47. Қазақстанның рекреациондық ресурстары ішкі және шет елдік туристер үшін ерекше қызығушылық туғызады.

39. Ә р тү рлі категориядағ ы тауарларды (кү нделікті сұ раныстағ ы жә не люкс-класс тауарлары) ө ндіретін компанияның басшылары саясатын сұ раныс дең гейіне бағ ыттап қ ұ растырады, тұ тынушылар ү шін осы тауарлардың қ ұ ндылығ ын арттыру бойынша қ андай стратегияларды ұ сынасыз

Сатып алушылар ү шін тауарлардың қ ұ ндылығ ын арттыру ү шін, яғ ни фирма рынокка жаң а тауарды ұ сынғ анда екі тү рлі стратегияны қ олдануы мү мкін: «Қ аймағ ын алу» жә не «Рынокка тауарды баянды енгізу» стратегиялары.

«Қ аймағ ын алу»стратегиясы-рынокка патенттелген жаң а тауарды ұ сынғ ан кезде фирма бірден жоғ ары бағ а қ ояды, кейін сату кө лемі тө мендеген сайын бағ аны тө мендетіп отырады. Бұ л стратегияны тө менгі жағ дайларда қ олданғ ан жө н:

-тұ тынушылар кө пшілігінің сұ раныс дең гейі жоғ ары болса

-ө ндірістің шағ ын кө лемінің шығ ындары фирма пайдасын жоқ қ а ұ шыратындай асып кетпесе

-алғ ашқ ы жоғ ары бағ а жаң а бә секелестерді қ ызық тыра ө зіне тартпаса

-жоғ ары бағ а тауардың жоғ ары сапалы бейнесін қ амтамасыз етсе.

Кү нделікті сұ раныстағ ы тауарлар ү шін «Қ аймағ ын алу»стратегиясын ұ сынамын себебі, кү нделікті сұ раныс тауарларына деген тұ тынушылардың кө пшілігінің сұ раныс дең гейі жоғ ары болады.

«Рынокка тауарды баянды енгізу» стратегиясыда керісінше жаң а тауарғ а кө бірек тұ тынушыларды тарту ү шін жә не рынок ү лесін ұ лғ айту ү шін салыстырмалы тө мен бағ а қ ояды. Рыноктың керекті ү лесіне жеткеннен кейін фирма бағ аны кө тере бастайды. Бұ л стратегияны қ олдану ү шін мына жағ дайлар ескерілуі тиіс:

-рынок бағ ағ а ө те икемді болса жә не ө те тө мен бағ аның ө суіне келешекте мү мкіндіктер беретін болса

-ө ндіріс кө лемі ө скен сайын шығ ындар азаятын болса

-тө мен бағ аның дең гейі ә луетті бә секелестерге тартымды болмаса.

Люкс-класс тауарлары ү шін «Рынокка тауарды баянды енгізу» стратегиясын ұ сынамын себебі, аса бағ алы тауарларғ а кө пшілік адамдардың қ олы жете бермейді. Алғ ашында тө мен бағ амен сатып, біз тұ тынушылардың ол тауарғ а деген қ ызығ ушылығ ын оятамыз жә не тұ тынушы психологиясына ә сер етеміз. Кейін ол тауар бағ асын кө терген кездің ө зінде люкс-класс тауарына деген сұ раныс жеткілікті дең гейде болады. Ал егер нарық қ а ұ сына салып, люкс-класс тауарынығ бағ асын жоғ ары қ ылып қ оятын болсақ онда ол тауарғ а сұ раныс дең гейі тө мен болады.

40. Тө менде кө рсетілген тауарлар бойынша ө ндірушілер тұ тынушыларды сегменттеудің қ андай жалпы қ олданылатын жә не мінез-қ ұ лық тық қ ағ идаларын ескерулері қ ажет? ә йелдер аяқ киімі, сыра, шаш кү тіміне арналғ ан косметикалар, балалар ойыншығ ы, кір жуғ ыш машиналар

Тұ тынушыларды сегменттеу олардың талғ амына, таң дауына қ арай ұ қ сас белгілері бойынша топтарғ а бө лу.

Негізінен тұ тынушыларды сегменттеуде тө рт негізгі принцип ескеріледі:

Демографиялық принцип

Географиялық принцип

Психографиялық принцип

Мінез қ ұ лық тық принцип

Осы принциптерге сү йене отырып жоғ арыда аталғ ан тауарларды тұ тынушылардың таң дауына қ арай сегменттейміз.

Ә йелдер аяқ киімін қ олданатын тұ тынушыларды сегменттейтін болсақ:

Демографиялық принцип бойынша

Жасына қ арай:

Жастар,

орта жастағ ылар,

егде жастағ ы ә йелдер

Табыстың дең гейіне қ арай:

тө мен,

орташа,

жоғ ары

Географиялық принцип бойынша

Климатқ а қ арай:

Суық жақ та тұ ратындар,

Ыстық жақ та тұ ратындар, (соғ ан байланысты аяқ киімнің сапасы да анық талады. Мысалы, суық жақ та тұ ратындарғ а ұ зақ қ а дейін киюге келетін, сапасы жоғ ары аяқ киім қ ажет)

Психографиялық принцип бойынша

Тұ лғ а типіне қ арай:

Кө зге тү скенді жат кө ретіндер,

Қ алыпты сатып алушылар,

елікпе мінезді жандар,

атақ қ ұ марлар

Мінез қ ұ лық тық принцип бойынша

Тауармен таныстығ ына қ арай:

тауар туралы білетіндер,

ақ парат арқ ылы білетіндер,

тауарды қ алаушылар,

тауарды сатып алуғ а ниеті барлар

Сыраны қ олданатын тұ тынушыларды сегменттейтін болсақ:

Демографиялық принцип бойынша

Жынысына қ арай:

Ерлер,

ә йелдер

Жасына қ арай:

Жастар ( 20-34жастағ ы),

орта жастағ ылар (35-49),

егде жастағ ылар (50-64),

Қ арттар (65тен жоғ ары)

Табыстың дең гейіне қ арай:

тө мен,

орташа,

жоғ ары

Географиялық принцип бойынша

Аймақ бойынша:

Шығ ыс,

Оң тү стік,

Орталық,

Батыс,

Солтү стік

Психографиялық принцип бойынша

Тұ лғ а типіне қ арай:

Кө зге тү скенді жат кө ретіндер,

Қ алыпты сатып алушылар,

елікпе мінезді жандар,

атақ қ ұ марлар

Мінез қ ұ лық тық принцип бойынша

Тауармен таныстығ ына қ арай:

тауар туралы білетіндер,

ақ парат арқ ылы білетіндер,

тауарды қ алаушылар,

тауарды сатып алуғ а ниеті барлар

Тұ тынушының мә ртебесіне қ арай:

тауарды тұ ң ғ ыш рет тұ тынады,

бұ рын тұ тынғ ан,

ә луетті тұ тынушы,

жаң а сатып алушы,

тұ рақ ты сатып алушы

Тұ тынудың ү демелі қ арқ ындылығ ына қ арай:

Парық сыз тұ тынушы,

орташа тұ тынатын тұ тынушы,

белсенді тұ тынатын тұ тынушы

Тауарғ а деген ниетіне қ арай:

Тауарды қ уана қ арсы алушылар,

тауарды ұ нататындар,

парық сыздар,

тауарды алуғ а қ арсы болатындар.

Шашқ а арналғ ан косметиканы қ олданатын тұ тынушыларды сегменттейтін болсақ:

Демографиялық принцип бойынша

Жасына қ арай:

Жастар ( 20-34жастағ ы),

орта жастағ ылар (35-49),

егде жастағ ылар (50-64),

Табыстың дең гейіне қ арай:

тө мен,

орташа,

жоғ ары

Географиялық принцип бойынша

Климат бойынша:

Қ ұ рғ ақ жақ та тұ ратындар

Ылғ алды аймақ та тұ ратындар

Психографиялық принцип бойынша

Тұ лғ а типіне қ арай:

Кө зге тү скенді жат кө ретіндер,

Қ алыпты сатып алушылар,

елікпе мінезді жандар,

атақ қ ұ марлар

Мінез қ ұ лық тық принцип бойынша

Тауармен таныстығ ына қ арай:

тауар туралы білетіндер,

ақ парат арқ ылы білетіндер,

тауарды қ алаушылар,

тауарды сатып алуғ а ниеті барлар

Тұ тынушының мә ртебесіне қ арай:

тауарды тұ ң ғ ыш рет тұ тынады,

бұ рын тұ тынғ ан,

ә луетті тұ тынушы,

жаң а сатып алушы,

тұ рақ ты сатып алушы

Тұ тынудың ү демелі қ арқ ындылығ ына қ арай:

Парық сыз тұ тынушы,

орташа тұ тынатын тұ тынушы,

белсенді тұ тынатын тұ тынушы

Тауарғ а деген ниетіне қ арай:

Тауарды қ уана қ арсы алушылар,

тауарды ұ нататындар,

парық сыздар,

тауарды алуғ а қ арсы болатындар

Балалар ойыншығ ын қ олданатын тұ тынушыларды сегменттейтін болсақ:

Демографиялық принцип бойынша

Жынысына қ арай:

Ерлер,

ә йелдер

Жасына қ арай:

Нә рестелер

Балалар

Жасө спірімдер

Психографиялық принцип бойынша

Тұ лғ а типіне қ арай:

Елікпе мінезділер

Атақ қ ұ марлар

Ә сем заттарғ а қ ұ штарлар

Мінез қ ұ лық тық принцип бойынша

Тауармен таныстығ ына қ арай:

тауар туралы білетіндер,

тауарды қ алаушылар,

тауарды сатып алуғ а ниеті барлар

Тұ тынушының мә ртебесіне қ арай:

тауарды тұ ң ғ ыш рет тұ тынады,

бұ рын тұ тынғ ан,

ә луетті тұ тынушы,

жаң а сатып алушы,

тұ рақ ты сатып алушы

Тауарғ а деген ниетіне қ арай:

Тауарды қ уана қ арсы алушылар,

тауарды ұ нататындар,

парық сыздар,

Ө з пікірін сақ тау дә режесіне қ арай:

Сө зсіз ө з пікірін сақ таушылар

Пікірі ө згерсе де уә десінде тұ ратындар

Пікірі мен уә десі тұ рақ сыздар

Айнымалылар

Кір жуу машинасын қ олданатын тұ тынушыларды сегменттейтін болсақ:

Демографиялық принцип бойынша

Жынысына қ арай:

Ерлер,

ә йелдер

Жасына қ арай:

Жастар ( 20-34жастағ ы),

орта жастағ ылар (35-49),

егде жастағ ылар (50-64),

Қ арттар (65тен жоғ ары)

Табыстың дең гейіне қ арай:

тө мен,

орташа,

жоғ ары

Отбасы адам санына қ арай:

Жалғ ызбасты

Екі басты

Ү ш тө рт басты

Бес бастан астам

Географиялық принцип бойынша

Аймақ бойынша:

Шығ ыс,

Оң тү стік,

Орталық,

Батыс,

Солтү стік

Психографиялық принцип бойынша

Тұ лғ а типіне қ арай:

Кө зге тү скенді жат кө ретіндер,

Қ алыпты сатып алушылар,

елікпе мінезді жандар,

атақ қ ұ марлар

Мінез қ ұ лық тық принцип бойынша

Тауармен таныстығ ына қ арай:

тауар туралы білетіндер,

ақ парат арқ ылы білетіндер,

тауарды қ алаушылар,

тауарды сатып алуғ а ниеті барлар

Тұ тынушының мә ртебесіне қ арай:

тауарды тұ ң ғ ыш рет тұ тынады,

бұ рын тұ тынғ ан,

ә луетті тұ тынушы,

жаң а сатып алушы,

тұ рақ ты сатып алушы

Іздеген ұ тымына қ арай:

Ө німнің сапасы

Сатушы кө рсеткен қ ызметі

Тауарды тұ тынудан тү сетін ү нем

Сыртқ ы дизайнына қ арап сатып алушы

Сонымен, жоғ арыда қ арастырғ ан тауарларды тұ тынатын тұ тынушыларды сегменттеуде ең кө п қ олданғ ан принцип демогрфиялық жә не мінез қ ұ лық тық принцип кең інен қ олданатынына кө з жеткіздік.

41. Ә р тү рлі тауарларды ө ткізуді ұ йымдастыру бойынша бірнеше мысал келтірің із, ө ткізу арналарының ә р тү рлі нұ сқ аларын қ олданың ыз (ө зің іздің таң дауың ызды нақ тылап тү сіндірің із)

Мысалы, тіс пастасы тауарын ө ткізу ү шін қ арқ ынды ө ткізу стратегиясын қ олданамын. Яғ ни бұ л стратегияда фирма рынокты максималды қ амту ү шін жә не сату кө лемін молынан кө бейту ү шін мү мкіндіктерді максималды сауда орындарын таң дайды. Бұ л стратегия ә детте ү ш дең гейлі арнада ә рекет жасайды. Бұ л жағ дайда кө терме жә не бө лшек саудалар арасында ірі кө терме саудадан тауарды сатып алып делдалдар ұ сақ кө терме саудасын жү ргізеді. Тіс пастасына бұ л ө ткізу арнасын таң дау себебім тіс пастасы географиялық принципке сай яғ ни тауар аумақ бойынша кең таралу мү мкіндігі жоғ ары.

Екінші бір мысал, IPAD тауарын аламын. Тауарды ө ткізу стратегиясы ретінде тауарды іріктеп ө ткізу жү йесін таң дадым. Себебі бұ л стратегияда бағ а мен тауар қ асиеттерін салыстыра отырып, тұ тынушының таң дамалы ө німдерін ө ткізуге қ олайлы болады. Бұ л стратегияда кө біне нө л дең гейлі арнаны, кей жағ дайда бір дең гейлі арнаны қ олданылуы мү мкін. Себебі тауардың сапасы мен бағ асы ө те жоғ ары болғ андық тан, тауарды тұ тынушығ а жеткізудегі кедергілер мен сенімсіздікті тө мендеті қ ажет болады. Яғ ни біздің жағ дайда тауарды ө ндіруші фирма тұ тынушығ а тікелей ө зі жеткізеді немесе сенімді бө лшек сауда агентін таң дайды.

42. «Dove» сабыны тұ тынушылардың кө п кө леміне танымал жә не де басқ а маркалармен бә секелестікке тү суде. «Dove» сабынын ө ндіруші кә сіпорындар тұ тынушылардың кө п бө лігін ө здерінің тұ рақ ты тұ тынушылары етіп жаулап алуды кө здеп отыр.

1. «Dove» сабынын ө ндіруші кә сіпорындар тұ тынушылардың кө п бө лігін тұ рақ ты етіп жаулап алу ү шін негізінде сауалдама, еліктеу (имитация), тә жірибе, бақ ылау зерттеу тү рлері қ олданылады. Ал мен, еліктеу (имитация) зерттеу тү рін таң дап аламын. Себебі, имитацияда ЭЕМ (электронды есептеуіш машина) қ олданылады. Мұ нда алдымен бақ ыланатын немесе бақ ылауғ а жататын факторлар ү лгісі жасалады. Олар компьютерге енгізіледі. Ал, бү гінгі таң да компьютерді ә рбір адам кү нделікті қ олданады. Яғ ни, ә рбір адам «Dove» сабыны жайлы жан-жақ ты ақ паратты кез келген уақ ытта ала алады. Соғ ан байланысты мен, тұ тынушыларды тұ рақ ты ете аламын.

2. «Dove» сабынын ө ндіруші кә сіпорындар тұ тынушылардың кө п бө лігін тұ рақ ты етіп жаулап алу ү шін негізінде сандық, сапалық, казуалды жә не панельдік ә дістерді қ олдануғ а болады.

Сандық ә діс – жабық типті қ ұ рылымдық сұ рақ тарды пайдалану арқ ылы ә р тү рлі сауалдамалар жү ргізіледі.

Сапалық ә діс – ақ паратты сапалы сипаттау жә не оны стандарты тү рде жинау жү ргізіледі.

Казуалды ә діс – себеп-салдар байланысысына қ атысты ғ ылыми болжамдарды тексеру жү ргізіледі.

Панельдік ә діс – бірдей уақ ыт аралығ ында нақ ты бір топтан қ айталап мә лімет жинау.

3. Мен, «Dove» сабынын ө ндіруші кә сіпорындар тұ тынушылардың кө п бө лігін тұ рақ ты етіп жаулап алу ү шін осы ә дістер ішіндегі сапалық ә дістің мынадай қ ұ рал-жабдық тары арқ ылы жү зеге асырамын. Олар:

терең детілген, жеке, топтық, компьютерленген, бақ ылау жә не фокус-топтар сұ хбаты.

43. Ө тrкізу саясатының жү йелі блогын кө рсетілген элементтер негізінде қ ұ растырың ыз:

1) тарату арналарын жоспарлау;

2) тарату арналарын басқ ару;

3) тарату арналарын бақ ылау жә не ұ йымдастыру;

4) тарату арналарының кең дігі мен ұ зындығ ын жоспарлау;

5) тауарды жылжытуды басқ ару;

6) тауарды жылжыту ү рдісін ұ йымдастыру жә не бақ ылау;

7) тауарды жоспарлау;

8) делдал тү рлерін жоспарлау;

9) логистикалық ү рдістерді жоспарлау

2) Тарату арналарын басқ ару

1) тарату арналарын жоспарлау 9)логистикалық ү рдістерді жоспарлау

3)тарату арналарын 4)тарату арна- 6) тауарды жылжыту 5) тауарды

бақ ылау жә не ларының ү рдісін ұ йымдастыру жылжытуды

ұ йымдастыру; кең дігі мен жә не бақ ылау; басқ ару;

ұ зындығ ын

жоспарлау;

Ө тім саясатының жү йелі блогын кө рсетілген элементтер негізінде қ ұ растыру барысында тауарды жоспарлау жә не делдал тү рлерін жоспарлау критерийларын қ олданбау себебім ө ткізу стратегиясында мұ ндай жоспар тү рлері қ олданылмай-ды, ә рі міндетті емес.

44. Ұ ялы телефондар – тауарларын тұ тынушылар ү шін келесі негізгі сипаттамаларды анық тау мақ сатында сауалнама қ ұ растырың ыз:

– берілген тауар бойынша нарық кө лемі

– Сіздің ұ йымың ыздағ ы осы тауарлардың ө тім тиімділігі мен нә тижелері

– Бә секелес ұ йымдардағ ы осы тауарлардың ө тім тиімділігі мен нә тижелері

– Берілген тауар бойынша бә секелестер ә рекетінің маркетингтік ерекшеліктері

– Нақ ты тауарды қ амтудағ ы тұ тынушылардың байланысы жә не тү рткілері, тұ тынушылық тә жірибелерінің сипаты.

Қ азіргі уақ ытта Iphone 5s ұ ялы телефонының ә лемдік нарық тағ ы алатын ү лесі қ андай деп ойлайсыз?

А)жоғ ары Б)орташа В) аз

2) Iphone 5s ұ ялы телефонын тұ тынушылар қ ауымы жиі сатып алады ма?

А)я Б)орташа В) жоқ, сирек

3) Сіз аталғ ан телефондардың қ айсысын сатып алғ ан тиімді деп ойлайсыз?

А)Iphone 5s Б)Samsung Galaxy S5 В)HTC One

4) Сіз Apple компаниясының жұ мыс тиімділігін Samsung, HTC, Google phone жә не тағ ы басқ а бә секелес компанияларғ а қ арағ анда артық деп санайсыз ба?

А) ә рине Б)бірдей В)тө мен

5) Сіз Iphone 5s телефонының қ андай артық шылығ ына мә н бересіз?

А)Дизайн Б)Жылдамдығ ына В)атағ ына

45. Сіз нақ ты бір тұ тыну тауар мысалында ауызша пікір сұ рау ү шін топ қ ұ расыз. Мысалы: персоналды компьютер таң дау. ..

Интервьюге қ ойылатын талаптар:

1. Ә ң гімені жү ргізуші адам жоғ ары білікті объективті болуы керек

2. Топтар мен тұ тынушының мінез-қ ұ лқ ын ұ ғ ынуы қ ажет

3. Интервью беретін адам компьютер жайлы білетін болуы тиіс

4. Компьютерді кө п жылдар бойы қ олданғ ан тә жірибелі адамнан сұ хбат алу керек

Сұ рау ү шін сіз қ андай орынды тандар едініз:

1. Белгілі бір кең седе

2. Техника сатылатын ү лкен супермаркетте

3. Компьютер арқ ылы сұ хбат

Сіз кө ң іл қ оюдың немесе жазып алудың қ андай ә дістерін қ олданар едініз:

1. Диктафонғ а жазып алу

2. Компьютерге сақ тау

3. Видеоғ а тү сіру

Берілген мә селе бойынша интервью жү ргізу ү шін керекті қ ұ жаттар:

1. Сұ хбат алатын топ жайлы таныстыру қ ұ жаты

2. Компьютер жайлы мә лімет

3. Ө тілетін орны жайлы ақ парат

4. Сұ хбат беретін адам жайлы мә лімет

47. Қ азақ станның рекреациондық ресурстары ішкі жә не шет елдік туристер ү шін ерекше қ ызығ ушылық туғ ызады...

Сұ рақ тар:

1. Мү мкін болатын туристік –тұ тынушылардың сегментін жү ргізің із?

2. Қ азақ станның туристік ө кіміне (басшыларына) қ андай стратегиялық жайғ астыруларды ұ сынуғ а болады?

3. Болашақ жарнама науқ анында қ андай ерекшелікті ескеруге болады?

1. Мү мкін болатын туристік –тұ тынушылардың сегментін жү ргізу барысында мынадай ерекшеліктер ескерілді:

Географиялық негізінде нарық ты сегменттейміз:

Мекендеу орнына байланысты(Батыс, Шығ ыс, Орталық, Солтү стік, Оң тү стік);

Климат жағ дайына байланысты(ыстық: Ыстық кө л, Қ апшағ ай т. б. салқ ын: Кө кшетау, Бурабай т. б. Сулы орта: Каспий жағ алауы, Марқ акө л, Балқ аш кө лі, Ертіс ө зені т. б. Таулы аймақ: Кө кшетау, Алтай, Іле Алатауы, Тарбағ атай т. б. )

Демография негізінде нарық ты сегменттейміз:

Жынысына қ арай(ерлер жә не ә йелдер)

Жасына қ арай (мысалы кішкентай балалар Бурабай демалу кешенінің лагеріне жазда бара алады. )

Ұ лтына қ арай(шетел азаматтары елдің ірі қ алалары мен мегаполистеріне, ал ел тұ рғ ындары жақ ын аралық тағ а мысалы Алмаарасан, Кө ктө бе, Шымбұ лақ т. б. )

Бі0ліміне қ арай орта, жоғ ары білім барлар.

Отбасы адам санына қ арай: Алакө лге 3-4 басты отбасы, Кө ктө беге 2 басты отбасы баруына болады.

Табыстың дең гейіне қ арай: ауқ аттылар Шымбұ лақ қ а, Алакө лге; орташалар Бурабайғ а; тө мендер Алмаарасанғ а, Талғ арғ а бара алады.

Психографиялық негізінде:

Қ оғ амдық таптарғ а қ арай: 1. Ауқ аттылар: Шымбұ лақ қ а, Алакө лге; тұ рмыс жағ дайы орташалар; Бурабайғ а; тұ рмыс жағ дайы тө мендер: Алмаарасанғ а, Талғ арғ а бара алады.

Ө мір тануына байланысты: альпинистер, дә рігерлер т. б.

– Жеке адамадар типіне байланысты: елікпе мінез жандар, ел кө зіне тү скенді жат кө ретіндер, атақ қ ұ марлар, беделді жандар.

Тұ тынушылардың мінез-қ ұ лығ ына қ арай: белсенді жоғ ары дең гейдегілер, кей жағ дайдағ ы тұ тынушылар, демалысты аса қ ажет ететіндер.

2. Қ азақ станның туристік басшыларына менің ойымша, нысаналы маркетинг ә дісін қ олданғ ан тиімді. Себебі, нысаналы маркетингте тұ тынушылардың тү ріне қ арай туризм орталық тарын қ олайлы сегменттеуге болады. Яғ ни табиғ и ерекшеліктеріне байланысты бө лінетін демалыс орындарын сегменттеудің негізгі концепцияларына сә йкестендіруге болады.

3. Болашақ жарнама науқ анында мынадай жағ дайларды ескеуге болады:

Атақ ты туристердің демалыс орындарына ү немі баруын;

Жарнамалық жариялаудың қ ұ рылымын;

Жарнамалық жариялаудың тү рін;

Жарнамалық жариялаудың бет-бейнесін

48. Теледидар –тауарлары бойынша нарық потенциалын бағ алау ү шін қ андай маркетингтік зерттеу жү ргізу керек? Келесідей анық тамаларды қ ұ райтын зерттеу қ ұ рылымын жасаң ыз:

1) зерттеу мақ саты

2) зерттеу объектісі

3) зерттеу тү рі

4) зерттеу тапсырмасы

5) ақ паратты жинау кө здері

6) ақ паратты жинаудың мү мкін ә дістері

7) зерттеудің шамамен нә тижелері

49. А, Б, С жә не Д жабдық таушыларды бағ алау ү шін келесі критерийлер қ олданылды: бағ а (0, 3), жабдық тау сенімділігі (0, 2), сапа (0, 3), тө леу шарттары (0, 2). Жақ шада критерийлердің меншікті (таза) салмағ ы кө рсетілген. Жоғ арыда кө рсетілген критерийлер бойынша жабдық таушыларды бағ алау мына кестеде кө рсетілген:

Критерийлер

Берілген критерийлер бойынша жабдық таушыларды бағ алау

А Б В Д

Бағ а

Жабдық таудың сенімділігі

Сапа

Тө лем шарттары

1. Ө ндірістік тауарларды сатып алу туралы шешім қ абылдағ ан кезде жабдық таушыларды таң даудың негізгі кезең дерін ашып жазың ыз

2. Есепті шығ арып, ең тиімді жабдық таушыны анық таң ыз

1. 1. Ө ндірістік тауарларды сатып алу туралы шешім қ абылдау, бұ л- бір кү рделі процесс болып табылады. Ол мынадай кезең дерге жіктеледі:

1)    Қ ажеттілікті анық тау, оны сипаттау сатысында компания қ ызметкерлері ө ндіріс мә селесін немесе мұ қ тажын қ андай тауарды сатып алумен қ анағ аттандыру қ ажет екенін ұ ғ ынады. Содан кейін сатып алуғ а қ ажетті тауар санын жә не кө лемін анық тайды. Сатып алынатын тауардың қ асиеттерін анық тау кезінде оның ө німділік, тө зімділік, нарқ ы т. б с. с кө птеген кө рсеткіштерін қ арастырады.

2)    Ө ндірісті жабдық таушыларды іздеу сатысында тауар қ асиеттерін анық тағ аннан кейін керекті жабдық таушыны іздеу басталады. Ол ү шін сауда фирмаларыының анық тамалық тарын немесе компьютер мә ліметтерін пайдалануғ а, телефон арқ ылы басқ а компаниялардың пікірін білуге, жарнамалырды қ арастыруғ а жә не сауда кө рмелеріне баруғ а тура келеді.

3)    Жалпы сұ раныс дең гейін белгілеу сатысында жалпы сұ раныс дең гейін білу ү шін сатып алушы жабдық таушылардан ұ сынысын беруді ө тінеді. Егер де кү рделі немесе қ ымбат тауар болса оны жазбаша тү рде толық беруін міндеттейді. Сатып алушы кә сіпорын ұ сынстарды талдап, жабдық таушы компаниялар ө німдерін презентация арқ ылы ресми таныстыруынан кейін бағ алайды

4)    Жабдық таушыны таң дау сатысында жабдық таушыны таң даудың алдында сатып алу орталығ ы оның фирмағ а қ ажет сипаттамаларын жә не олардың салыстырмалы маң ыздылық дең гейін есептеп шығ арады. Алынғ ан сипаттамалары бойынша рынокьа орын алғ ан ә рбір жабдық таушыны бағ алап, олардың рейтингін есептейді. Жабдық таушылардың ішінде жоғ ары бал алғ ындары таң далып алынады

5)    Жабдық таушының жұ мысын бағ алау сатысында жоғ арыда айтып ө ткен кезең дерді ө ткізгеннен кейін сатып алушы жабдық таушылардың жұ мысын бағ алайды. Сатып алғ ан тауарларды ө ндіріске қ олданғ аннан бастап белгілі бір уақ ыт сайын ө нім сапасы жайлы жабдық таушыны қ ұ лағ дар етіп отырады. Бағ алау арқ ылы алдағ ы уақ ытта сатып алушы сол жабдық таушымен қ арым-қ атынасты жалғ астыруды немесе ү зу ү шін шешім қ абылдайды

2. А жабдық таушы 0. 3*8+0. 2*5+0. 3*6+0. 2*7= 2. 4+1+1. 8+1. 4= 6. 6

Б жабдық таушы 0. 3*4+0. 2*8+0. 3*8+0. 2*2= 1. 2+1. 6+2. 4+0. 4= 5. 6

В жабдық таушы 0. 3*6+0. 2*2+0. 3*4+0. 2*9= 1. 8+0. 4+1. 2+1. 8=5. 2

Д жабдық таушы 0. 3*5+0. 2*5+0. 3*5+0. 2*8= 1. 5+1+1. 5+1. 6= 5. 6

Ең тиімді жабдық таушы- А, ө йткені жоғ ары нә тижеге ие болды.