ДАУДЖЫТЫ ЛÆВÆРТТÆ СОСЛАНÆН

ДАУДЖЫТЫ ЛÆВÆРТТÆ СОСЛАНÆН

Уæларв Сафа сфæнд кодта дауджытæн куывд кæнын. Æрхуыдта лæгты дзуар Уастырджийы, æрвнæрынгæнæг Уациллайы, сырдты хицау хъæрæу Æфсатийы, фысвосы бардуаг Фæлвæрайы, уæларв Куырдалæгоны. Æрхуыдта йæ куывдмæ дымгæты бардуаг Галæгоны дæр, стæй фурдæй — дæтты хицау Донбеттыры. Бадынц дауджытæ Сафайы хæдзары, адджын сау бæгæны дзæбидыры сыкъайæ нуазынц; уырдыгыстæг та сын Нарты Сослан уыдис.

— Сафа, дæ лымæн Сосланмæ Æхсæртæггаты туг ис, — загътой хауджытæ.

— О, Æхсæртæггаты стыр мыггаг тыхджын у, ницæмæй тæрсы, хæстмондагæй цъæх арт уадзы.

Уæд Сосланы цæрæнбоны тыххæй рауагъта гаджидау лæгты дзуар Уастырджи.

— Лæвар кæнын æз Нарты Сосланæн, — загъта Уастырджи кæронмæ, — мæ фæринк кард, кæддæр æй мæнæн дæр уæларв Куырдалæгон ахæм куывды ралæвар кодта.

Æмæ банызта дынджыр дзæбидыры сыкъа йæ тæккæ бынæй Уастырджи.

Уый фæстæ банызта Сосланы цæрæнбоны тыххæй гаджидау сырдты хицау Æфсати.

Арфæ йын ракодта Сослан æмæ йын загъта:

— Æфсати, дæ бар сты сырдтæ иууылдæр, хохæй, быдырæй. Хъахъхъæныс сæ ды бæрзондæй æмæ сæм нæ уадзыс хæстæг бацæуын зæххон адæмы.

Сафа дæр Сосланы фарс фæлæууыд æмæ дзуры Æфсатимæ:

— Дæ фос кæмтты дзæгъæлы куы сæфынц, уæд сæ цы хæлæг кæныс адæмæн? Чъынды ма у, Æфсати, бахай кæн адæмæн дæ фосæй, уыцы дзæбæхдзинад дын нæ баззайдзæнис рохуаты.

— Хорз, — загъта сырдты хицау Æфсати, — бахай кæндзынæн æз Нартæн мæ фосæй, фæлæ бынтон лæвар нæ: цуанон-иу цуаны куы цæуа, уæд-иу рахæссæд йемæ æртæ чънрийы æмæ-иу сæ æфцæгыл мæ ном ссарæд. Стæй-иу Сау хохы сырд куы амара, уæд-иу ын йæ рахиз сгуы радтæд, фыццаг ыл чи сæмбæла, уымæн — æмбæлæггаг.

Банызта Сосланы цæрæнбоны тыххæй гаджидау фысвосы хицау Фæлвæра дæр æмæ загъта:

— Цæмæй цъæх бирæгътæ дæ фосæй къаддæр давой, уый тыххæй дын, Нарты Сослан, æз бацамондзынæн арфæтæ; дæ фосмæ-иу дын сæрвæты бирæгътæ куы фæлæбурой, уæд-иу ды уыцы арфæтæ зæгъ, уыййеддæмæ æз сæ уæлхъус фестдзынæн æмæ дын дзы иу дæр нæ бауадздзынæн ахæссын.

Банызта дынджыр дзæбидыры сыкъа Сосланы цæрæнбоны тыххæй æрвнæрынгæнæг Уацилла дæр.

Арфæ йын ракодта Сослан дæр, нæртон æгъдаумæ гæсгæ, æмæ загъта:

— Абон æз дæуæй, æрвнæрынгæнæг, зæххон адæмæн иу хæрзиуæг курын: фехъуыстон æз, дæ дзыппы кæй ис хоры нæмгуытæ; ма сæ бахæлæг кæн зæххыл цæрæг адæмæн — стыр бузныг дæ уыдзысты.

— Хорз, — загъта Уацилла, — æз ратдзынæн ацы хоры нæмгуытæй Нартæн. Уалдзæджы, куыддæр зæхх стæфса, афтæ-иу сæ хуссарварсы байтауæнт, æмæ сæ афæдзæй-афæдзмæ хæрынæн цы хъæуы, уый сын дзы ’рзайдзæнис хор.

Райста дзаг дзæбидыры сыкъа Сосланы цæрæнбоны тыххæй уæларв Куырдалæгон дæр.

Уымæ дæр Сафа бадзырдта, Сосланæн дзы хæрзиуæг радомдта:

— Гъы, Куырдалæгон, — загъта Сафа, — ды æдзухæй дæр кæрдтæ аразыс, кæнæ сæрыс болат адæмы. Бон-изæрмæ хойыс дæ куырдадзы хъæсдарæг æмæ нæ нæ уадзыс нæ цæстытæ цъынд кæнын.

— Бамбæрстон, зондджын Сафа, — загъта Куырдалæгон, цæмæ æрхуыдтай ды мах, уый: зæххон адæмæн нæ хорздзинæдтæ курыс.

Хорз, фæуæд! Сараздзынæн æз Нартæн дзыбыр мæ куырдадзы, æмæ уымæй уалдзæджы сæ хуымтæ кæндзысты.

Арфæ йын ракодта Сослан дæр æмæ загъта:

— Йе, Куырдалæгон, æрвон куырд, дæ номыл мах адджын бæгæны ’хсиддзыстæм æмæ дын уымæй уалдзæджы нæ хуымты дæ ном ардзыстæм!

— Цæй-ма, ды дæр, тызмæг Галæгон, ма уадз Нартыл дæ тымыгътæ, дæ уадтæ, — дзуры Сослан дымгæйы бардуаг Галæгонмæ.

— Бирæ агурыс, Нæртон гуырд, — загъта тызмæг Галæгон. — Дзырд дын куы радтон, уæддæр йæ сæххæстмæ æнхъæлмæ ма кæс. Фæлæ дын уый зæгъын æз дæр, æмæ-иу фæззæджы уæ хоры кæритæ куы сыгъдæг кæнат, уæд-иу æз дымгæ арвитдзынæн, æмæ-иу уый уайтагъд хоры нæмгуытæ фæхицæн кæндзæни зыгуым æмæ цъацъайæ.

— Бузныг, Галæгон, — загъта йын Сослан, — фæлæ дын дзырд дæттын æз дæр, Нæртон дзырд, нæ кæритæн-иу сæ фæстаг фыййаг дæуæн кæй ратдзыстæм, ууыл.

Фæстагмæ Сосланы цæрæнбоны тыххæй гаджидау банызта дæтты бардуаг Донбеттыр. Уымæн дæр та, æгъдаумæ гæсгæ, Нарты Сослан арфæ ракодта æмæ загъта:

— Доны бардуаг Донбеттыр, зонæм æй, дæттæ иууылдæр дæ бар сты. Бирæ тых дæм ис, æмæ дæуæй дæр Нарты адæмæн курын исты хæрзиуæг.

— Нæртон гуырд, — дзуапп ын радта Донбеттыр, — мæ дæттыл-иу саразут куырæйттæ. Æз бафæдзæхсдзынæн мæ чызджытæн, цæмæй сын доны мидæг сæ цæлхытæ æнæ ’рынцойæ рæвдз зилой. Мæнæй та уый фæуæд Нарты адæмæн лæвар.

Арфæ ракодта Сафа йæ уазджытæн сæ лæвæртты тыххæй æмæ сæ рафæндараст кодта сæхимæ.

⇐ Предыдущая 11 12 13 14 151617 18 19 20 Следующая ⇒