẩ n cấ p trong sa mạ c. Anh gặ p mộ t cậ u bé, ngư ờ i hó a ra là mộ t hoà ng tử từ hà nh tinh khá c đ ế n. Hoà ng tử kể về nhữ ng cuộ c phiê u lư u củ a em trê n Trá i Đ ấ t và về bô ng hồ ng quí giá trê n hà nh tinh củ a em. Em thấ t vọ ng khi phá t hiệ n ra hoa hồ ng là loà i bì nh thư ờ ng như bao loà i khá c trê n Trá i Đ ấ t. Mộ t con cá o sa mạ c khuyê n em nê n yê u thư ơ ng chí nh bô ng hồ ng củ a em và hã y tì m kiế m trong đ ó ý nghĩ a củ a cuộ c đ ờ i mì nh. Nhậ n ra đ iề u ấ y, hoà ng tử quay trở về hà nh tinh củ a em.

Ngà y 31 thá ng 7 nă m1944, Saint-Exupé ry cấ t cá nh từ đ ư ờ ng bă ng hẹ p ở Sardinia trong mộ t phi vụ trê n vù ng trờ i miề n Nam nư ớ c Phá p. Và và o cá i ngà y đ ị nh mệ nh đ ó, " thiế u tá Ex" đ ã ra đ i mã i mã i, khô ng bao giờ trở về nữ a... Trư ờ ng hợ p củ a ô ng đ ư ợ c xem như là mấ t tí ch. Sau nà y, ngư ờ i ta đ oá n rằ ng, má y bay củ a ô ng bị bắ n rơ i trê n vù ng biể n Đ ị a Trung Hả i hay có lẽ ô ng đ ã gặ p phả i tai nạ n. Saint-Exupé ry đ ể lạ i bả n thả o dang dở củ a tá c phẩ m Thà nh trì và mộ t và i ghi ché p mà chú ng đ ư ợ c xuấ t bả n sau ngà y ô ng mấ t.

" Tự do và á p bứ c là hai mặ t củ a cù ng mộ t đ iề u tấ t yế u, nơ i mà tồ n tạ i đ iề u nà y thì khô ng thể tồ n tạ i đ iề u kia " (trí ch Thà nh trì , 1948). Quyể n sá ch phả n á nh sự quan tâ m ngà y cà ng tă ng củ a Saint-Exupé ry đ ố i vớ i chí nh trị, và nhữ ng tư tư ở ng then chố t sau cù ng củ a ô ng.

Sự nghiệ p vă n chư ơ ng:

L'AVIATEUR, 1926 - Ngư ờ i lá i má y bay
COURRIER-SUD, 1929 - Tà u thư phư ơ ng nam - Southern Mail - dự ng phim 1937, đ ạ o diễ n Robert Bresseo
VOLE DE NUIT, 1931 - Bay đ ê m - Night Flight - dự ng phim 1933, đ ạ o diễ n Clarence Brown, vớ i cá c ngô i sao đ iệ n ả nh John Barrymore, Clark Gable, Helen Hayes, Myrna Loy, Lionel Barrymore
TERRE DES HOMMES, 1939 - Cõ i ngư ờ i ta - Wind, Sand, and Stars
PILOTE DE GUERRE, 1942 - Phi cô ng chiế n tranh - Flight to Arras
LETTRE À UN OTAGE, 1943 - Thư gử i mộ t con tin - Letter to a Hostage
LE PETIT PRINCE, 1943 (illust. by Saint-Exupé ry) - Hoà ng tử bé - The Little Prince
LA CITADELLE, 1948 - Thà nh trì - The Wisdom of the Sands
. UVRES COMPLÈ TES, 1950 (7 vols. )
. UVRES, 1953
LETTRES DE JEUNESSE, 1923-31, 1953
CARNETS, 1953
LETTRES À SA MÈ RE, 1955
UN SENS À LA VIE, 1956 - Cả m nhậ n cuộ c số ng - A Sense of Life
LETTERS DE SAINT EXUPÉ RY, 1960
LETTRES AUX AMÉ RICAINS, 1960
ECRITS DE GUERRE, 1939-1944, 1982 - Nhữ ng ghi ché p trong thờ i chiế n - Wartime Writings

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 6 78