2.Маркетингтік зерттеулердің мәні мен қағидалары және маркетингтік зерттеу кезеңдерін атап көрсетіңіз

Маркетингтік зерттеу – маркетингтік ә рекеттерінің ең негізгі буынын ажыратады. Маркетингтік зерттеу дегеніміз-маркетингтік дұ рыс шешімдерін қ абылдау ү шін жә не фирма ә рекетіндегі мә ліметсіздік жағ дайды тө мендету ү шін мә ліметтерді жинау, оларды ө ң деу, талдау ү рдісі болып табылады. Маркетингтік зерттеулердің мақ саттары ә ртү рлі болуы мү мкін. Ең бастысы ол зерттеулер ә леуетті тұ тынушыларды анық тауы тиіс, олардың қ ажеттерін зерттеу, нысаналы рынокты таң дап алу ү шін тауарғ а деген бү гінгі жә не болашақ сұ ранысты белгілеу болып табылады. Адамның ә рекетінің ө зі кө п жағ дайда зерттеуге негізделген. Адамдар немесе тұ тынушылар ө з ә рекетінде интуицияғ а жоспар болжамдар ү немі жетілдіріп жақ сартып отыруғ а сү йенеді. Маркетинг ө з ә рекетінде тұ тынушының осы қ асиетін пайдалана отырып фирманы нарық тағ ы жетістікке жеткізуге тырысады. Зерттеудің негізі ақ парат болып табылады.

Маркетингтік зерттеулер тиімді болуы ү шін келесі талаптарғ а сү йенеді:

1) зерттеулер кешенді тү рде жү йелі жү ргізіліп отырылуы тиіс.

2) зерттеуде ғ ылыми ә дістерді кө п қ олдануымыз керек.

3) зерттеу заң ғ а сә йкес нормативті дең гейде жү ргізілуі керек.

4) зерттеу шаралары басынан аяғ ына дейін толық тай жоспарланып тиянақ талып отыруы керек.

Маркетинг зерттеулердің міндеттеріне мыналар жатады: фирманың нарық тағ ы бә секелестік позициясын анық тау, оның ө ткізу жә не бағ а саясатын, тауарды нарық қ а жылжытудың мә селелерін бағ алау, тұ тынушылардың мінез қ ұ лқ ын зерттеу, олардың талғ амдарын анық тау, нарық тың ә леуетті мү мкіндіктерін зерттеу, сатып алушылардың жаң а тауарғ а деген ә серін, бә секелестер тауарын, макроортаны талдау.

Маркетингтік зерттеу кезең дері. Маркетингтік зерттеулерді келесі бес кезең мен ө ткізуге болады:

1. Зерттеудің мә селесі мен мақ саттарын айқ ындау.

2. Зерттеу жоспарын қ ұ ру.

3. Ақ парат жинау.

4. Жиналғ ан ақ паратты талдау.

5. Зерттеу қ орытындылары туралы есеп.

Маркетингтік зерттеулердің бірінші кезең інде оны ә зірлеу талаптарын қ алыптастыру жә не зерттеу мә селесін анық тау қ ажет. Мә селені анық баяндау - табысты маркетинггің негізі. Егер мә селе дұ рыс тұ жырымдалса, ол аздап шешілді деуге болады. Мақ саттар мен мә селелер неғ ұ рлым анық жә не тү сінікті белгіленсе, маркетингтік зерттеулер соғ ұ рлым тиімді болады.

Маркетингтік зерттеулердің екінші кезең і- маркетингтік зерттеулер жоспарын ә зірлеу. Бұ л зерттеу сметасын анық тау, мә ліметтер кө здерін анық тау, оларды жинау жә не талдау ә дістерін таң дау ү рдістерінен тұ рады.

Ү шінші кезең де зерттеудің ақ парат алу кө здері анық талады. Маркетингтік зерттеу екінші ретті ақ паратты зерттеуден басталады. Одан кейін ғ ана бастапқ ы ақ паратты жинауғ а кө шу керек. Екінші ретті ақ параттарды алудың маң ызды кө зіне маманданғ ан зерттеу ұ йымдарының есеп берулері, фирмалар жү ргізетін " кү нделік жазбалары" (сатып алушылардың ай сайынғ ы тауар тү рлерін сатып алу туралы жазбалары) жатады. Кө птеген жағ дайда маркетингтік зерттеуді ө ткізу ү шін соң ғ ы ақ параттар қ ажет болады. Оларды жинақ таудың 3 ә дісі бар: 1. Бақ ылау. 2. Эксперимент. 3. Пікір сұ рау (опрос)

Маркетингтік зерттеулердің келесі кезең інде маң ызды мә ліметтер мен нә тижелерді кө бірек алу мақ сатымен жиналғ ан мә ліметтер бағ аланады жә не талданады. Маркетингтік зерттеулердің соң ғ ы кезең інде негізгі қ орытындылар мен есеп беру дайындалады.